Spis treści:

1. Charakterystyka dziecka i środowiska

1.1. Krótka charakterystyka dziecka.

1.2. Dane personalne dziecka.

1.3 Opinia psychologiczno pedagogiczna.

1. Charakterystyka zaburzeń

2.1. Istota agresji.

2.2. Podział agresji.

2.3. Przyczyny agresji.

2.4. Przejawy agresji.

1. Cele programu

3.1. Cel ogólny.

3.2. Cele szczegółowe.

3.3. Formy realizacji programu.

3.4. Sposoby realizacji celów.

3.5. Zasady pracy z dzieckiem.

3.6. Oczekiwane efekty działań.

3.7. Ewaluacja działań.

1. Harmonogram zajęć

2. Konspekty zajęć

6. Literatura

DANE PERSONALNE:

Imię i nazwisko: Aleksandra Kowalska

Data urodzenia: 12.03.2000 r.

Adres zamieszkania: Łuków, ul siedlecka22

Szkoła Podstawowa nr IV w Łukowie

Klasa V ¹

OPINIA PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNA

Dziewczynka została zgłoszona przez szkołę z powodu nie wywiązywania się z obowiązków ucznia oraz aroganckiego zachowania w stosunku do rówieśników i nauczycieli. Uczennica wyróżnia się agresywnym zachowaniem, potrafi bardzo szybko wpadać w złość, a przy tym stosować agresję słowną głównie skierowaną do pozostałych uczniów.

Wyniki badania psychologiczno- pedagogicznego:

Ola chętnie nawiązuje kontakt wzrokowy i werbalny, jednak jej wypowiedzi są bardzo krótkie. Pod koniec spotkania wydaje się znudzona, zdenerwowana oraz jej chęci do współpracy znacznie maleją. W sytuacjach znudzenia lekceważy rozmówcę. Trudno jej się skupić na zadaniu, łatwo się rozprasza. Wykazuje niski poziom kultury osobistej, bardzo często używa wulgaryzmów.

Jest osobą zdrową, rzadko chorującą. Wyniki badań testowych wykazują, ogólne możliwości poznawcze są na poziomie adekwatnym do wieku.

Uczennica posiada poprawnie rozwiniętą analizę i syntezę wzrokową. Dobrze sobie radzi w rozumowaniu logicznym i przyczynowo- skutkowy. Wyniki badań wykazują, że posiada podstawowe zasoby słownictwa i wiedzy ogólnej.

Dziewczynka w tym roku szkolnym została przeniesiona do nowej szkoły, ponieważ wraz z całą rodziną zmieniła miejsce zamieszkania. Uczennica zaczyna mięć problemy w nauce, jej oceny uległy pogorszeniu.

Ola ma bardzo niska samoocenę. Jej negatywna samoocena dotyczy sfery: intelektualnej, emocjonalnej i fizycznej. Nie czuje się akceptowana w środowisku szkolnym.

Dziewczynka charakteryzuje się częstymi zmianami nastroju. Na początku jest spokojna, chętna do współpracy, a następnie zmienia się w osobę pobudzoną zdenerwowaną. W sytuacjach stresowych zachowuje się impulsywnie. Pod wpływem napięcia reaguje agresją, używa wówczas wielu obraźliwych słów, które głośno wykrzykuje.

Sytuacja rodzinna

Ola pochodzi z czteroosobowej rodziny. Ma siostrę Zosię- 2 lata. Ojciec pracuje za granicą, do domu przyjeżdża raz na miesiąc. Matka ma wykształcenie średnie w zawodzie krawcowej. Do czasu zajścia w ciążę pracowała w pracowni krawieckiej, jednak obecnie jest na urlopie wychowawczym.

Sytuacja materialna rodziny jest dobra. Głównym dochodem rodziny jest wynagrodzenie ojca za pracę za granicą, oraz zasiłek wychowawczy pobierany na Zosię.

Ola bardzo przywiązana jest do ojca, więc jego długotrwałe wyjazdy źle wpływają na funkcjonowanie dziecka. Co sprzyja pogorszeniu kontaktów ze swoją matką. Często łamie zasady, które wcześniej ustaliła razem z matką, np. nie wraca do domu prosto po lekcjach, nie odbiera telefonu.

Dziewczynka wśród rówieśników nie ma przyjaciół. Przejawia natomiast talent plastyczny, który chętnie rozwija. Dużo wolnego czasu spędza rysując lub malując.

Ola stała się bierna wobec rzeczywistości. Straciła zainteresowanie swoim wyglądem. W jej postrzeganiu świata społeczeństwo atakuje ją, a jej obrona jest agresja. Zachowanie agresywne wynika również z niezaspokojenia potrzeb emocjonalnych. Powodem stosowania agresji jest również zmiana szkoły, brak starych znajomych.

Wnioski ;

1. Agresja wiąże się z niezaspokojeniem potrzeb emocjonalnych.

2. Dziecko nie potrafi odnaleźć się w nowym środowisku szkolnym.

3. Nie potrafi radzić sobie w sytuacjach stresowych

4. W sytuacjach nerwowych reaguje złością, agresją

Zalecenia;

1. Nauka radzenia sobie ze stresem.

2. Kształtowanie wiary w siebie, własne możliwości, umiejętności.

3. Poprawa komunikacji interpersonalnej z rodzicami.

ISTOTA AGRESJI:

Agresja- ,,oznacza zamierzone działanie, którego celem jest wyrządzenie komuś lub czemuś szkody, straty, zła, cierpienia lub bólu”.²

Zdefiniowanie pojęcia agresja jest zadaniem trudnym, często używa się pojęcia ,,wrogość”, wojowniczość lub destruktywność. Reakcje człowieka na atak ze strony drugiego człowieka mogą być różne. Niektóre zachowania agresywne, są instynktami naturalnymi, skłaniają do obrony przed atakiem, umożliwiając utrzymanie stanu posiadania, tzw. instynkt walki. Takie negatywne reakcje występują w mniejszym lub większym stopniu w zachowaniu się każdego człowieka

Działanie agresywne ma zwykle charakter gwałtowny i otwarty. Agresywnymi nazywamy te działania, których istotą jest szkodliwość. Zaliczamy do nich przemoc, bicie, pewne formy i ton wypowiedzi (docinanie, ironiczne uwagi), a także np. wyraz twarzy, dźwięki muzyki, a nawet styl ubierania się.

Charakterystyczną cechą zachowań agresywnych jest atak w postaci widocznych aktów agresji słownej czy fizycznej. Tymczasem według T. Tomaszewskiego, agresywne zachowanie się może przejawiać się w trzech głównych formach:

1. W formie izolowania się- nie patrzenia na siebie nawzajem, wzajemnego unikania się, nieodzywania się do siebie, trwałego zerwania wszelkich stosunków itp.

2. W formie demonstrowania- aktywnego okazywania swego niezadowolenia przez gesty, miny, wyrzuty i wymówki, mniej lub bardziej przejrzyste aluzje.

3. W formie ataku agresji w ściślejszym tego słowa znaczeniu, polegającym na czynnościach zmierzających do zaszkodzenia danej osobie, osłabienia jej, sprawienia bólu.³

PODZIAŁ AGRESJI

Z uwagi na różnorodne kryteria spotykamy się z różnymi podziałami agresji.

W odniesieniu do dzieci Robert Hinde przyjmuje następująca klasyfikację agresji:

1. Instrumentalną czy specyficzną agresję, tj. agresję, której celem jast uzyskanie jakiegoś przedmiotu lub utrzymanie jakiejś sytuacji.

2. Agresje ze złości, tj. agresję niekontrolowaną na swoisty obiekt lub sytuację.

3. Agresję obronną, tj. agresję jako odpowiedź na atak.

4. Agresję związaną z grą i zabawa, tj. agresję nasilającą się wskutek zaangażowania w walkę w toku gry, zabawy⁴

Najczęściej jednak wyszczególnia się agresję fizyczną i słowną.

Pierwszą z nich określa się jako atak na inną osobę, w którym atakujący posługuje się określonymi częściami ciała lub narzędziami, zadając ból lub wyrządzając szkody osobie będącej przedmiotem agresji. Przejawia się ona w uderzeniu lub pobiciu kogoś, w uszkodzeniu albo zniszczeniu mienia społecznego lub osobistego.

Agresja słowna natomiast polega na posłużeniu się bodźcami werbalnymi szkodliwymi dla atakowanej osoby, wywołującymi u niej strach poczucie krzywdy lub odrzucenie uczuciowe. Wyraża się ona w niektórych żądaniach, rozkazach, wyzwiskach, lekceważącym traktowaniu, podjudzaniu do agresji, odmowie udziału we wspólnym działaniu, odbieraniu przysługujących komuś uprawnień, zawstydzaniu, pretensjach groźbach. Może ona przybierać formę agresji bezpośredniej, pośredniej lub agresji przemieszczonej.

PRZYCZYNY AGRESJI

Przyczyn agresji należy doszukiwać się:

1. W środowisku rodzinnym, które ma bardzo ważny wpływ na powstawanie zachowań agresywnych. Dzieci częściej są agresywne, jeżeli mają do czynienia z agresją i przemocą w rodzinie, kiedy w rodzinie panuje chaos, a role matki i ojca nie są w pełni realizowane. Może się to wyrażać między innymi przez:

-negatywny lub chłodny stosunek emocjonalny rodziców do dziecka,

-brak wyznaczonych granic, których dziecku nie wolno przekraczać w zachowaniu się,

-reakcji ze strony rodziców w rozpoznawaniu i akceptowaniu dziecięcych zachowań.

Dzieci, które czują się bezpiecznie w swoich relacjach z rodzicami są mniej agresywne i lepiej radzą sobie z emocjami.

2. W przyczynach psychologicznych, które powodują wzrost zachowań agresywnych dzieci wyróżniamy:

- frustracje wynikające z braku dobrego kontaktu z dorosłymi lub agresja z ich strony,

-niskie poczucie własnej wartości, połączone z dużą ilością otrzymanych przez nich negatywnych komunikatów od dorosłych,

-modelowanie zachowań agresywnych w mediach

-brak jasnych i przestrzeganych reguł życia szkolnego,

-mała umiejętność radzenia sobie z przeżywaniem silnych i negatywnych uczuć a zwłaszcza złości,

- brak umiejętności konstruktywnego rozwiązywania sytuacji konfliktowych,

-frustracja spowodowana brakiem perspektyw życiowych.

3. W uwarunkowaniach pedagogicznych, to min.:

-zbyt rzadko wykorzystywane umiejętności konstruktywnego rozwiązania sytuacji przez nauczycieli,

-niewłaściwe sposoby komunikowania się z uczniami, powodujące ich agresję (poniżanie, krytykowanie, wyśmiewanie lub niezauważanie osiągnięć uczniów),

-nieumiejętności radzenia sobie z przeżywaniem silnych i trudnych uczuć (także wynikających z kontaktów z uczniami),

-nieskuteczne rozładowanie napięć podczas lekcji (nastawienie na szybki efekt, bez uwzględnienia przyczyn i warunków).⁵

PRZEJAWY AGRESJI SŁOWNEJ

Agresja słowna może przejawiać się w różnych formach:

• Napastliwe wypowiedzi- atak słowny

• Straszenie groźby

• Przezywanie, przekleństwa, ordynarne odzywki, wulgaryzmy

• Grożenie biciem

• Obmawianie

• Kłótnie

• Grożenie skarżeniem

• Obrzucanie wyzwiskami

• Uszczypliwość lub kpiny

• Atak na kompetencje (jak możesz być taki głupi)

• Dokuczanie

• Ubliżanie

• Niewerbalne symbole (robienie uwłaczających min)

• Ośmieszanie

Występowaniu agresji w szkole sprzyja duża ilość uczniów w klasie, ponieważ łatwiej stać się anonimowym i unikać odpowiedzialności za niewłaściwe zachowanie. Inny powodem są niepowodzenia w nauce, uczeń oceniany negatywnie, krytykowany, nasila niepożądane zachowania. Staje się agresywny wobec osób chwalonych, wykorzystuje różne mechanizmy obronne. Dlatego też bardzo ważna jest rola nauczyciela w kształtowaniu prawidłowych relacji między uczniami i osobami dorosłymi [Szostak, Tabaka 2004:27].

CEL OGÓLNY:

Zmniejszenie agresji słownej ucznia w zakresie funkcjonowania w szkole.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

1. Nauka radzenia sobie ze stresem.

2. Kształtowanie wiary w siebie, własne możliwości, umiejętności.

3. Poprawa komunikacji interpersonalnej z rodzicami.

I TECHNIKA RELAKSACJI WEDŁUG JACOBSONA:

Technika relaksacyjna polegająca na uczeniu się relaksu , poprzez wykonywanie określonych ruchów rękami, nogami, tułowiem, twarzą w celu napinania i rozluźniania kolejnych grup mięśniowych.

Zastosowanie techniki relaksacji Jacobsona do dzieci polega głównie na wykonaniu przez nie celowych ruchów wymagających przeplatania dwóch stanów: napinania i rozluźniania mięśni w czasie zabawy. Pozytywna aspekty płynące ze stosowania techniki relaksacyjnej wg Jacobsona w terapii, doświadczamy dzięki nabywaniu umiejętności odczuwania różnicy we wrażeniach płynących z mięśnia w stanie kontrakcji i mięśnia rozluźnionego. Tak więc metoda ta prowadzi do wyciszania, łagodzenia uczuć negatywnych.⁶

II TECHNIKA RELAKSACJI WEDŁUG WINTREBERTA:

Podstawę metody Wintreberta stanowi wykonywanie ruchów biernych przez osobę prowadzącą zajęcia na pacjencie leżącym na plecach z nogami wyprostowanymi a rękami ułożonymi wzdłuż tułowia. Oczy pacjenta muszą być zamknięte. Schemat ruchów biernych obejmuje kolejno:

• Przedramię

• Ramię

• Bark ręki dominującej

• Szyję

• Twarz

• Czoło

• Oczy

• Usta

• Druga ręka w tej samej kolejności

• Noga od stopy poprzez udo, kończąc na biodrze

Zabawy te i ćwiczenia , wykonywane są podczas różnego rodzaju zajęć, można także użyć podkładu muzycznego. Na koniec zajęć odbywa się kilkuminutowa relaksacja polegająca na leżeniu przy muzyce z zamkniętymi oczami. Wskazane jest aby polecić dziecku wyobrażenie sobie czegoś przyjemnego np. zielona łąkę. Dzieci w ten sposób przyzwyczają się do odpoczynku przy muzyce i łatwiej im będzie pozbyć negatywnych napięć, prowadzących często do zachowań agresywnych.⁷

ELEMENTY MUZYKOTERAPII:

Muzykoterapia jest metodą terapeutyczną , w której muzyka stanowi swego rodzaju „lek” na wiele różnych „dolegliwości” małego człowieka.

Zajęcia z elementami muzykoterapii mają korzystny wpływ na zachowanie się dzieci agresywnych.

Współczesne badania psychologów i pedagogów dowodzą, iż w środowisku szkolnym obserwuje się wzrastającą liczbę dzieci z zaburzeniami w rozwoju osobowości. Dzieci te mają trudności w dostosowaniu się do otoczenia , często sprawiają kłopoty wychowawcze nauczycielom i rodzicom. U wielu z nich stwierdza się agresję

Przyczyny reakcji agresywnych mogą być różne. Powstają najczęściej wskutek niekorzystnych oddziaływań wychowawczych zarówno środowiska rodzinnego jak i wychowawczego. Wielu psychologów i pedagogów zaleca, aby w trakcie zajęć z dziećmi wprowadzać elementy muzykoterapii.

Muzykoterapia jest jedną z metod leczenia dzieci agresywnych.

Zajęcia z muzykoterapii to układ zróżnicowany pod względem formy ćwiczeń ruchowych, oddechowych i wyobrażeniowych przy muzyce.

Zajęcia te na pewno mają korzystny wpływ na dzieci agresywne. Powinny być prowadzone w pewnych cyklach i w atmosferze spokoju.

Odpowiednio dobrana muzyka prowadzi do rozładowania wewnętrznych napięć dziecka a co za tym idzie, służy prawidłowemu rozwojowi dziecka szkolnego.⁸

METODA WERONIKI SHERBORNE

Główna idea metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne to posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka i terapii zaburzeń tego rozwoju.

Metoda ta nastawiona jest na rozwijanie przez odpowiednie ćwiczenia i zabawy ruchowe – takich cech, jak poczucie własnej wartości i pewności siebie, poczucie bezpieczeństwa, odpowiedzialności, wrażliwości, umiejętność nawiązywania kontaktów z drugą osobą.

Metoda szczególnie przydatna w pracy z dziećmi agresywnymi,.

Autorka stworzyła własny system ćwiczeń, , który wykorzystywany jest we wspomaganiu prawidłowego rozwoju dzieci i korygowaniu zaburzeń. Źródłem owego systemu są naturalne potrzeby dziecka, zaspokajane w kontakcie z dorosłymi tzw. ,,baraszkowanie”.

Podstawowe założenia metody – to rozwijanie przez ruch:

1.Świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego;

2.Świadomości przestrzeni i dzielenia się nią;

3.Dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywania z nim bliskiego kontaktu.⁹

Korzyści płynące ze stosowania metody Weroniki Sherbore:

• Daje pozytywne odczucie w kontakcie z innym człowiekiem,

• Daje okazje do rozładowania energii,

• Jest próbą pokonania własnych zahamowań wynikających z uprzednich doświadczeń,

• Daje pewność siebie,

• Daje radość z działania w zespole,

• Daje poczucie harmonii,

• Nie jest ograniczona wiekiem uczestników.

ZABAWY RUCHOWE

Zabawa ruchowa - która jest celem samym w sobie; jej terapeutyczna wartość tkwi w jej spontaniczności, radości, fantazji. Radość płynąca z zabawy uspokaja nerwy, zapewnia lepsze funkcjonowanie dziecka. W toku zabawy dziecko odreagowuje złe emocje, napięcia, lęki, odpręża się psychicznie i fizycznie.

ELEMENTY ARTETERAPII:

Spontaniczne rysowanie, malowanie pozwala dziecku na wyrażanie problemów, uczuć, lęków, pragnień i zmartwień w sposób, który nie jest dla niego zagrażający. Często wyrażane są na rysunkach treści nieświadome i wcześniej ukryte.

Praca artystyczna pozwala osobie na komunikowanie się w sposób symboliczny, nie tylko werbalny. Dzięki temu ma ona do dyspozycji bogactwo symboli i przedstawień, które są bliskie i umożliwiają uczenie się. Obrazy służą tu jako czynniki stymulujące komunikację, rozwój i wgląd.

Podczas autoterapii uczestnik ma do wyboru różnorodne materiały (pastele, markery, kredki ołówkowe, świecowe oraz różne rodzaje papieru). Maja możliwość wyboru pomiędzy rysowaniem tego, co chcą, lub wspólnym wybieraniem tematu. Dziecko odnosi dużą korzyść z poczucia odpowiedzialności, możliwości podejmowania decyzji. Sesja rysowania daje im możliwość przejęcia kontroli i odniesienia się do problemów, które wymagają natychmiastowej uwagi. ¹⁰

ELEMENTY CHOREOTERAPII

Ekspresja przeżyć wywołanych piękną muzyką w atrakcyjnej formie ruchu tanecznego umożliwia realizację naturalnych potrzeb psychoruchowych, regulacje emocji, rozładowanie energii i przeżywanie radości. Taniec sprzyja także kształceniu estetyki ruchu oraz stwarza warunki do doświadczeń estetycznych wynikających z uporządkowanego ruchu ciała. Takie zabawy sprzyjają odprężeniu przeżyciu radości i piękna oraz łagodzą smutki. Niektórym dzieciom, głównie sprawnym ruchowo, daje szansę kompensacji różnych niepowodzeń. Jest sposobem na usprawnienie ruchowe oraz korekcję postaw fizycznych i zachowań społecznych. Ponadto oryginalność ruchu wynikająca z kompozycji elementów tanecznych dostarcza wielorakich doświadczeń natury psychicznej i estetycznej. Wszystko to wywołuje u dzieci zaciekawienie i radość.

We wszystkich przypadkach czynności usprawniające i korygujące powinny być czynione tak, by dziecko niebyło zbytnio ograniczone, bowiem uczucie swobody ruchu w granicach dokładności wyznaczonej możliwościami spostrzeżeniowo- odtwórczymi dziecka, na danym etapie rozwoju, jest bowiem w terapii najcenniejsze.

Ruchowe, emocjonalne i estetyczne doznania tańczącego dziecka pobudzane są przez muzykę inspirującą ruch taneczny, głównie przez rytm, tempo i dynamikę, a także melodię i nastrój, poruszające uczucia. Wszystkie te elementy powinny być dostosowane do rozwoju możliwości ruchowej dzieci.

Następnie wprowadzamy trudniejsze elementy ruchowe, lecz przyswajalne, dające uczucie satysfakcji, a nie porażek, które – im dzieci starcze, tym wyraźniej są przez nie zauważane i trudniej przezywane. ¹¹

ZASADY PRACY Z DZIECKIEM

Aby taki program mógł zostać przeprowadzony należy przede wszystkim zacząć od nawiązania porozumienia ze swoim podopiecznym. Służy temu otwarta komunikacja, a więc ujawnianie uczuć, myśli, jakie towarzyszą określonym sytuacjom. Równie ważna jest umiejętność uważnego, aktywnego słuchania, które polega nie tylko na wsłuchiwaniu się w słowa, ale i odczucia drugiego człowieka.

Powstrzymywanie się od negatywnych ocen, od narzucania swoich racji, od oferowania osobistych recept na życie, sprzyja budowaniu klimatu zaufania, stwarza poczucie bezpieczeństwa i chęć współpracy. Aby twórczo stymulować rozwój młodego człowieka, niezbędna jest także jego bezwarunkowa akceptacja – nie tylko mocnych stron, lecz przede wszystkim jego słabości, wad.

Taka postawa pedagoga pozwala na pracę na pozytywach ucznia, daje mu wiarę we własne siły i możliwości, zachęca do poszukiwania własnych dróg. Prowadzący powinien być ponadto stanowczy. Zdarza się bowiem często, że zachowanie ucznia jest nie do przyjęcia.

OCZEKIWANE EFEKTY

Tworząc niniejszy program korekcji agresji słownej, zakładam, że pozwoli on przede wszystkim pomóc uczennicy, mającej problem z nawiązaniem prawidłowych relacji z otoczeniem. Efektem działań ma być wskazanie pewnej nieagresywnej alternatywy działań, aby komunikacja z rówieśnikami przestała sprawiać trudności. Człowiek jako istota społeczna powinna mieć prawo do życia w społeczeństwie, wśród innych ludzi. A agresywność dziewczynki w szkole oprócz tego, że budzi niechęć czy strach rówieśników, ogranicza samych agresorów, zamykając drogę do empatycznego współżycia. Prowadząc umiejętne oddziaływanie, bacznie obserwując i podchodząc indywidualnie, każdy pedagog ma szansę pomóc młodemu człowiekowi zrozumieć że może inaczej się zachowywać.

Zachowania agresywne dziewczynki po zakończeniu terapii powinny występować rzadziej, niż przed jej rozpoczęciem. Wprawdzie może dopuszczać się zachowań agresywnych, ale sama powinna przeprosić rówieśników i rozmawiać z nimi.

Zajęcia mają umożliwić dziecku zmierzenie się z własnym problemem i uświadomić to, co nieświadomie kształtowało jego obraz własnego ,,ja” i świata.

SPOSOBY EWALUACJI DZIAŁAŃ

Głównym celem terapii jest zmniejszenie agresji u ucznia, realizowany poprzez cele szczegółowe. Aby sprawdzić skuteczność podejmowanych działań w odniesieniu do założonych celów, posłużyłam się takimi metodami i środkami jak: obserwacja, wywiad z rodzicami i dzieckiem, ankietę oraz karty pracy. Dzięki, którym uzyskałam następujące dane:

- uczeń umie zapanować nad emocjami, gdy w spokojny sposób zostanie zwrócona mu uwaga. Swoje napięcia chętnie rozładowuje w zajęciach ruchowych, a najbardziej poprzez taniec.

- chętnie wykonuje srace plastyczne, nad którymi potrafi się skupić i poświecić im dużą uwagę.

-poprawiły się więzi emocjonalne miedzy rodzicami, a dzieckiem poprzez wspólne spędzanie czasu wolnego.

Na podstawie analizy dokumentów ( opinia, arkusze ankiety i wywiadu, kart pracy ucznia) należy stwierdzić, że uczeń umie panować nad emocjami. Warunkiem jest właściwe zachowanie otoczenia (nauczyciele, rodzice) w stosunku do ucznia.

WNIOSKI:

Prowadzone zajęcia plastyczne pobudziły i rozwinęły zainteresowanie ucznia, dzięki czemu potrafi dłużej skupić uwagę. Swoje emocje rozładowywała na zajęciach ruchowych, np. poprzez taniec, bądź inne ćwiczenia ruchowe.

Rodzice spędzają więcej czasu wspólnie z dzieckiem, dzięki czemu poprawiła się komunikacja interpersonalna między dzieckiem, a rodzicami.

Jednoznacznie mogę stwierdzić, iż podejmowane przeze mnie działania przyniosły zadowalające efekty.

Harmonogram korekcji agresji

ZADANIE	TERMIN PRZEPROWADZENIA ZAJĘĆ	CZAS	OSOBA PROWADZĄCA ZAJĘCIA	ŚRODKI
1. Wprowadzenie do terapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Wrzesień	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, długopis, ołówek, kredki
2. Ćwiczenia zabawowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Wrzesień	45 min.	Terapeuta	Blok, kredki, chusteczki.
3. Zajęcia z zastosowaniem techniki relaksacyjnej wg Jacobsona.	8 Poniedziałek Wrzesień.00- 8.45	45 min.	Terapeuta	Klocki, gąbki.
4. Zajęcie budujące poczucie własnej wartości- ,,Jestem, potrafię, mam”	8.00- 8.45 Poniedziałek Wrzesień	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, blok, papier kolorowy, klej.
5. Ćwiczenia oddechowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Październik	45 min.	Logopeda	Piórka , lusterko.
6. Ćwiczenia ruchowe rozładowujące napięcie- z metody Weroniki Sherborne.	8.00- 8.45 Poniedziałek Październik	45 min.	Terapeuta
7. Zajęcia z wykorzystaniem elementów muzykoterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Październik	45 min.	Terapeuta	Magnetofon, płyta CD.
8. Zajęcia ruchowe z wykorzystaniem elementów choreoterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Październik	45 min.	Terapeuta	Magnetofon, płyta CD.
9. Spotkanie z rodzicami.	8.00- 8.45 Poniedziałek Listopad	45 min.	Terapeuta
10. Zajęcia z zastosowaniem techniki relaksacyjnej wg Wintreberta.	8.00- 8.45 Poniedziałek Listopad	45 min.	Terapeuta
11. Ćwiczenia zabawowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Listopad	45 min.	Terapeuta	Szarfy, woreczki, blok, kredki.
12. Ćwiczenia oddechowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Listopad	45 min.	Logopeda	Baloniki. Kartka papieru.
13. Zajęcia plastyczne- ,,Ja i świat”	8.00- 8.45 Poniedziałek Grudzień	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, blok, farby.
14. Rozmowa kierowana- ,,Czas wolny i nasze hobby”	8.00- 8.45 Poniedziałek Grudzień	45 min.	Terapeuta	Kolekcja ucznia.
15. Zajęcia taneczne- ,,Improwizacja ruchu”	8.00- 8.45 Poniedziałek Grudzień	45 min.	Terapeuta	Magnetofon, płyta CD.
16.Zajęcia motoryczno- zdrowotne- gry i zabawy ruchowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Grudzień	45 min.	Terapeuta	Szarfy, woreczki, piłki.
17.Zajęcia z wykorzystaniem elementów muzykoterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Styczeń	45 min.	Terapeuta	Magnetofon, płyta CD, instrumenty dźwiękowe.
18. Zajęcia plastyczne ,,Mój dom”.	8.00- 8.45 Poniedziałek Styczeń	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, blok, farby, kredki.
19. Ćwiczenia oddechowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Styczeń	45 min.	Logopeda	Lusterko, bibułka.
20. Zajęcia z zastosowaniem techniki relaksacyjnej wg Jacobsona.	8.00- 8.45 Poniedziałek Styczeń	45 min.	Terapeuta	Klocki.
21. Zajęcia ruchowe rozładowujące napięcie- ćwiczenia z metody Weroniki Sherborne.	8.00- 8.45 Poniedziałek Luty	45 min.	Terapeuta
22.Ćwiczenia zabawowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Luty	45 min.	Terapeuta	Szarfy, woreczki, blok, kredki.
23. Zajęcia plastyczne z zastosowaniem elementów arteterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Luty	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, blok, farby, kredki.
24. Zajęcia z zastosowaniem elementów choreoterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Luty	45 min.	Terapeuta	Telewizor, odtwarzacz płyt CD.
25. Ćwiczenia oddechowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Marzec	45 min.	Logopeda	Piórka , lusterko.
26. Zajęcia z muzykoterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Marzec	45 min.	Muzykoterapeuta	Magnetofon, płyta CD.
27. Zabawy ruchowe z rekwizytami.	8.00- 8.45 Poniedziałek Marzec	45 min.	Terapeuta	Szarfy, woreczki, piłki
28. Ćwiczenia i zabawy słowno rytmiczne.	8.00- 8.45 Poniedziałek Marzec	45 min.	Terapeuta	instrumenty dźwiękowe.
29. Zajęcia z zastosowaniem techniki relaksacyjnej wg Wintreberta.	8.00- 8.45 Poniedziałek Kwiecień	45 min.	Terapeuta
30. Zajęcia plastyczne- ,, Moja rodzina”.	8.00- 8.45 Poniedziałek Kwiecień	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, blok, farby, kredki.
31. Zajęcia ruchowe rozładowujące napięcie- ćwiczenia z metody Weroniki Sherborne.	8.00- 8.45 Poniedziałek Kwiecień	45 min.	Terapeuta
32.Zajecia taneczne- aerobik.	8.00- 8.45 Poniedziałek Kwiecień	45 min.	Terapeuta	Telewizor, odtwarzacz płyt CD.
33.Ćwiczenia oddechowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Maj	45 min.	Logopeda	Lusterko, bibułka.
34. Zajęcia z elementami muzykoterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Maj	45 min.	Terapeuta	Magnetofon, płyta CD, karty pracy.
35. Ćwiczenia zabawowe.	8.00- 8.45 Poniedziałek Maj	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, szarfy, woreczki, piłki.
36. Zajęcia z zastosowaniem techniki relaksacyjnej wg Jacobsona.	8.00- 8.45 Poniedziałek Maj	45 min.	Terapeuta
37. Zajęcia plastyczne- ,,Sport to zdrowie”	8.00- 8.45 Poniedziałek Czerwiec	45 min.	Terapeuta	Karty pracy, blok, farby, kredki.
38. Spotkanie z rodzicami.	8.00- 8.45 Poniedziałek Czerwiec	45 min.	Terapeuta
39. Zajęcia z elementami choreoterapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Czerwiec	45 min.	Terapeuta	Magnetofon, płyta CD.
40. Podsumowanie zajęć, terapii.	8.00- 8.45 Poniedziałek Czerwiec	45 min.	Terapeuta	Karty pracy.

KONSPEKT ZAJĘĆ -1

Temat: ,,Jaki jesteś? Co lubisz robić?- wypowiedź dziecka na podstawie rozmowy kierowanej.

Cele:

1. Kształcenie umiejętności autoprezentacji.

2. Kształcenie skutecznego komunikowania się (pedagog – dziecko).

3. Dostrzeganie własnej indywidualności.

Metody:

1. Rozmowa problemowa.

2. Ćwiczenia.

3. Obserwacja.

Forma pracy: indywidualna.

Czas: 45 min.

PRZEBIEG:

I Część wstępna:

1. Powitanie, przedstawienie tematu spotkania.

• przedstawienie siebie- nauczyciel

• przedstawienie się ucznia- rozmowa kierowana

1. Uzupełnienie karty pracy.

II Część zasadnicza:

1. Rozmowa kierowana

- czym się interesuje

- co sprawia mu trudność

- co ucznia denerwuje

1. Praca plastyczno- techniczna pt. ,,kolorowy świat”.

2. Omówienie wykonanej pracy.

- co dziecko narysowało

- dlaczego właśnie to narysowało

III Część końcowa:

1. Rozmowa kierowana:

- czy zajęcia mu się podobały

- czy były interesujące, itp.

KONSPEKT ZAJĘĆ -23

Temat: ,,Malowanie uczuć”- elementy arteterapii.

Cele:

1. Odkrywanie własnych możliwości.

2. Przekazanie własnych uczuć poprzez prace plastyczne

3. Doskonalenie umiejętności koncentrowania się i skupiania uwagi.

Metody:

1. Praca plastyczna.

2. Rozmowa .

3. Obserwacja.

4. Technika relaksacji.

Forma pracy: indywidualna.

Czas: 45 min.

PRZEBIEG:

I Część wstępna:

1. Powitanie, przedstawienie tematu spotkania.

II Część zasadnicza:

1. Praca plastyczno- dziecko maluje uczucia, które je ogarniają, gdy tracą one panowanie nad sobą, np. zdenerwowanie, wściekłość.

2. Omówienie wykonanej pracy.

- dlaczego właśnie to narysowało.

3. Dalsza praca nad obrazkiem- dziecko stara się zmienić istniejący obraz uczuć na bardziej pozytywny, np. ze ,,złości” zrobić ,,spokój”- poprzez zamalowanie, dodanie innych kolorów lub kształtów.

III Część końcowa:

1. Ćwiczenia relaksacyjne:

- zabawa w ,,silnego i słabego”

KONSPEKT ZAJĘĆ - 40

Temat: ,,udział w zajęciach to moja zmiana na lepsze.”

Cele:

1. Uzyskanie informacji na temat przeprowadzonych zajęć:

- Co one dały dziecku?

- Czy rozwinęły jego zainteresowania?

- Czy uwierzył w siebie i swoje możliwości?

Metody:

1. Rozmowa kierowana.

2. Ankieta.

3. Działania praktyczne.

Forma pracy: indywidualna.

Czas: 45 min.

PRZEBIEG:

I Część wstępna:

1. Powitanie, przedstawienie tematu spotkania.

2. Poinformowanie dziecka, że są to ostatnie zajęcia w tym roku szkolnym.

II Część zasadnicza:

1. Wykonanie plakatu podsumowującego zajęcia.

III Część końcowa:

1. Wypełnienie ankiety przez dziecko.

2. Omówienie ankiety i wysunięcie wniosków.

LITERATURA:

1. Encyklopedia psychologiczna, pod redakcją Włodzimierza Szewczuka, WYDAWCA: Fundacja INNOWACJA, Warszawa 1998.

2. Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, wydawnictwo Akademickie ,,ŻAK”, Warszawa 2003.

3. M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnyska, Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka”, Warszawa 1992.

4. Susan I. Buchalter, Terapia sztuką, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2006.

5. Janina Stadnicka, Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową, Wydawnictwa Szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1998.

6. Dieter Krowatschek, Jak sobie poradzić z agresja u dzieci- poradnik dla rodziców, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.

---

1. Dane fikcyjne.↩

2. Encyklopedia psychologiczna, pod redakcją Włodzimierza Szewczuka, WYDAWCA: Fundacja INNOWACJA, Warszawa 1998, s.1↩

3. Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, wydawnictwo Akademickie ,,ŻAK”, Warszawa 2003, s. 41.↩

4. Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, wydawnictwo Akademickie ,,ŻAK”, Warszawa 2003, s. 41.↩

5. www.edukacja.edux.pl/p-5826-agresja-u-dzieci-przyczyny-i-sposoby-jej.php (07.06.2011r.)↩

6. http://chomikuj.pl/oswiecona/*e2*99*a5+09.+RELAKSACJA+i+techniki+relaksacyjne (07.06.2011)↩

7. http://chomikuj.pl/oswiecona/*e2*99*a5+09.+RELAKSACJA+i+techniki+relaksacyjne (07.06.2011)↩

9. M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M. Przasnyska, Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka”, Warszawa 1992.↩

10. Susan I. Buchalter, Terapia sztuką, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2006, s.35-36.↩

11. Janina Stadnicka, Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową, Wydawnictwa Szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1998, s. 154-155.↩