Kryteria diagnostyczne zaburzenia osobowości(wg ICD-10)

F60.0 Osobowość paranoiczna:

Zaburzenie cechują:

- nadmierna wrażliwość na niepowodzenia i odrzucenie

-tendencja do długotrwałego przeżywania przykrości

-podejrzliwość i stała tendencja do zniekształcania codziennych doświadczeń

-prowokujące do walki, sztywne poczucie własnych praw, niewspółmierne do

potrzeb wynikających z aktualnej sytuacji

-nawracające, nieuzasadnione podejrzenia wierności seksualnej współmałżonka

lub partnera seksualnego

- tendencja do nadmiernego przeceniania własnego znaczenia

- pochłonięcie nie potwierdzonymi "spiskowymi" wyjaśnieniami dotyczących

zarówno bezpośrednio pacjenta, jak i całego świata

F60.1 Osobowość schizoidalna:

Zaburzenie osobowości odpowiadające następującemu opisowi:

-brak lub znikome działania służące przyjemności

-chłód emocjonalny

-ograniczona zdolność wyrażania emocji wobec innych

- niezainteresowanie zarówno pochwałami, jak i krytyką

-preferencja do samotnictwa

-brak bliskich znajomych

F60.2 Osobowość dyssocjalna:

-bezwzględnym nieliczeniem się z uczuciami innych

-silną i utrwaloną postawą nieodpowiedzialności i lekceważenia norm, reguł

i zobowiązań społecznych;

-niemożnością utrzymania trwałych związków z innymi, chociaż nie ma trudności w ich nawiązywaniu

- niską tolerancją frustracji i wyzwalania agresji, w tym zachowań gwałtownych

-niezdolnością przeżywania poczucia winy

- wyraźną skłonnością do obwiniania innych

F60.3 Osobowość chwiejna emocjonalnie:

-tendencją do działań impulsywnych bez uwzględniania konsekwencji oraz z niestabilnością emocjonalną.

-brak planowania przyszłości bywa znikoma, a wybuchy gwałtownego, często wyzwalane przez krytykę

F60.30 Typ impulsywny:

-Dominującą cechą jest tutaj niestabilność emocjonalna i brak kontroli działań impulsywnych.

-Częste są wybuchy gwałtownych lub zagrażających zachowań, jako

odpowiedź na krytykę ze strony innych osób.

F60.31 Typ borderline (z pogranicza):

-często niejasny lub zaburzony obraz samego siebie, własnych celów

-często występuje stałe uczucie pustki wewnętrznej

-skłonność do wchodzenia w niestabilne związki często prowadzi do kryzysów emocjonalnych i może wiązać się z próbami uniknięcia porzucenia z powtarzającymi się groźbami samobójstwa lub samouszkodzeniami

F60.4 Osobowość histrioniczna

-dramatyzowaniem siebie, przesadnym wyrazem emocjonalnym

- łatwością ulegania wpływowi innych osób lub okoliczności

- chwiejna uczuciowością

-stałym poszukiwaniem podniet, niestosowna uwodzicielskość w wyglądzie czy zachowaniu

-nadmierna koncentracja na atrakcyjności fizycznej.

-mogą współwystępować również takie cechy, jak: egocentryzm, łatwe wybaczanie sobie, stałe pragnienie bycia docenianym, wrażliwość na urazy emocjonalne, stałe stosowanie manipulacji dla osiągnięcia własnych celów

F60.5 Osobowość anankastyczna

- nadmiarem wątpliwości i ostrożności

-pochłonięciem przez szczegóły, regulaminy, inwentaryzowanie, porządkowanie

-przesadny perfekcjonizmem

-nadmierną sumiennością, skrupulatność

- sztywnością i uporem

F60.6 Osobowość lękliwa (unikająca):

-uporczywe uczucie napięcia i niepokoju

- poczuciem społecznego nieprzystawania, indywidualnej nieatrakcyjności lub niższości w stosunku do innych osób

- nadmierną koncentracją na byciu krytykowanym lub odrzucanym

- niechęć do wchodzenia w bliższe związki z ludźmi, o ile nie zapewniają akceptacji

-ograniczony styl życia z powodu potrzeby zapewniania sobie fizycznego bezpieczeństwa

-unikanie kontaktów społecznych lub zawodowych, które pociągają za sobą istotny kontakt z ludźmi, z powodu obawy przed krytyką, nieakceptacją lub odrzuceniem

F60.7 Osobowość zależna:

-zachęcanie innych lub dozwalanie im na przejęcie odpowiedzialności za swoje

ważne decyzje życiowe

- podporządkowaniu własnych potrzeb potrzebom innych

- nadmierna obawa przed opuszczeniem przez osobę pozostającą w bliskim związku i osamotnieniem, wobec konieczności zajęcia się swoimi sprawami

-ograniczona zdolność podejmowania codziennych decyzji samemu