STANDARDY ETYCZNE FUNKCJONARIUSZA POLICJI
Rafał Piękoś
Projekt został zrealizowany po to aby przedstawić zagadnienia związane z etyką zawodową funkcjonariuszy służb państwowych. W jego treści pragnę także poddać obiektywnej ocenie realny stan etyki omawianej przeze mnie grupy zawodowej. Pragnę dowieść że zawarte w kodeksie etyki paragrafy niekoniecznie odwzorowują cechy poziomu etycznego funkcjonariuszy.
Etyka (z greckiego éthikós – zwyczajny; éthos – obyczaj, zwyczaj),
1. Zespół norm i ocen moralnych charakterystycznych dla danej zbiorowości społ. (np. grupy społecznej, klasy, warstwy, środowiska);
2. Filozoficzna nauka o moralności, zajmująca się wyjaśnieniem i ustalaniem takich kategorii, jak dobro i zło, odpowiedzialność, sumienie, powinności oraz wytyczaniem zasad i norm moralnego postępowania. Dzieli się na aksjologię (teorię wartości) i deontologię (naukę o powinnościach). Obserwując rzeczywistość, można zauważyć, że istnieją ścisłe związki między moralnością, a polityką. Wyróżnić można cztery sposoby zachowania w zależności od przyjętych zasad:
a) nadrzędność norm moralnych nad politycznymi – zakłada, iż jednostka (polityk) powinna być wierna uznawanym zasadom moralnym;
b) nadrzędność polityki nad moralnością – oznacza, że interes polityki jest ważniejszy niż obowiązujące zasady moralne; makiawelizm;
c) polityka i moralność są niezależne (autonomiczne) – działanie polityczne tylko do pewnego stopnia poddane jest ocenie moralnej, a akceptowanie przez jednostkę autonomiczności polityki i moralności jest równoznaczne z jej odcinaniem się od spraw bieżącego życia społecznego i politycznego; klerkizm;
d) między celami polityki a zasadami moralnymi istnieje wzajemna więź – formy aktywności politycznej jednostki powinny być oceniane z punktu widzenia moralnego, ale zarazem normy moralne nie mogą hamować osiągnięcia celu politycznego.
Etyka zawodowa, deontologia, zbiór norm moralnych określających postępowanie przedstawicieli danego zawodu. Etyka zawodowa przybiera często formę kodeksu etycznego danego zawodu, opisującego akceptowany społecznie ideał.
Funkcjonariusz państwowy, pracownicy urzędów i instytucji państwowych pracujących zawodowo za wynagrodzeniem na podstawie nominacji lub umów o pracę. Przepisy kodeksu cywilnego do grupy pracowników państwowych oprócz pracowników organów władzy i administracji państwowej zaliczają również osoby działające na zlecenie tych organów, żołnierzy, sędziów i prokuratorów.
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez pracowników państwowych ponosi w zasadzie na podstawie przepisów kodeksu cywilnego skarb państwa. Odpowiedzialność ta ograniczona jest do odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego z jego winy, a w przypadku wydania orzeczenia lub zarządzenia tylko wtedy, gdy wina sprawcy jest stwierdzona.
kodeks - z języka łacińskiego to codex i oznacza spis oraz księgę. Kodeks może mieć charakter formalny lub też nie formalny, może być spisany lub też nie. Prawnie jest to swoisty akt normatywny zawierający usystematyzowany w logiczny sposób i według ściśle określonych zasad zbiór wszelkich przepisów, które regulują różne aspekty życia społecznego.
Kodeks funkcjonował w historii świata od zawsze. Już w starożytności możemy znaleźć liczne wzmianki na ten temat. Najstarsze kodeksy pochodzą z drugiego tysiąclecia przed naszą erą. Najbardziej znanymi kodeksami są kodeks Hammurabiego, kodeks cywilny, kodeks karny, kodeks prawa kanonicznego.
Prawie każda grupa społeczna posiada własny kodeks. Zawierają on wszelkie normy postępowania, nakazy i zakazy oraz inne przepisy obowiązujące każdego członka danej grupy.
Czasami kodeks to tylko tytuł danego aktu prawnego. Słowo kodeks używa się także na określenie jednej z form książki. W tym wypadku oznacza to, że karty zszyte są lub sklejone tylko z jednej strony- na brzegu.
Kodeksy regulują nasze zachowania w każdej sferze i dzięki nim możliwe jest życie według ściśle określonych norm i zasad. Oprócz spisanych kodeksów każdy z nas posiada jeszcze wewnętrzny kodeks postępowania.
Ustawa:
w sensie materialnym - akt prawny zawierający normy prawne abstrakcyjne i generalne
w sensie formalnym - akt wydany w szczególnym trybie, ale niekoniecznie zawierający normy abstrakcyjne i generalne
Cechy ustawy:
a) najwyższa moc po konstytucji
b) uchwalana przez parlament
c) specjalna procedura uchwalania
d) charakter ogólny
Co reguluje ustawa:
• Są materie zastrzeżone tylko dla ustawy, np. budżet, prawa obywateli
• Ustawa reguluje każde zagadnienie, jeśli nie zakazuje tego wyraźnie konstytucja
• Ustawodawca powinien ustawą regulować każdą sprawę, która w przeszłości była już normowana przez ustawę
W celu napisania projektu zapoznałem się ze stanem faktycznym dostępnej na ten temat literatury. Wstępna selekcja źródeł pozwoliła na uściślenie informacji na temat projektu. Wnikliwa analiza literatury pozwoliła na dogłębne zapoznanie się z tematyką projektu.
Policja jest zapewne jedną z najważniejszych instytucji społecznych w państwie, która stanowi dla obywateli wyraźną instytucje sprawująca kontrolę społeczną i podejmującą te działania w imieniu państwa. Instytucja ta wchodzi w skład nauk uniwersyteckich, czyli prawa, administracji, zarządzania i kryminologii. Z tych naukowych nurtów wyodrębnił się jeden, którego śmiało można nazwać naukami o policji.
Samo słowo policja wywodzi się od greckiego słowa „politeja”, używanego przez Ksenofonta i Arystotelesa. Zdaniem myślicieli słowo to miało określenie ustroju państwa ateńskiego i form rządzenia. Zaś według Kanta twierdzenie, że policja obejmuje całą gałąź działalności administracyjnej w państwie. Jawi się jako korpus zorganizowany na wzór wojskowy lecz nie wchodzący w skład sił zbrojnych. Oprócz policji powszechnej, która skupia się na zapewnieniu ogólnego bezpieczeństwa i utrzymania porządku publicznego istnienia, także organizacje policyjne, które dbają o interesy p[poszczególnych grup osób, przedsiębiorców, konsumentów i biznesmenów. Mowa tutaj o różnych inspekcjach i strażach zorganizowanych na wzór policji, np. inspekcja budowlana, sanitarna itp.
Według Robierga i Kaykendala formacja policja to niemilitarne jednostki bądź organizacje, którym rząd nadał generalne prawo do stosowania przymusu w celu stanowienia prawa. Ich nadrzędnym celem jest reagowanie na indywidualne i grupowe konflikty, które wynikają z zachowania łamiącego społeczne normy. Powszechnie policja kładzie nacisk na funkcje kontroli społecznej, czyli sprawuje ona formalną kontrolę społeczną za pomocą środków przymusu.
Pierwszą osoba pełniącą funkcje policyjną już w starożytności był mincerz. Pełnił on nadzór nad mennicą państwową, ściągał daniny i cło. Sprawował opiekę nad prawidłowym obiegiem monetarnym w państwie. W Polsce w okresie X-XII wieku funkcje policyjne pełnili:
Komes pałacowy
Kasztelan
Namiestnik
Występował brak podziału na administracje, policje i sądy. W XIII wieku funkcje quasi-policyjną o charakterze centralnym posiadał marszałek (wielki i koronny). Był on odpowiedzialny za bezpieczeństwo osobiste króla i jego otoczenia. Należało do nich poskramianie rozruchów, gwałtów, obelg i zamieszek.
W XVIII w. wskutek rozbiorów Polska straciła niepodległość. Na terenach okupowanych wprowadzono prawo państw zaborczych. Na początku XIX wieku utworzono departamenty do spraw bezpieczeństwa i porządku, na ich czele stał komisarz policji. Do ich zadań należało informowanie o przestępstwach przełożonych, nadzorowanie budynków więzień, karczm, podejmowanie działań zapobiegawczych podczas wybuchu epidemii, wykrywanie dezerterów i osób uchylających się od służby wojskowej, cenzurowanie gazet, czasopism, zwalczanie żebractwa i włóczęgostwa. Po osiągnięciu niepodległości w 1918 roku zaczęto tworzyć polska policje państwową oraz Małopolską Straż Obywatelską w Krakowie.
Klęska polaków we wrześniu 1939 roku przyniosły utratę niepodległości i ziem polskich na rzecz III Rzeszy i ZSRR. Na terenach okupowanej polski funkcjonowała policja Generalnego Gubernatorstwa tzw. policja granatowa. W jej szeregach znajdowali się głównie Niemcy oraz byli policjanci państwowi wysiedleni z ziem wcielonych do Rzeszy lub tam aresztowani i deportowani do Generalnego Gubernatorstwa.
W 1939 roku na Kresach Wschodnich internowano 12 tysięcy funkcjonariuszy i pracowników policji. Sowieckie NKWD rozstrzelało większość z nich , niektórym udało się wydostać z niewoli.
Milicja Obywatelska powstała w 1944 roku, rozwiązano ją zaś w 1990. Była najdłużej działającą formacją policyjną w kraju, działająca w kilku okresach historycznych. Powołano MO do strzeżenia bezpieczeństwa i porządku na terenie swego działania (miasto, gmina). MO było prawno publiczną formacją służby bezpieczeństwa publicznego, która podlegała Resortowi Bezpieczeństwa Publicznego. Milicja odgrywała główną rolę w zastraszaniu i zniewoleniu społeczeństwa. Mimo ,iż realizowała typowe zadania porządkowe oraz dochodzenia i ścigania przestępców. Była immanentną częścią totalitarnego organu władzy.
6 kwietnia 1990 roku Sejm przyjął pakiet ustaw policyjnych . Wówczas zniesiono Milicję Obywatelską, a na jej miejsce wprowadzono Policje. W ustawie o Policji przywrócono przedwojenną podstawową zasadę działania. Czyli apolityczność, filozofie postępowania, której treść opierała się na współpracy ze społeczeństwem.
Policja jako instytucja jest wyposażona w wiele uprawnień, które pozwalają jej na ingerowanie w obywatelskie wolności. Dzięki swej funkcji policja wpływa na codzienne życie obywateli, nieraz wkraczając w intymne sfery ich życia. Często policjant występuje naprzeciwko obywateli w roli antagonisty. Mamy tutaj na myśli czynności takie jak: dostarczanie sądowych wezwań, wypisywanie mandatów, zatrzymywanie.
Postawy wobec policji kształtowane są poprzez szereg czynników, które wzajemnie na siebie oddziaływają. Są to konsekwencje obrazu jaki ludzie kształtują na płaszczyźnie indywidualnej, czyli własnych doświadczeń innych. Do tego również dochodzą oddziaływania przez media.
Wizerunek policji kształtowany jest w poszczególnych środowiskach pod wpływem różnorodnych norm moralnych, zwyczajowych i religijnych. Dana grupa osób różni się od pozostałych standardami dotyczącymi przestępczości małej tj. spożywanie alkoholu, pornografia. W różnych środowiskach występują odmienne, społecznie akceptowane normy dotyczące korzystania z pomocy policji. Korzystanie z niej waha się między dwoma skrajnościami. Mianowicie zawsze, kiedy coś się dzieje należy wezwać policje lub nigdy nie wolno wzywać policji, ponieważ lepiej załatwi problemy po swojemu.
Z badań OBOP wynika, że do policji z reguły pozytywnie nastawieni są mieszkańcy małych miast i wiosek, niż żyjący w dużych miejscowościach obywatele. Za przyczynę podaje się konserwatyzm, mniejszą przestępczość i bliski kontakt z policją mieszkańców. Badania empiryczne wskazują , że większe niezadowolenie z funkcjonowania tego organu przejawiają osoby, które widziały rozprawę sądową, były oskarżone albo występowały jako ofiary przestępstwa niż takie, dla których owe sytuacje nie są znane.
Pod kątem socjodemograficznym można zauważyć, iż kobiety są bardziej nastawione pozytywnie do policji aniżeli mężczyźni. Ponadto sympatia do tej instytucji wraz w wiekiem badanych rośnie. Najbardziej krytyczni są ludzie młodzi. Negatywnie o policji wypowiadają się ludzie lepiej wykształceni.
Na świecie Policie same albo z udziałem mediów , w dużym stopniu ukształtowały swój „militarny model”. Stało się to za sprawą dyscypliny, publicznych wystąpień funkcjonariuszy, utajnieniem działalności, skuteczności i specjalizacji. Bowiem praca policji w niektórych aspektach jest tajna, dlatego też następuje nieuchronna alienacja policji w społeczeństwie. Oczekuje ono niekiedy zbyt wiele od policji, niełatwo im pojąc, że jest to organizacja przeciętnych ludzi, którzy są wystawieni na ponadprzeciętne pokusy.
Ustawa o Policji składa się z 11 rozdziałów, w których wyróżniono szereg artykułów . Charakterystyka rozdziałów jest niezbędna do zobrazowania głównych celów i zadań policji.
Ustawą z 6 kwietnia 1990 r. o Policji rozwiązano Milicję Obywatelską i utworzono Policję jako umundurowana i uzbrojoną formacje, która jest przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
W I rozdziale zawarto najważniejszą informacje, w jakim celu organ ten został powołany.
W II rozdziale opisana jest organizacja policji . Zawarto tu podział policji na :
Kryminalną, która składa się ze służb: dochodzeniowo-śledczej, operacyjno-rozpoznawczej, technik kryminalistycznych i operacyjnych
Policje ruchu drogowego i prewencji
Oddziały prewencji i pododdziały antyterrorystycznych
Policje specjalistycznych : kolejowa, wodna, lotnicza
Policje lokalna
W rozdziale tym uzyskujemy informacje, który resort jest odpowiedzialny za jej funkcjonowanie – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Wymienia także terenowe organy. Są to komendanci wojewódzcy, rejonowi i komisariatów. Zwraca uwagę na osoby oraz sposób kierowania jednostkami.
Rozdział III to charakterystyka uprawnień policji. Opisane zostały w nim takie sytuacje , sposoby reagowania i konsekwencje, jakie policjant może zastosować.
Rozdział IV poświęcono straży miejskiej.
Rozdział V określa jakimi cechami powinien odznaczać się kandydat ubiegający się o przyjęcie do Policji. Informuje również o tym, że policjant przed podjęciem służby składa ślubowanie. Zawiera odpowiedzi na pytania tj. Ile trwa okres służby przygotowawczej przed podjęciem służby stałej? W jakim trybie następuje zwolnienie go ze służby i czas trwania przerw? Zawarte są tu także zasady wymierzania kar dyscyplinarnych i wyznaczanie funkcjonariusza na wyższe lub niższe stanowisko służbowe, zawieszenia policjanta w czynnościach służbowych na dany okres. Zamieszczono także specjalne procedury dla kobiet-policjantek.
Rozdział VI zawiera informacje dotyczące stopni policyjnych i korpusów.
Został wyróżniony porządek stopni policyjnych oraz kryteria ich przyznawania.
1) w korpusie generałów Policji:
a) generalny inspektor Policji,
b) nadinspektor Policji,
2) w korpusie oficerów starszych Policji:
a) inspektor Policji,
b) młodszy inspektor Policji,
c) podinspektor Policji,
3) w korpusie oficerów młodszych Policji:
a) nadkomisarz Policji,
b) komisarz Policji,
c) podkomisarz Policji,
4) w korpusie aspirantów Policji:
a) aspirant sztabowy Policji,
b) starszy aspirant Policji,
c) aspirant Policji,
d) młodszy aspirant Policji,
5) w korpusie podoficerów Policji:
a) sierżant sztabowy Policji,
b) starszy sierżant Policji,
c) sierżant Policji,
6) w korpusie szeregowych Policji:
a) starszy posterunkowy,
b) posterunkowy.
Stopnie są nadawane dożywotnio . W ustawie zawarte są informacje, kto jest odpowiedzialny za mianowanie na stanowiska służbowe. Jakie szkoły należy ukończyć aby starać się o przydział do określonego korpusu. W rozdziale tym ukazane są informacje po jakim okresie służby nadawane są określone stopnie. Mianowicie:
– posterunkowego – 1 roku,
– starszego posterunkowego – 1 roku,
– sierżanta – 2 lat,
– starszego sierżanta – 2 lat,
– sierżanta sztabowego – 2 lat,
– młodszego aspiranta – 3 lat,
– aspiranta – 3 lat,
– starszego aspiranta – 2 lat,
– aspiranta sztabowego – 4 lat,
– podkomisarza – 3 lat,
– komisarza – 4 lat,
– nadkomisarza – 4 lat,
– podinspektora – 3 lat,
– młodszego inspektora – 4 lat,
– inspektora – 4 lat.
Policjant po zwolnieniu ze służby posługuje się danym stopniem ale już w stanie spoczynku. Określone są zasady utraty stopni i ich przyznawania oraz wymieniony jest organ za nie odpowiedzialny.
Rozdział VII określa obowiązki i prawa policjanta. Pozwala odpowiedzieć na pytania tj. Do czego zobowiązany jest policjant? Jakie czekają go konsekwencje za niewykonanie rozkazu przełożonego? Policjant nie może być członkiem partii politycznej i jest zobowiązany w czasie pełnienia służby do noszenia munduru i wyposażenia. Powinien informować przełożonego o wyjazdach za granice. Korzysta on z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. W rozdziale zamieszczony jest tryb przyznawania rent i emerytur.
Rozdział VIII jest poświęcony lokalom mieszkalnym policjantów oraz o przysługującym im dodatku na nie.
W treści rozdziału XIX znajdują się informacje o uposażeniu i innych świadczeniach pieniężnych policjantów. O tym że ich wysokość jest zależna od określonego stanowiska i grupy zaszeregowania.
Rozdział X mówi o odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej funkcjonariusza. Przedstawione są konsekwencje jakie ponoszą policjanci za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia; nadużycie władzy, korupcja, bądź naruszenia dyscypliny służbowej.
Rozdział XXI poświęcony jest przepisom przejściowym i końcowym. Znajdują się tam postanowienia dotyczące transformacji ustrojowej, dzięki której tworzy się policje. Rozporządzenia odnośnie etatów, kompetencji i mienia. W ustawie jest zawarte jaka obsługę finansowa, lokalową i materialną zapewniają komendanci wojewódzcy policji i na jakich zasadach.
Ustawa o Policji określa dane zadania, które są przydzielone odpowiedniej jednostce policji. Wynikają one z określonego charakteru jaki posiada ta formacja. Do naczelnych zadań policji należy:
Ochrona życia i zdrowia obywateli oraz mienia przed bezprawnymi działaniami (zamachami), które naruszają te dobra.
Zapewnić ochronę bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym spokoju w miejscach publicznych, środkach komunikacji publicznej i w ruchu drogowym.
Inicjować i organizować działania, które zapobiegają popełnianiu przestępstw, wykroczeń i zjawiskom kryminogennym. W ramach działań zapobiegawczych nawiązuje współprace z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi.
Wykrywać przestępstwa i wykroczenia różnego rodzaju oraz ścigać ich sprawców.
Sprawować nadzór nad strażami miejskimi , które są powoływane przez organy samorządu terytorialnego. Nadzoruje również inne specjalistyczne i uzbrojone formacje ochronne. Czynności te są wykonywane w zakresie określonym w przepisach ustawy.
Kontrolowanie przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych, które mają związek z działalnością publiczną lub na terenach miejsc publicznych.
Międzynarodowa współpraca z innymi policjami państw na podstawie odrębnych umów i przepisów.
Na początku odbywania służby policjant zostaje skierowany na szkolenie, które odbywa się w ośrodkach szkolenia policji. Każdy kandydat ubiegający się o służbę w policji powinien odznaczać się:
Nieposzlakowaną opinią
Niekaralnością
Korzystać z pełni praw publicznych
Posiadać co najmniej średnie wykształcenie
Zdolność do pełnienia służby w formacjach uzbrojonych podległej szczególnej dyscyplinie służbowej, której gotów się podporządkować.
Na odpowiednim stanowisku do którego dany policjant pragnie być przydzielony oczekuje się od niego dodatkowych kwalifikacji. Przykładowo kandydat, który stara się o podjecie służby w ruchu drogowym powinien posiadać prawo jazdy na kategorie A i B. Jeżeli chodzi o policyjnych specjalistów to wymaga się do nich znajomości języków obcych, gdzie przynajmniej jednym z nich posługuje się biegle. Przyszły policjant musi pozytywnie przejść szczegółowe badania lekarskie. Badania psychologiczne są prowadzone w formie MULTISELEKTU – testu i rozmowy z psychologiem. Owe badanie ma na celu określenie profilu cech osobowościowych oraz poziomu zdolności intelektualnych. W każdym systemie rekrutacji obowiązkowo należy zaliczyć egzamin sprawnościowy.
W tej formacji mundurowej istnieją 2 drogi, których celem jest rozwój funkcjonariusza. Zależą one od:
Ilości poprawnie dokonanych interwencji
Opinii bezpośrednich przełożonych
Stopnia opanowania wiedzy, którą może wykorzystać podczas pełnienia służby
Stopnia zaangażowania
Policjant awansując toruje sobie drogę do obejmowania coraz to wyższych stanowisk służbowych w policyjnej hierarchii . Zazwyczaj osiągany jest on na szczeblach:
Komisariatu
komendy rejonowej
komendy wojewódzkiej
komendy głównej
Awans polega na nominacji na kolejne wyższe stopnie. Mianowanie na kolejny wyższy stopień następuje stosownie do zajmowanego stanowiska służbowego oraz w zależności od opinii służbowej.
Poza tym funkcjonariusz może stać się oficerem policji. Aby uzyskać ten prestiżowy tytuł trzeba przede wszystkim być już na stałe zatrudnionym w policji (a więc minimum po 3 latach służby). Droga do uzyskania stopnia oficerskiego zgodnie z obowiązującymi przepisami może przebiegać dwutorowo.
Pierwszym sposobem jest ukończenie przez policjanta studiów pierwszego stopnia na kierunku „Bezpieczeństwo Wewnętrzne” w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie. W drugim przypadku jest to ukończenie szkolenia zawodowego dla absolwentów szkół wyższych również w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, które trwa około 6 miesięcy.
Przyjęcie policjanta na szkolenie dla absolwentów szkół wyższych następuje po zaliczeniu przez niego postępowania kwalifikacyjnego, składającego się z testu wiedzy, który zawiera 60 pytań.
Policjant po ukończeniu szkolenia może przystąpić do egzaminu oficerskiego wymaganego do mianowania na pierwszy stopień policyjny w korpusie oficerów młodszych Policji, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
1) jest mianowany albo powołany na stanowisko, dla którego jest określony policyjny stopień etatowy w korpusie oficerów Policji;
2) ukończył szkolenie zawodowe dla absolwentów szkół wyższych albo studia
w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie;
3) uzyskał pozytywną opinię lub okresową ocenę
Egzamin jest sprawdzianem wiedzy oraz umiejętności niezbędnych do właściwego wykonywania zadań służbowych. Obejmuje on odrębnie oceniane i następujące kolejno etapy, tj. test wiedzy oraz test umiejętności.
Pierwszy stopień policyjny w korpusie oficerów młodszych Policji nadawany jest policjantom przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Charakterystyka rodzajów służby:
Policjanci pionu kryminalnego, dochodzeniowo-śledczego zajmują się zbieraniem dowodów, które wskazują na ewidentną winę sprawców. Wykonują czynności administracyjno-prawne, które ściśle związane są z procesem karno-sądowym, tj. współpraca z prokuraturą. Gromadzone przez nich informacje maja charakter tajny i nie każdy obywatel ma do nich dostęp. Na tym stanowisku wymaga się dobrej znajomości Kodeksu Cywilnego i Karnego, a także umiejętność oskarżania sprawców przestępstw.
Pion prewencji jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo publiczne jak i w ruchu drogowym. W ich skład wchodzą tzw. Dzielnicowi – policjanci utrzymujący kontakt ze społecznością lokalną, drogówka – policjantów ruchu drogowego, którzy dbają o ład i bezpieczeństwo na drodze, patrole – oddziały prewencji patrolujące wyznaczone rejony miasta, dyżurnych – funkcjonariuszy przyjmujących zgłoszenia spraw , które wymagają interwencji policji. Zlecenia przekazywane są patrolom i specjalnym oddziałom prewencji. Do zadań prewencji należy:
Patrolują poszczególne rejony miast i reagują na wszelkie naruszenia bezpieczeństwa publicznego.
Zatrzymują sprawców przestępstw i wykroczeń na gorącym uczynku.
Zabezpieczają teren, w którym dokonano przestępstwa.
Zajmują się ochrona imprez masowych np. mecze.
Wykrywają przestępstwa i wykroczenia drogowe.
Legitymują kierowców i obywateli wydaja im polecenia oraz badają ich trzeźwość.
Sprawdzają stan techniczny i mankamenty pojazdu .
Udzielają pomocy przed medycznej ofiarom wypadków i przestępstw.
W skład pionu specjalistycznego wchodzą policyjni eksperci, których kompetencje pozwalają wspomóc działalność pozostałych pionów. Wlicza się do nich pododdziały antyterrorystyczne, saperów, informatyków, techników łączności i kryminalistyki. Są oni wzywani wtedy, kiedy zaistniała sytuacja przekraczająca kompetencje zwykłych policjantów znajdujących się na miejscu zdarzenia.
Zdarzają się jednak sytuacje, gdzie obywatel, który staje się ofiara przestępstwa i zgłasza to na Policje spotyka się z niekompetencją funkcjonariuszy i pobłażliwym podejściem do sprawy. Moim zdaniem świadczy to o braku kompetencji kadrowych. W Polsce policyjne mundury nosi około 100 tysięcy osób, większość z nich posiada wykształcenie średnie – 72%, wyższe tylko 27%. Do dzisiaj można mieć styczność z funkcjonariuszem, który posiada wykształcenie podstawowe, bądź zawodowe.
W tym rozdziale będę posiłkował się odpowiednim zarządzeniem Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2003 roku w sprawie „Zasad etyki zawodowej policjanta”.
Każdy funkcjonariusz policji w czasie pełnienia służby powinien mieć na uwadze następujące przepisy:
1.Poszanowania godności i praw każdego człowieka.
2.Lojalności wobec Rzeczypospolitej Polskiej i Jej Konstytucyjnych Organów.
3.Szacunku dla społeczeństwa – jego symboli, języka, zwyczajów i tradycji.
4.Sumiennego i rzetelnego wypełniania obowiązków nałożonych przez prawo.
5.Bezstronność a zwłaszcza postępowania bez jakichkolwiek uprzedzeń rasowych, narodowościowych, wyznaniowych, politycznych bądź światopoglądowych.
6.Stosowania siły oraz innych środków przymusu bezpośredniego ściśle w granicach wyznaczonych prawem i zgodnie z zasadami humanitaryzmu.
7.Uczciwości a w szczególnie bezwzględnego wystrzegania się oraz zwalczania korupcji.
8.Wykonywania wydanych przez przełożonych rozkazów i poleceń służbowych z wyjątkiem tych, które są sprzeczne z prawem oraz powszechnie akceptowanymi normami postępowania.
9.Utrzymania relacji służbowych w duchu wzajemnego poszanowania.
10.Zachowania w dyskrecji informacji mogących zaszkodzić dobru służby lub dobremu imieniu innych osób.
11.Życzliwej pomocy wszystkim tym, którzy jej potrzebują z racji przyrodzonej godności i przysługujących im praw.
12.W sytuacjach konfliktowych kieruj się zasadą wyboru ochrony dobra lub wartości wyższego rzędu.
Mam nadzieję, że przedstawiona treść projektu podtrzymuje zasadność postawionej przeze mnie tezy. Faktyczny stan etyki funkcjonariuszy podczas pełnienia obowiązków służbowych odbiega od kanonu etyki zawodowej w Ustawie o Policji. Najbardziej rażącymi problemami są według mnie zbyt szeroki zakres uprawnień wobec obywateli.
W tym miejscu proponuję aby ograniczyć uprawnienia policjantów szczególnie w pionie prewencji i ruchu drogowego, gdzie występuję najwięcej nadużyć. Kolejnym istotnym problemem jest zbyt niski poziom wykształcenia funkcjonariuszy. Skutecznym rozwiązaniem owej kwestii jest podwyższenie kryteriów wobec kandydatów przyjmowanych do służby. Pracujących w zawodzie należałoby kierować na szkolenia i kursy oraz systematycznie dbać o aktualizację wiedzy niezbędnej w wykonywaniu obowiązków.
W pracy zostały wyznaczone cele i zamieszczone najważniejsze definicje z zakresu przedmiotu, którego projekt dotyczy. Opisałem działania, które podjąłem aby rozwiązać kwestie dotyczące tematu pracy. W treści projektu zamieściłem kilka działów, które były mocno związane z tematem pracy. We wnioskach nakreśliłem to co w owej formacji mi się nie podoba i jak wypadałoby to zmienić.
Policja w społeczeństwie obywatelskim Janina Czapska, Józef Wójcikiewicz
Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego Andrzej Misiuk
USTAWA z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
www.policja.pl
Opis podjętych działań dochodzenia do rozwiązania 4
Zadania i kompetencje policjanta 9
Kwalifikacje zawodowe policjantów 9
Etyczno-moralne wartości policjanta w służbie 11