Mapy tematyczne są opracowaniami kartograficznymi eksponującymi jeden lub kilka wybranych

elementów treści ogólnogeograficznej bądź określone zagadnienie społeczno - gospodarcze lub

przyrodnicze.

Przeznaczeniem map tematycznych jest zaspokojenie różnorodnych potrzeb gospodarki narodowej,

a w szczególności:

- potrzeb planowania przestrzennego, rolnictwa i gospodarki żywnościowej, górnictwa itp.,

- rozwiązywania problemów naukowo - badawczych,

- administracji i zarządzania.

Umiejscowienie w klasyfikacji map

Mapy geograficzne

Mapy ogólno geograficzne mapy tematyczne

- społeczno gospodarcze - przyrodnicze

Mapy gospodarcze mapy społeczne mapy fizjograficzne sozologiczne

Mapa zasadnicza demograficzne geologiczne zagrożenia śr

Zagosp. Przestrz patologii społ rzeźby terenu ochrony śr

Uzbrojenia terenu wybranych element hydrograficzne

Komunikacji socjalno-bytowych klimatu

Przemysłu glebowe

Rolnictwa szaty roślinnej

Usług

Mapy społeczno - gospodarcze zawierają informacje ilustrujące określone zagadnienia z

zakresu zjawisk gospodarczych i struktury zagospodarowania terenu oraz zagadnienia i

zjawiska społeczne.

Mapy przyrodnicze zawierają informacje ilustrujące zasoby naturalne, zjawiska fizjograficzne i

wzajemne powiązania występujące między poszczególnymi elementami środowiska

przyrodniczego oraz skutki działalności ludzkiej w zakresie przeobrażeń tego środowiska na

określonym obszarze.

Mapy fizjograficzne zawierają informacjo ilustrujące zagadnienia z zakresu charakterystyki:

rzeźby terenu, budowy geologicznej, wód powierzchniowych i podziemnych, gleb, klimatu,

szaty roślinnej, procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym

Mapy sozologiczne zawierają informacje ilustrujące jakościowo i ilościowo zróżnicowane:

zaburzenia, zniszczenia, zanieczyszczenia i skażenia środowiska geograficznego, dynamikę

ujemnych zmian z uwzględnieniem znajomości tego środowiska oraz stan zasobów

środowiska geograficznego i ochronę jego naturalnych wartości

Podział na sekcje map tematycznych powinien być zgodny z arkuszy map stanowiących tło do przedstawienia treści tematycznej.

Metody prezentacji zjawisk na mapach

1. Metody jakościowe:

Metoda sygnaturowa – polega na oznaczeniu na mapie pozycji obiektów obserwowanych w rzeczywistości za pomocą znaków punktowych lub liniowych i rozróżnieniu ich wyrazu graficznego odpowiednio do charakterystyki cech jakościowych obiektu

- sygnatury geometryczne – mają kształt prostych figur geometrycznych (kwadrat, trójkąt, koło); kształt ich nie przypomina niczym rzeczywistego kształtu przedstawianego obiektu

- sygnatury symboliczne – są najczęściej rozwinięciem sygnatur geometrycznych w celu zwiększenia poglądowości znaków, w sposób dyskretny wskazują na wygląd obiektu i jego cechy

- sygnatury obrazkowe – nawiązują swym kształtem do zewnętrznego wyglądu reprezentowanego obiektu

- sygnatury literowe – mają postać liter umieszczonych w miejscach występowania danego obiektu na mapie

Metoda zasięgów – polega na oznaczeniu na mapie obszaru występowania danego zjawiska

- zasięg liniowy – występuje wtedy, gdy jedynym środkiem graficznym do oznaczenia danego obszaru jest linia

- zasięg sygnaturowy – jego zasada polega na tym, że wewnątrz danego zasięgu liniowego wprowadza się odpowiednią sygnaturę, która informuje o treści tego zasięgu

- zasięg plamowy – może być uważany za dalsze uczytelnienie zasięgu liniowego, przez wypełnienie zasięgu znakiem powierzchniowym tj. kolorem lub deseniem

- zasięg opisowy – jest najbardziej schematyczny, określa on jedynie w dużym przybliżeniu gdzie dane zjawisko występuje i na jakim przypuszczalnie obszarze

Metoda choro chromatyczna – jest rozwinięciem metody zasięgów i jednocześnie jej modyfikacją. Rozwinięcie polega na tym że jest wyróżniony nie tylko określony obszar, ale cały obszar mapy jest podzielony na obszary mniejsze, różne pod względem jakościowym, tworząc swego rodzaju mozaikę

1. Metody ilościowe

Metoda kartodiagramów – polega na zastosowaniu diagramów lub wykresów odniesionych do punktów, linii lub powierzchni

Metoda kropkowa – polega na ukazaniu przestrzennego rozmieszczenia obiektów za pomocą drobnych znaków o określonej wadze

Metoda kartogramów – jest ilościową metodą przedstawienia kartograficznego średniej intensywności jakiegoś zjawiska w granicach określonych pól odniesienia.

Metoda dozymetryczna – ukazuje obszary posiadające zjawiska jednakowej gęstości, przy czym wyraz liczbowy tej gęstości ma charakter skokowy, tzn. wartości są zgrupowane w przedziały klasowe

Metoda izoliniowa: natężenie, ruchu, odległościi

Skale map

1:250 – 1:500 000 skala zależy od: przeznaczenia i roli mapy, szczegółowości mapy, czytelności mapy

Etapy redagowania map

1. Prace redakcyjno-przygotowawcze

Studium tematu mapy studium materiałów źródłowych

Wybór materiałów podstawowych i uzupełniających

Opracowanie założeń przetworzenie źródłowych przygotowanie materiału

Redakcyjnych mapy materiałów kartograficznych podkładowego mapy

Makieta

1. Opracowanie pierworysu redakcyjnego

Przeniesienie treści tematycznej na materiał podkładowy

Opracowanie nazewnictwa (kalka nazw, wykaz nazw, makieta nazw)

Opis mapy (makieta opisu mapy)

Uzgodnienie styków – klaka uzgodnień styków

Sprawdzenie, korekta

Pierworys redakcyjny – koncepty kolorów

Sporządzenie czystorysów

1. Sporządzenie czysto rysów

Wykonanie kopii pierworysu

Sprawdzenie osnowy matematycznej

Wykreślenie wyrytowanie oklejenie treści mapy

Wykonanie napisów

Sprawdzenie i korekta

Czysto rys

Reprodukcja map

1. Reprodukcja map

Mapa hydrograficzna

Mapa hydrograficzna przedstawia chwilowy stan i warunki obiegu wody podczas kartowania w powiązaniu ze środowiskiem przyrodniczym. Mapa w skali 1:50 000 przedstawia przepuszczalność gruntów, głębokość występowania pierwszego poziomu wód podziemnych oraz rozmieszczenie wód powierzchniowych i zjawisk hydrograficznych, z uwzględnieniem obiektów gospodarki wodnej.

Mapa hydrograficzna jest przydatna w rozwiązywaniu takich zagadnień społeczno-gospodarczych jak:

– zaopatrzenie w wodę,

– projektowanie lokalizacji osiedli, inwestycji przemysłowych, hydroenergetycznych i wodnomelioracyjnych,

– opracowanie planów zagospodarowania przestrzennego,

– zabezpieczenie przed powodzią, względnie jej skutkami,

– inne zagadnienia związane z gospodarką wodną.

Podział na arkusze oraz system oznaczania godłami arkuszy tej mapy jest taki, jak mapy topograficznej w tej skali, Dla mapy przyjmuje się układ współrzędnych „1992”.

Na treść tematyczną mapy składają się następujące grupy elementów,

– topograficzne działy wodne,

– wody powierzchniowe,

– wypływy wód podziemnych,

– wody podziemne pierwszego poziomu,

– przepuszczalność gruntów,

– zjawiska i obiekty gospodarki wodnej,

– punkty hydrometryczne pomiarów stacjonarnych.

Mapa sozologiczna

Mapa sozologiczna jest mapą tematyczną, przedstawiającą stan środowiska przyrodniczego oraz

przyczyny i skutki – tak negatywnych, jak i pozytywnych – przemian zachodzących w środowisku pod wpływem różnego rodzaju procesów, w tym przede wszystkim działalności człowieka, a także sposoby ochrony naturalnych wartości tego środowiska.

Podział na arkusze oraz system oznaczania godłami arkuszy tej mapy jest taki, jak mapy topograficznej w tej skali, Dla mapy przyjmuje się układ współrzędnych „1992”.

Na treść tematyczną mapy składaj się następujące grupy elementów, uszeregowane w kilku poziomach informacyjnych:

1. Formy ochrony środowiska przyrodniczego:

2. Degradacja komponentów środowiska przyrodniczego:

3. Przeciwdziałanie degradacji środowiska przyrodniczego:

4. Rekultywacja środowiska przyrodniczego

5. Nieużytki

6. Oznaczenia uzupełniające: granice państw, województw, powiatów i gmin, miasta wojewódzkie, powiatowe i siedziby gmin.

Mapa sieci kanalizacyjnej

Mapa sieci kanalizacyjnej ilustruje jakościowe i ilościowe zainwestowanie terenu w budowle i urządzenia kanalizacyjne na określonym obszarze. Jest to mapa z zespołu map społeczno – gospodarczych należąca do grupy map gospodarczych.

Przeznaczona jest dla potrzeb planowania przestrzennego a w szczególności do opracowania planów i warunków realizacji inwestycji budowlanych

Mapę opracowuje się w skalach 1:5000, 1:10 000, 1:25 000, skala jest uzależniona od: rodzaju planu zagospodarowania przestrzennego terenu, stopnia zainwestowania w uzbrojenie, wielkości obszaru objętego planowaniem, przewidywanych zamierzeń inwestycyjnych.

Jako mapę podkładową od opracowania tematycznej mapy w skali 1:5000 stosuje się mapę zasadniczą, pochodne od mapy zasadniczej lub mapę topograficzną

Jako mapę podkładową do opracowania tematycznej mapy w skali 1:10 000 i 1:25 000 stosuje się mapy topograficzne.

Przyjmuje się odwzorowanie kartograficzne, matematyczną pow. odniesienia i układ współrzędnych mapy podkładowej stanowiącej tło treści tematycznej

Treść tematyczną mapy sieci kanalizacyjnej stanowią:

- oczyszczalnie ścieków

- pola utylizacyjne dla ścieków

- zbiorniki retencyjne

- punkty i stacje zlewne

- przepompownie ścieków

- granice związane z treścią tematyczną

- sieć kanalizacyjna i melioracyjna

- punkty zrzutu ścieków

- sposoby przekraczania przeszkód terenowych

- elementy dodatkowe

Reprodukcja kartograficzna- to dział kartografii obejmujący techniki przetwarzania i powielania map oraz innych materiałów w kartografii.

Druk wypukły Miejsca drukujące ponad powierzchnią formy drukowej, 1)nałożenie farby, 2) dociśnięcie arkusza papieru np:

- Ksylografia(drzeworyt-forma drukowa z drewna),

- Typografia (ruchoma czcionka, drobne elementy metalowe),

- Fleksografia (miękka forma drukowa z tworzywa sztucznego)

Druk wklęsły Farba pozostaje w zagłębieniach w formie drukowej, 1) nałożenie farby na całą formę, 2) farba ostrzem zrywana z powierzchni formy, zostaje tylko w zagłębieniach, 3) dociśnięcie papieru. Np.: miedzioryt, Rotograwiura (forma drukowa nałożona na cylinder.

Druk płaski W pewnych miejscach forma drukowa przyjmuje farbę, a w pewnych nie ze względu na właściwości; forma drukowa z materiału hydrofilnego, naniesienie rysunku tłustą substancją, 1) zwilżenie wodą, 2) na formę warstwa farby (farba przylega tylko tam, gdzie jest tłusta substancja), 3)dociśnięcie arkusza papieru, np.: Litografia ( druk z płyt kamiennych), Offset (blacha aluminiowa).

SITODRUK polega na przeciskaniu farby drukowej przez formę wykonaną na sicie. Sita mogą być wykonane z metalu, tworzywa. Szablon sporządza się metodami bezpośrednimi lub pośrednimi. Druk odbywa się ręcznie, półautomat. i automat. Druk sitowy stosuje się do wykonywania małych nakładów map temat., drukowanych na foliach, do wykorzystaniem w trudnych warunkach terenowych oraz do druku map dla osób niewidomych.

DRUK BARWNY *Druk z triady z wykorzysta. systemu CMYK – 3 barwy podst. Farby są transparętne (przezroczyste).*Skład farby: *pigment lub laka *spoiwo (np. olej lniany) *sykatywy (subst. przyspieszające schnięcie lub dodatki zapewniające połysk itp.

Forma- pow., z której rys. przenoszony jest na materiał. Płyty cynkowe lub aluminiowe. Naświetlane stykowo, kopiowane z diapozytywu. Wywołane i pokryte gumą arabską, aby się nie utleniły.

Druk offsetowy odbywa się sposobem pośrednim; materiał nie styka się z forma drukowa. Zespół drukujący składa się z 3 cylindrów.

1. Cylinder formowy na który nakładana jest forma drukarska

2. Cylinder pośredni na który zakłada się obciąg zwykle gumowy za pośrednictwem którego zostaje przenoszona farba z formy drukowej na zadrukowywane podłoże

3. Cylinder dociskowy który dociska farbę do podłoża