Pokrycia dachowe i okładziny z blachy, połączenia na rąbki OBRÓBKI BLACHARSKIE

Norbert Lennertz - Tłumaczył Andrzej Machalski Połączenia na rąbki, jak na przykład rąbek stojący podwójny i rąbek stojący kątowy, są najbardziej popularnymi technikami łączenia w pokryciach dachowych i okładzinach ściennych z różnych metali. W połączeniach na rąbki wyróżnia się głównie rąbki stojące: rąbki kątowe i rąbki podwójne. Stanowią one podłużne połączenia poszczególnych arkuszy pokrycia lub okładziny. Obecnie przedstawimy kilka podstawowych wymagań odnośnie sposobu ich wykonania. Wymagania Po pierwsze, muszą one przejąć w nieszkodliwy sposób wydłużenia termiczne występujące w pokrywanej powierzchni. W tym celu między zagięciami poszczególnych arkuszy pozostawia się szczelinę 3-5 mm, nad którą nastąpi właściwe wykonanie rąbka (rys. 1). Po drugie, w rąbku ma się znaleźć zamocowanie arkuszy w postaci żabki. Stałe lub przesuwne żabki osadzone na konstrukcji podkładowej zostają z rąbkiem silnie zespolone w procesie jego wykonania. Tego rodzaju połączenie, przenoszące siły, zabezpiecza dach przed zsunięciem się, a także przed uniesieniem. Po trzecie, takie połączenie arkuszy przy wystarczającej wysokości rąbka gwarantuje w każdym wypadku dach "deszczoodporny". Dla niektórych pochyleń dachu przewiduje się specjalne sposoby wykonania połączeń poprzecznych. W fachowej praktyce dekarskiej ustalono dla rąbków stojących podwójnych minimalną ich wysokość 23 mm. Często jednak wymaga się wysokości rąbka stojącego 30 mm, aby zapobiec zalaniu go wodą, na przykład przy tworzeniu się nawisów lodowych. Wykonanie rąbka kątowego lub podwójnego zostanie pokrótce wyjaśnione za pomocą kilku szkiców sytuacyjnych. Rysunek 5 ukazuje arkusz wstępnie zaprofilowany, tzn. z zagięciami brzegowymi wykonanymi na przykład na zaginarce rolkowej. Szerokość takiego arkusza określa się umownie, tak jak na rysunku. Po położeniu arkusza następuje jego mechaniczne mocowanie za pomocą żabek. Zależnie od sytuacji budowlanej stosuje się żabki stałe lub przesuwne. Pokazane na rysunku 6 żabki przesuwne zawiesza się na zagięciu arkusza i mechanicznie przybija do podkładu sztyftami (co najmniej ocynkowanymi ogniowo) wielkości 2,8/25 mm. Opór takiej żabki na wyrywanie wynosi 560 N. Dopuszczalne są też sztyfty o trzpieniu grubszym od 2,8 mm, przy głębokości zagłębienia w podkład co najmniej 20 mm. Gdy wymagany jest jeszcze większy opór przeciw wyrywaniu, każdą żabkę można mocować dwoma wkrętami płaskimi 4,0/25 mm. Średni opór na wyrywanie powiększa się wtedy do 1600 N. Obowiązują podane w tabelach minimalne odstępy żabek. Przy ukierunkowaniu żabek bierze się pod uwagę temperaturę podczas układania, dla zapewnienia później możliwości przesuwu zarówno w kierunku rozszerzania się, jak i kurczenia. Na rysunku 7 pokazano nałożenie (zawieszenie) następnego arkusza. Wyraźnie jest widoczny odstęp obu zagięć (3-5 mm) oraz wielkość zakładu obu zagięć. Po maszynowym zamknięciu rąbka otrzymuje się rąbek kątowy stojący przedstawiony na rysunku 8. Jeżeli rąbek stojący kątowy z przyczyn architektonicznych ma być też użyty do pokrycia dachowego, to obowiązuje wtedy minimalny spadek dachu 25!. Jeżeli dalej będziemy zaginać rąbek stojący kątowy, to powstaje wtedy rąbek stojący podwójny (rys. 9). Literatura KU" W.: Roboty pokrywcze i blacharskie. Arkady, Warszawa 1974. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych. Budownictwo ogólne tom I, część 3. Arkady, Warszawa 1990. DIN 18338 VOB C. Dachdeckungs- und Dachabdichtungsarbeiten (Techniczne warunki umowne wykonania robót dekarskich i izolacyjnych wodochronnych na dachu). DIN 18339 VOB C. Klempnerarbeiten (Techniczne warunki umowne wykonania robót blacharskich).