Podstawy cytologii
Komórkę od jej środowiska zewnętrznego odgranicza błona komórkowa.
Informacja genetyczna komórki zlokalizowana jest w jądrze komórkowym, w cząsteczkach DNA.
U ssaków komórkami pozbawionymi jąder komórkowych są erytrocyty.
Tlenowa faza oddychania komórkowego zachodzi w mitochondriach, natomiast faza beztlenowa w cytoplazmie.
Lizosomy są niewielkimi wodniczkami zawierającymi enzymy trawienne.
Kompartmentacja – podział komórki na wiele przedziałów – jest zapewniona dzięki obecności w komórce struktury o nazwie retikulum endoplazmatyczne.
Niewielkie, mocno spłaszczone pęcherzyki utworzone przez gładkie błony tworzą organelle zwane aparatem Golgiego, których funkcją jest modyfikacja, pakowanie i przekazywanie zagęszczonych substancji poza komórkę.
Rybosomy są miejscem syntezy białek w procesie określanym jako translacja. Organelle te zwykle związane są z błonami retikulum endoplazmatycznego szorstkiego. Powstają w jąderku. Zbudowane są z rRNA oraz białek.
Jądro komórkowe w interfazie składa się z otoczki (błony) jądrowej, kariolimfy, chromatyny oraz jąderka.
Transkrypcja polega na syntezie RNA na matrycy DNA.
Rzadko występujący bezpośredni podział jądra to amitoza, natomiast zwykły podział zachodzący z wytworzeniem wrzeciona podziałowego określany jest jako mitoza. Jego fazami są profaza, metafaza, anafaza i telofaza.
Wędrówka chromosomów potomnych ku biegunom wrzeciona zachodzi w anafazie.
Komórka mająca 46 chromosomów ulega mejozie. W wyniku tego procesu powstają 4 komórki potomne, i każda z nich zawiera 23 chromosomy.
W profazie I podziału mejotycznego chromosomy łączą się w biwalenty.
W organizmie człowieka haploidalne są plemniki, komórki jajowe i ciałka kierunkowe (polocyty), natomiast pozostałe komórki są diploidalne.
DNA w chromosomach nawinięte jest na białka zwane histonami.
Uniwersalnym przenośnikiem energii jest adenozynotrójfosforan (ATP).
Bezpośrednim produktem glikolizy jest kwas pirogronowy, który w warunkach beztlenowych ulega przemianie w kwas mlekowy.
W procesie β-oksydacji rozkładowi ulegają kwasy tłuszczowe.
Tlenowe przemiany acetylo-CoA zachodzą w procesie zwanym cyklem Krebsa.