Kosmetologia- scharakteryzuj rozne funkcje ochronne i barierowe skory i naskorka
Skóra (łac. cutis, gr. derma) – największy narząd powłoki wspólnej (łac. integumentum commune) kręgowców o złożonej budowie i wielorakich funkcjach; powłoka właściwa.
Podstawowe funkcje skóry to:
izolacja środowiska wewnętrznego od zewnętrznego (czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych) – mechaniczna osłona i obrona organizmu głównie przed drobnoustrojami chorobotwórczymi (ważny składnik odporności nieswoistej),
udział w wymianie gazowej (tylko kręgowce niższe),
termoregulacja ustroju,
udział w gospodarce wodno-elektrolitowej (gruczoły potowe),
percepcja (odbiór) bodźców ze środowiska zewnętrznego (dotyk, ból, ciepło, zimno) poprzez receptory w skórze i naskórku,
melanogeneza (melanina chroni organizm przed mutagennym promieniowaniem ultrafioletowym),
wchłanianie niektórych substancji,
gospodarka tłuszczowa,
gospodarka witaminowa (synteza witaminy D3 z 7-dehydrocholesterolu),
wydzielanie dokrewne i reakcje odpornościowe (skóra zawiera komórki Langerhansa należące do APC).
Skóra jest narządem pokrywającym i osłaniającym ustrój. Ogólna powierzchnia skóry u człowieka wynosi 1,5-2 m², a grubość wynosi 1,5-5 mm. Składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. Naskórek składa się głównie z dojrzewających komórek nabłonkowych, nazywanych keratynocytami i tworzy kilka warstw: podstawną, kolczystą, ziarnistą i rogową. Oprócz keratynocytów w naskórku znajdują się również komórki barwnikowe — melanocyty, komórki odpowiedzialne za reakcje immunologiczne – komórki Langerhansa i komórki układu nerwowego — komórki Merkla. W skórze właściwej utworzonej z tkanki łącznej znajdują się włókna kolagenowe i elastyna oraz elementy komórkowe: fibroblasty, mastocyty i komórki krwi oraz naczynia i nerwy. Tkankę podskórną tworzy tkanka tłuszczowa i łączna. W skórze znajdują się przydatki skóry: gruczoły potowe (gruczoły ekrynowe i apokrynowe), gruczoły łojowe, paznokcie i włosy. Skóra spełnia wiele czynności ochronnych: przed zakażeniem bakteriami, grzybami, wirusami, przed czynnikami mechanicznymi, termicznymi, chemicznymi i promieniowaniem świetlnym, oraz zapewnia niezmienne warunki dla środowiska wewnętrznego organizmu (homeostazę). Poza tym skóra spełnia czynność percepcyjną ciepła, bólu, dotyku, ekspresyjną w wyrażaniu stanów emocjonalnych, resorpcyjną oraz bierze udział w magazynowaniu i przemianie materii. Skóra w okolicy otworów naturalnych (usta, nozdrza, odbyt, pochwa itp.) przechodzi w błony śluzowe. U człowieka najcieńsza jest na powiekach, natomiast najgrubsza jest na pięcie
Ochrona mechaniczna
Wielowarstwowy naskórek, elastyczny system włókien skóry i tłuszczowa amortyzacja tkanki podskórnej tworzą mechaniczną ochronę naszego organizmu przed zewnętrznymi uderzeniami, które zdarzają się każdego dnia.
Ochrona cieplna
Parowanie potu, skurcz lub rozkurcz kapi-lar krwionośnych skóry („gęsia skórka”, która pojawia się w wyniku skurczu mięśni w skórze), funkcje amortyzatora tłuszczowego tkanki podskórnej tworzą zrównoważony system termoregulacji skórnej.
Ochrona przeciwsłoneczna
W wyniku zwiększonej produkcji melani-ny, komórki barwnikowe naskórka zapewniają ochronę przed oparzeniem słonecznym. Nadmierna ilość ultrafioletowego promieniowania słonecznego może wywołać zapalenie skóry.
Ochrona chemiczna
Jest to głównie kwaśny płaszcz naskórka i płaszcz lipidowy (nierozpuszczalny w wodzie) skóry, które chronią przed przenikaniem do skóry licznych niebezpiecznych substancji chemicznych.
Ochrona przed infekcjami
Profilaktyczna „lina frontu” przeciw infekcjom jest utworzona przez „kwaśny płaszcz” skóry wspólnie z licznymi warstwami naskórka. Leukocyty i limfocyty pojawiające się z naczyń włosowatych skóry chronią organizm przed patogenami, jeśli przełamią one wyżej wspomnianą linię obrony.
Funkcje wydalnicze
Produkty uboczne naszego metabolizmu są usuwane z organizmu nie tylko przez narządy wydalnicze, ale również z potem wydzielanym przez skórę w ilości 500-800 ml dziennie. Podczas upału lub w następstwie ciężkiej pracy fizycznej dzienna ilość wydalanego potu może zwiększyć się nawet do kilku litrów. Gruczoły łojowe nasączają naskórek tłuszczem, zwiększając w ten sposób odporność i szczelność skóry oraz nadając jej świeży koloryt. Gruczoły potowe są odpowiedzialne za nawilżenie powierzchni skóry; dzięki ich bardziej intensywnej pracy organizm może zwiększyć utratę ciepła. Poza wodą i solami mineralnymi, wyżej wspomniane gruczoły usuwają niektóre szkodliwe substancje, dlatego też odgrywają znaczącą rolę w mechanizmach obronnych i odtruwających naszego organizmu. Ponadto, podczas wydalania potu mogą być również usunięte substancje o brzydkim zapachu. Wydalanie potu jest związane z utratą wody i składników mineralnych, dlatego niezwykle ważne jest ich stałe uzupełnianie.
Skóra jako narząd zmysłu
Ludzka skóra jest narządem zmysłu o największej powierzchni. Zakończenia nerwowe, umieszczone w różnych ilościach na całej powierzchni organizmu, są wrażliwe na ucisk, głaskanie, łaskotanie, rozciąganie, ból, ciepło i zimno. Posiadamy liczne czuciowe zakończenia nerwowe: samych receptorów bólu mamy około 3,5 miliona. Kilka setek tysięcy czuciowych zakończeń nerwowych może odbierać uczucie zimna, natomiast tylko kilka dziesiątek tysięcy zakończeń nerwo-
wych jest wrażliwych na ciepło. Uczucie świądu i łaskotania jest ściśle związane ze skórą - podczas gdy łaskotanie pojawia się jako efekt delikatnej stymulacji, to świąd może być następstwem zachodzących w skórze procesów chemicznych.
Bez względu na wiek, skóra wydaje się zdrowa i ładna, jeśli nie jest zbyt sucha lub tłusta, jednocześnie jest napięta i elastyczna, jej barwa jest zrównoważona (a nie nadmiernie lub niejednolicie zabarwiona), owłosienie głowy i ciała rozwijają się zgodnie z płcią.
Procesy te są uwarunkowane genetycznie, jednak bieżący stan skóry jest kontrolowany przez system nerwowy i hormonalny organizmu, za pośrednictwem licznych substancji chemicznych uwalnianych pod wpływem zewnętrznych i wewnętrznych zdarzeń.
http://www.e-cellulit.pl/funkcje-ochronne-skory
http://www.bryk.pl/teksty/liceum/biologia/cz%C5%82owiek/10625-budowa_oraz_funkcje_sk%C3%B3ry.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3ra