PROCES PRZEMIESZCZANIA ŁADUNKÓW TRANSPORTEM

KOLEJOWYM

SPIS TREŚCI
Wstęp

Rozdział 1
Organizacja transportu kolejowego
1.1 Zarys transportu kolejowego
1.2 Popyt na rynku usług transportu kolejowego

1.3 Infrastruktura kolejowa

1.4 Prawo transportowe – Ustawa transporcie kolejowym

Rozdział 2
Znaczenie przewoźnika w transporcie kolejowym
2.1 Organizacja procesu przewozowego w transporcie kolejowym
2.2 Zakres obowiązków przewoźnika transportu kolejowego
2.3 czynniki mechaniczne oddziaływujące na ładunki podczas transportu kolejowego

2.4 Towary wykluczone z transportu kolejowego ( przewozu koleją)

Rozdział 3

Transport kolejowy, jako czynnik rozwoju współpracy transgranicznej województwa warmińsko – mazurskiego i obwodu kaliningradzkiego

3.1 Granica województwa warmińsko – mazurskiego z obwodem kaliningradzkim

3.2 Infrastruktura transportu kolejowego w województwie warmińsko – mazurskim

3.3 Infrastruktura transportu kolejowego obwodu kaliningradzkiego

PODSUMOWANIA I WNIOSKI

LITERATURA

SPIS FOTOGRAFII

1.3 Popyt na rynku usług transportu kolejowego

1.4 Infrastruktura kolejowa

Transport kolejowy, jako czynnik rozwoju współpracy transgranicznej województwa warmińsko – mazurskiego i obwodu kaliningradzkiego

Kaliningrad – rosyjska eksklawa położona nad Bałtykiem, sąsiadująca z Polską i Litwą, stanowi kuriozum polityczno-prawne na skalę światową. Nie ma ona w gruncie rzeczy żadnego statusu prawno-międzynarodowego i właściwie nie można jej zdefiniować. Królewiec (Königsberg) po raz pierwszy znalazł się w rękach Rosji w połowie XVIII wieku podczas wojny siedmioletniej (1756-1763). W 1755 roku caryca Elżbieta ogłosiła Prusy Wschodnie prowincją rosyjską nazwaną Nową Rosją. Król pruski pogodził się z myślą o utracie tej prowincji, kiedy to w roku 1762 niespodziewany a korzystny dla niego zwrot w sytuacji międzynarodowej zwrócił mu tę ziemię¹. Drugi raz w 1945 roku Królewiec wraz z arbitralnie określonym zapleczem został przejęty przez ZSRR bez sankcji prawnej (brak traktatu pokojowego z Niemcami). Na konferencji w Poczdamie po klęsce Niemiec strony zwycięskie zgodziły się oddać Królewiec pod zarząd Związku Radzieckiego – do czasu podpisania formalnego porozumienia międzynarodowego, w którym zostanie ostatecznie określony status tego obszaru. W związku z zimną wojną międzynarodowa umowa z Niemcami podpisana została dopiero w roku 1990, kiedy to Niemcy zrzekły się pretensji do tego terytorium. Mimo to zwierzchnictwo Niemiec nie zostało formalnie przekazane żadnemu innemu państwu². Po wysiedleniu Niemców Obwód Kaliningradzki aż do roku 1991 pozostawał zamknięty dla cudzoziemców, był całkowicie odizolowany od Zachodu. Połączenia lotnicze prowadziły wyłącznie w kierunku wschodnim, do portu zawijały tylko statki radzieckie, a wiele międzynarodowych szlaków kolejowych i drogowych urywało się na granicy z Polską. Sytuacja taka uwarunkowana była strategicznym znaczeniem obwodu, jako miejsca stacjonowania floty bałtyckiej ZSRR oraz sił lądowych i powietrznych należących do tzw. „drugiego rzutu”. Do końca lat osiemdziesiątych Obwód Kaliningradzki, stanowiąc najbardziej na zachód wysuniętą i silnie zmilitaryzowaną część RFSRR, oddzieloną od niej terytoriami republik wchodzących w skład jednego państwa federacyjnego, pozostawał tematem tabu tak, jak gdyby „nie istniał” na mapie politycznej. Sytuacja tego obszaru zaczęła się gwałtownie zmieniać na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Rozpad ZSRR sprawił, że region, który przez dziesięciolecia był zamkniętą bazą wojskową, ponownie znalazł się w centrum dyskusji politycznych. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę obwód został oddzielony od Rosji najpierw jednym, a następnie kilkoma państwami (Łotwa i Białoruś). Ostateczne wydzielenie obwodu ukształtowało się 8 grudnia 1991 roku, gdy przestał istnieć ZSRR.

3.1 Granica województwa warmińsko – mazurskiego z obwodem kaliningradzkim

3.2 Infrastruktura transportu kolejowego w województwie warmińsko – mazurskim

3.3 Infrastruktura transportu kolejowego obwodu kaliningradzkiego

Ważną rolę w obsłudze transportowej portów i całego obwodu odgrywają połączenia kolejowe. Przy pomocy transportu kolejowego przewozi się 40% ładunków obwodu i 80% tranzytu płynącego przez port i przejścia graniczne obwodu. Stacje rozrządowe portów wymagają pełnej modernizacji. Linie kolejowe prowadzą także do portów rzecznych i większych przedsiębiorstw obwodu.

Całkowita długość linii kolejowych wynosi 765 km, z czego ok. 100 km stanowią linie wewnętrzne. Bezpośrednio eksploatuje się 572 km linii kolejowych. Spośród 55 stacji kolejowych, na pięciu z nich istnieją techniczne możliwości do prowadzenia prac przeładunkowych z kolei europejskiej na rosyjską i odwrotnie. Dotyczy to Kaliningradu, Bagriatonowska, Czerniachowska, Mamonowa i Żeleznodorożnego. Główna szerokotorowa magistrala kolejowa prowadzi z Kaliningradu przez Czerniachowsk, Nesterow, Kowno, Mińsk i dalej w kierunku Moskwy. Przepustowość tej linii wykorzystana jest zaledwie w 30-40%. Linia kolejowa biegnąca z Kaliningradu w kierunku północnym przez Sowietsk, Szawle do Rygi w ostatnich latach jest tylko w minimalnym stopniu wykorzystywana do przewozu ładunków. Podobna sytuacja dotyczy połączeń w kierunku południowym do Polski. Wielkość ładunków kolejowych przy zwiększeniu efektywności przewozów i pełnym wykorzystaniu istniejącego potencjału infrastruktury kolejowej może być zwielokrotniona.

Połączenie z Litwą odbywa się przez przejście graniczne Sowietsk-Panemune, Niestierow-Kiribataj, z Polską Żeleznodorożnyj-Skandawa, Mamonowo-Braniewo i Bagriationowsk-Bartoszyce. Poważnym mankamentem utrudniającym przewozy tranzytowe są przestoje wagonów przy przekraczaniu granic. Przykładowo na trasie Kaliningrad-Moskwa czas odpraw wagonów na granicy z Litwą i Białorusią przekracza 46 godzin. Wielkość ładunków przewożonych koleją, wynosząca w 1990 roku prawie 20 mln ton, spadła do 7 mln ton w 1999 roku. Przewozy pasażerskie w analogicznym czasie zmniejszyły się z 28 do 7 mln osób10. Spadek przewozów był wyraźnym odbiciem trudnej sytuacji gospodarczej obwodu. 60% przewozów stanowią obroty handlu zagranicznego. Z Rosji i Ukrainy koleją przywozi się węgiel, przetwory ropopochodne, drewno, metale, nawozy mineralne i żywność. Wewnątrz obwodu głównym ładunkiem przewożonym koleją są materiały budowlane.

LITERATURA:

AKTY PRAWNE:

1. Ustawa z 6.09.2001 o transporcie drogowym

2. Ustawa 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym

3. Ustawa 27.06.1997, o transporcie kolejowym

---

1. Kaliningrad ważny port bałtycki, Technika i Gospodarka Morska (TGM), nr 10/1961, s. 319↩

2. M. Pacuk, T. Palmowski, The Development of Kaliningrad in the Light of Baltic Co-operation, The NEBI Yearbook 1998, s. 267↩