Różnice w rozwoju gospodarczym w XV i XVI w.
Europa Zachodnia
 Gospodarka towarowo-pieniężna.  Wolność osobista chłopów, bezrolni zatrudniali się w miastach.  Chłopi dzierżawili czyns, który płacili właścicielom.  Aktywizacja gospodarcza szlachty poprzez np. ogrodzanie w Anlii (odbieranie ziemi chłopom, która była zamieniana w pastwiska dla owiec). Wiązało się to z zapotrzebowanie na wełnę i rozwojem sukiennictwa. Zajmowała się tym przede wszystkim tzw. nowa szlachta - gentry. Zaprzeczenie poglądowi, że szlachta nie może uczestniczyć w obrcoei gospodarczym.  Spadek uprawy zbóż ze względu na możliwość sprowadzenia taniego zboża z Europy Wschodniej.  Wymiana gospodarcza z koloniami, a przez to nowe szlaki handlowe. Spadek znaczenia handlu śródziemnomorski, na rzecz szlaków przez Atlantyk.  Rozwój dużych ośrodków miejskich (miasta powyżej 100 tys. mieszkańców) i portów. Nowa struktura mieszczaństwa i poprawa poziomu życia.  Kapitalistyczne tendecje rozwojowe.  Rozwój systemu nakładczego. Pierwsze manufaktury.  Rozwój banków, spółek akcyjnych, powstanie giełd.