Zjawisko Dopplera-polega na zmianie częstotliwości odbieranej fali przy zmianie odległości między źródłem fali, a odbiornikiem. Podczas zbliżania częstotliwość jest bliższa, podczas oddalania niższa. Różnica tych częst. To przesunięcie dopplerowskie. Jeśli samochód zbliża się do stojącego obserwatora to słyszymy dźwięk wyższy, jeśli oddala dźwięk niższy. Zjawisko to zachodzi również gdy fala odbija się od ruchomej przeszkody- zbliżanie powoduje wzrost częstotliwości, oddalanie- zmniejszenie częstotliwości fali odbitej. Zjawisko to wykorzystano w aparatach ultradźwiękowych, które umożliwiają pomiar krwi w naczyniach krwi w sercu. Ultradźwięki odbite od poruszających się krwinek powracają do sondy z inną częstotl. Różnica częstotl. Jest warunkiem uzyskania obrazów dopplerowskich. Po komputerowym przetworzeniu otrzymujemy kolorowy obraz, którego kolor mówi o przepływie krwi. Ultrasonografia dopplerowska rejestruje skurcze serca i przepływ krwi w naczyniach – jej prędkość, kierunek, obecność zatorów. Ultradźwięki- fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał je człowiek. Za górną granicę uważa się 20kHz. Choć dla większości ludzi granica ta jest znacznie niższa impedancja akustyczna (oporność falowa)- w akustyce to miara oporu, jaki stawia ośrodek, rozchodzącej się w nim fali dźwiękowej, jest szczególnym przypadkiem impedancji falowej. Wzór- Z=V*p (Prędkość fali, gęstość ośrodka) Prawo załamania światła-Stosunek sinusa kąta padania, do sinusa kąta załamania jest dla danych ośrodków stały i równy stosunkowi prędkości fali w ośrodku pierwszym, do prędkości fali w ośrodku drugim. Kąty padania i załamania leżą w tej samej płaszczyźnie Prawo odbicia światła-jeśli kąt padania i kąt odbicia leżą w jednej płaszczyźnie to kąt padania jest równy kątowi odbicia: α=β. Całkowite wewn. Odbicie-zjawisko fizyczne zachodzące dla fal, ( najbardziej znane dla światła) występujące na granicy ośrodków o różnych współcz. Załamania. Polega ono na tym, że światło padające na granicę od strony ośrodka o wyższym współcz. Załamania pod kątem większym niż kąt graniczny, nie przechodzi do drugiego ośrodka lecz ulega całkowitemu odbiciu Światłowód-przezroczyste włókno (szklane lub wykonane z tworzyw sztucznych), w którym odbywa się propagacja światła.	Rzut poziomy- ruch w jednorodnym polu grawitacyjnym z prędkością początkową prostopadłą do pola. Odpowiada ruchowi ciała rzuconego poziomo z pewnej wysokości przy przybliżeniu braku oporu ruchu i prędkośći znacznie mniejszej od I prędkośći kosmicznej. Torem ruchu jest parabola o wierzchołku w punkcie rzutu. Zasięg tego rzutu to odległość mierzona po ziemi, od miejsca rzutu do miejsca upadku. Wyraża się wzorem- Z=v0*t=v0pierwiastek2h/g ( Z- zasięg rzutu, g-wartość przyspieszenia ziemskiego, V0- składowa prędkości w kierunku poziomym, h-wyokość z której rzucono ciało) Rzut ukośny- ruch w jednorodnym polu grawitacyjnym z prędkością początkową o kierunku ukośnym do kierunku pola. Ruch ten odpowiada ruchowi ciała rzuconego pod kątem do poziomu. Za rzut ukośny uznaje się też ruch ciała w kierunku ukośnym do jednorodnego pola elektrycznego. Rzut ukośny można rozważać jako ruch składający się z rzutu pionowego w górę oraz ruchu jednostajnego prostoliniowego Tarcie statyczne- spoczynkowe, tarcie ślizgowe występujące między dwoma ciałami, gdy nie przemieszczają się względem siebie. Siła tarcia równoważy siłę działającą na ciało. Maksymalna siła tarcia proporcjonalna do siły, z jaką ciało naciska na podłoże: T=N * mi ( T- max siła tarcia, N- nacisk, mi- współczynnik tarcia statycznego zależny od materiałów, z jakich są wykonane ciała) Siłą inicjująca ruch musi przekroczyc wartość T aby wprawić ciało w ruch Tarcie dynamiczne ( ruchowe)- tarcie zewnętrzne gdy dwa ciała ślizgają się lub toczą po sobie. Siła tarcia przeciwstawia się wówczas ruchowi. Tarcie zewnętrzne- tarcie występujące na styku dwóch ciał stałych będących w ruchu lub w spoczynku gdy występuje siła, ale jest za mała by pokonać siły tarcia. Tarcie zewn dzieli się na: tarcie ślizgowe- gdy ciała przesuwają się względem siebie, tarcie toczne- gdy ciało toczy się po pow. drugiego. Wielkośc siły tarcia zależy od siły nacisku ciał, rodzaju materiału, ich gładkośći i wielu innych czynników Dźwignie- prosta maszyna służącą do przenoszenia energii ( siły) Działa na zasadzie sztywnego drążka, na który oddziałują siły obracając go wokół jego punktu podparcia. Dźwignia to taka „ huśtawka dla dzieci” Najprostszą dźwignią jest belka, a w naszym organizmie dźwigniami są: kończyny, szczęki, kręgosłup. W ciele ludzkim szkielet kostny stanowi dla mm system dźwigni. Mięsień zbudowany z tysięcy, długich włókien, pobudzany przez impuls elektryczny układu nerwowego reaguje krótkotrwałym skurczem dzięki któremu może zadziałać siła. Wiele układów anatomicznych osiągnęło swój stan obecny bo funkcje mechaniczne czyli kości, mięsnie i stawy znacznym stopniu określają ich rozmiary i kształty. Rozwój dolnej szczęki ssaków jest przykładem. Zdolnośc do b.silnego gryzenia jest przez to korzystna dla zwierząt. Siłą gryzenia zależy od wartości, kierunku i punktu przyłożenia siły mięsni zaciskujących szczęk Zysk mechaniczny dźwigni- (ZM)- w stanie równowagi stosunek sił działających na dźwignię jest równy odwrotności stosunku długości ramion działania tych sił. Prawo Hooke’a- prawo mechaniki określające zależność odkształcenia od naprężenia. Głosi ono że odkształcenie ciala pod wpływem działającej nań siły jest wprost proporcjonalne do tej siły. Najprostszym podejściem do prawa Hooke’a jest rozciąganie statyczne pręta . Wydłużenie takiego pręta jest wprost proporcjonalne do siły przyłożonej do pręta , do jego długości i odwrotnie proporcjonalne do pola przekroju poprzecznego pręta , Współcz. Proporcjonalności jest moduł Younga E F/S= E* delta l/ l więc delta l = l*F/S*E ( gdzie F-siła rozciągająca S- pole przekroju delta l- wydłużenie pręta l- długość początkowa) Moduł Younga E ( odkształcalnośći liniowej, sprężystośći podłużnej) – wielkość uzależniająca odkształcenie liniowe ( epsilon) materiału od naprężenia ( sigma) jakie w nim występuje : E=sigma/epsilon Jednostką jest Pascal [ N/ m2 ]. Jest to wielkość określająca sprężystość materiału Prąd stały- prąd płynący w jednym kierunku ,gdy jego natężenie jest niezależne od czasu : stała wartość natężenia, kierunku przepływu, zasila większość układów elektronicznych , źródła prądu stałego: ogniwa, akumulatory, prądnice, baterie, zasilanie sieciowe Łączenie szeregowe oporników- tu; całkowity opór zewnętrzny obwodu wynosi R=R1+R2+R3 czyli opór równoważny przewodników połączonych szeregowo (zwany też oporem zastępczym) równa się sumie oporów poszczególnych przewodników Łączenie równoległe- opory połączone są równolegle jeśli na ich końcach A i B istnieje ta sama różnica potencjałów VA-VB=U i tu: 1/R=1/R1+1/R2+1/R3…+1/Rn Odwrotność oporu równoważnego oporowi n przewodników połączonych równolegle równa się sumie odwrotności oporów składowych Prawo Ohma- natężenie prądu stałego płynącego przez przewodnik jest wprost proporcjonalne do napięcia na jego końcach i odwrotnie proporcjonalne do oporu przewodnika (rezystancji) I=U/R Opór elektr- REZYSTANCJA- stosunek napięcia U między końcami przewodnika do natężenia prądu I płynącego przez przewodnik R=U/I jednostką jest OM Opór właściwy- wielkość charakt. Dla rodzaju materiału IZAS.DYN.NEWT.-jeśli na ciało nie działają żadne siły albo się równoważą to ciało pozostaje w spoczynku albo porusza się ruchem jednostajnym prostolin. IIZAS.DYN.NEWT.a=F/m jeśli siły działające na ciało nie równoważa się to ciało porusza się z przyspieszeniem wprost proporcjonalnym do siły wypadkowej, a odwrotnie proporcjonalnym do masy ciała IIZAS.DYN.NEWT-ciałoA działa na ciałoB, to B na A z taką samą siłą co do wart. i kier.ale przeciw.zwrotem FAB= -FAB Lepkość (tarcie wewnętrzne) – właściwość płynów i plastycznych ciał stałych charakteryzująca ich opór wewnętrzny przeciw płynięciu. Lepkością nie jest opór przeciw płynięciu powstający na granicy płynu i ścianek naczynia. Lepkość jest jedną z najważniejszych cech płynów (cieczy i gazów). Przepływ laminarny jest to przepływ uwarstwiony (cieczy lub gazu), w którym kolejne warstwy płynu nie ulegają mieszaniu (w odróżnieniu od ruchu turbulentnego, burzliwego). Przepływ taki zachodzi przy małych prędkościach przepływu, gdy liczba Reynoldsa nie przekracza tzw. wartości krytycznej. przepływ burzliwy- Ruch turbulentny płynu przejawia się w występowaniu wirów i innych struktur koherentnych, zjawisku oderwania strugi, zjawisku mieszania. Napięcie powierzchniowe – zjawisko fizyczne występujące na styku powierzchni cieczy z ciałem stałym, gazowym lub inną cieczą, dzięki któremu powierzchnia ta zachowuje się jak sprężysta błona. Napięciem powierzchniowym nazywa się również wielkość fizyczną ujmującą to zjawisko ilościowo: jest to energia przypadajaca na jednostkę powierzchni, lub praca potrzebna do rozciągnięcia powierzchni o tę jednostkę. Przyczyną istnienia napięcia powierzchniowego są siły przyciągania pomiędzy molekułami cieczy. Napięcie powierzchniowe na granicy dwóch faz termodynamicznych (np. dwóch niemieszających się ze sobą cieczy) nazywane jest również napięciem międzyfazowym. Wysokie napięcie powierzchniowe na granicy faz A i B oznacza, że siły spójności (kohezji) wewnątrz faz A-A i B-B są większe niż siły przylegania (adhezji) na granicy faz A-B. Menisk (gr. menískos zdrobn. od méne "księżyc") jest to powierzchnia rozdzielająca od siebie dwie fazy płynne – gaz i ciecz lub dwie, niemieszające się z sobą ciecze. Menisk przybiera kształt płaskiej powierzchni, wycinka sfery lub hiperboloidy, lub też w szczególnych przypadkach kombinacji wycinka sfery i hiperboloidy. Menisk: wklęsły (powierzchnia cieczy w pobliżu ścianek zakrzywia się w górę - obrazek "A") - występuje gdy siły oddziaływania między cząsteczkami cieczy i ścianek są większe od sił oddziaływania między cząsteczkami cieczy. wypukły (powierzchnia cieczy w pobliżu ścianek zakrzywia się w dół - obrazek "B") - występuje gdy siły oddziaływania między cząsteczkami cieczy i ścianek są mniejsze od sił oddziaływania między cząsteczkami cieczy. Włoskowatość- zjawisko polegające na ustalaniu się poziomu cieczy w bardzo wąskich rurkach (tzw. kapilarnych lub włoskowatych) niezgodnie z prawem naczyń połączonych. Położenie poziomu cieczy w rurkach włoskowatych zależy od tego, czy ciecz zwilża ściany rurki czy nie. Ilustracją zjawiska może być kapilara zanurzona w cieczy znajdującej się w polu siły ciężkości. Jeżeli ciecz zwilża ściany kapilary, wówczas jej poziom w kapilarze jest wyższy niż poziom cieczy w naczyniu. Jeżeli ciecz nie zwilża ścian kapilary, wówczas jej poziom w kapilarze znajduje się poniżej poziomu cieczy w naczyniu. prawo Laplace’a, naprężenie ściany naczynia równoważące dane ciśnienie we wnętrzu naczynia jest tym większe, im większa jest objętość naczynia; prawo determinujące siłę skurczu mięśnia sercowego oraz wyjaśniające mechanizm tworzenia gradientu ciśnień w układzie krążenia. Serce jako pompa- Zbudowane jest z dwóch przedsionków i dwóch komór. Przedsionki otrzymują krew z żył i przetaczają ją do komór, a komory pompują krew z serca do całego ciała. Ponieważ serce działa na zasadzie pompy, jest wyposażone w działające automatycznie zastawki, które zapobiegają płynięciu krwi w niewłaściwym kierunku. Zastawka pomiędzy prawym przedsionkiem, a prawą komorą nazywana jest trójdzielną, zaś zastawka pomiędzy lewym przedsionkiem i lewa komorą- dwudzielną. U podstawy dwóch dużych tętnic- aorty i tętnicy płucnej znajdują się zastawki półksiężycowate	Punkt materialny- jest obiektem o zaniedbywalnie małych rozmiarach oraz posiadający masę. Ruch punktu materialnego jest scharakteryzowany przez kilka parametrów liczbowych (lub wektorów): jego położenie, masę i siłę działającą na niego."ciało" oznaczające dowolny obiekt będący punktem materialnym lub złożony z punktów materialnych. Położenie ciała definiowane jest jako wektor . ciało nie musi być nieruchome, więc położenie zmienia się w czasie (jest funkcją czasu (t)). Prędkość opisuje szybkość zmiany położenia w czasie, jest definiowana jako pochodna położenia po czasie (oznaczana również przez kropkę)v=dx/dt Prędkość średnia – iloraz drogi i czasu, w którym droga ta została pokonana. Prędkość średnia wyrażona jest wzorem. V=ds/dt prędkość chwilowa. Prędkość chwilowa jest to jakby prawie prędkość średnia, ale wyznaczana w ciągu bardzo krótkiego przedziału czasu (ściśle rzecz ujmując, powinniśmy wziąć przedział czasu nieskończenie bliski zera). Przyspieszenie definiuje się jako pochodną prędkości po czasie, czyli jest szybkością zmiany prędkości. Jeśli przyspieszenie styczne jest skierowane przeciwnie do zwrotu prędkości ruchu, to wartość prędkości w tym ruchu maleje a przyspieszenie to jest nazywane opóźnieniem.a=dv/dt. Praca- iloczyn skalarny wektora siły F i wektora przesunięcia s. W= F*s. jednostka 1J Moc- stosunek pracy do czasu, w jakim została wykonana.P=dW/dt Popęd siły- jest wektorową wielkością fizyczną równą iloczynowi siły i czasu jej działania. I=Fdt Pęd- podstawowa wielkość fizyczna w mechanice opisująca ruch ciała. Pęd punktu materialnego jest równy iloczynowi masy i prędkości punktu. Pęd jest wielkością wektorową; kierunek i zwrot pędu jest zgodny z kierunkiem i zwrotem prędkości.p=mv. Ruch obrotowy- to taki ruch, w którym wszystkie punkty bryły sztywnej poruszają się po okręgach o środkach leżących na jednej prostej zwanej osią obrotu. Np. ruch ziemi wokół własnej osi. Jest to ruch złożony z ruchu postępowego środka masy danego ciała oraz ruchu obrotowego względem pewnej osi. Środek masy ciała można uważać za punkt materialny. Do opisania ruchu obrotowego używa się odmiennych pojęć od używanych do opisania ruchu postępowego. I zasada dynamiki dla ruchu obrotowego- w inercjalnym układzie odniesienia bryła nie obraca się lub obraca się ruchem jednostajnym, gdy nie działają na nie żadne momenty sił lub, gdy działające momenty sił się wzajemnie równoważą. II zasada dynamiki dla ruchu obrotowego- jeżeli na ciało sztywne działa stały i niezrównoważony moment siły, to ciało to wykonuje ruch obrotowy jednostajnie przyspieszony , w którym przyspieszenie kątowe jest wprost proporcjonalne do działającego momentu siły, a odwrotnie proporcjonalne do momentu bezwładności ciała. M= I*dw/dt, F= . III zasada dynamiki dla ruchu obrotowego- siłą powodującą ruch ciała po okręgu jest siła dośrodkowa skierowana tak jak przyspieszenie dośrodkowe do środka okręgu. F=mv2/r. zgodnie z III zasadą dynamiki Newtona sile dośrodkowej towarzyszy siła reakcji – siła odśrodkowa. Siła dośrodkowa jest przyłożona do ciała, które porusza się po okręgu, a siła dośrodkowa do ciała, które jest źródłem siły dośrodkowej. Sprężystość materiałów- fizyczna właściwość ciał materialnych odzyskiwania pierwotnego kształtu i wymiarów po usunięciu sił zewnętrznych wywoływujących zniekształcenie- czyli zmianie tensora naprężeń towarzyszy zmiana tensora odkształceń i odwrotnie, przy czym zmiany te są w pełni odwracalne. Naprężenie- to miara gęstości powierzchniowej sił wewnętrznych występujących w ośrodku ciągłym. Jest podstawową wielkością mechaniki ośrodków ciągłych. Jednostką naprężenia jest Pascal. Naprężenie w dowolnym punkcie zależy od kierunku, w którym jest rozpatrywane. Mimo iż pole powierzchni przekroju A dąży do zera, czyli przekrój dąży do punktu, istotne jest jaki kierunek miała normalna do powierzchni przekroju.s=limF/ A .s-wektor naprężenia, F- wektor sił wewnętrznych w ciele działających w przekroju, A- pole przekroju Odkształcenie- miara deformacji ciała poddanego siłom zewnętrznym. Odkształcenia ciał dzielimy na sprężyste( które znikają po usunięciu sił działających na ciało) i niesprężyste. Aby moc mówić o odkształceniu, należy wyróżnić dwa stany ciała: początkowy i końcowy. Na podstawie różnic w położeniach punktów w tych dwóch stanach można wyznaczać liczbowe wartości odkształcenia.Zależność pomiędzy stanem odkształcenia, a naprężenia określa m.in. Prawo Hooke'a. Ruch Harmoniczny- Każdy ruch powtarzający się w regularnych odstępach czasu nazywany jest ruchem okresowym. Jeżeli ruch ten opisywany jest sinusoidalną funkcją czasu to jest to ruch harmoniczny. Ciało porusza się ruchem harmonicznym prostym, jeżeli znajduje się tylko pod wpływem siły o wartości proporcjonalnej do wychylenia z położenia równowagi i skierowanej w stronę położenia równowagi (Prawo Hooke'a): gdzie- siła,k - współczynnik sprężystości,- wychylenia z położenia równowagi.Równanie ruchu (skalarne dla kierunku OX) dla takiego ciała można zapisać jako:(Druga Zasada Dynamiki Newtona), w postaci różniczkowej: Ruch harmoniczny tłumiony występuje wtedy, gdy na ciało działa dodatkowo siła oporu ośrodka proporcjonalna do prędkości:Równanie ruchu ma wtedy postać: Drgania wymuszone zachodzą pod wpływem zewnętrznej siły, będącej źródłem energii podtrzymującej drgania. Siła wymuszająca FW ma zwykle charakter siły o wartości okresowo zmiennej:FW = FW0sinωt gdzie: FW0 – amplituda siły wymuszającej.Amplituda drgań wymuszonych nie jest stała i zależy od częstości siły wymuszającej ω.Amplituda drgań wymuszonych wyraża się wzorem: • Rezonans mechaniczny zachodzi wówczas, gdy częstość siły wymuszającej ω jest równa częstości własnej układu ω0 (czyli dla częstotliwości f = f0). W warunkach rezonansu wzrasta gwałtownie amplituda drgań układu oraz jego energia. Spektroskopia NMR, Spektroskopia Magnetycznego Rezonansu Jądrowego (ang. Nuclear Magnetic Resonance)^[1] – jedna z najczęściej stosowanych obecnie technik spektroskopowych w chemii i medycynie.Spektroskopia ta polega na wzbudzaniu spinów jądrowych znajdujących się w zewnętrznym polu magnetycznym poprzez szybkie zmiany pola magnetycznego, a następnie rejestrację promieniowania elektromagnetycznego powstającego na skutek zjawisk relaksacji, gdzie przez relaksację rozumiemy powrót układu spinów jądrowych do stanu równowagi termodynamicznej. NMR jest zatem jedną ze spektroskopii emisyjnych. Fala płaska - jest to fala, której powierzchnie falowe (powierzchnie o jednakowej fazie) tworzą równoległe do siebie linie proste, gdy fala rozchodzi się po powierzchni, i płaszczyzny, gdy rozchodzi się w przestrzeni.Matematycznie funkcja opisująca falę płaską jest rozwiązaniem równania falowego. Funkcja ta ma postaćgdzie:i - jednostka urojona,k - wektor falowy,ω - częstość kołowa,A - amplituda fali. Interferencja fal, zjawisko wzajemnego nakładania się fal (elektromagnetycznych, mechanicznych, de Broglie itd.). Zgodnie z tzw. zasadą superpozycji fal, amplituda fali wypadkowej w każdym punkcie dana jest wzorem: gdzie: A1, A2 - amplitudy fal cząstkowych, φ - różnica faz obu fal. Z fizycznego punktu widzenia dźwięk to zaburzenie stanu mechanicznego ośrodka, które rozchodzi się w tym ośrodku (w postaci fali) i zdolne jest wywołać wrażenie słuchowe (tzn. drgania o częstości zawartej w przedziale od 16 Hz do ok. 20 kHz). Dźwięki o wyższej częstości nazywa się ultradźwiękami o niższej infradźwiękami. Ultradźwięki to fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał je człowiek. Za granicę uważa się 20 kHz, choć dla większości ludzi granica ta jest znacznie niższa. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć ultradźwięki, np. pies, szczur, delfin, wieloryb, chomik czy nietoperz. Ultradźwięki dzięki małej długości fali pozwalają na uzyskanie dokładnych obrazów przedmiotów. Urządzenie, które umożliwia obserwację głębin morskich to sonar. Jego zastosowanie to lokalizacja wszystkich obiektów zanurzonych w wodzie. Sonary wykorzystywano w okrętach podwodnych. Ultradźwięki znajdują także zastosowanie w medycynie. Za pomocą urządzenia generującego i rejestrującego fale ultradźwiękowe (ultrasonograf) można uzyskać obraz narządów wewnętrznych. Ultradźwięki pozwalają też na pomiar odległości przy pomocy dalmierza ultradźwiękowego, w zakresie od 1 do 10 m. Jeżeli wykorzysta się silne źródło ultradźwięków, to mogą one niszczyć, rozgrzewać niektóre materiały, co pozwala na obróbkę powierzchniową wytwarzanych przedmiotów (obróbka ultradźwiękowa). Ultradźwięki były też stosowane w pamięciach rtęciowych we wczesnych komputerach w latach pięćdziesiątych XX w.	Falowa natura światła- Światłem potocznie nazywa się widzialną część promieniowania elektromagnetycznego, czyli promieniowanie widzialne odbierane przez siatkówkę oka ludzkiego np. światłocień. Precyzyjne ustalenie zakresu długości fal elektromagnetycznych nie jest tutaj możliwe, gdyż wzrok każdego człowieka charakteryzuje się nieco inną wrażliwością, stąd za wartości graniczne przyjmuje się maksymalnie 380-780 nm, choć często podaje się mniejsze zakresy (szczególnie od strony fal najdłuższych) aż do zakresu 400-700 nm. W nauce pojęcie światła jest jednak szersze, gdyż w praktyce nie tylko fale widzialne, ale i sąsiednie zakresy, czyli ultrafiolet i podczerwień można obserwować i mierzyć korzystając z podobnego zestawu przyrządów, a jednocześnie wyniki tych badań można opracowywać korzystając z tych samych praw fizyki. Dyfrakcja to zjawisko polegające na zaburzeniu prostoliniowego rozchodzenia się promieni świetlnych.Dyfrakcji ulega światło tylko na takich przeszkodach (szczelinach), których rozmiary są porównywalne z długością fali świetlnej. • Interferencja to nakładanie się dwóch lub większej liczby wiązek, w wyniku czego dochodzi do wzmocnienia lub wygaszenia interferencyjnego. Warunkiem wystąpienia obrazów interferencyjnych jest spójność wiązek światła oraz występowanie różnicy dróg Δr, przebytych przez wiązki od źródła do punktu nałożenia się. Soczewka - proste urządzenie optyczne składające się z jednego lub kilku sklejonych razem bloków przezroczystego materiału (zwykle szkła, ale też różnych tworzyw sztucznych, żeli, minerałów, a nawet parafiny lub kropli wody). Istotą soczewki jest to, że przynajmniej jedna z jej powierzchni roboczych jest zakrzywiona, np. jest wycinkiem sfery, innej obrotowej krzywej stożkowej jak parabola, hiperbola lub elipsa, albo walca. Najczęściej spotykany typ soczewki to soczewka sferyczna, której przynajmniej jedna powierzchnia jest wycinkiem sfery. Każda z powierzchni takiej soczewki może być wypukła, wklęsła lub płaska i stąd mówi się o soczewkach dwuwypukłych, płasko-wklęsłych. Rodzaje soczewek sferycznych. Stosuje się również soczewki będące wycinkiem walca (np. jako lupy w termometrach oraz do czytania, szkła korygujące wady wzroku), nazywane soczewkami cylindrycznymi. Szczególnym rodzajem soczewki jest soczewka Fresnela. Soczewki są stosowane w wielu przyrządach optycznych do tworzenia obrazu lub kształtowania wiązki światła:mikroskopach, lunetach, lornetkach, lupach, okularach leczniczych, soczewkach kontaktowych, spektrofotometrach, aparatach fotograficznych, kamerach filmowych, druku soczewkowym, świetlnych semaforach kolejowych. Mikroskopy świetlne wykorzystują widzialne pasmo fal elektromagnetycznych i umożliwiają uzyskiwanie powiększeń rzędu 10-1500x Powstawanie obrazu mikroskopowego w mikroskopie świetlnym:obraz jest pozorny ,powiększony i odwrócony. Zdolność rozdzielcza mikroskopu jest to najmniejsza odległość dzieląca dwa punkty, które w obrazie mikroskopowym są dostrzegalne oddzielnie. Wyraża się to w jednostkach długości. Im mniejsza jest ta odległość, tym lepsza jest zdolność rozdzielcza układu optycznego i tym więcej informacji zawartych jest w obrazie mikroskopowym. Natomiast w praktyce oznacza to że lepsza zdolność rozdzielcza umożliwia stosowanie wyższych powiększeń. Zdolność rozdzielcza jest cechą wszystkich urządzeń tworzących obraz- a zatem nie tylko mikroskopu świetlnego, lecz również mikroskopów elektronowych, a także lunet, teleskopów i monitorów(choć w przypadku tych ostatnich wyraża się ją inaczej). Zdolność rozdzielczą określa wzór: d=0,61lambda/A gdzie: lambda-długość fali tworzącej obraz A- apertura numeryczna obiektywu mikroskopu, obliczana wg wzoru A= n sin alpha gdzie: n- współczynnik załamania fali tworzącej obraz charakteryzujący środowisko zawarte pomiędzy preparatem a soczewką obiektywu alpha -kąt pomiędzy osią optyczną obiektywu a najbardziej skrajnym promieniem wpadającym do jego soczewki czołowej przy prawidłowym zogniskowaniu układu. Oko zbudowane jest z soczewki ze zmienną i regulowaną ogniskową, tęczówki (przesłony) regulującej średnicę otworu (źrenicy), przez którą wpada światło, oraz światłoczułej siatkówki w głębi oka. Podobnie jak w oku złożonym i plamce ocznej, w oku prostym również obecny jest czarny pigment. Komórki, które go zawierają, przylegają od tyłu do siatkówki (ta część oka nazywana jest naczyniówką, biegną tam także naczynia krwionośne). Służą one do absorbowania nadmiaru światła i zapobieganiu zacieraniu konturów tworzonego obrazu, co może się dziać przez odbijanie się światła wewnątrz oka. Oko proste jest dobrze ukrwione. Budowę oka prostego można skutecznie porównywać z budową aparatu fotograficznego.Twardówka, czyli zewnętrzna warstwa gałki ocznej, jest mocną, matową, nieprzepuszczalną warstwą tkanki łącznej, która chroni oko wewnętrzne i nadaje mu konieczną sztywność. W przedniej części oka znajduje się trochę cieńszy i przezroczysty obszar, zwany rogówką. Dalej, w komorze przedniej (pomiędzy rogówką a soczewką) oka znajduje się wodnisty płyn - ciecz wodnista oka. Większa komora tylna wypełniona jest ciałem szklistym. Ku przodowi naczyniówka wrasta do wnętrza oka w postaci ciała rzęskowego (zbudowanego z wyrostków rzęskowych i mięśnia rzęskowego). Kolejnym elementem budowy oka jest tęczówka, zbudowana z pierścienia mięśni gładkich o różnym kolorze zależnie od rodzaju i ilości barwnika) - stąd tzw. "kolory oczu". Wyżej wymienioną naczyniówkę pokrywa siatkówka, zajmująca 2/3 powierzchni gałki ocznej. W niej znajdują się ogromne ilości komórek nerwowych, a za nimi kolejne rzesze komórek fotoreceptorowych (pręciki liczniejsze na peryferiach siatkówki i czopki skupione w niewielkim zagłębieniu w centrum siatkówki - plamce żółtej). Od powierzchni gałki ocznej odchodzi sześć mięśni, które ciągną się do różnych punktów w kostnym oczodole, dzięki temu gałka może się poruszać. Nadwzroczność (popularnie: dalekowzroczność, łac. hyperopia) jest drugą obok krótkowzroczności najczęściej spotykaną wadą refrakcyjną wzroku. Jest wynikiem zbyt małych rozmiarów przednio-tylnych oka (zbyt krótką gałką oczną) w stosunku do jego siły łamiącej lub niewystarczającą siłą łamiącą układu optycznego oka (np. zbyt płaską rogówką) w stosunku do jego długości. Promienie równoległe, które w akomodującym oku zdrowym ogniskowane są na siatkówce, w nieakomodującym oku nadwzrocznym ogniskowane są za siatkówką. Astygmatyzm – wada wzroku (soczewki lub rogówki oka) cechująca się zaburzoną sferycznością (kulistością) oka. Elementy optyczne zdrowego narządu wzroku zawsze są wycinkiem sfery. Jeżeli oko ma większą szerokość niż wysokość, to soczewka i rogówka zamiast skupiać światło w okrągłym obszarze siatkówki, będzie tworzyć obraz rozmazany w jednym z kierunków. Pacjent z astygmatyzmem będzie np. widział obraz nieostro w pewnych obszarach pola widzenia. Nawet dobre szkła nie są w stanie w pełni skorygować asferyczności i dlatego osoba z astygmatyzmem ma problemy z wykorzystaniem przyrządów optycznych. Jeżeli ktoś ma problemy z ostrością, może sobie np. w mikroskopie wyregulować odpowiednio układ, aby korygował jego wadę. Osoba z astygmatyzmem nigdy nie osiągnie tego efektu, bo soczewki każdego przyrządu optycznego są sferyczne. Krótkowzroczność (miopia - gr. myopia) jest jedną z najczęściej spotykanych wad refrakcyjnych wzroku polegającą na tym, że oko (soczewka oka) nieprawidłowo skupia promienie świetlne. W akomodującym oku zdrowym ogniskowane są one na siatkówce, w nieakomodującym oku krótkowzrocznym ogniskowane są przed siatkówką. Wiąże się to ze zbyt długą osią gałki ocznej (krótkowzroczność osiowa), z nieprawidłową (zbyt wypukłą) krzywizną poszczególnych elementów układu optycznego oka, zwłaszcza rogówki i soczewki (krótkowzroczność krzywiznowa), a także ze wzrostem współczynnika załamania soczewki przy rozwijającej się zaćmie jądrowej (krótkowzroczność refrakcyjna). Pole elektryczne - pole fizyczne, stan przestrzeni w której na ładunek elektryczny działa siła. Pole to opisuje się przez natężenie pola elektrycznego lub potencjał elektryczny Potencjałem elektrycznym φ dowolnego punktu P, pola nazywamy stosunek pracy W wykonanej przez siłę elektryczną przy przenoszeniu ładunku q z tego punktu do nieskończoności, do wartości tego ładunku:Jednostką potencjału jest 1V (wolt) równy 1J / 1C ( dżulowi na kulomb ). Elektroforeza - technika analityczna, rzadziej preparatywna, stosowana w chemii i biologii molekularnej, zwłaszcza w genetyce. Jej istotą jest rozdzielenie mieszaniny związków chemicznych na możliwie jednorodne frakcje przez wymuszanie wędrówki ich cząsteczek w polu elektrycznym. Opór błony mielinowanej jest znacznie większy niż niemielinowanej, pojemność natomiast znacznie mniejsza, co sprawia, że właściwości transmisyjne aksonu mielinowanego są znacznie lepsze niż aksonu pozbawionego osłonki. Elektroencefalograf to urządzenie, które rejestruje zespół słabych sygnałów elektrycznych zapisanych jednocześnie w różnych punktach skóry głowy. Sygnały te wyrażają rytmy i fazy zwane także falami mózgowymi. Są to drgania elektryczne w miarę regularne o częstotliwości, która nie przekracza 0,5-35 Hz. Informują one o rozmieszczeniu źródeł fal elektromagnetycznych wewnątrz mózgu. Zależności między wykresami pozwalają scharakteryzować fale mózgowe, a interpretację wykorzystać do celów diagnostycznych przez porównanie aktywności mózgu normalnej z patologiczną. Elektrokardiogram zwykle nazywany EKG jest to zarejestrowana elektryczna aktywność serca przy pomocy elektrod zamocowanych na skórze klatki piersiowej.Badanie EKG pozwala na ocenę rytmu i częstości pracy serca oraz umożliwia wykrycie uszkodzenia mięśnia sercowego u osób które przeszły lub właśnie przechodzą zawał serca. Na podstawie zapisu EKG można również ocenić wielkość komór serca. Równanie ciągłości- Równanie wyrażające zachowanie masy materii będącej w ruchu (np. wody). "Zasada zachowania masy wody w dowolnym zbiorniku, którym może być również odcinek rzeki o długości Δx przy założeniu jego stałej gęstości, ma postać równania różniczkowego zwyczajnego względem czasu:gdzie W - objętość wody zmagazynowanej w korycie rzeki o długości Δx;Qj(t)-dopływ przez brzegxj, Qj+1(t) - odpływ przez brzeg xj+1