1. Zakażenie latentne Mycobacterium tuberculosis

Prątek gruźlicy jest względnie wewnątrzkomórkowy (bytuje m.in. w makrofagach płucnych). Zakażenie latentne (utajone) powstaje, gdy po przebyciu czynnej gruźlicy prątek pozostaje nadal w organizmie w postaci uśpionej. Prątki mogą pozostać nieaktywne przez całe życie, albo może nastąpić reaktywacja zakażenia pierwotnego (nawet po 20 latach), często np. w następstwie osłabienia układu odpornościowego.

Metody wykrywania zakażeń latentnych: W przypadku gruźlicy: skórny test tuberkulinowy = test Mantoux (często wyniki fałszywie dodatnie, w Polsce interpretację wyniku komplikują powszechne szczepionki BCG), test na wytwarzanie interferonu (IGRA- Interferon Gamma Release Assays), Quantiferon TB Gold in Tube, T-SPOT

Inne zakaż. latentne: ELISA (np. przy Herpes virus), PCR – wykrycie DNA (przy opryszczce, CMV, EBV, HBV)

1. Ostre zapalenie zatok

1. Najważniejsze patogeny Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis (3 jeźdźców Apokalipsy)

U chorych ambulatoryjnych dodatkowo: Streptococcus pyogenes, Staphylococ. aureus

W zakażeniach szpitalnych: Staphylococcus aureus, pałeczki Gram-ujemne

1. Przyczyny niepowodzeń w terapii

– niecharakterystyczne objawy – obraz kliniczny może przypominać inne choroby górnych dróg oddechowych (np. u dzieci ropna wydzielina z nosa i kaszel – alergiczny nieżyt nosa),

- rosnąca oporność na stosowane standardowo antybiotyki,

- trudna diagnostyka (nakłucie zatoki w celu uzyskania wydzieliny do badań mikro to zabieg inwazyjny, nie wykonuje się go rutynowo w gabinetach lekarskich)

1. Podaj najczęstsze źródła zakażeń wywołanych przez Legionella pneumophila

kontakt z aerozolem wodno-powietrznym, skażona woda w systemach klimatyzacyjnych, rozpylacze pryszniców i krany, baseny, prysznice, inhalatory, rozpylacze, myjnie samochodowe, stagnacja wody (brak recyrkulacji, ślepe odcinki, obecność osadów, mułu), pierwotniaki (ameby, orzęski), zbyt niskie stężenie środków dezynfekcyjnych, aparatura medyczna (urządzenia do oddychania, turbiny dentystyczne)

1. Wymień kliniczne postacie zakażenia

legionelloza (choroba legionistów), gorączka Pontiac

1. Obecność jakich markerów w zakażeniu wirusem WZW typu B świadczy o:

1. Wczesnym etapie zakażenia HBsAg, przeciwciała anty-HBc i anty-HBs klasy IgM

2. Wysokiej zakaźności HBeAg

1. Patogeny wywołujące tworzenie kamieni

Proteus, Klebsiella

1. Podaj przybliżoną liczebność zachorowań w Polsce na następujące choroby:

1. Tężec 15-20

2. Krztusiec 2000-2500

3. Borelioza 8000-9000

1. Wymień szczepienia zalecane

RV- przeciw rotawirusom, MCV- przeciw Neisseria meningitidis, TIV- trójwalentna przeciw grypie, HPV – wirus brodawczaka ludzkiego, WZW A- przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, KZM- przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, PCV-13- przeciw Streptococcus pneumoniae, VZV- przeciw ospie wietrznej

Uzasadnij stosowanie dla 2 Twoim zdaniem najważniejszych

1. Brodawczak ludzki – zapobiega wystąpieniu raka szyjki macicy, który corocznie uśmierca ok. 2 tys. Polek

2. Przeciw pneumokokom – szczepionka wykazuje bardzo dobry efekt ochronny wobec inwazyjnej choroby pneumokokowej, a także chroni osoby nieszczepione (obniża odsetek nosicielstwa nosowo-gardłowego i redukuje transmisję serotypów)

1. Charakterystyka prątków gruźlicy (uwzględnij cechy warunkujące chorobotwórczość)

Prątki gruźlicy to patogeny zdolne do wzrostu wewnątrzkomórkowego w makrofagach płucnych. Wydłużone pałeczki, wolno rosnące. Ściana komórkowa zbudowana z kwasów mykolowych i związków lipidowych, a to warunkuje m.in. kwasoodporność, a także oporność na preparaty dezynfekcyjne oraz wiele antybiotyków. Czynniki zjadliwości: czynnik wiązkowy (cord factor) – hamuje migrację leukocytów, wywołuje tworzenie ziarniniaków (dzięki niemu też prątki rosną w hodowli w postaci wężowatych sznurów), kwasy mykolowe, sulfatydy (chronią prątki przed obniżeniem pH), sulfolipidy i glikolipidy, lipoarabinomannan, katalaza oraz dysmutaza ponadtlenkowa

1. Zakażenia dróg moczowych:

1. Wymień przyczyny szpitalnych zakażeń dróg moczowych

cewnikowanie pęcherza moczowego, instrumentacje dróg moczowych, zablokowany przepływ moczu u pacjentów: kamienie nerkowe i pęcherzowe, guzy zapalne czy nowotworowe, ciąża; zaburzony odpływ pęcherzowo-moczowodowy

1. Wymień czynniki etiologiczne

Pałeczki Gram-ujemne: Klebsiella, Enterobacter, Serratia, Pseudomonas

Ziarniaki Gram-dodatnie: Staphylococcus epidermidis, Enterococcus faecalis

1. Antybiotykoterapia celowana –wyboru antybiotyku dokonuje się po potwierdzeniu mikrobiologicznym aktywności leku (in vitro) wobec czynnika etiologicznego (czyli po wykonaniu antybiogramu), wyboru należy dokonać w oparciu o pozostałe informacje (umiejscowienie zakażenia, stan chorego).

Powinna uwzględniać odpowiednią dawkę, drogę podania i czas leczenia, być oparta o MIC, stężenie antybiotyku

Zalety- działanie szybkie, mocne i krótkie- dzięki temu możliwa jest całkowita eradykacja; nie rośnie oporność bakterii na dany antybiotyk

Wady – rozbieżności miedzy wynikami uzyskanymi in vitro a skutecznością antybiotyku in vivo (bo bakterie mają zróżnicowane fazy wzrostu, warunki odżywcze, pH, osmolarność)- skuteczność zależy od osiągnięcia wystarczającego stężenia leku (droga podania, dawka), długi czas oczekiwania na antybiogram (a czasami decydują minuty;)

1. Wymień cechy bakterii ułatwiające inwazję dróg moczowych

• fimbrie - ułatwiają adhezję do nabłonka dróg moczowych

• hemolizyny – uszkadzają błony komórkowe nabłonka dróg moczowych

• otoczki bakteryjne- chronią przed fagocytozą

• wytwarzanie ureazy (np. Proteus) – alkalizacja moczu, zahamowanie układu dopełniacza

• inaktywacja IgA na powierzchni nabłonka dróg moczowych (np. Pseudomonas aeruginosa)

• zdolność przetrwania wewnątrz fagocytów (np. Mycobacetrium tuberculosis)

• wytwarzanie substancji działających antyfagocytarnie

1. Pozaszpitalne zapalenia płuc- patogeny: Streptococcus pneumoniae, Mycoplasam pneumoniae, wirusy, Moraxella catarrhalis, Klebsiella pneumoniae, Haemophilus influenzae, Staphylococcus aureus

Rodzaje szczepionek, zalecenia –

1. Kryteria wyboru antybiotyku do terapii empirycznej

1. Kliniczne rozpoznanie zakażenia- najbardziej prawdopodobny czynnik i jego przypuszczalna wrażliwość na antybiotyki

2. Wybór leku spośród leków, które są aktywne wobec przypuszczalnego czynnika etiologicznego

3. Rekomendacje naukowe- analiza badań klinicznych, profil wrażliwości drobnoustrojów na danym terenie

4. Objawy kliniczne, markery zakażenia, inne wyniki laboratoryjne i obrazowe

1. Zakażenia wywołane przez dermatofity – przyporządkuj gatunki grzybów do okolicy zakażeń i rodzaju skóry (3 przykłady)

I Trichophyton – skóra, włosy, paznokcie

II Epidermophyton – skóra, paznokcie, nigdy nie na włosach

III Microsporum – skóra, włosy

1. Skórne zmiany wirusowe wywołane przez zakażenia wirusowe

1. Wymień gatunki wirusów powodujących zakaźne zmiany skórne

HSV- wirus opryszczki, w. ospy wietrznej, w. półpaśca, w. odry

1. Wymień gatunki wirusów powodujących niezakaźne zmiany skórne

EBV, Coxackie, HIV, różyczka?

1. Podaj przybliżoną liczbę zakażeń

1. Gruźlicy w Polsce w ciągu roku

2. Różyczką w Polsce w ciągu roku

3. Kiły w Polsce w ciągu roku

4. HIV w Polsce w ciągu roku

1. Clostridium difficille – laseczka rzekomobłoniastego zapalenia jelit

Przyczyny powstawania zmian chorobowych: stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania (np. klindamycyna, cefalosporyny)

Leczenie: w łagodnych przypadkach- zaprzestanie stosowania antybiotyków, w ciężkich stanach – metronidazol lub wankomycyna

1. Podaj 5 najczęstszych, pochodzenia bakteryjnego, czynników etiologicznych w Polsce

2. Zakażenia szpitalne

1. Wymień 3 najczęstsze postacie zakażeń szpitalnych i przyporządkuj przyczyny (np. szpitalne zakażenia dróg moczowych – cewnikowanie)

1. Zakażenia dróg moczowych – cewnikowanie

2. Zapalenie dolnych dróg oddechowych – wentylacja mechaniczna

3. Zakażenia krwi – obwodowe i centralne cewniki naczyniowe

1. Wymień najczęstsze patogeny „alarmowe” zakażeń szpitalnych

Staphylococcus ureus, Enterococcus, Enterobacteriacae, Streptococcus pneumoniae

1. Wzory oporności na antybiotyki MRSA, VISA, VRSA, MLSb, HLAR, VRE, MBL, ESBL, KPC, PRSP

1. Podaj charakterystykę rodzaju Papillomavirus z uwzględnieniem potencjalnie karcinogennych

Wirusy DNA, symetria kubiczna, bez osłonki, przenoszony drogą płciową – wywołuje jedną z najczęstszych chorób- występują kłykciny płaskie. Zakazenie HPV typu 16 i 18 ma związek z wystąpieniem raka szyjki macicy.

1. Ropnie

1. Wymień drobnoustroje wywołujące:

Ropnie płuc: beztlenowe: Peptostreptococcus, Fusobacterium, Bacteroides, tlenowe: Streptococcus, Staph. aureus, pałeczki Enterobacteriacae, Pseudomonas aeruginosa

Ropnie mózgu: Staphylococcus aureus, gram-ujemne pałeczki jelitowe, paciorkowce (Streptococcus milleri), Bacteroides

1. Wymień enzymy i toksyny biorące udział w tworzeniu ropnia – hialuronidaza (czynnik rozprzestrzeniania), fibrynolizyna (stafylokinaza), toksyna eksfoliatywna

1. Co to surowice odpornościowe?

Surowice o zwiększonej zawartości przeciwciał otrzymywane w wyniku naturalnego lub sztucznego uodpornienia antygenem— wywołana biernie odpowiedź immunologiczna na obecność ubogich antygenów

1. Co to biofilm bakteryjny?

Zdolność bakterii do tworzenia wielowarstwowej struktury z wielu organizmów, na powierzchni struktur biologicznych jak i sztucznych

1. Struktura i charakterystyka właściwości fizjologicznych bakterii w biofilnie

Bakterie w stanie lekkiej anabiozy, mało wymagające co do substancji odżywczych, stają się bardzo odporne na działanie mechanizmów immunologicznych, a także oporne na działanie antybiotyków (wymagane o 100% wyższe stężenie antybiotyków do zabicia bakterii tworzących biofilm), skruszenie niesie ryzyko przeniesienia w nowe miejsce i powstanie nowej kolonizacji

1. Na jakich elementach biologicznych i sztucznych może powstać biofilm?

Naturalnie- płytka nazębna, biofilm powstały podczas zakażenia zatok; sztucznie – cewniki, implanty, sztuczne zastawki, szwy chirurgiczne

1. Zapalenia płuc szpitalne

a) wymień patogeny bakterie Gram-ujemne: Pseudomonas aeruginosa, Escherichia coli, Enterobacter, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter; także Staphylococcus aureus

b) czynniki ryzyka: sztuczne wentylacje, założone rurki intubacyjne

1. Choroby przenoszone drogą płciową

1. Wymień nazwy gatunkowe patogenów bakteryjnych

Chlamydia trachomatis (serotypy D-K), Neisseria gonorrhae Dwoinka rzeżączki, Treponema pallidum Krętek blady, też Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum

1. Wymień nazwy patogenów wirusowych

wirus brodawczaka Papilloma (HPV), wirus opryszczki Herpes typ I i II, wirus HIV, wirus WZW typu B i C

1. Bacterial vaginosis

Zaburzenie równowagi pomiędzy ilością poszczególnych bakterii stanowiących fizjologiczne środowisko pochwy; najczęściej nadmiernie mnożą się bakterie takie jak: Mycoplasma, Ureaplasma, Mobiluncus, Gardnerella. Czynniki predysponujące: młody wiek kobiety, zaburzenia miesiączkowania, płukanie pochwy, tampony dopochwowe, częste zmiany partnerów.

1. Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu

1. Patogeny- Enterowirusy, Togavirusy, wirus świnki, w. odry, w. opryszczki pospolitej, w. różyczki, w. wścieklizny, w. polio, w. Coxackie, w. cytomegalii, EBV

2. Szczepionki

MMR, różyczka

1. Wymień metody sterylizacji – wysokotemperaturowa (np. bieżąca para wodna w nadciśnieniu, sucha para powietrza), niskotemperaturowa (np. tlenek etylenu, formaldehyd, plazma gazu), radiacyjna, promieniowanie podczerwone, prom. jonizujące, kontrola skuteczności procesów sterylizacji (sprzętu i wsadu)

2. Wymień bakterie, u których otoczki decydują o ich wirulencji

Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Bordetella pertusis

1. Uzasadnij dlaczego

Adhezja, ochrona przed fagocytozą, maskowanie błony powierzchniowej bakterii

1. Zespół szoku toksycznego

1. Objawy

2. Przyczyny

1. Sepsa – posocznica, zespół uogólnionej odpowiedzi zapalnej (SIRS)

1. Najczęstsze przyczyny: zakażenia z bakteriemią, endotoksemia, obecność uszkodzonych tkanek, przedłuzona hipoperfuzja obszaru trzewnego – translokacja bakterii (endogenne źródło zakażenia)

2. Najczęstsze patogeny: bakterie Gram-ujemne wytwarzające endotoksynę

1. Antybiotykoterapia anginy paciorkowcowej

1. Antybiotyk – penicylina

2. Alternatywnie – cefalosporyny III generacji

3. Czas trwania – 10 dni