Popyt – ilość dobra jaką konsumenci są sk,lonni nabyc przy roznych poziomach ceny

Rozmiar popytu – konkretna ilość towaru która konsumenci kuopują przy konkretnej cenie.

Prawo popytu mówi że jeżeli cena rośnie to popyt maleje. Przy założeniu ceteris Paribas. Wyjątki od prawa popytu to dwa paradoksy. Pierwszy paradoks to paradoka Geffena a drugi to Veblena.

Wyobraźmy sobie że biedna rodzina je ziemniaki i kaszankę. Ziemniaki drożeją i rodzna musi zrezygnować z kaszanki, żeby ich było stać na ziemniaki. Zamiast kaszanki jedzą oni więcej ziemniaków żeby zrezygnować z kaszanki. To jest paradoks Gifena. Mówimy stąd o tak zwanych dobrach Giffena. To dotyczy głównie społeczności biednych.

Veblen natomiast zauważył że niektóre osoby budują prestiż społeczny na posiadaniu dóbr kiedy są one niedostępne dla innych. Są zainteresowani dobrami dopiero wtedy gdy jest już ono niedostępnę dla innych. Paradoks Veblena dotyczy zatem społeczności nowobogackich. W Moskiwie jest sklep gdzie każdą rzecz można kupić za milion dolarów.

Teraz wyobraźmy sobie sytuację odwrotną. Cena danego dobra się nie zmienia Lae popyt może się wahać. Są bowiem pewne czynniki pozacenowe wpływające na wielkość popytu:

• sezonowość, moda, dostępność – może różnie wpływać, jakość

• ceny innych dóbr

  • substytutów, czyli dóbr zamiennych

Jeśli rośnie cena margaryny, to rośnie popyt na masło.

• komplementarne, czyli uzupełniające się. Gdy cena benzyny rośnie to popyt na samochody maleje. Czyli zależność jest odwrotna.

• liczba i struktura ludności. Co innego kupują starzy, a co innego młodzi

• dochody ludności, generalnie im większe tym większy popyt, ale rezygnujemy wtedy z dóbr podrzędnych. Piwo Zwierzyniec jest dobre. Ważą w otwartych kadziach. Niemalże każdy towar może stać się dobrem podrzędnym.

• przewidywanie zmiany ceny i zmian dochodów. Jeżeli wiemy, że dochody spadną to popyt spada.

Kiedy działają czynniki pozacenowe, to krzywa popytu przesuwa się. Jeżeli się zwiększy to w prawo a jeżeli zmniejszy to w lewo.

Teraz powiemy o podaży. Podaż to ilość dobra jaką producenci są skłonni zaoferować przy różnych poziomach ceny. Podaż oznaczamy literką S. Prawo podaży brzmi że wraz ze wzrostem ceny rośnie podaż i na odwrot spadek ceny powoduje spadek ilości towaru. Na cenę towaru składają się koszty produkcji i marża. Przy zwiększeniu ceny rośnie marża, rośnie zysk, i to zachęca producentów. Kiedy zwiększamy wartość produkcji to średnie koszty produkcji ulegają do pewnego stopnia obniżeniu.

Teraz powiemy sobie o czynnikach pozacenowych:

• ceny czynników produkcji. Adam Smith powiedział że są trzy czynniki ziemia, kapitał i praca. Ziemia w ekonomi nie jest rozumiana tylko jako faktyczna ziemia, ale jako wycinek przestrzeni ze wszystkim co się znajdują pod nią i nad nią. W Polsce jednak to co jest pod ziemią należy do państwa. Kapitał może być finansowy i rzeczowy. Trzeci czynik to ludzie plus ich umiejętności. Te trzy czynniki są niezbędne do każdej produkcji ( w tym świadczenia usług oczywiście). Przy wzroście kosztów czynników produkcji liczba towaru na rynku spada.

• liczba producentów

• podatki i subsydia. Wzrost podatków powoduje spadek podaży

• nowe technologie

• przewidywanie cen (rolnicy ze zbożem)

• popyt, choć rzecz w tym że one nie działają same

Przy danej cenie mamy punkt równowagi rynkowej Qe. Jeżeli cena nam wzrośnie powstanie sytuacja nadwyżki rynkowej. Podaż przewyższy popyt. Jeżeli cena spadnie to powstanie nam tak zwany niedobór rynkowy (4).

Ostatnia kwestia to ceny minimalne i maksymalne. Ceny maksymalne może wprowadzać rząd w celu ochrony konsumenta, zwiększenia dostępności towaru. Powiedzmy żę rynek ustanowił cenę równowagi rynkowej na 2 zł, ale państwo ustanowiło cenę maksymalną 1, 50 zł. U nas cena prądu jest ustalona maksymalna. Każdy producent mui się do niej dostosować. Dla przedsiębiorstw została uwolniona. W krótkim czasie zwiększa się dostępność, ale po pewnym czasie zmniejszy się podaż i powstanie sytuacja niedoboru rynkowego. Może się to także odbić na jakości. Pojawił się też czarny rynek, gdzie chleb będzie kosztował więcej niż 2 zł. nawt. Pojawią się także łapówki. Pojawi się zatem reglamentacja towarów.

Ceny minimalne będą zatem powyżej. Będą wprowadzane przez rząd w celu ochrony producentów., żeby im zwiększyć zyski. Ceny produktów rolnych gównie. Rolnicy żadąją cen minnimlanych na wieprzowinę i mleko. Zostnie zwiększona opłacalność produkcji. A w długm okresie pojawi się nadwyżka producenta. Wprowazznie cen minimalnych tak naprawdę powoduje tura walenie struktury rolnictwa w naszym kracju. W długim okresie czasu to nie będzi eppałcalne, i ceny mogą wzrosnąć.

Krzywe popytu i podaży na rynku masła.

Zad. 2 – popyt na pewne dobro wyraża się funkcją P = 410 – 4Q, natomiast podaż P =200 + 2Q`. Wyznacz puntk równowagi. Porównaj z punktem równowagi gdy producenci płacą podatek równy 50% uzyskiwanej ceny. Znak świadczy o tym jaka to krzywa.

Na rynku Whisky popyt wyraża się wzorem P = 200 – 20Q, a podaż P = Q + 95. Znajdzć cenę i ilość równowagi. Począwwszy od stycznia przyszłego roku rząd nałożył na konsumentów alkoholi wysokoprocentowych obowiązkową składkę w kwocie 21 jednostek od butelki przeznaczoną na walkę z alkoholizmme. Tu zmieni się krzywa popytu a nie podaży.