Gleba – zewnętrzna warstwa skorupy ziemskiej o miąższości ok kilku cm do ponad 1m składająca się z materii organicznej i nieorganicznej oraz powietrza i wody.
Czynniki glebotwórcze:
- skała macierzysta (przeobraża się w materie nieorganiczną)
- klimat
- szata roślinna (przeobraża się w materie organiczną)
- warunki wodne
- działalność człowieka
- czas
- świat zwierzęcy
Gleby Polski:
Gleby strefowe
- brunatne i płowe 51,5% powierzchni Polski – średnie
- gleby bielicowe 25% powierzchni Polski – słabe
- czarnoziemy 1% powierzchni Polski
Gleby astrefowe
- górskie 8% - słabe
- bagienne 4%
- mady 3%
- rędziny 1,9%
- czarne ziemie 1%
- czarnoziemy 1%
Typy genetyczne gleb i ich rozmieszczenie
TYP GLEBY | SKAŁA MACIERZYSTA | KLASA BONITACYJNA | REGIONY O DUŻYM UDZIALE |
---|---|---|---|
Bielicowe | Piaski, żwiry | IV,V,VI | Pojezierze pomorskie, Wyżyna lubelska, Opolszczyzna |
Czarnoziemy | less | I | Kotlina Sandomierska |
Gleby górskie | Skały różnego pochodzenia | VI | Karpaty, Sudety |
Rędziny | Skały osadowe (wapienie, kreda, gips, margl) | II, III, IV | Wyżyna Krakowsko-częstochowska, Niecka Nidziańska |
Mady | namuły | I, II | Doliny dużych rzek, Żuławy wiślane |
Brunatne i płowe | Glina morenowa | IV, V | Pas nizin |
Czarne ziemie | Żyzne gleby pobagienne | I, II | Nizina szczecińska, Równina Łowicko błońska, Kujawy |