DROŻDŻOWE--/Buchty, parowańce, pampuchy/
Są bardzo delikatne i puszyste bo robi się je z drożdży i gotuje na parze.
Ciasto: Z 1 szkl. mleka, 3 dag drożdży, niewielkiej ilości mąki i odrobiny cukru sporządź rozczyn, który powinien mieć konsystencję gęstej śmietany. Ustaw w ciepłym miejscu. Do miski wsyp 50 dag mąki, wbij 2 jaja i wlej rozczyn. Wyrób ciasto. Dodaj 3 łyżki stopionego masła, sól, znów wyrób, odstaw. Gdy podwoi objętość, ulep z niego kluchy z ulubionym nadzieniem, ugotuj na parze.
TWAROGOWE/leniwe/
Ugotowane w wodzie kluski smakują wyśmienicie podane np. z sosem. Opanierowane w jajku oraz tartej bułce i usmażone na oliwie stanowią pyszną przekąskę.
Ciasto: Całe jajko roztrzep z żółtkiem. 6 łyżek mąki wymieszaj ze szczyptą soli i 1/4 łyżeczki proszku do pieczenia. 30 dag tłustego twarogu zmiel, połącz z pozostałymi składnikami. Dodaj podsmażone skwarki boczku i zrumieniona cebulkę, wyrób ciasto. Zrób z niego grubszy wałek i potnij na 8 cm paluszki. Ugotuj lub usmaż.
Z SUROWYCH ZIEMNIAKÓW/ żelazne/-
Okroszone cebulką i boczkiem lub polane sosem pomidorowym mogą stanowić osobne danie, a gdy przygotujesz je bez nadzienia, będą idealnym dodatkiem do mięsnego gulaszu albo do zasmażanej kapusty.
Ciasto: Kilogram ziemniaków obierz i zetrzyj na tarce. Nadmiar soku odlej, masę połącz z 2 rozmąconymi jajkami, szczyptą soli i taką ilością mąki, by powstało gęste, zwarte ciasto. Wyrobioną masę kładź łyżką na wrzącą osoloną wodę i gotuj, aż kluski wypłyną na wierzch. Aby sprawdzić, czy ciasto nie jest za rzadkie, wkładamy jedną porcję na wrzątek-kluski nie powinny się rozpadać.
Z GOTOWANYCH ZIEMNIAKÓW
Robi się z niego tradycyjne knedle- na słodko i na pikantnie.
Ciasto: 70 dag obranych, ugotowanych w posolonej wodzie ziemniaków przeciśnij przez praskę lub zmiel w maszynce do mięsa. Gdy ostygną, przełóż je na stolnicę, zrób wgłębienie. Wbij 1 jajko, dodaj szczyptę soli i 1,5 szkl. mąki. Wyrób ciasto. Podziel je na małe porcje, z każdej zrób placuszek, na nim połóż nadzienie. Zlep knedle, ugotuj.
Nadzienie przygotować można np. Z białego sera który należy rozetrzeć z podsmażoną w tłuszczu cebulą lub tylko z zielonym szczypiorkiem, przyprawić solą i pieprzem do smaku.
SOSY DO KLUSEK
ŚMIETANOWE
Podstawowy składnik to zazwyczaj słodka śmietana kremówka albo śmietana gęsta kwaśna. Najprostszy sos zrobisz, podgrzewając śmietanę i dodając do niej ulubione składniki oraz przyprawy.
Sos śmietanowy można też przygotować, zabielając śmietaną wywar z mięsa, warzyw lub grzybów i zagęszczając go zasmażką lub mąką.
SOS POMIDOROWY
Dobry do klusek z mięsem. Obierz ze skórki 40 dag pomidorów, miąższ pokrój. Na oliwie zeszklij posiekaną cebulę i 2 ząbki czosnku. Dołóż pomidory, rozgotuj. Dodaj łyżkę koncentratu pomidorowego, dopraw solą, pieprzem i bazylią.
WARZYWNE
Najpopularniejszy jest sos pomidorowy. Można go zrobić ze świeżych warzyw albo z przecieru pomidorowego i doprawić świeżą bazylią lub innymi ziołami.
Równie smaczny jest sos z papryki, który robi się podobnie jak pomidorowy. Doskonale smakuje połączenie obu tych warzyw.
Smaczny i szybki jest sos cebulowy. Posiekaną cebulę trzeba zrumienić na oleju, zalać wrzącą wodą i zagotować. Doprawić pieprzem, solą i curry. Zagęścić zasmażką z masła i mąki.
MIĘSNE
Sos mięsny można zrobić na samym wywarze i dodać do niego np: suszone grzyby, cebulę , czosnek. Jeśli chcemy by sos był bardziej sycący zostawiamy kawałki mięsa i zagęszczamy np: zasmażką lub śmietaną, doprawiamy pieprzem liściem laurowym.
KNEDLE
Ciasto drożdżowe - przepis podstawowy.
- 425 g mąki;-20 g świeżych drożdźy;-2 czubate łyżeczki cukru,1/8 l letniego mleka;- 2 jajka;-50 g miękkiego masła, sól, skórka startej cytryny.
W mleku rozrobić rozkruszone drożdże i 1 łyżeczkę cukru/chwilę poczekać /dodać do mąki przesianej do miski i lekko wymieszać. Przykryć i pozostawić do wyrośnięcia. Następnie dodać jajka, masło, łyżkę cukru, sól i skórkę z cytryny. Odstawić ponownie do wyrośnięcia.
Knedle drożdżowe z sosem waniliowym
Ciasto podstawowe j.w.;-1/4 l mleka, po 50 g cukru i masła.
Sos waniliowy: -1/4 l mleka; -miąższ z 1/4 strąka wanilii;-2 żółtka;-2 jajka;-1 paczka zagęstnika do śmietany.
Ciasto jeszcze raz zagnieść, uformować wałek, odcinać kawałki i formować knedle. Mleko, cukier i masło podgrzać w rondlu, włożyć knedle i pozostawić przykryte do wyrośnięcia jeszcze na 20 min. Następnie knedle w przykrytym rondlu wstawić do piekarnika w 180 st. na 25 min.
Sos..Zagotować mleko z wanilią. Z cukru, jajek, żółtek i zagęszczacza do śmietany ubić krem. Polać knedle.
Knedle z pieczarkami
Obrać 80 dag ziemniaków, ugotować, przecisnąć przez praskę, przestudzić. Do masy dodać 2 łyżki posiekanego szczypiorku i 30 dag mąki, szczypta soli, 2 jajka. Zagnieść ciasto. Uformować wałek, pokroić na kawałki. Każdy lekko rozpłaszczyć, kłaść po jednej marnowanej pieczarce/ można zrobić z prawdziwkami/ Zlepić ciasto, formując kule. Gotować w osolonej wodzie aż wypłyną na powierzchnię i jeszcze z 4 min. Wyjąć , panierować w bułce tartej i zrumienić na oleju.
Knedle z truskawkami
Kilogram ugotowanych ziemniaków potłuc na gładkie piure. Do ostudzonych dodać 20 dag serka homogenizowanego waniliowego, jajko i 2 szklanki mąki. Opłukać 20-30 dużych truskawek, osączyć. Nabierać małe porcje ciasta, formować kulkę, rozpłaszczać. Na cieście układać po jednej truskawce, ciasno obwijać ciastem, ponownie formować kulkę. Gotować porcjami w osolonej wodzie z dodatkiem łyżki oleju do momentu wypłynięcia na powierzchnię wody. Wyjmować łyżką cedzakową z wody. Polać masłem, posypać cukrem i cynamonem. Można też zimne opanierować i usmażyć na złoto na oleju.
Knedle ziemniaczane z serem
Ugotowane 80 dag ziemniaki przecisnąć przez praskę. Dodać surowe 2 jajka, 25 dag mąki, szybko wyrobić ciasto. Uformować wałek z ciasta i pokroić placuszki. Rozłożyć na nich farsz i lepić kuliste knedle.
Nadzienie ;;rozetrzeć 20 dag sera z podsmażoną w tłuszczu cebulą, przyprawić solą i pieprzem do smaku.
Uformowane knedle zaraz gotować w dużej osolonej ilości wody. Gorące polać tłuszczem.
Kluski Leniwe z serem
Wersja 1== Ugotowane i ostudzone 1 kg ziemniaków i 0,5 kg ser twarogowego przepuścić przez maszynkę, do masy, dodać 1 szklankę mąki i 2 jajka, posolić, wyrobić ciasto. Na posypanej mąką stolnicy uformować wałek, spłaszczyć go i kroić ukośnie. Kluski wrzucać do osolonego wrzątku. Gotować ok. 3-5 minut. Wyjmować łyżką cedzakową. Podawać polane masełkiem lub posypane cukrem i cynamonem..
Wersja 2==Rozetrzeć bardzo dokładnie 0,50 dag. sera z 4 żółtkami na gładką masę. Ubić pianę z 4 białek ,dodać pod koniec łyżeczkę cukru. Wymieszać pianę z serem i pomału dodawać 1 szkl. mąki. Wyłożyć ciasto na stolnicy, uformować gruby wałek i obcinać skośne kluski. Gotować w osolonej wodzie ok.5 min. odcedzić. Polac bułką tartą przyrumienioną na maśle.
Kopytka
- Ugotuj 1,50 kg ziemniaków. Miękkie odcedź, odparuj, odstaw na kilka chwil, przepuść je przez praskę do miski i postaw żeby ostygły. Zanim zaczniesz zagniatać ciasto, ziemniaki muszą być całkowicie zimne, bo ciasto stanie się kleiste i rzadkie. Przełóż zimne ziemniaki na posypaną mąką stolnicę, zrób w nich niewielkie wgłębienie, wbij 2 jajka ,dodaj ok. 2 szklanki mąki i jak najszybciej zagnieć ciasto. Nawet jeśli ciasto wyda ci się nie dość ścisłe, nie dosypuj mąki. Posyp mąką stolnicę, odkrawaj po kawałku ciasta i tocz wałeczki o średnicy około 1.5 cm, turlając je oburącz i często podsypując mąką. Uformowane wałeczki układaj z boku lub z tyłu stolnicy. Chodzi o to, żeby pozostało na niej jak najwięcej miejsca. Z wałeczków krój, skośne kopytka. Odsuwaj nożem kluski na bok, jednocześnie je rozdzielając, żeby się nie sklejały. Zagotuj wodę w garnku, posól, wrzuć do niej kopytka. Gotuj kopytka 2 minuty od chwili, gdy wypłyną, po czym wyjmuj je łyżką cedzakową na durszlak aby obciekły. Wyjmij na talerz.
Kluski łyżką kładzione
Ciasto powinno być dobrze wyrobione ,ponieważ podczas wyrabiania wtłacza się do niego sporo powietrza , które spulchnia gotujące się kluski. Do niektórych ciast dodaje się też ubitą pianę z białek, co również działa spulchniająco .Kluski kładzione muszą być gotowane tuż przed jedzeniem i przygotowane tylko do jednorazowego podania. Kluski odgrzewane są mniej pulchne.
Ciasto podstawowe.---Do miseczki wsypujemy 1 szklankę mąki, dodajemy 1 jajko i tyle wody aby ciasto miało konsystencje bardzo, bardzo gęstej śmietany. Kluseczki kładziemy łyżeczką na gotującą się wodę. Wyjmujemy łyżką cedzakową. Podajemy z sosem i buraczkami.
SEROWE
Wersja 1== 3 łyżki kaszy manny zalewamy na kilka min. 1/3 szkl. mleka. 5 żółtek ucieramy z łyżką masła. Do 40 dag miękkiego sera dodajemy utarte żółtka i ucieramy pałką. Na końcu dodać kaszkę i pianę z 5 białek. Ostrożnie wymieszać. Kłaść łyżeczką na lekko wrzącą wodę małe kluseczki- gotować ok.5 min. Podawać gorące z przesmażona na masełku bułeczką tartą lub cukrem. Jeszcze bardziej smaczne będą gdy ugotujemy je na rosole.
Wersja 2== 2 opak. twarożku wkładamy do miski, dodajemy 2 jajka, wymieszać. Dodać 6 łyżek przesianej mąki i jeszcze raz wymieszać. Kłaść małą łyżeczką kluseczki do wrzącej, osolonej wody. Odcedzić.
MIĘSNE
--Do 3 szkl. mąki dodać 3 żółtka ,1/5 szkl. wody/najlepiej mineralnej gazowanej/, wyrobić ciasto. Dodać 15 dag zmielone jakiekolwiek gotowane mięso, łyżkę siekanej natki pietruszki, osolić i wymieszać z pianą z 3 białek. Kłaść łyżką do wrzącej wody nieduże kluski. Wyjmować łyżka cedzakową. Podawać gorące, polane tłuszczem.
Kluski parzone
Zagotować szkl. wody z 1/4 kostki masła. Do wrzątku wsypać 1/5 szkl mąki, mieszając drewnianą łyżką, aby masa była jednolita, bez grudek. Ogrzewać do chwili aż ciasto zacznie odstawać od boków naczynia. Zestawić , a po lekkim przestudzeniu dodawać po 1 jajku/3 szt/ i dobrze wyrabiać. Do wyrobionego ciasta wsypać bardzo drobno pokroioną zieloną pietruszkę. Kłaść małą łyżeczką kluski do wrzącej ,osolonej wody, gotować. Odcedzone kluski jeść natychmiast, aby nie opadły.
Kluski półfrancuskie
Stopione 3 dag tłuszczu i 2 jajka utrzeć w misce na jednolitą masę. Dopiero wtedy dodać 2 szkl. mąki i 3/4 szkl. mleka. mieszać drewnianą łyżką . Można dodać zieloną pietruszkę. Łyżką maczaną w wodzie kłaść kluski do wrzącej wody. Gotować ok. 5 min.
Kluski śląskie
Obierz 1,5 kg ziemniaków, ugotuj w osolonej wodzie, odlej, odparuj aby pozbyć się nadmiaru wody. Zimne przepuść przez praskę do miski, uklep. Ziemniaki podziel na 4 części. Jedną część wyjmij, puste miejsce uzupełnij mąką ziemniaczaną. Włóż z powrotem ziemniaki, wbij 2 jajka. Wyrób ciasto. Odrywaj porcje i formuj kulki wielkości orzecha włoskiego. Ułóż na desce i trzonkiem drewnianej łyżki zrób w nich małe wgłębienie. Wkładaj je do osolonego wrzątku, gotuj minutę od wypłynięcia. Podawaj do pieczeni, gulaszu. Można kulki faszerować kawałkami kiełbasy lub nadzieniem z grzybów czy kapusty.
Kule ziemniaczane z mięsem
Podstawowe ciasto ziemniaczane. Dzielimy na trzy części, formujemy wałek o śred.ok. 5 cm. i kroimy w plastry. Plastry lekko spłaszczamy , na każdy układamy porcje farszu miesnego. Farsz robimy z 1 kg ugotowanej w warzywach wołowiny bez kości przepuszczonej przez maszynkę do mięsa i przyprawionej podsmażoną cebulą i przyprawami.
Rolada ziemniaczana
Upieczone 60 dag filetów z kurczaka przepuść przez maszynkę. Oczyść 1 cebulę i paprykę, posiekaj i delikatnie przyrumień na oleju. Dodaj do zmielonego mięsa. Wbij 2 jajka, dodaj 5 łyżek śmietany oraz 10 dag startego żółtego sera. Posól. Ziemniaki 1 kg. obierz, połowę ugotuj i utłucz na piure. Resztę kartofli zetrzyj na tarce o drobnych oczkach. Odciśnij sok. Połącz oba rodzaje ziemniaków. Wbij jajko, wsyp 20 dag mąki ziemniaczanej i szczyptę soli. Zagnieć gładkie ciasto. Na stolnicy rozwałkuj je na prostokąt. Na ciasto rozłóż farsz, zroluj. Zawiń w czystą ścierkę, końce ścierki mocno zwiąż, umieść w posolonym wrzątku, przykryj i gotuj 45 min. Gotowy knedel wyjmij, odwiń , pokrój w plastry.
Talarki z kiełbasą
Ugotowane 50 dag ziemniaków przeciśnij przez praskę, posól. Wbij jajko, wsyp 2 łyżki kaszy manny oraz 13 dag mąki. Wymieszaj, wyrób jak najszybciej jednolite ciasto, by nie stało się kleiste i zbyt miękkie. Podziel na cztery części. 40 dag kiełbasy też podziel na 4 części. Każdą część ciasta rozwałkuj na długość kiełbasy i owiń je nim formując podłużne knedle. Włóż do posolonego wrzątku i na wolnym ogniu gotuj 15 min. Podawaj z zasmażoną kapustą.