28.02.2011 r.

Pojęcie i rodzaje dowodów

Dowód – dowodem w postępowaniu karnym jest każdy dopuszczalny przez prawo karne procesowe środek służący dokonaniu ustaleń okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (definicja modyfikująca definicję Benthama z traktatu o dowodach sądowych).

W postępowaniu karnym wyróżnia się dział nazywany prawem dowodowym – to zespół przepisów regulujących zbieranie, gromadzenie, utrwalanie i wykorzystanie dowodów.

Nazwa dowód jest wieloznaczna.

Pytanie egzaminacyjne – wymienić wszystkie znaczenia nazwy dowód (8 znaczeń) !!!

1. źródło dowodowe – to obiekt, z którego organ procesowy czerpie informacje bądź wiadomości dowodowe; wyróżnia się 2 rodzaje źródeł dowodowych

   1. osobowe – żywy człowiek, świadek, biegły, organ procesowy czerpie informacje,

   2. rzeczowe źródło dowodowe – organ procesowy czerpie wiadomości, np. zwłoki człowieka,

2. środek dowodowy – to przedstawione przez źródło dowodowe dane dotyczące określonych faktów, np. gdy źródłem jest świadek, to środkiem dowodowym będą zeznania tego świadka, gdy podejrzany – wyjaśnienia podejrzanego,

3. fakt dowodowy (zaistnienie czegoś) – na podstawie tych faktów organ procesowy tworzy określone wersje zdarzenia (wersja to hipotetyczny przewidywany przez organ procesowy przebieg zdarzenia), np. podanie pewnego alibi,

4. czynności procesowe – np. przesłuchanie, oględziny, konfrontacja, eksperyment (dowód z przesłuchania świadka/podejrzanego, dowód z eksperymentu itp.),

5. sposób przeprowadzania dowodu – przeprowadzimy dowód przez dokonanie np. eksperymentu procesowego, najczęściej występuje to w postępowaniu przygotowawczym, ale czasem także w postępowaniu sądowym,

6. ostateczny wynik procesu myślowego,

7. odmiana rozumowania w logice i matematyce,

8. materiał dowodowy – często utożsamiane z pojęciem „akta sprawy”.

Udowodnienie

• jest bezspornym wykazaniem, że dane zdarzenie przebiegło w taki konkretnie sposób, np. jest świadek, który widział, że Y strzela do X, są badania broni,

• nie zawsze trzeba mieć udowodnienie, czasami wystarczy uprawdopodobnienie, wysoki stopień prawdopodobieństwa,

• udowodnienie lub wysoki stopień uprawdopodobnienia pozwala sędziemu na wydanie wyroku, bo jest wtedy zestaw poszlak, dowodów (wiele dowodów poszlakowych, uprawdopodabniających układa się
  w pewien ciąg).

Tzw. surogaty dowodu – zaliczamy tu:

• notoryjność

  • powszechna – fakty wszystkim znane, które nie wymagają dowodu,

  • sądowa – stwierdza się określony fakt, który wynika z przepisów prawa, że jest konkretnie tak i tak, np. osoba najbliższa ma prawo odmowy składania zeznań – nie trzeba tego udowadniać,

• domniemania

  • faktyczne – dotyczy też pewnej powszechnej wiedzy,

  • prawne – np. przyjmuje się, że ojcem dziecka jest mąż matki (jest to domniemanie wzruszalne)

    • wzruszalne,

    • niewzruszalne.

Rodzaje dowodów

1. dowód pierwotny (to najczęściej dowód z zeznań świadka i z wyjaśnień podejrzanego, może być to również dowód z eksperymentu) i dowód pochodny – wiąże się to z podziałem dowodów na: bezpośrednie i pośrednie (np. dowód z opinii biegłego to dowód pośredni)

2. dowody osobowe i dowody rzeczowe

3. dowód przypadkowy (np. zarejestrowanie kogoś kamerą wideo, utrwalenie pewnego obrazu, dźwięku przypadkowo) i dowód z przeznaczenia (gdy rzeczywiście wykonuje się pewne czynności, by otrzymać dowód)

4. dowód naukowy – to bardzo popularne pojęcie; ma bardzo starą tradycję; to dowód z pracy, z opinii biegłego; dowodem naukowym jest ekspertyza wykonana w określonej sprawie, pierwszymi biegłymi w historii byli lekarze; za czasów justyniańskich były określone reguły, które miały określać autentyczność pisma, pieczęci, fałszerstwo dokumentów; pod koniec XVI w. spolszczono Constitutio Criminalis Carolia (Bartłomiej Groicki) i znajdowały się tam wyraźne reguły dowodowe; w wieku XIX nastąpił gwałtowny rozwój nauki i techniki, pierwsi kryminalistycy, wiadomości specjalnych było wtedy bardzo dużo, w USA są tzw. standardy w procesie dowodzenia – jest ich kilka, ale najważniejsze z nich to: standard Freia (to standard bardzo stary, pochodzi z 1923 r.; dokonał rozboju z użyciem broni; przyznał się do zabójstwa murzyńskiego lekarza, ale później to zabójstwo przed sądem odwołał, przeprowadzono na nim badania; sąd sformułował zasadę powszechnej akceptowalności – można przeprowadzić dowód z badań naukowych przed sądem, jeżeli te badania te są powszechnie akceptowalne w środowisku naukowym, większość naukowców musi być takiego zdania; ten standard jest aktualny do dnia dzisiejszego) (?) i standard Dauberta (powstał w 1993 r.; to standard przy okazji oskarżenia firmy farmaceutycznej, która wyprodukowała środek znieczulający, który u kobiet w ciąży powodował zniekształcenie płodu, oskarżenie tej firmy zostało przez sąd odrzucone; dana metoda naukowa żeby mogła być stosowana w procesie karnym to: 1. musi być opisana w postaci jakiejś książki, artykułu, ta książka musi być recenzowana, 2. taka metoda musi być weryfikowalna intersubiektywnie bądź infrasubiektywnie – to znaczy inna osoba uzyska taki sam efekt przy wykorzystaniu tej metody lub ta sama osoba uzyska ponownie taki sam efekt wykorzystując tą metodę, 3. w danej metodzie musi być znany procent błędu, 4. powszechna akceptowalność) (?); te precedensy polegają na tym, że szuka się pewnych elementów w danej sprawie, w 1975 r. sąd najwyższy wydał federalne reguły dowodowe (miały one ujednolicić postępowanie dowodowe; nie skasowały standardu Freia, sformułowały następną zasadę, że dowód naukowy powinien być relewantny, czyli istotny, czyli odnosić się do danej sprawy i powinien być ważny dla danej sprawy, próbowano stworzyć nowe reguły)

5. dowód z alibi – (alibi – gdzie indziej)

6. dowody ustne i dowody pisemne;

EGZ!! kodeksowe rodzaje dowodów: 1. wyjaśnienia oskarżonego, 2. zeznania świadków, 3. opinie biegłych, 4. oględziny, 5. otwarcie zwłok (sekcja zwłok), 6. eksperyment procesowy, 7. wywiad środowiskowy, 8. badanie osoby oskarżonego, 9. przeszukanie, 10. okazanie, 11. kontrola i utrwalanie rozmów

14.03.2011

Zakazy dowodowe

W procesie karnym obowiązuje zasada prawdy mat. i organ procesowy ma prawie za wszelką cenę dążyć do ustalenia prawdy mat., to w pewnych sytuacjach zasada ta ulega ograniczeniu, pewne dobra społeczne są tutaj ważniejsze niż dojście do prawdy materialnej

To normy zabraniające przeprowadzania dowodu w określonych warunkach lub stwarzające ograniczenia w pozyskiwaniu dowodu.

Możemy wyróżnić

- zakazy dowodowe zupełne – ustawodawca absolutnie nie dopuszcza przeprowadzania dowodu na daną okoliczność czy w dany sposób

- niezupełne – w pewnych sytuacjach, gdzie co do zasady nie można takich dowodów prowadzić, pod pewnymi warunkami taki dowód byłby dopuszczalny.

Zakazy zupełne

1. zakaz dowodzenia prawa lub stosunku prawnego wbrew ustaleniom konstytutywnym sądu – art. 8 paragraf 2 KPK

2. zakaz dowodzenia przebiegu narady i głosowania nad wyrokiem – art. 108 par. 1 KPK – dot. to zasady całkowitej tajności narady i głosowania nad wyrokiem !! EGZ

3. zakaz dowodzenia zasadności lub bezzasadności uprzednio prawomocnego skazania jako okoliczności decydującej o powrocie do przestępstwa

4. zakaz wykorzystywania i odtwarzania uprzednio złożonych zeznań osoby, która następnie skorzystała z prawa odmowy składania zeznań lub została z tych zeznań zwolniona - te protokoły nie mogą stanowić podstawy do wyrokowania, orzekania

5. zakaz prowadzenia jakichkolwiek czynności dowodowych zmierzających do ujawnienia okoliczności dotyczących osoby świadka koronnego czy też jakichkolwiek okoliczności dotyczących ustalenia miejsca pobytu świadka koronnego, jego tożsamości, rodziny, najbliższych – wszystkie działania dot. świadka koronnego są objęte tajemnicą państwową

Zakazy niezupełne

1. bezwzględne – co do swojej zasady nie mogą być uchylone, organ procesowy nie może wywierać presji na pewne osoby, którą chcą z tych zasad korzystać

1. nie można przesłuchiwać w charakterze świadków obrońcy co do faktu o jakim się dowiedział udzielając pomocy prawnej, porady (tajemnica adwokacka) – 178 pkt 1

2. nie wolno przesłuchać duchownego co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi (tajemnica spowiedzi) – 178 pkt 2 – te obydwie zasady (1 i 2) muszą być rozumiane w sposób wąski

3. zakazem tym objęta jest też tajemnica w zakresie ochrony zdrowia psychicznego – art. 52 ust. 2 ust. o ochronie zdrowia psychicznego –nakazuje objąć tym zakazem wszystkie informacje dotyczące zdrowia psychicznego danej osoby (nie można przekazać lekarza, który daną osobę leczył; można powołać psychiatrów, którzy wypowiedzą się co do stanu zdrowia oskarżonego czy podejrzanego)

4. zakaz korzystania z niektórych innych źródeł i środków dowodowych – zakaz powoływania w charakterze biegłego obrońcy, duchownego co do konkretnej sprawy; najbliższych, osób które były świadkiem w danej sprawie – jeśli okazało się, że w sprawie został powołany taki biegły, to jest zakaz wykorzystywania jego opinii

5. zakaz korzystania z oświadczeń oskarżonego złożonych wobec lekarza udzielającego mu pomocy – art. 199 KPK

6. zakaz wykorzystania przy przesłuchaniu oświadczeń oskarżonego jeżeli poprzednio był przesłuchiwany lub składał to oświadczenie w charakterze świadka

7. zakazy związane z uzyskiwaniem oświadczeń dowodowych przy stosowaniu niektórych niedopuszczalnych metod przesłuchania – art. 171 par 5 i 7 KPK (…) (całkowity zakaz stosowania tortur, przymusu psychicznego, zastraszania podejrzanego/oskarżonego, naruszania jego integralności cielesnej, upokarzania – w związku z tym, że Polska jest stroną konwencji międzynarodowej) – polski proces karny nie dopuszcza stosowania hipnozy ani środków chemicznych, środki techniczne (wariograf, poligraf) – sytuacja nie jest jednoznaczna

- hipnoza – całościowo w pewnych sytuacjach można zastosować hipnozę, przy czym hipnozy nie stosuje się podczas przesłuchania podejrzanego, czy świadka; prof. Wójcikiewicz pozwala na korzystanie z hipnozy w ramach opinii biegłego

- środki chemiczne – podawanie człowiekowi różnych środków farmakologicznych, może okazać szkodliwym dla jego zdrowia, narkoanaliza jest całkowicie niedopuszczalna, czasem stosuje się ją w lecznictwie psychiatrycznym

- wariograf – art. 171 par. 5 pkt 2 (wariograf nie jest dopuszczalny podczas przesłuchania); wynik badań wariograficznych stanowi dowód w polskim procesie karnym i jest to dowód z opinii biegłego, który te badania prowadził

WARIOGRAF (lie detector, poligraf) – historia tego urządzenia jest bardzo stara, już starożytni zwrócili uwagę na fakt, że stresowi zdenerwowaniu człowieka towarzyszą zmiany w jego fizjologii, około 1918 – 1920 wynalazca inżynier Keller w usa opracował urządzenie, które mierzyło ciśnienie krwi, 1922 r. opracował swój pierwszy prawdziwy poligraf, który rejestrował 3 reakcje: tętno, ruchy oddechowe, oporność skóry; 1944 r. – wywiad amerykańskiej marynarki wojennej zaczął stosować to urządzenie przy badaniu jeńców japońskich, w USA wariograf stał się bardzo popularny; po raz pierwszy zastosowany przez prof. Choroszewskiego (w dwóch sprawach: 1. sprawa olsztyńska – wariograf pomógł wskazać osobę niewinną; 2. sprawa lubelska), wojskowa służba wewnętrzna- zauważyła przydatność wariografu do działalności śledczej oraz do pracy wywiadowczej i kontrwywiadowczej

art. 171 par. 5 ale dot. tylko i wyłącznie przesłuchania

w 2003 r. ustawodawca, podczas nowelizacji KPK, wprowadził art. 192 a par. 1 i 2 (wyraźne dopuszczenie badań wariograficznych) i 199a

Wariograf jest to urządzenie mierzące 3 reakcje ludzkiego organizmu: ciśnienie krwi (mierzy je sfigmograf), ruchy oddechowe (mierzone pneumografem), oporność skóry (mierzona galwanografem/galwanometrem). Wskazania tych czujników przenoszone są co pisaki, które w odpowiednim zakresie poruszają się i przesuwającą się taśmę, na której te pisaki rysują wykres. Wykres interpretowany jest przez biegłego. Badania są dobrowolne, ale są pewne ograniczenia tych badań (są kategorie osób, których nie można badać na wariografie – 1. osoba która ma być badana powinna mieć wiek inteligencji co najmniej 12 lat, 2. nie powinno się badać osób chorych, zażywających lekarstw np. uspokajających, czy nasercowych, 3. nie powinno się badać osób, które w danym momencie są chore (trzeba poczekać aż wyzdrowieją i dopiero można przeprowadzić badania), 4. nie powinno się badać kobiet w ciąży 5. nie powinno się badać kobiet w okresie menstruacji). Przed badaniem osoba powinna być wypoczęta, wyspana. Prowadzący sprawę nie powinien danej osoby straszyć, bo osoba przychodzi na takie badanie zestresowana, boi się i ekspert musi sporo czasu poświęcić na uspokojenie osoby. Gdy osoba przychodzi na badanie ekspert powinien wczesniej przygotować sobie to badanie – trzeba mu udostępnić akta sprawy, na podstawie których konstruuje testy, które będą potem przeprowadzane. Najpierw ekspert poświęca trochę czasu na normalną rozmowę z osobą badaną (10 min do 30) i dokładnie wyjaśnia o co chodzi w tych badaniach i jak będą badania przeprowadzone, pyta się kilkakrotnie czy dana osoba wyraża zgodę na dane badania, osoba podpisuje zgodę na takie badania. Ekspert informuje osobę, że jeśli ma związek z tą sprawą, to w tym badaniu to wyjdzie. Celem takiego dokładnego informowania jest wyrobienie u badanego przekonania, że to urządzenie jest skuteczne. następnie ekspert odczytuje pytania, które zada w teście. Takie badania wymagają testu wstępnego – powszechnie stosowany jest test z kartami (rozkłada się karty, badany ma wyciągnąć, zapamiętać kartę i odłożyć, ekspert nie zna karty i pyta badanego po kolei czy wyciągnął daną konkretną kartę; testy na tzw. kompleks winy). Testy muszą być krótkie. Badania wariograficzne należałoby stosować na samym początku sprawy. Po takich badaniach ekspert często od razu interpretuje wynik badania.

Czy można oszukać wariograf? – można np. ruszanie palcem, ale nie jesteśmy w stanie panować nad opornością skóry, można wytrenować pewien sposób panowania nad swoją psychiką i badania nie zakłócać

1. wynikają z ustawy o świadku koronnym – nie może stanowić dowodu wyjaśnienie podejrzanego które zostało złożone przed ustanowieniem tej osoby świadkiem koronnym

2. art. 174 KPK – zakaz zastępowania wyjaśnień, zeznań treścią pism, zapisków i notatek urzędowych (jeżeli KPK dla danej czynności przewiduje formę protokołu, to wtedy nie wolno z tej czynności notatki i zamiast protokołu przedstawić notatkę; z innych czynności organ procesowy może sporządzać notatki służbowe i notatki służbowe mogą być pełnowartościowym dowodem w sprawie

1. względne – dotyczy woli danej osoby

1. zakaz przesłuchiwania osoby w charakterze świadka, która skorzystała z prawa do domowy zeznań (świadek może złożyć zeznania w każdej chwili)

2. zakaz przesłuchiwania świadka, który uzyskał zwolnienie od zeznawania

3. zakaz przesłuchiwania osób korzystających z immunitetu dyplomatycznego

4. zakaz przesłuchiwania osób zobowiązanych do zachowania tajemnicy (istnieje tryb zwolnienia z tajemnicy)

Przesłuchanie świadka i podejrzanego

Kwestie ogólne dot. dowodów

Art. 169 par. 1 i 2 KPK – treść wniosku dowodowego. (...) o tym czy wniosek dowodowy zostanie przeprowadzony czy nie decyduje organ procesowy prowadzący postępowanie

wniosek dowodowy ulega oddaleniu a następujących przyczyn – art. 170 par. 1 (...)

1. przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczane.... (dalsza część artykułu)

2. pkt 2

3. pkt 3

4. pkt 4

5. pkt 5

170 par. 2 (...)-nie można oddalić wniosku dowodowego tylko dlatego, że poprzednie opinie były niekorzystne dla oskarżonego

170 par. 3

Jeżeli raz wniosek dowodowy został oddalony, to nei skutkuje to tym, że wnioskku dowodowego nie można składać ponownie.

Przesłuchanie

Przesłuchanie sięga do psychologii sądowej oraz do psychologii kryminalistycznej.

Do 19 w. dawano prym dowodom osobowym, czyli zeznaniom świadka, wyjaśnieniom podejrzanego, bo możliwości badania dowodów rzeczowych były bardzo ograniczone.

W 2 poł. 19 w. nastąpiła fascynacja dowodami rzeczowymi, postępy nauki spowodowały nowe możliwości poznawcze.

Współcześnie nie powinno rozróżniać się które dowody są lepsze.

Elementy psychologii

- formowanie się zeznań u świadka dokonuje się w 3 etapach

1. dokonywanie spostrzeżeń – bo świadek musi coś widzieć

2. przechowywanie w pamięci – musi zapamiętać to co widział

3. odtwarzanie, czyli relacjonowanie tego co świadek widział i zapamiętał organowi procesowemu.

Dokonywanie spostrzeżeń

Podstawową kategorią psychologiczną są wrażenia. Do każdego z nas docierają przez cały czas określone wrażenia. Trwa to nieprzerwanie. Jedne wrażenia przekraczają próg naszej wrażliwości i je odbieramy. Nie zawsze wrażenia rejestrujemy, że do nas dochodzą (wrażenia, które nie przekraczają progu wrażliwości).

Jeżeli wrażenia przekraczają pewien próg zaczynają przechodzić w spostrzeżenia (świadomie łączące się wrażenie lub pasma wrażeń w układające się dla nas w znaczenie). Spostrzeżenie odbieramy wszystkimi zmysłami.

Mózg stara się ułożyć wrażenia w pewną całość. Uzupełnia luki. Są więc jeszcze wyobrażenia.

To wszystko daje nam określony obraz subiektywnie/obiektywnie istniejącej rzeczywistości.

Czynniki wypływające na dokonywanie spostrzeżeń

1. czynniki obiektywne – warunki dokonywania spostrzeżeń, np. złe warunki atmosferyczne, zła odległość, wielkość zdarzenia, jego intensywność

2. czynniki fizjologiczne – stan zdrowia

3. czynniki psychiczne – nasze nastawienie emocjonalne (intensywność spostrzegania jest bardzo duża)

Przechowywanie w pamięci – czyli zapamiętanie.

9 faz pamięciowych wg Tulwinga

1. spostrzeganie

2. kodowanie – to co spostrzegam muszę zapamiętać, zakodować (tak jak zakodowanie śladu pamięciowego)

3. przechowanie zakodowanego śladu

4. dekodowanie, czyli wielokrotna modyfikacja tego śladu – następuje ponowne kodowanie śladu, ale niekoniecznie w takiej formie jak był pierwotnie zakodowany

5. przechowywanie śladu dekodowanego (tego po zmianach)

6. wydobycie informacji z pamięci

7. wybór tej informacji – wtedy jeżeli będzie żądanie wydobycia jej

8. pamięć świadoma – całe zdarzenie mamy poukładane

9. decyzja o zachowaniu – decyduje o tym, by ten ślad jednak zapamiętać, przechowywać

Ślad z upływem czasu zaciera się, staje się coraz mniej wyraźny.

28.03.2011 r.

Odtwarzanie – to co człowiek spostrzegł, zachował w sposób złożony w pamięci; odtwarzanie w czasie przesłuchania – ważna kwestia; mają wpływ

-czynniki obiektywne – warunki samego przesłuchania, najlepsze warunki przesłuchania są jeśli jesteśmy przesłuchiwani np. w prokuraturze, dobrych warunków przesłuchania nie ma w sądzie (jest formalizm)

-fizjologiczne – należy uwzględnić jak w danym momencie dana osoba się czuje, w czasie przesłuchania osoba nie może być w stanie wskazującym na spożycie alkoholu (spostrzegać w stanie nietrzeźwym może, ale odtwarzać podczas składania zeznań nie),

- psychologiczne – stan psychiczny świadka , świadek może być wariatem i nie wolno go przebadać psychiatrycznie w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym (EGZ), świadek ma prawo być taki jaki jest, jeżeli świadek zeznaje i zeznaje prawdę, to jest ok, zeznania świadka mogą być nieprawdziwe, ale niewynikające z kłamstwa,

Przyczyny zeznań nieszczerych – Chołyst

- obawa przed odpow. karną świadka lub osób mu bliskich

- obawa przed kompromitacją moralną

- świadek chroni członków rodziny i przyjaciół

- obawa przed zemstą świata przestępczego

- przekupstwo świadków

- chęć zemsty

- tendencja do agrawacji, czyli do odegrania ogromnej roli, łączy się to czasem z chęcią zwrócenia na siebie uwagi

W KPK nie ma def. przesłuchania

Prześłuchanie jest czynnościąprocesową o ch. dowodowym, formą czynnego odbioru zeznań świadków, wyjaśnień podejrzanych oraz ustnych opinii biegłych

KPK nie definiuje świadka

świadkiem może być każda osoba.... ?? art

wezwan osoba ma obowiązek stawienia się i złożenia zeznań

zgodnie z 190 świadek ma ob. mówienia prawdy oraz niezatajania prawdy, o czym powinien być uprzedzony

Głównym celem przesłuchania jest uzyskanie informacji o osobach, miejscach, zjawiskach, zdarzeniach, które to mogą być przydatne dla uzyskania prawdy obiektywnej (materialnej) w konkretnej sprawie. Pozwala zebrać informacje o samym świadku (może to być cenne przy oceniewiarygodności tego świadka), zdobycie przez organ procesowy nowych inforamcji rozszerzajacych wiedzę organu procesowego, uzyskanie ifromacji o innych źródłach dowodowych, o nowych nieznanych przedtem dowodach.

Świadek będąc osoba najbliższą (182 KPK) dla oskarżonego może odmówić składania zeznań lub uchylić się od odpowiedzi, jeśli ta odpowiedź .. (183 § 1 KPK)

W pewnych sytuacjach świadek ma prawo żądać by przesłuchano go zz wyłączeniem jawności, jeżeli by treść zeznań mogła arazić jego lub osoby najbliższe na hańbę, lub istnieje uzasadniona obawa ....

Poszczególne etapy przesłuchania

1. przygotowanie do przesłuchania

- nie należy przystępować do przesłuchania bez określonego przygotowania,

- podstawą przygotowania są akta, materiał sprawy,

- sposób podejścia do przesłuchiwanego –w sądzie jest formalizm sądu, określony dystans; przesłuchanie powinno być zaplanowane

- w pierwszej kolejności do przesłuchania powinno wybrać się osoby najbardziej wiarygodne i będące świadkami naocznymi, przesłuchanie podejrzanego zostawiamy możliwie na koniec(podstawowy materiał powinno się mieć przed przesłuchaniem podejrzanego)

2. taktyka przesłuchania świadka i dokumentowania

możemy wyróżnić 4 etapy przesłuchania

1. etap wstępny – powinniśmy poprosić świadka o dokument, sprawdzić jego tożsamość, trzeba stwierdzić z dokumentu imię i nazwisko, wiek, zajecie, miejsce zamieszkania i zadajemy pytanie o karalności za składanie fałszywych zeznań, warto jest świadka uspokoić, gdy jest bardzo zdenerwowany

2. etap wypowiedzi spontanicznych – rozpoczyna się od pytania: co pani panu jest wiadome danej sprawie i ta osoba zaczyna spontanicznie zeznawać, powinno się w tym czasie słuchać, czynić pewne drobne notatki, bo może trzeba będzie zadać dodatkowe pytanie, wrócić do danej kwestii, jeśli dana osoba skończy ten etap wypowiedzi spontanicznych to przechodzi się do następnego etapu

3. etap zadawania pytań – pytania można mieć wcześniej przygotowane, mają one uściślić daną wypowiedź świadka, tu możemy już zacząć protokołować, świadek odpowiada na pytania

4. etap czynności końcowych – dokończenie pisania protokołu, protokół powinien być odczytany przez świadka i podpisany (po osobistym zapoznaniu się z treścią – i podpis)

Gdy świadek zeznaje nieprawdę możemy posłużyć się metodami:

- ujawnić (wykazać) związek świadka ze sprawą

- ujawnić mu fragment materiałów sprawy, które na to wskazują

- można mu przedstawić konsekwencje prawne, jakie grożą świadkowi

- można przedstawić mu pewne fakty, z których wynika oczywiście, że np. był na miejscu zdarzenia

- można mu wskazać środki ochrony, jeśli boi się składać zeznań

Gdy wiemy że świadek kłamie możemy

- bezpośrednio wykazać to kłamstwo – gdy organ procesowy dysponuje określonym materiałem

- zastosować metodę refleksji logicznej – wykazać świadkowi bzdurność jego argumentacji, pokazać pewne jaskrawe sprzeczności

- metoda szczegółowych pytań – jeśli świadek przygotował sobie określoną wersję zdarzenia, to stosujemy tą metodę, funkcjonariusz organu procesowego bardzo dokładnie zadaje pytania (zaczną pojawiać się rozbieżności pomiędzy zeznaniami poszczególnych świadków – można przejść w takiej sytuacji do metody refleksji logicznej)

– metoda ujawniania motywów kłamstwa – co do ostatecznej oceny wiarygodności składanych zeznań decyduje sąd

co bierze się pod uwagę przy ocenie wiarygodności zeznań świadka

1. osobę świadka – jego wiek, poziom umysłowy, stan zdrowia psychicznego, możliwości odtwarzania

2. spostrzeżenia wzrokowe świadka – odległości od postrzeganego przedmiotu, wielkość, barwa, oświetlenie przedmiotu, adaptację wzroku do warunków oświetleniowych

3. spostrzeżenia słuchowe – odległość od źródła dźwięku, nasilenie dźwięku, tło akustyczne (jest bardzo ważne)

4. postawa spostrzegającego – istotne jest czy ktoś widział samo zdarzenie, czy co się działo po zdarzeniu

5. czas dzielący moment spostrzegania i moment odtwarzania – czas jest czynnikiem bardzo niekorzystny

6. przeżycia następcze

7. możliwość wystąpienia sugestii (np. dzieci są bardzo podatne na sugestie)

8. warunki w jakich dochodziło do przesłuchania

9. stan osoby przesłuchiwanej – np. zmęczenie, znużenie, trudności wysławiania się, w formułowaniu myśli

Taktyka przesłuchania podejrzanego

Po przedstawieniu postanowienia o przedstawieniu zarzutów należy zadać pytania

czy ta osoba te zarzuty zrozumiała, czy żąda uzasadnienia postanowienia o przedstawieniu zarzutów?

czy przyznaje się do zarzucanego czynu i czy chce składać wyjaśnienia (trzeba poinformować daną osobę o prawie odmowy składania wyjaśnień, czy o odmowie udzielenia odpowiedzi na pytanie)?

Etapy przy przesłuchaniu podejrzanego

- etap wstępno – obserwacyjny – pozwala na: zweryfikowaniu wiedzy osobopoznawczej w stosunku do podejrzanego, rozstrzygnięcie problemu czy należy go skierować na badania psychiatryczne czy przesłuchać go w obecności psychologa, określić czy przesłuchujący wybrał w stosunku do danej osoby właściwą taktykę przesłuchania, wybranie właściwej atmosfery

- etap spontanicznych wyjaśnień – dajemy możliwość wypowiedzenia się podejrzanemu, jeżeli zakończy się to przechodzimy do następnego

- etap indagacyjny (czyli pytań) – prowadzący postęp. zadaje określone pytanie, stara się możliwie krytycznie podchodzić do wyjaśnień podejrzanego, czasami wykazuje swój sceptycyzm co do omawianych wcześniej faktów

- etap dokumentacyjny – gdy świadek lub podejrzany odmawiają podpisania protokołu, to można zadać pytanie dlaczego, jeśli dalej odmawia, to prowadzący postęp. podpisuje się i czyni adnotację o odmowie podpisania protokołu

Specyficzną formą przesłuchania jest konfrontacja – art. 172 KPK w celu wyjaśnienia sprzeczności osoby przesłuchiwane mogą być konfrontowane

Żeby powstały sprzeczności, to osoby musiały być wcześniej przesłuchane

To równoczesne ponowne przesłuchanie dwóch osób na tę samą okoliczność w celu wyjaśnienia sprzeczności w ich poprzednich zeznaniach, wyjaśnieniach, a także opiniach biegłych.

Konfrontować można:

- świadka ze świadkiem

- podejrzanego z podejrzanym

- świadka z podejrzanym

- biegłego z biegłym.

Konfrontacja nie jest często spotykana, bo musimy mieć cel i jasność celu, który chcemy osiągnąć.

Jest ściśle ukierunkowana na tych elementach, które powodowały sprzeczność (protokół dzieli się najczęściej na 2 części, zapisuje się pytania i po jednej stronie zapisuje się odpowiedź jednego uczestnika, a po drugiej stronie odpowiedź drugiego uczestnika).

Dowód z opinii biegłego (r. 22)

Biegły (biegły to nie specjalista, bo KPK oddzielnie wyróżnia specjalistów) to osoba posiadająca wiedzę specjalną (wiedza specjalna to wiedza z określonej dziedziny o wiekszym zakresie niż wiedza dostępna zwykłemu człowiekowi, której nie posiada sędzia, prokurator, inny pracownik organów ścigania)

art. 193 § 1 KPK – powołuje się go kiedy wymagają tego okoliczności mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy

Rodzaje biegłych

1. biegli z listy sądowej – rozporządzenie ministra spraw. z 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych, stanowi ono, że listę biegłych sądowych prowadzą prezesi sądów okręgowych, każdy sąd okręgowy prowadzi swoją listę biegłych w danej specjalności

By wpisać się na tą listę

- biegłym może być ustanowiona os. która korzysta z pełni praw politycznych i obywatelskich

- ukończyła 25 lat życia

- posiada teoretyczne i faktyczne wiadomości specjalne w danej gałęzi nauki... a także innej umiejętności dla której ma być ustanowiona

O wpisie decyduje prezes, daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków biegłego. Najczęściej podejmuje decyzję na podstawie tego jakich biegłych ma na liście

Bycie biegłym z listy nie daje specjalnego uprawnienia, że ten biegły jest lepszy

Najczęściej składa przyrzeczenie na początku powołania i potem się na to przyrzeczenie powołuje.

Wpis jest dokonywany na 5 lat – następnie wpis się odnawia

1. biegli tzw. ad hoc – osoba niewpisana na sądowej liście biegłych, może być powołany w każdym czasie, do każdej sprawy jeżeli jego wiedza specjalna jest przydatna dla organu procesowego

2. pracownicy instytucji naukowo – badawczych, ośrodków naukowych, czy też ośrodków zajmujących się wydawaniem opinii na potrzeby organów procesowych – ci pracownicy posiadają ogromną wiedze merytoryczną, są często długoletnimi pracownikami, są to fachowcy najwyższej klasy, nie mają uprawnień biegłego jako takich, jeśli organ procesowy chce skorzystać z ich usług powołuje określoną instytucję i powołuje biegłego z zakresu danej dziedziny. Istnieje zasada, że Eksperci policyjni nie mogą wpisywać się na listę biegłych sądowych (dopóki pracuje w laboratorium policyjnym).

Uprawnienia biegłego

- prawo do wydania opinii – żeby biegły mógł wydać opinię to musi być postnowieniem powołany do wykonanai konkretnej ekspertyzy – takie post. o powołaniu biegłego powinno zgodnie z art.194 zawierać imię i nazwisko i specjalność biegłego, w wypadku instytucji – nazwę i z jakiej specjalności trzeba wykonać określone badania i jakie mają być kwalifikacje osób, które mają takie badania przeprowadzić, przedmiot zakres ekspertyzy oraz termin dostarczenia ekspertyzy

- prawo do odmowy pełnienie funkcji biegłego – jest bardzo ograniczone, jeżeli organ procesowy powołała jakąś osobę postanowieniem o pow. biegłego, to taka osoba ma obowiązek wykonania danej ekspertyzy i jest to obowiązek prawny; biegły ma prawo odmowy wykonania ekspertyzy kiedy to zlecone badania nie mieszczą się w granicach fachowości i wiedzy specjalnej biegłego (jeśli organ procesowy zbyt szeroko zaznaczył ramy do wykonania danej ekspertyzy)

- prawo do zapoznania się z materiałami sprawy – biegły otrzymuje materiał sprawy adekwatny do zakresu ekspertyzy, ale są sytuacje gdzie biegły wymaga całych akt sprawy

- prawo do udziału w rozprawie i w innych czynnościach (często w ramach ekspertyzy wykonuje eksperyment badawczy, eksperyment procesowy wydaje organ procesowy)

- prawo do aktywności w toku czynności procesowych – biegły ma prawo składać określone wnioski, czynić określone ustalenia, zadawać pytania (gdy jest powołany), ma prawo współpracować z organem procesowym w tym właśnie zakresie

- prawo do przeprowadzenia badań oraz do dysponowania materiałem – jest wiele badań, które materiał dowodowy niszczą

- prawo do wynagrodzenia i zwrotu kosztów

- prawo do wzmożonej ochrony prawnej

Obowiązki biegłego

- obowiązek przyjęcia i pełnienia funkcji biegłego

- obowiązek złożenia opinii

- ob. sumienności i bezstronności w wykonywaniu czynności biegłego

- ob. stawienia się na wezwanie organ procesowego i udział w czynnościach

ob. zachowania tajemnicy

09.05.2011 r.

egzamin 0 – 7, 8, 9 czerwca, katedra procesu karnego, rozpoczyna się o 7.30 (po 3 osoby, 2 pytania), można podejść tylko raz, historia/zasady procesowe/ustrój organów ochrony prawnej (sądy, prokuratura, organy ścigania)

egzamin

Opinia biegłego

- ustna

- pisemna

W postęp. przyg. biegły najczęściej składa opinię pisemną (uchybieniem nie jest gdy organ procesowy kontaktuje się z biegłym i uzgadnia z nim pytania)

Opinia powinna zawierać (art. 200 KPK): imię nazwisko stopień biegłego, dane innych osób uczestniczących w opracowaniu ekspertyzy, czas przeprowadzenia badań, sprawozdanie z tych badań (biegły powinien opisać jak wyglądał przesłany mu materiał, czy nadaje się on do badań, musi określić jaki był materiał porównawczy, opisać jak prowadził badania, co z czym porównywał, nie wchodzi się tu w techniki badawcze, podaje wyniki które uzyskał i wszystko podsumowuje we wnioskach), taka opinia powinna zostać podpisana

opinia a ekspertyza

- wszystko to ekspertyza a wynik ekspertyzy to opinia

- niektórzy nazywają całość ekspertyzy opinią),

- biegły wydaje opinię!!!!!

Kodeksowe wady opinii

- opinia nie może być niepełna, niejasna i nie może być sprzeczna

- opinia powinna być pełna (biegły powinien odpowiedzieć na wszystkie postawione mu pytania), jasna (opinia jest niejasna, gdy biegły używa zbyt wielu słów fachowych, gdy używa synonimów, jeśli organ procesowy nie zrozumie z tego powodu opinii to może go wezwać na przesłuchanie i zadawać pytania) i niesprzeczna (sprzeczność opinii – np. sprzeczność opinii dwóch biegłych)

- jeśli opinia jest niepełna, niejasna i sprzeczna to organ procesowy może ponownie wezwać biegłego i przesłuchać go w charakterze biegłego, ale może też powołać innego biegłego

opinia w celu wypowiedzenia się o stanie zdrowia psychicznego

- to specyficzna opinia

- organ procesowy powołuje 2 lekarzy psychiatrów, którzy dokonują badania podejrzanego/oskarżonego i wypowiadają się co do jego stanu zdrowia psychicznego, co do możliwości prowadzenia w stosunku do danej osoby postępowania karnego (art. 202)

obserwacja w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym (art. 203 KPK)

- czas nie powinien być dłuższy niż 4 tygodnie

- a na wniosek prowadzących obserwacje nie może przekroczyć 8 tygodni

ŚWIADKA NIE MOŻNA ZBADAĆ W ZAKŁADZIE PSYCHIATRYCZNYM!!!!!

udział tłumacza – doczytać

Specjalista(art. 205 i 206)

- instytucja ta została wprowadzona w 1997 r.

- specjalista jest osobą, która uczestniczy w oględzinach, przesłuchaniu przy użyciu aparatury technicznej, eksperymencie, zatrzymaniu rzeczy, w przesłuchaniu, czyli w czynnościach, które wymagają użycia środków technicznych, mierzenia ,dokumentowania fotograficznego czy innymi metodami wizualizacji i sporządzenia odpowiedniej dokumentacji

- można wyróżnić: specjalistów wywodzących się z organów ścigania (technik kryminalistyki), specjaliści ad hoc

- specjalista traktowany jest bardzo instrumentalnie, technicznie, nie tworzy nowej jakości, natomiast biegły wytwarza nową jakość, bo opiniuje na podstawie zebranego materiału i tworzy nową jakość; biegły składa opinię, specjalista żadnej opinii nie składa,

- biegły i specjalista tak działają na mocy KPK, a czy organ procesowy może korzystać z usług biegłego prowadząc sprawę operacyjną? – czasami zachodzi konieczność by w ramach pracy operacyjnej uzyskać informacje od biegłego (np. w sposób operacyjny zabezpieczono jakiś list pisany ręcznie, uzyskano operacyjnie pismo od osoby X i Y, w takiej sytuacji ustawy szczególne przewidują instytucję konsultanta, a więc organ procesowy może korzystać z wiedzy biegłego uznając go w danym momencie za konsultanta, organ procesowy nie wystawia postanowienia o powołaniu biegłego, tylko kieruje do biegłego pismo, gdzie zwraca się o przeprowadzenie danych badań, biegły często nie jest w takiej sytuacji informowany o co w danej sprawie chodzi, w takiej sytuacji biegły odpowiada na pytanie zawarte w piśmie też pismem; wartość dowodowa takiego pisma biegłego – jest żadna, jest to wartość informacyjna dla prowadzącego sprawę, jeżeli sprawa zostanie wszczęta, a wiec będzie prowadzona zgodnie z KPK, to wtedy ponownie takiego biegłego powoła się jako biegłego postanowieniem i wyda on wtedy normalną procesową opinię i będzie to wtedy stanowiło dowód w sprawie; konsultantowi organ procesowy płaci).

(kolejny dowód) Oględziny!!!!! (bardzo ważna czynność procesowo – kryminalistyczna)

- nazwa się to często badaniem miejsca zdarzenia

- czynność jest tak ważna, bo ze sprawcą organ procesowy jest powiązany przez miejsce zdarzenia, sprawca działając na miejsce zdarzenia, pozostawia tam ślady

- ślad kryminalistyczny – to każda zmiana w otaczającej nas, obiektywnej rzeczywistości

- badanie miejsca zdarzenia składa się z następujących części

1. zabezpieczenie miejsca zdarzenia – celem zabezpieczenia miejsca zdarzenia jest niedopuszczenie do zniszczenia śladów na miejscu zdarzenia, zachowanie w sposób niezmieniony tego miejsca aż do przybycia ekipy oględzinowej na miejsce zdarzenia (orientowanie co się stało, udzielenie pomocy ofiarom,ustala się świadków, wydziela miejsce zdarzenia, zbiera informacje – spisuje świadków z dokumentów, zatrzymanie sprawcy, niedopuszczenie by widoczne ślady zostały zniszczone np. w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych – jest to zabezpieczenie aktywne, obowiązek tego zabezp. ciąży na funkcjonariuszu organu ścigania), zabezp. pasywne może dokonać każdy, to obowiązek społeczny (trzeba udzielić pomocy ofiarom, wezwac pogotowie, pomoc lekarską, powiadomić organ ścigania i w miare możliwości niedopuścić do zatarrcia występujących śladów), policja z zabezpieczenia miejsca zdarzenia sporządzan otatkę służbową (urzędową)

2. oględziny miejsca zdarzenia – technika prowadzenia oględzin zależy od tego jakie to jest zdarzenie, celem oględzin jest zebranie maksymalnej ilości informacji o zdarzeniu, sprawcy, z oględzin sporządza sie następujące dokumenty

- protokół oględzin – trzeba opisać wszystkie ujawnione i zabezpieczone ślady, to dokument obiektywny (spisuje się w chwili gdy prowadzimy oględziny, trzeba go pisać w czasie teraźniejszym, nie może być tu żadnych sugestii, wniosków)

- dokumentacja fotograficzna, filmowa – gdzie przedstawia się jak dane miejsce wyglądało, jak wyglądały zabezpieczone ślady, gdzie one występowały,

- szkic miejsca zdarzenia – powinien być zrobiony w skali

- notatka pooględzinowa – mogą nasuwać się tu nam wnioski i wtedy takie subiektywne spostrzeżenia prowadzący tą czynność może zapisać w tej notatce służbowej

Wstępują też: oględziny osoby oraz oględziny rzeczy (gdy został zabezpieczony przedmiot i trzeba go dokładnie opisać)

3. penetracja przyległego terenu do miejsca zdarzenia – polega na tym, by funkcjonariusze sprawdzili, zbadali teren wokół miejsca zdarzenia

4. zapewnienie dopływu informacji o miejscu zdarzenia i o samym zdarzeniu – inf. natury operacyjnej, ustalenie świadków, którzy widzieli zdarzenie

Art. 210 – daje podstawę do przeprowadzenia ekshumacji

Przeczytać b. dokładnie – art. 217 KPK, 218, 218a

Przeszukanie (art. 219)

W cel wykrycia lub zatrzymania, albo .. art. 219 § 1

3 podstawy prawne przeszukania

1. postanowienie sądu bądź postanowienie prokuratora – to podstawa najwazniejsza, to decyzja organ u procesowego w formie postanowienia (forma najwłaściwsza dla tak radyklanej czynności jaką jest przeszukanie)

2. gdy nie ma czasu by uzyskać to postanowienie – nakaz kierownika danego organu ścigania (danego komendanta danej komendy)

3. kiedy nie ma czasu na uzyskanie nakazu, kiedy organ procesowy działa w ramach czynności niecierpiących zwłoki – dokonanie przeszukania okazując legitymację służbową

Co do zasady przeszukanie można przeprowadzić od godziny 6 rano do godziny 22. W porze nocnej tylko w przypadkach niecierpiących zwłoki i w przypadkach kiedy obiekt przeszukiwany jest obiektem użyteczności publicznej. Przeszukanie rozpoczęte przed 22 można już kontynuować w porze nocnej.

Z chwilą okazania dokumentu będącego podstawą prawną przeszukanie prowadzący przeszukanie wzywa daną osobę do wydania określonej rzeczy, osoby. Jeśli spotka się z odmową, albo osoba wydała nie wszystko, to wtedy przystępuje do przeszukania. Co do zasady przeszukanie powinno wyrządzić możliwie jak najmniejsza dolegliwość osobie przeszukiwanej. Przedmioty znalezione w trakcie przeszukania są wpisywane do protokołu przeszukanie i są w określony sposób zabezpieczane.

Częstym błędem organu jest odstąpienie od oględzin danego przedmiotu. W ciągu 7 dni sąd lub prokurator zatwierdza przeszukanie.

Art. 222

rzeczy zatrzymane podczas przeszukania – doczytać

kontrola i utrwalanie rozmów – kto wydaje, na jaki, okres, w jakich sprawach – art. 237, 238, 239 KPK, 241

Środki przymusu

W ramach środków przymusu możemy wyróżnić:

- zatrzymanie

- środki zapobiegawcze,

- tymczasowe aresztowanie

- poręczenie majątkowe

- poręczenie społeczne

- poręczenie indywidualne

- dozór policji

- dozór przełożonego

- zawieszenie w czynnościach służbowych

- zakaz wykonywania zawodu, prowadzenia określonej działalności

- zakaz opuszczania kraju, zatrzymanie paszportu

- poszukiwanie oskarżonego i list gończy

- list żelazny

- kary porządkowe

- zabezpieczenie majątkowe WYSTARCZY Z KODEKSU!!!!!!!!!!!!!!!!

Zatrzymanie

- obywatelskie – gdzie każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu bezpośrednim za przestępcą jeżeli zachodzi obawa ukrycia osoby lub nie można ustalić jej tożsamości, osobę zatrzymaną należy niezwłocznie przekazać policji

- zatrzymanie policyjne – policja ma prawo zatrzymać osobę podejrzaną jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie (!) że popełniła ona przestępstwo, zachodzi obawa ucieczki, ukrycia się tej osoby, zatarcia śladów przestępstwa bądź nie można ustalić tożsamości tej osoby, zatrzymanego należy poinformować o przyczynach zatrzymania i przysługujących mu prawach, sporządza się z zatrzymania protokół (oprócz powodu zatrzymania należy wyraźnie zaznaczyć dzień, godzinę, minutę zatrzymania), maksymalnie zatrzymanego należy zwolnić po 48 godzinach od chwili zatrzymania bądź też w tym czasie przekazać go do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, zatrzymanego nalezy zwolnić jeśli w ciągu 48 godzin od przekazanai go do dyspozycji sądowi nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania, zatrzymany ma prawo kontaktowania się z adwokatem, przy czym organ procesowy może sobie zastrzec obecność przy takiej rozmowe, na ztrzymanie przysługuje zażalenie, art. 248 § 3 – ponowne zatrzymanie osoby podejrzanej ... jest niedopuszczalne

Środki zapobiegawcze – celem stosowania śr. zap. jest zapewnienie prawidłowego toku postępowania, to by podejrzany nie popełnił nowego ciężkiego przestępstwa, a także to by nie nakłaniał, nie mataczył i stosuje się to gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo że podejrz. popełnił przest.; przed tym sąd albo prokur. przesłuchuje podejrzanego, mogą być stosowane aż do chwili rozpoczęcia, wykonywania kary, prokurat, obrońca ma prawo uczestniczyć w poesiedzeniach sądu ....

Tymczasowe aresztowanie – stosowane jest tylko i wyłącznie przez sąd, wniosek zgłasza prokurator, sędzia wydaje postanowienie o tymczasowym aresztowaniu

Przesłanki tymcz. areszt.

- w ujęciu negatywnym – tymcz. aresz. nie sotsuje się jeżeli wystarczy inny środek zapobiegawczy

- pozytywne

1. uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego, zwłaszcza wtedy gdy nie można ustalić jego tożsamości albo nie ma w kraju stałego miejsca pobytu

2. zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób utrudniał postępowania karne (groźba mataczenia)

3. grożąca oskarżonemu wysoka kara – gdy zarzuca mu się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego kara pozb. woln. której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd I instancji skazał go na karę pozb. woln. nie niższą niż 3 lata

Organ procesowy może odstąpić od tymczasowego aresztowania jeśli spowodowałoby ono zagrożenie dla zdrowia i życia podejrzanego bądź też powodowałoby wyjątkowo ciężkie skutki dla niego i dal jego rodziny. Nie stosuje siętymcz. arezzt. jeżeli można przewidywać, że sąd orzeknie w stosunku do oskarżonego karę pozbawienia wolności w zawieszeniu bądź też karę łagodnieszą, czy też okres tym. arezt. przekroczy okres wymierzonej kary. Te fakty nie mają jednak znaczenia w sytuacji gdy skarżony ukrywa się, uporczywie nie stawia się na wezwania lub w inny bezprawny sposób utrudnia prowadzenie postepowania, bądź też nie mozna ustalić jego tożsamości.

Na tymcz. aresz.t przysługuje zażalenie, które musi być rozpatrzone nie później niż w ciągu 3 dni.

O tymcz. areszt. zawiadamia się rodzinę danej osoby w sytuacji gdy konieczne jest sprawowanie opieki nad dziećmi czy osobami niepełnosprawnymi (zawiadamia się sąd opiekuńczy, organ opieki społecznej, i podejmuje sięczynności by zabezp mienie..)

Okres Tymcz. areszt. – podstawowy termin to termin nie dłuzszy niż 3 miesiące, okres ten może być przedłużany jeżeli ze względu na szczególne okoliczności .... przedłużony na wniosek prokuratra przez sąd I insta... przedłużani nie może przekroczyć 12miesiący. Łącznie stosowanie tymcz. areszt. do chwili wydaia I wyroku przez sąd I instancji nie może przekroczyć 2 lat.

Okres tymcz. areszt. liczy się od dnia zatrzymania

Poręczenie majątkowe

- tzw.kaucja

- można złożyc w postaci pieniędzy, papierów wartościowych, zastawów lub hipoteki, może to złożyć oskarżony albo inna osoba

- oska/podejrz. pozostaje na wolności, ma się stawiać na kazde wezwanie organu, nie może opuszczać kraju,

jeśli się do tego nie zastosuje to poręczenie przepada albo ulega ściągnięciu

- można stosować również poręczenie społeczne – dołączyćn alezywyciąg z protokołu zawierający uchwałe o podjęciu poręczenia (?)

- poręczenie indywidualne – częściej stosowane, występuje z nim osoba godna zaufania, poręczenie takie jest np. od duchownych, biskupa