ryzyko zawodowe

Analiza Ryzyka

Ćwiczenie nr 5

Ocena ryzyka zawodowego

Wykonali:

Małgorzata Mrozek

Marat Szymańska

Grupa S1X2S1

Ryzyko zawodowe:

Ocena ryzyka zawodowego jest uważnym przyjrzeniem się wykonywanej pracy oraz miejscu, w którym jest ona wykonywana i ustaleniem, jakie czynniki (np. substancje chemiczne, hałas, nieprawidłowe oświetlenie) mogą mieć niekorzystny wpływ na zdrowie pracowników.

[http://www.ciop.pl/24091]

Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.

Jeśli w przedsiębiorstwie zmieniły się warunki pracy (np. pojawiły się nowe maszyny lub technologie), należy procedurę oceny ryzyka powtórzyć na tych stanowiskach pracy, których to dotyczy.

[Definicja wg Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.]

Oceny ryzyka można dokonywać na podstawie wielu znanych metod. W naszym opracowaniu posłużyłyśmy się metodą pięciu kroków praz metodą RISC SCORE

Metoda Pięciu Kroków

Ocena ryzyka zawodowego metodą  Pięciu Kroków.

Metoda Pięciu Kroków dana metoda została opracowana i z powodzeniem wdrożona na początku lat 90. przez brytyjską inspekcję pracy (HSE). Od kilku lat jest promowana i zalecana przez polską Państwową Inspekcję Pracy (PIP).

Skuteczne zajmowanie się (zarządzanie) bezpieczeństwem pracy polega głównie na umiejętności przewidywania i zapobiegania pojawianiu się zagrożeń, nie zaś na walce z nimi dopiero wówczas, gdy wystąpią i spowodują niekorzystne skutki. 

Niezbędne działania powinny obejmować przede wszystkim:

 

1. KROK PIERWSZY - identyfikacja zagrożeń 

2. KROK DRUGI - określenie, kto może być zagrożony i w jaki sposób

3. KROK TRZECI - oszacowanie ryzyka zawodowego na podstawie zarejestrowanych zagrożeń

Przy Metodzie Pięciu Kroków zalecanym sposobem oszacowania ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach pracy (grupach stanowisk), szczególnie w małych firmach, jest opisana wcześniej skala trójstopniowa, której zależności i układ przedstawia poniższa tabelka.

[PN-N-18002:2000 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego”]

Ciężkość następstw jest mała, jeżeli powstające w wyniku zagrożeń urazy i choroby nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy (np. bóle głowy, niewielkie stłuczenia i zranienia, podrażnienia oczu itp.)

Ciężkość następstw jest średnia, jeżeli powstające w wyniku zagrożeń urazy
i choroby powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z krótkimi okresami absencji (np. zranienia, alergie skórne, nieskomplikowane złamania itp.)

Ciężkość następstw jest duża, jeżeli powstające w wyniku zagrożeń urazy i choroby powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć (np. oparzenia III stopnia, amputacje, zawodowe uszkodzenie słuchu itp.)

[http://www.ciop.pl/9499]

4. KROK CZWARTY - Podsumowanie i sformułowanie wniosków 

5. KROK PIĄTY - Przegląd i aktualizacja oceny ryzyka

Żeby jakiekolwiek czyny uznać za skuteczne trzeba koniecznie sprawdzać, czy działania podjęte w celu likwidacji lub ograniczenia ryzyka i zagrożeń przyniosły efekty. W zależności od rodzaju zakładu i występujących w nim zagrożeń trzeba w szczególności:

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące wynikających
z oceny działań (oszacowanie w skali 3-stopniowej):

Ryzyko duże = NIEDOPUSZCZALNE

Ryzyko średnie = AKCEPTOWALNE

Ryzyko małe = AKCEPTOWALNE


Metoda Risk Score

Ocena ryzyka zawodowego metodą Risk Score

Metoda Risk Score została opracowana w USA. Jest to metoda spełniająca wymagania wszystkich standardów międzynarodowych.

Jednym z jej parametrów metody Risk Score jest ekspozycja (narażenie), rozumiana jako czas przebywania w strefie narażenia na dane zagrożenie. Ekspozycja - razem z prawdopodobieństwem samego zdarzenia - pozwala na ocenę prawdopodobieństwa skutków dla indywidualnego pracownika.

W metodzie Risk Score każdemu parametrowi jest przypisywana pewna wartość na podstawie opracowanych tabelek. Otrzymane w ten sposób trzy wartości (skutki, ekspozycja, prawdopodobieństwo) należy pomnożyć przez siebie i w ten sposób otrzymuje się „punktowe" oszacowanie ryzyka, które następnie jest zamieniane na kategorię ryzyka.

Ponieważ parametr „potencjalne straty" uwzględnia straty ludzkie i materialne, dla obu kategorii została opracowana sześciostopniowa skala. Straty ludzkie i materialne są oceniane niezależnie od siebie, a do dalszych obliczeń jest przyjmowana większa wartość. Na przykład dla potencjalnych strat ludzkich do ofiary śmiertelnej jest przypisanych 15 punktów, a do strat materialnych w wysokości 5000 USD przypisano 3 punkty, co po pomnożeniu daje wynik o wartości 15.

Parametr „ekspozycja" określa narażenie według następującej częstotliwości:

Dla podanego powyżej przykładu z hałasem należałoby przyjąć:

Dla obliczenia indywidualnego ryzyka operator maszyny będzie miał 20-krotnie większe ryzyko.

Prawdopodobieństwo zdarzenia zostało podzielone na siedem zakresów. Oprócz opisów słownych, które mają wyłącznie charakter pomocniczy, zostały podane wartości procentowe - ilu wypadków danego typu można się spodziewać w ciągu roku.

Skala jest następująca:

Tak dokładne określenie prawdopodobieństwa stwarza dużą szansę na precyzyjne posługiwanie się metodą.

Doświadczenia wskazują, że na początku największe kłopoty są z prawidłowym określeniem prawdopodobieństwa. Natomiast poprawne określenie potencjalnych skutków i ekspozycji nastręcza znacznie mniej trudności.

W metodzie Risk Score zostało przyjętych pięć kategorii ryzyka:

  1. Ryzyko pomijalne - do 20 pkt.

  2. Ryzyko małe - od 20 do 70 pkt.

  3. Ryzyko średnie - od 70 do 200 pkt.

  4. Ryzyko wysokie - od 200 do 400 pkt.

  5. Ryzyko bardzo wysokie - powyżej 400 pkt.

Jako ryzyko akceptowane przyjmowane jest zazwyczaj ryzyko do drugiej lub do trzeciej kategorii włącznie.

Istnieje również możliwość określenia poziomu akceptowanego na podstawie wartości punktowej ryzyka, na przykład do 100 pkt.

Metoda Risk Score rozwija definicję ryzyka zawodowego:

Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy na trzy parametry:

Wzór szacowania ryzyka:

R = S x E x P

Gdzie:

R  - Oszacowana wartość ryzyka zawodowego. 
- Skutek, strata (potencjalna). 
- Ekspozycja na zagrożenie. 
- Prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia o danych stratach. 

Do wyznaczenia elementów oceny ryzyka zawodowego (S, E, P) dla danego zagrożenia metoda określa następujące kryteria (do wzoru wstawia się wartość liczbową odpowiadającą opisowi):

Charakterystyka parametrów metody Risk Score

Potencjalne straty

Wartość Strata Straty ludzkie Straty materialne
100 Poważna katastrofa Wiele ofiar śmiertelnych Ponad 25 mln PLN
40 Katastrofa Kilka ofiar śmiertelnych 5-25 mln PLN
15 Bardzo duża Ofiara śmiertelna 500 tys.-5 mln PLN
7 Duża Ciężkie uszkodzenie ciała 25-500 tys. PLN
3 Średnia Absencja 5-25 tys. PLN
1 Mała Udzielenie pierwszej pomocy Poniżej 5 tys. PLN

Ekspozycja

Wartość Opis
10 Stała
6 Częsta (codzienna)
3 Sporadyczna (raz na tydzień)
2 Okazjonalna (raz na miesiąc)
1 Minimalna (kilka razy rocznie)
0,5 Znikoma (raz do roku)

Prawdopodobieństwo

Wartość Opis Szansa w %
10 Bardzo prawdopodobne 50% (1 na 2)
6 Całkiem prawdopodobne 10% (1 na 10)
3 Mało prawdopodobne, ale możliwe 1% (1 na 100)
1 Tylko sporadycznie możliwe 0,1% (1 na 1000)
0,5 Możliwe do pomyślenia 0,01% (1 na 10 000)
0,2 Praktycznie niemożliwe 0,001% (1 na 100 000)
0,1 Tylko teoretycznie możliwe 0,0001% (1 na 1 000000)

Po wyliczeniu wartości ryzyka zawodowego, mnożąc wartości dla trzech ww. czynników, otrzymany wynik liczbowy przyporządkowuje się do odpowiedniej kategorii według opisanej w kolejnych rozdziałach klasyfikacji.

Kategorie ryzyka ryzyko dopuszczalne/niedopuszczalne

Kategorie Ryzyka Wartość [R] Akcja
Pomijalne R < 20 Żadne działania nie są potrzebne
Małe ryzyko 20 < = R < 70 Należy zwrócić uwagę
Średnie ryzyko 70 < = R < 200 Potrzebna poprawa
Wysokie ryzyko 200 < = R < 400 Potrzebna natychmiastowa poprawa
Bardzo wysokie ryzyko R > = 400 Rozważ wstrzymanie prac

Poziom dopuszczalny ryzyka obejmuje kategoria 1 i 2. Począwszy od kategorii 3 mamy do czynienia z ryzykiem niedopuszczalnym, wg metody Risk Scorewymagającym podjęcia działań mających na celu jego obniżenie do poziomu dopuszczalnego.

Obok dopuszczalności metoda Risk Score pozwala na płynne określanie poziomu akceptacji ryzyka, co stanowi podstawę do planowania działań zmierzających do ciągłej poprawy bezpieczeństwa pracy. Poziom akceptacji jest decyzją kierownictwa i zależy od możliwości ekonomicznych przedsiębiorstwa oraz posiadanych zasobów. Poziom akceptacji odnosi się do wartości liczbowej [R] będącej wynikiem szacowania ryzyka. Poziomem wyjściowym akceptacji ryzyka, sugerowanym przez metodę Risk Score , jest maksymalny poziom dopuszczalności, czyli R = 70. W miarę wzrostu poziomu bezpieczeństwa organizacje mogą kontynuować, w sposób mierzalny, dalsze obniżanie poziomu ryzyka zawodowego (R < 70) w obszarze ryzyka dopuszczalnego.

Identyfikacja zagrożeń dla BHP

Proces zarządzania ryzykiem zawodowym rozpoczynamy od identyfikacji zagrożeń środowiska pracy. Opis zagrożenia składa się zawsze z dwóch elementów:

Zagrożenie = czynnik pasywny, czynnik aktywny

Każde stanowisko pracy charakteryzujemy pod kątem wykonywanych na nim czynności i identyfikujemy występujące tam źródła zagrożeń, czyli tzw. czynniki pasywne.

Następnie każdemu czynnikowi pasywnemu przyporządkowujemy czynnik aktywny - czyli typ wydarzenia, które może nastąpić w kontakcie z czynnikiem pasywnym.

Jako przykład można podać (lewa strona czynnik pasywny, strona prawa - aktywny):

Dokumentowanie oceny ryzyka zawodowego

Zgodnie z wymogami polskiego prawa oraz z normami dotyczącymi systemu zarządzania BHP, proces identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka zawodowego należy udokumentować. Przepisy nie określają jednak formy ani wymagań co do tej dokumentacji (nie podają wzorów formularzy, zawiadomień dla pracowników itp.).

Każde przedsiębiorstwo może określić własne wzory i wymagania stawiane przed taką dokumentacją.

Do podstawowych dokumentów związanych z oceną ryzyka, wymaganych prawem, należą:

Warto podkreślić, że nie jest wymagana ocena ryzyka zawodowego i dokumentacja z tym związana dla stanowisk pracy, na których nie stwierdzono obecności zagrożeń, czyli nie występują czynniki niebezpieczne, szkodliwe lub uciążliwe.

http://www.bhpex.pl/f,pl,Risk_Score_metoda_oceny_ryzyka_zawodowego.html

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące wynikających
z oceny działań (oszacowanie w skali 3-stopniowej):

Ryzyko duże = NIEDOPUSZCZALNE

Ryzyko średnie = AKCEPTOWALNE

Ryzyko małe = AKCEPTOWALNE

Opis środowiska pracy i zadania:

Kontroler odprawy

Celem pracy kontrolera odprawy jest przeprowadzenie kontroli celnej w poprawny, skuteczny sposób, tak, aby na pokład samolotu nie został wniesiony niebezpieczny przedmiot/substancja. Zajmuje się on wszystkimi czynnościami niezbędnymi do prawidłowego przeprowadzenia odprawy celnej: przygotowuje potrzebne dokumenty, sprawdza dokumenty osobiste, dokonuje oglądu przewożonego towaru - kontroluje towary głównie pod kątem ich legalności (wykrywanie przemytu, przewóz nielegalnych materiałów, zagrożonych gatunków zwierząt, itd.) oraz prawidłowego transportu i zabezpieczenia. Zawód ten wymaga ciągłego dokształcania się (głównie w zakresie prawa) i odpowiednich predyspozycji psychicznych (opanowanie, umiejętność rozmowy z osobami podejrzanymi o przemyt, umiejętność wykrywania wszelkich nieprawidłowości).  Miejscem pracy kontrolera jest wydzielony sektor na terenie portu lotniczego. Kontroler wykonuje pracę zarówno w pozycji stojącej jak i siedzącej.

Praca stojąca jest związana głównie z kontrolą manualną i kontaktem bezpośrednim z pasażerem, natomiast praca siedząca polega na obsłudze urządzeń kontroli (tj. bramek i urządzeń rentgenowskich).

Na tym stanowisku wymagana jest znajomość przepisów celnych, kompletna obsługa urządzeń oraz procedur kontroli.

Pracownik straży ochrony lotniska.

Celem wykonywanej pracy jest pilnowanie porządku na lotnisku oraz w strefie odprawy celnej. Do jego zadań należy: kontrola pozostawionego/zagubionego bagażu, pilnowanie aby pasażerowie przestrzegali przepisów na terenie lotniska oraz kontrola zachowania pasażerów (agresywność, podejrzane zachowanie). Najważniejsze cechy osobowości pracownika ochrony to umiejętność logicznego myślenia, brak podatności na emocje, zdolność do działania w stresie, opanowanie, a także sprawność fizyczna i wiedza z zakresu prawa oraz procedur administracyjnych. Konieczna jest rzetelność, dyspozycyjność, odpowiedzialność i uczciwość. Kompetencje strażników wymagają umiejętności planowania, znajomości procedur administracyjnych, zapobieganiu zagrożeniom, a nie tylko  bezpośredniej likwidacji zagrożeń

Metoda Pięciu Kroków

zawód Kontroler odprawy celnej
Lp. zagrożenie
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego urządzeń
Hałas
Nieprawidłowe oświetlenie
Stres
Brak sprawności technicznej urządzeń-zwarcie
Praca w niewygodnej/ wymuszonej pozycji
zawód Pracownik straży ochrony lotniska
Lp. zagrożenie
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego urządzeń
Hałas
Nieprawidłowe oświetlenie
Stres
Brak sprawności technicznej urządzeń-zwarcie
Praca w niewygodnej/ wymuszonej pozycji

Metoda Risc Score

zawód Kontroler odprawy celnej
Lp zagrożenie
1 Wybuch bomby
2 Atak terrorystyczny
3 Choroby zakaźne
4 Stres
5 Porażenie prądem elektrycznym
6 Oddziaływanie pola elektromagnetycznego urządzeń/promieniowanie jonizujące
7 Pobicie przez agresywnego pasażera
zawód Pracownik straży ochrony lotniska
Lp. zagrożenie
1 Wybuch bomby
2 Atak terrorystyczny
3 Choroby zakaźne
4 Stres
5 Pozycja pracy stojąca
6 Oddziaływanie pola elektromagnetycznego urządzeń
7 Pobicie przez agresywnego pasażera

Wnioski:

Biorąc pod uwagę powyższą tabelkę ocena ryzyka zawodowego dla obu profesji jest mała. Niemniej jednak niektóre z zagrożeń wymagają podjęcie pewnych działań:

  1. Wybuch bomby i atak terrorystyczny – poziom skutków jest poważny ze względu na potencjalną dużą ilość ofiar śmiertelnych oraz straty materialne (zniszczenie części budynku lotniska). Ekspozycja została określona na znikoma, gdyż jest to zdarzenie krótkotrwałe oraz bardzo rzadko się zdarza. Wszelkiego rodzaju zabezpieczenia na terenie lotniska mają na celu zabezpieczenie przed podłożeniem bomby lub przed dokonaniem ataku terrorystycznego w związku z tym ryzyko zawodowe jest małe, określane jako dopuszczalne.

  2. Choroby zakaźne – poziom skutków został określony jako bardzo duży, ze względu na różne rodzaje chorób. Mogą tu wystąpić ofiary śmiertelne (np. przy zarażeniu chorobami tropikalnymi, które w Polsce są raczej rzadkością, może wystąpić trudność z rozpoznaniem choroby oraz podjęcia metod leczenia). Ponadto ze względu na środowisko pracy jakim jest lotnisko, duża liczbę osób przebywających w danej chwili na lotnisku, występuje większe prawdopodobieństwo zarażenia się chorobą (możliwe), a ekspozycja jest duża ze względu na ciągły kontakt z użytkownikami lotniska. Strażnik jest bardziej narażony na zarażenie chorobą ze względu na kontakt z większą liczbą ludzi (zarówno pasażerowie jak i odprowadzający). W związku z tym nie możemy ograniczać tego zagrożenia swoimi działaniami, ze względu na brak możliwości kontroli stanu zdrowia ludzi znajdujących się na lotnisku.

  3. Stres – W zawodzie kontrolera poziom ryzyka tego zagrożenia jest większy ze względu na odpowiedzialność wykonywanej prac. Natomiast na stanowisku strażnika ochrony, stres ma wartość pomijalną, ponieważ jest on czynnikiem który w przypadku zawodu ochroniarza pojawia się razem ze zdarzeniem negatywnym, wymagającym jego interwencji.

  4. Pozycja stojąca – została wyodrębniona tylko dla zawodu ochroniarza, ponieważ przyjmuje on taka pozycję przez cały czas zmiany. Zagrożenie to nie zostało uwzględnione dla kontrolera odprawy, ponieważ jego praca jest zarówno stojąca jak i siedząca. Poziom ryzyka został określony dla ochroniarza jako średni, ze względu na wysokie współczynniki ekspozycji i prawdopodobieństwa. Należałoby zatem skrócić czas pracy strażnika oraz zapewnić odpowiednio częste przerwy w adekwatnym do tego zapleczu socjalnym.

  5. Porażenie prądem elektrycznym – zagrożenie to zostało omówione tylko dla kontrolera, ponieważ pracownik ochrony nie pracuje przy urządzeniach elektrycznych. Jest to zagrożenie mało prawdopodobne, gdyż zakładamy że konstrukcja urządzeń obejmuje wszystkie funkcje bezpieczeństwa, a pracownik kontroli obsługuje urządzenie prawidłowo i zgodnie z instrukcją, stosując się do przepisów BHP. Eskpozycja jest minimalna ze względu na krótkotrwały charakter działania zagrożenia.

  6. Odziaływanie pola elektromagnetycznego/promieniowania jonizującego – ze względu na skutki oddziaływania pola takie jak bóle głowy, rozdrażnienie, ogólnie złe samopoczucie, bezsenność, prawdopodobieństwo tego zagrożenia zostało określone na średnim poziomie (sporadycznie możliwe) dla zawodu kontrolera. I jest ono zdecydowanie wyższe niż prawdopodobieństwo oddziaływania na ochroniarza, ponieważ ochroniarz nie pracuje blisko urządzeń mogących wytwarzać to pole. Ekspozycja jest również jest większa dla pracownika kontroli, zatem poziom ryzyka jest określony dla kontrolera jako mały (dla pracownika ochrony pomijalny). Dla obu stanowisk poziom ryzyka jest dopuszczalny. Jedynym działaniem jakie możemy wprowadzić jest zamontowanie mierników służących do pomiaru pola elektromagnetycznego.

  7. Pobicie przez agresywnego pasażera – ryzyko dla kontrolera zostało określone jako małe, natomiast dla pracownika ochrony jako średnie. Jest to spowodowane, tym ze główną funkcją pracownika ochrony jest pilnowanie ogólnego bezpieczeństwa na lotnisku i on jest odpowiedzialny za kontrolę zachowań pasażerów. W przypadku agresywnego pasażera kontroler odprawy wzywa na pomoc pracownika ochrony, w związku z tym zagrożenie jest większe dla strażnika ochrony lotniska. Poziom zagrożenia jest niedopuszczalny. Jedynym działaniem zapobiegawczym może być zwiększenie liczby ochroniarzy na terenie lotniska w celu zminimalizowania skutków pobicia.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ryzyko zawodowe UE
ryzyko zawodowe w przemysle rolno spozywczym 3
ryzyko zawodowe t3
Ocena ryzyka pilarz, Ryzyko zawodowe
RYZYKO ZAWODOWE, Ocena ryzyka zawodowego(2)
ryzyko zawodowe?f
nauczyciel przedm ogólnokszt., Ryzyko zawodowe
Sprzataczka, BHP, Ryzyko zawodowe, Dokumenty planistyczno wykonawcze ryzyka
ryzyko zawodowe?f
Ryzyko zawodowe w środowisku pracy(1)
02-RYZYKO ZAWODOWE ZASADY BEZPIECZNEJ PRACY, Instrukcje BHP, XVII - PODSTAWOWE
Ryzyko zawodowe na stanowiskum pracy kosmetyczki
Ryzyko zawodowe w przemyśle zbożowo młynarskim
Ryzyko zawodowe, stres
RYZYKO ZAWODOWE
ryzyko zawodowe w przemysle zbożowo młynarskim

więcej podobnych podstron