Funkcje skóry u człowieka:
o Chroni ustrój przed utratą wody, elektrolitów i układów wielocząstkowych.
o Stanowi barierę oporową, chroniącą przed napływającymi z zewnątrz szkodliwymi bodźcami zarówno fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi.
o Bierze udział w regulacji cieplnej organizmu dzięki kurczeniu się i rozszerzaniu łożyska naczyniowego oraz wydzielania się potu.
o Jest narządem czucia w zakresie dotyku, ciepłoty, bólu i świądu.
o Nadaje ciału postać i kształt.
o Jej powierzchnia posiada właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne.
o Zmiany łożyska naczyniowego skóry regulują ciśnienie krwi.
o Jest organem wydzielającym za sprawą obecności gruczołów łojowych i potowych.
o Wytwarza struktury keratynowe – włosy, paznokcie.
o Stanowi zapasowy zbiornik ustrojowy wody, elektrolitów, białek, tłuszczy, węglowodanów i witamin – bierze udział w metabolizmie tych związków.
o Decyduje o barwie ciała przez wytwarzanie melaniny, mechanizm rozszerzenia naczyń krwionośnych i keratynizację.
o Wytwarza wit. D .
o Bierze udział w regulacji równowagi wodno – oddechowej.
o Bierze udział w procesach odpornościowych organizmu.
o Bierze udział w czynności resorbcyjnej (wchłanianie przez skórę).
Receptory skórne:
Receptory skóry: w skórze człowieka umieszczone są liczne, różniące się w budowie, receptory czuciowe. Odbierają one ból, dotyk, ucisk, ciepło i zimno.
Czucie bólu- odbierane jest za pośrednictwem wolnych zakończeń nerwowych. Rozłożone są one gęstą siecią po całej powierzchni skórnej organizmu (gęstość receptorów wynosi od 50-200 na cm2). Występują w błonach łącznotkankowych narządów wewnętrznych oraz w naczyniach krwionośnych. Impuls bólowy powstaje pod wpływem silnego bodźca. Przekazywany jest on następnie do ośrodkowego układu nerwowego i to właśnie tam powstaje wrażenie bólu. Jeśli ból jest mocny to zostaje szybko i prawidłowo zlokalizowany. Jeśli jednak impulsy bólowe są słabsze- to czucie bólu zostanie wywołane po upływie kilku sekund. Bywa jednak i tak, że ból zostaje błędnie umiejscowiony. Pamiętać także należy o możliwości promieniowania bólu. Wówczas jest on odczuwany na większej przestrzeni ciała.
Czucie dotyku i ucisku (receptor dotykowy zwany jest ciałkiem Meissnera, a uciskowy- to ciałka Vater- Paciniego) - czucie dotyku odbierane jest przez mechanoreceptory. Zalicza się do nich receptory koszyczkowe (występują w okolicach cebulki włosowej) oraz ciałka dotykowe (które znajdują się pod kolczastą warstwą naskórka). Odbierane są w ten sposób bodźce z tych części ciała, które nie są owłosione.
Czucie zimna i ciepła (Ciałko Krausego i ciałko Ruffiniego) ; Człowiek ma zdolność do rejestrowania uczucia zimna bądź ciepła dzięki termoreceptorom. Ciałka Krausego występują bliżej powierzchni skóry (do 0,18 mm). Jest ich zdecydowanie więcej niż ciałek ciepła. Ciałka Ruffiniego znajdują się w głębszych partiach skóry ( na głębokości 0,3 mm).
Scharakteryzuj budowę włosa
Włos dzieli się na część widoczną ponad powierzchnią skóry i zwaną łodygą oraz na część zagłębioną w skórze, widoczną dopiero po wyrwaniu lub wypadnięciu włosa, zwaną korzeniem. Dolna, najgłębsza część korzenia, o kształcie kolbowatym, nosi nazwę opuszki włosa (a potocznie nazywana jest cebulką)· Na przekroju podłużnym opuszka wygląda jak twór rozwidlony. We wgłębieniu opuszki tkwi brodawka włosa, odgrywająca podstawową rolę, w niej bowiem znajdują się włosowate naczynia krwionośne, doprowadzające do opuszki podstawowe produkty odżywcze i tlen oraz odprowadzające produkty odpadowe. Opuszkę traktuje się jako część żywą włosa; w niej odbywa się rozmnażanie komórek, w tej części włos rośnie, wysuwając się z mieszka włosowego. Łodyga włosa natomiast musi być traktowana jako część martwa, której stopniowy przyrost długości jest wynikiem procesów rozmnażania, zachodzących w korzeniu, ściślej - w opuszce.
Włos zbudowany jest z kilku koncentrycznych warstw komórek rogowych. Centralną warstwę rdzenną (której brak w cienkich włosach mieszkowych) otacza znacznie grubsza warstwa korowa, której komórki zawierają barwnik. Wreszcie najbardziej zewnętrzną warstwą jest osłonka włosa, zbudowana z dachówkowato ułożonych komórek. W części zwanej korzeniem, a więc w obrębie mieszka włosowego koncentrycznie występują dalsze warstwy: pochewka wewnętrzna, której osłonka przylega do osłonki włosa, i pochewka zewnętrzna, otoczona od zewnątrz błoną szklistą· A więc w sumie osiem warstw. Mieszek włosowy, a przez to również włos, tkwią w skórze nie prostopadle do jej powierzchni, lecz skośnie.
Do mieszka włosowego uchodzą gruczoły łojowe, których wydzielina (łój) odgrywa ważną rolę w fizjologii skóry i samych włosów. Powlekający włosy łój stanowi o gładkości i wodoodporności włosów oraz - w pewnym stopniu - o ich sprężystości. W rozwartym kącie, utworzonym przez mieszek włosowy i powierzchnię naskórka, przebiega delikatny mięsień przywłośny; gdy skurczy się on pod wpływem bodźca termicznego (chłód) lub psychicznego (lęk), wówczas mieszek i tkwiący w nim włos zostają doprowadzone do pozycji prostopadłej w stosunku do skóry, a zawartość gruczołu łojowego - wyciśnięta na powierzchnię. Potocznie mówi się, że "włosy stanęły dęba" (gdy mowa o włosach głowy) lub że "przeszły ciarki", albo że wystąpiła "gęsia skórka", gdy chodzi o skórę tzw. nieowłosioną, czyli pokrytą cieniutkimi małymi włoskami mieszkowymi. Należy dodać, że wielkość włosa i wielkość gruczołów łojowych są na ogół odwrotnie proporcjonalne: im mniejszy włosek, tym większy gruczoł łojowy.