Pojęcie jakości- pierwszy pojęcie jakości zdefiniował Platon w starożytności jako „ pewien stopień doskonałości”
Cyceron tworząc łaciński termin filozoficzny do określenia greckiego pojęcia wprowadził słowo „qualitas” które przeszło do różnych języków (włoski niemiecki angielski itp.)
Prof. E. Deming określił jakość potocznie jako : „wszystko co zadowala a nawet zachwyca klienta.”
Koncepcji stałego doskonalenia tzw cykl Deminga zakłada 4 etapy działania:
Planowanie
Wykonanie
Sprawdzenie
Reagowanie
Definicje według normy ISO 8402-1996
Jakość- ogół właściwości obiektu wiążąca się z jego zdolnością do zaspokojenia potrzeb stwierdzonych i oczekiwanych.
System jakości- struktura organizacyjna zawierająca procesy procedury i zasoby niezbędne do zarzadzania jakością
Sterowanie jakością- metody działań o charakterze działań operacyjnych stosowane w celu spełnienia wymagań jakościowych
Zapewnienie jakości – to wszystkie planowane i systematyczne a także jeśli to konieczne udowodnione działania realizowane w ramach systemu jakości , służące do wzbudzenia należytego zaufania co do tego ze obiekt spełni wymagania jakościowe.
Zarzadzanie jakością – wszystkie działania z zakresu zarzadzania które decydują o polityce jakości, celach i odpowiedzialności a także o ich realizacji w ramach systemu jakości za pomocą takich środków jak planowanie jakości sterowanie jakością zapewnienie jakości i doskonalenie jakości.
Jakość produktu- to suma cech wyrobu lub usługi, która sprawia ze spełniają one zakładane oczekiwania , które wywodzą się na ogol z celu zastosowania, o którym decydują konsumenci. Stad tez definicja jakości musi być nakierowana na klienta, a to oznacza ze wysoka jakość jest kluczem do tworzenia wartości i do zadowolenia klienta.
Jakość w turystyce i rekreacji- obszary analizy jakości.
Jakość zorientowana jest na produkt – odnosi się do mierzenia cech i właściwości usług i/ lub produktu.
Jakość jako wartość użytkowa – odnosi się do możliwości zaspokojenia potrzeb w subiektywnej ocenie klienta
Jakość jako cecha indywidualna producenta usługi – odnosi się do marki produktu.
Jakość w relacji do ceny produktu
Jakość typu i jakości wykonania
Jakość produktu w aspekcie materialnym i niematerialnym
Jakość produktu techniczna(co?) i funkcjonalna(jak?)
Aspekt psychologiczno-społeczny jakości- ocenianie i postrzeganie na podstawie indywidualnego bądź wspólnego zachowania- ocena jest racjonalna bądź emocjonalna pod wpływem grupy lub znanych osobistości.
Aspekt ekonomiczno- techniczny- ilościowa i jakościowa cecha usługi.
Definicja UNWTO jakości- to spełnienie za ustalona i przyjętą cenę wszystkich zgodnych z prawem żądań i oczekiwań klienta przy jednoczesnym postrzeganiu wymagań jakościowych w odniesieniu do bezpieczeństwa higieny i dostępności usług turystycznych oraz harmonii środowiska naturalnego i ludzkiego.
Elementy tworzące jakość produktu turystyce i rekreacji
Elementy materialne- obce i własne
Elementy niematerialne- obce i własne
Procedury i procesy – np. procedura świadczenia usług, obsługi klienta, przygotowania żywności-
procedura w rozumieniu trybu postępowania organizowania, wykonania czynności.
Proces – to ciąg zachodzących jedna po drugiej i wynikających kolejno z siebie przemian prowadzących do wyniku- ciąg czynności których celem jest dostarczenie klientowi określonego produktu zgodnie z jego wymaganiami
Motywacja i szkolenia- integracja pracowników w procesie tworzenia jakości, doskonalenia i kompetencji
System zarządzania jakością
Korzyści wdrażania systemów zarządzania jakością
rynkowe:
Wzrost konkurencyjności na globalnym rynku turystycznym
Konkurowanie poprzez jakość
Różnicowanie produktu poprzez jakość
Wzrost przychodów dzięki wyższym cenom wyższej jakości usług
Skłonność do ponoszenia wyższych wydatków
Lojalni klienci ceniący wysokość jakości usług
Wzrost zaufania konsumentów do nowych usług
Rozwój innowacyjności
Lepsza pozycja wobec konkurentów ale i partnerów
Poprawa wizerunku przedsiębiorstwa
Lepsze zaspokajanie potrzeb, pragnień i oczekiwań
Wewnątrzorganizacyjne
Uporządkowanie organizacyjne
Kontrola kosztów
Utrzymanie stałych parametrów wyrobów i usług
Zapobieganie wadom
Uzyskiwanie równomiernego efektu działań
Mniejsze koszty kontroli jakości
Dynamiczny charakter jakości w czasie
Zmiany wymagań konsumenta w skutek
Nowych technologii
Doświadczenia
Nowych wzorców
Metody naukowe oceny jakości usług
Model 5 luk A. Parassurmana- dotyczy określenia tych miejsc zwanych lukami gdzie może wystąpić niezapewnienie usług. Składa się on z 5 elementów (luk)
1 luka- niewiedza kierownictwa o oczekiwaniach klienta w zakresie jakości usług
2 luka- znajomość oczekiwań klientów przez kierownictwo ale brak wdrażania standardów jakości
3 luka- określenie standardów jakości produktu przez kierownictwo a także procedur ale brak wykonania ze strony personelu.
4 luka- brak zbieżności pomiędzy informacją przekazywaną przez kierownictwo dotyczącą jakości produktu w zewnętrznych formach komunikacji a określonymi standardami.
5 luka- rozbieżność miedzy jakością oczekiwaną a dostarczana
Q oczekiwana = Q doświadczanej
Q oczekiwana > Q doświadczanej
Q oczekiwana < Q doświadczanej
Model Servqual A. Parasurmanna- jego celem jest odtworzenie sposobu rozumienia jakości usług przez konsumentów. Ocena jakości opiera się na mierzeniu percepcji jakości oczekiwanej i doświadczanej, w następstwie- określeniu jakości postrzeganej
Kryteria oceny produktu na podstawie metody SAP.
Solidność (terminowość, profesjonalizm, słowność)
Elementy materialne (architektura hotelu, wyposażenie wnętrz)
Zdolność reagowania (otwartość na problemy klientów, pomoc )
Pewność (reputacja, zaufanie, wiarygodność)
Empatia (spokój, cierpliwość i życzliwość)
Kryteria oceny jakości usług
Oceny jakości można dokonywać w kontekście konkretnej potrzeby.
Obiektywna strona jakości – trwałość, niezawodność, bezpieczeństwo
Cechy oddziałowujące na psychikę nabywcy- zgodność z panującą modą, obyczajami
Postrzeganie przez klienta jakości w 3 grupach czynników
Charakter produktu które zaspokajają potrzeby klienta
Charakter produktu których klient nie może oczekiwać a są uznane przez klienta za interesujące i atrakcyjne
Możliwość wystąpienia braków lub niedotrzymania warunków umowy.
Jakość produktu turystycznego obszaru:
Model turystycznego łańcucha wartości K Weiermaiera –przedstawił model turystycznego łańcucha wartości w postaci sekwencyjnych ogniw, które każde podlega ocenie. Każda ocena ogniwa wpływa na ocenę końcową . Model ten obejmuje:
Składnikowy charakter produktu turystycznego na który składają się różne dobra i usługi udostępnione w regionie
Postrzeganie regionu od strony odbiorcy produktu turystycznego przez pryzmat poszczególnych podmiotów gospodarczych i tworzenia przez nich wartości dodatniej
Na ogólna satysfakcje turysty składają się wszystkie doświadczenia od momentu podjęcia decyzji o wyjeździe do doświadczeń po konsumpcji
Na ocenę regionu w tym modelu składają się : ( wizerunek regionu, zdobywanie informacji o nim, dokonywanie rezerwacji, podróż do regionu, powitanie, informacje o regionie- obiekty noclegowe i gastronomiczne, atrakcje i udogodnienia, infrastruktura i środowisko, pożegnanie, powrót do domu, kontakty po wizycie.
Model pętli jakości w regionie turystycznym- działa w 5 obszarach:
Luka 1- zrozumienie oczekiwań co do jakości przez usługodawcę- jakość oczekiwana
Aktywna komunikacja i prowadzenie badań marketingowych
Luka 2 – zrozumienie oczekiwań co do jakości przez usługodawców- jakość pożądana
Tworzenie zintegrowanych programów jakościowych
Luka 3- jakość pożądana- jakość dostarczana
Współdziałanie w celu funkcjonowania regionu jako całości
Luka 4 – jakość dostarczana- promocja regionu i kształtowanie wizerunku
Luka 5 – jakość odczuwalna- jakość oczekiwana
Kształtowanie wizerunku regionu odpowiadającego jego realnym zasobom.
Model doskonałości Europejskiej Fundacji Zarządzania Jakością- EFQM-Model składa się z 9 kryteriów analizy jakości o różnej wadze dla oceny
waga duża to m.in.- przywództwo w regionie, procesy i innowacje
mniejsza waga- zarządzanie zasobami ludzkimi , strategię rozwoju turystycznego
Zakłada istnienie 3 faz zarządzania jakością-
Strategiczną – obejmuje ustalenie celów jakościowych i rozpoznanie zasobów w odniesieniu do integracji podmiotów
Operacyjna- obejmuje tworzenie programu operacyjnego który służy do osiągnięcia celów jakościowych
Wynikowa – obejmuje instrumenty pomiarowe umożliwiające ocenę wyników podjętych działań.