WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W ZARZĄDZANIU

prof. dr hab. Eugeniusz Niedzielski	Wykłady kończymy 10.04.

WYKŁAD 1 27.02.2015 (nic nie pisaliśmy)

WYKŁAD 2 06.03.2015

Kontekst zarządzania:
- globalny,
- państwowy (regionalny),
- wewnętrzny (przedsiębiorstwa),
- kulturowy, cywilizacyjny,
- historyczny.

Trochę historii
1. Ziemia istnieje ok. 4,5 mld lat.
2. Homo sapiens istnieje ok. 300 tys. lat.
3. Człowiek kromanioński (współczesny?) - ok. 45 tys. lat.
4. Świadoma działalność gospodarcza - około 15 tys. lat.
5. Uprawa roślin od około 10 tys. lat.
6. Upowszechnienie pieniądza około 3 tys. lat temu.
7. W roku "0" na świecie było 300 mln ludzi, a w roku 1000 - 310 mln, w 2000 - 6,5 mld.
8. W roku "0" średni dochód wynosił około 800 dolarów.
9. W roku "0" przeciętne życie trwało 24 lata.
10. W 1976 r. PKB w Chinach wynosił około 700 $, obecnie 14 tys. $.

Koniec kapitalizmu?
1. Wyczerpywanie się rezerw taniej siły roboczej,
2. Koszty utylizacji odpadów,
3. Koszty odtwarzania środowiska naturalnego,
4. Koszty infrastruktury.

Przesłanki zmiany światosystemu
1. Spadek liczby urodzeń w krajach rozwiniętych,
2. Feminizacja,
3. Konsumeryzm,
4. Brak perspektyw ludzi młodych,
5. Dywersyfikacja społeczna,
6. Prekariat, ruchy oburzonych.

Dysproporcje ekonomiczne
Wskaźnik Giniego -> Polska - 32; UE - 30
Wskaźnik rozwoju -> Polska 23 miejsce
PKB Polska -> 468 mld $
Obrót dzienny na rynku walutowym -> 4 bln $
Wartość akcji na giełdach światowych -> 53 bln $

1 % Amerykanów = 30 % dochodu narodowego
- Waltonowie (Wal-Mart) -> 66,5 mld $
- Bill Gates -> 59 mld $
- Warren Buffet -> 39 mld $

Cechy współczesnego otoczenia organizacji:

1. Rosnące zróżnicowanie (wąskie nisze rynkowe),

2. Niestabilność (innowacyjność, konkurencyjność),

3. Kompleksowość (współczesność procesów i zjawisk),

4. Otwartość (globalizacja, informatyzacja, kataklizmy).

WYKŁAD 3 13.03.2015

Ogólne uwarunkowania współczesnego zarządzania

1. Kontekst globalny – Powszechne przekonanie o niepowodzeniu totalitarnych i liberalnych wizji porządku świata, narastające różnice i konflikty. Brak globalnych mitów, symboli, idei, interesów akceptowanych przez wszystkie społeczności i wspólnoty kulturowe. Trudności w funkcjonowaniu instytucji tworzących ład globalny.

2. Kontekst państwowy – Koniec wieku ideologii i charyzmy, banalizacja polityki. Ugruntowane podejrzenia o egoizm, korupcję, nieuczciwość, brak moralnej legitymizacji. Osłabienie aktywności społeczeństwa obywatelskiego.

3. Poziom przedsiębiorstwa – Uogólniona niepewność utrudnia tworzenie długookresowych wizji, burzliwe otoczenie sprzyja zachowaniom oportunistycznym. Dominacja celów korporacyjnych zmusza do bezwzględnej redukcji kosztów i zmniejszania znaczenia celów społecznych. Powszechna zmienność obejmuje także struktury organizacyjne, źródła władzy i sposoby jej sprawowania.

Cechy współczesnej gospodarki

- dominacja Triady,

- rozwój rynków informatycznych i finansowych,

- rozwój handlu międzynarodowego i inwestycji zagranicznych,

- globalizacja,

- niepewność.

Rozmieszczenie 500 największych firm

Ameryka Północna 256 firm

- w tym USA 238 firm

Europa Zachodnia 153 firmy

Region Pacyfiku 80 firm

- w tym Japonia 50 firm

Poza Triadą 11 firm

Przykłady roli firm globalnych:

- 360 firm korporacyjnych realizuje 40% handlu światowego,

- 100 największych firm ma dochody roczne wyższe niż dochody narodowe połowy państw świata

- wśród 100 największych gospodarek świata połowa to firmy, a tylko połowa to kraje,

- Daewoo zatrudniająca 91 000 pracowników miała dochód równy Bangladeszowi – 116 mln mieszkańców

- General motors ma dochód równy Austrii,

- 12 największych branż w połowie kontrolowana jest przez 5 lub mniej korporacji,

- Wal-Mort zatrudnia 1,2 mln osób i podobnie jak Exxon Mobile ma roczny obrót większy od dochodu narodowego polski,

Rola transnarodowych korporacji w procesie globalizacji:

- Duża dynamika – 10% roczny wzrost ilości,

- Duża siła – 1/3 udziału we własności i produkcji

- Dominujący udział w wykorzystaniu informatyki i kapitału intelektualnego – 80% udziału w handlu technologiami

(brak kilku myślników)

Główne czynniki procesów globalizacji sektorów

Czynniki rynkowe:

- potrzeby klientów,

- globalny popyt,

- globalna dystrybucja,

- marketing międzynarodowy.

Czynniki polityczne:

- polityka wolnego handlu,

- normy techniczne,

- jednolita reglamentacja wymiany handlowej,

- liberalizacja przepisów.

Czynniki konkurencyjne:

- eksport i import,

- międzynarodowe współzależności gospodarcze,

- wielonarodowi konkurenci,

- globalizacja konkurencji.

Czynniki kosztowe:

- globalne korzyści skali,

- efekt doświadczenia,

- obniżka kosztów transportu,

- wzrost kosztów B+R,

- zróżnicowanie kosztowe krajów.

Wymiary globalizacji z punktu widzenia zarządzania

Współczesne uwarunkowania gospodarki

Globalizacja		Konkurencyjność
	Innowacyjność

Segmentacja -> segment wysokich i niskich technologii

Konkurencja -> - cenowa (tani, biedny)

- innowacyjna (drogi, bogaty)

- delokacja usług, terytoryzacja

Podstawy gospodarki prokonsumenckiej

- dezawuowanie, deprecjonowanie produktów wkrótce po ich zaoferowaniu konsumentom,

- takie zaspokajanie potrzeb/pragnień/zachcianek by owo zaspokajanie rodziło nowe potrzeby/pragnienia/zachcianki,

- utrzymanie permanentnego niezaspokojenia, niemożność zaspokojenia potrzeb (pragnień).

„Wybór konsumenta jest już obecnie wartością samą w sobie: sam akt wybierania ma większe znaczenie niż to, co się wybiera…” Z. Bauman

Klasyczne zasady biznesu

-Wyraźne zdefiniowanie biznesu oraz koncentracja na kluczowych produktach, odbiorcach, kompetencjach.

Firma ma tylko jednego szefa -> klienta!

- Kontrola kosztów i dodatnie przepływy finansowe.

Firma to koszty!

- Wykorzystanie potencjału pracowników.

Firma to ludzie!

Nowe wyznaczniki sukcesu firmy

- ilość została zastąpiona przez jakość i szybkość działania, a stabilizacja przez kreatywność,

- kontrola i nadzór zostały zastąpione przez wspieranie, partycypację, procedury, zaufanie

- specjalizacja i podział funkcji (czynności) zostały zastąpione przez ich łączenie i zmienność,

- mechaniczne, zhierarchizowane struktury są zastępowane przez struktury zmienne, elastyczne,

- dywersyfikacja działalności ustępuje miejsca specjalizacji,

- zarządzanie zasobami pracy jest zastępowane zarządzaniem wiedzą,

- uwaga zarządu jest przenoszona z przedsiębiorstwa na otoczenie,

- decydująca rola dystrybucji w łańcuchu wartości przenosi się na klienta,

- konkurencja ma charakter globalny.

Zmiany źródeł władzy organizacyjnej

Zmiany w epoce ponowoczesnej	Tradycyjne źródła władzy organizacyjnej	Władza organizacyjna dziś
Sieciowe struktury luźne, pulsujące	Hierarchia służbowa	Zablokowanie tradycyjnych struktur
Rola związków zawodowych, ustawodawstwo pracownicze	Kultura
Delegitymizacja władzy, banalizacja ról przywódczych	Charyzma osobista
	Własność, przewaga ekonomiczna	Nowe formy i źródła wiedzy organizacyjnej
Wzrost znaczenia przewagi konkurencyjnej opartej na wiedzy	Informacja
	Wiedza specjalistyczna
	Technologia

WYKŁAD 4 20.03.2015

Praca

PO STAREMU	PO NOWEMU
Podział pracy	Zmienne, nieokreślone zadania
Specjalizacja	Szeroki profil
Stabilizacja	Ciągła zmienność
Hierarchia, awans w pionie	Płaskie, pulsujące struktury, awans w poziomie
Lojalność instytucjonalna	Mentalność „wolnego najmity”, ruchliwość, samozatrudnienie
Akumulacja kapitału społecznego	Akumulacja kapitału intelektualnego
Orientacja na wyniki	Orientacja na procesy i na czas reakcji
Formalizacja procesów	Improwizacja

Nowy pracownik

Zmienność struktur, działań, reakcji	Zmienność i tymczasowość kontraktów pracy	Mentalność „wolnego najmu”	Brak lojalności
			Orientacja na doraźne korzyści
			Potrzeba sukcesów, budowanie reputacji
			Dążenie do podnoszenia kwalifikacji

PKB Polski 526 mld $

Cywilizacja „trzeciej fali”

- poszukiwanie zróżnicowanych i odnawialnych źródeł energii,

- nowe metody produkcji,

- nowy typ rodziny, która przestanie być zamkniętą komórką rodzinną,

- nowe instytucje społeczne (elektroniczna wioska),

- radykalna zmiana systemu edukacyjnego,

- zmiana form współdziałania społecznego,

- nowy kodeks zachowań społecznych,

- zanik standaryzacji synchronizacji i centralizacji,

- dekoncentracja energii, pieniędzy i władzy.

ELEMENTY KONSTRUKCYJNE ZARZĄDZANIA 2.0

ZMIANY W ZARZĄDZANIU:

• Strukturalne (np. wirtualizacja, e-biznes),

• Systemów pracy (np. atypowe formy zatrudnienia),

• Kompetencji (np. kreowanie wiedzy),

• Technologii i procedur (np. zarządzanie procesowe),

• Wartości (np. CSR – społeczna odpowiedzialność).

WARUNKI POWODZENIA:

• Twórczość, kreatywność (ekwifinalność),

• Godzenie stabilizacji ze zmianą,

• Kapitał społeczny.

DLACZEGO FIRMY DOZNAJĄ PORAŻEK?

WYKŁAD 5 27.03.2015 r.

Przyczyny braku zmian:

• brak motywacji do zmian (braku zagrożeń)

• poczucie dostatku i zadowolenia (samozadowolenie)

• niewłaściwe miary sukcesu (oceny względne)

• wadliwa struktura i cele (działanie odcinkowe)

Zarządzanie zmianą:

Zewnętrzne siły presji:

• ekonomiczne: zmiany stóp zysku, zmiany parytetów wymiany walut, inflacja, oczekiwania konsumentów

• prawne: odpowiedzialność, za jakość produktu, prawo pracy, regulacje handlowe

• technologiczne: automatyzacja, systemy komputerowe i transport

• rynkowe: wejście na rynek nowych konkurentów lub zmiana strategii przez konkurentów dotychczasowych

• społeczne: zmiany demograficzne, zmiany stylu życia, wierzeń, obyczajów, systemów wartości wyznawanych przez ludzi

• polityczne protekcjonizm wolny rynek zwroty polityczne

Siły wewnętrzne

• produkt wprowadzenie nowego produktu lub usługi

• technologia zmiany w procesach wytwarzania i ich oprzyrządowania

• struktura zmiany w strukturze organizacyjnej polityce

Przyczyny oporu wobec zmian:

• prawo przekory niechęć do burzenia starego utrwalonego porządku i tendencja powrotu do dawnego stanu

• inercja przyzwyczajeń bezwładność zachowania sie i dążenie do przywrócenia naruszonej równowagi

• dysonans porównawczy unikanie informacji i sytuacji niezgodnych z własnymi przekonaniami

• etos trwania przy swoim blokowanie nowych rozwiązań z uwagi na niezgodność z własnymi doświadczeniami niepewność przyszłej sytuacji

• syndrom grupowego myślenia liczenie sie ze zdaniem poglądami stanowiskiem grupy oraz uleganie presji środowiska

• złudzenie kontroli panowania nad sytuacja złudzenie ze nawet po niepowodzeniach przyjdzie sukces i będzie lepiej

• zadowalanie sie racjonalnością ograniczona rozstrzygnięciami dość dobrymi uznawanie tego, co jest za wystarczające

• koncentracja na tym, co pewne a nie na tym, co możliwie

• powściąg lekowy obawa przed odpowiedzialnością chaosem, stratami upokorzeniem utrata szacunku lub zwykla bojazliwosc

• brak poczucia wspolnego interesu niewiara w mozliwosc kierownictwa postawy wychowawcze i obustronne tolerancja dla wybrakowanyh rozwiazan

• niezrozumienie potrzeby zmiany

• strach przed pogorszeniem relacji

• przekonanie ze zmiana nie uwględnia utrwalonych w organizacji neutralnych wzorcow i norm postepowania

• wlasne interesy

• obawa przed nieznanym

• nieswiadomosc celow zmany

• brak zaufania

• roznice postrzegania

• brak tolerancji

• wzgledy kulturowe

sposob	zwykle stosowany w sytuacjach	przewagi	slabosci
edukacja i komunikowanie sie	brak informacji lub są niewlasciwe	ludzie jak zostana przekonani będą pomagac zmianie	czasochlonne dotyczy wielu osob
patrycypacja + wlaczanie	nie ma informacji do zmian i wystepuje sila oprou	jesli będą zaangażowani w zmiany i informacje wykorzystane w projektowaniu	czasochlonne gdy zaprojektuje sie niewlasciwe zmiany
ułatwianie + wspomaganie	ludzie opieraja sie zmiano poniewaz maja problem z dostosowaniem sie	pomoc w radzeniu sobie z problemami	czasochlonny kosztowny zasobny
negocjacje + ugody	gdy osoby lub grupy traca na zmianie i gdy maja sile oporu	latwy sposob unikni9ecia powaznego sporuy	kosztowne gdy dochodzi do stawiania zadan
manipulacja+ kooptacja	inne sposoby nei daja rezultatu lub sa zbyt kosztowne	szybkie i niezbyt kosztowne
wymuszenie explicte lub implicte	kiedy szybkosc zmian ma znaczenie krytyczne i inicjatorzy maja odpowiednia sile wladzy

Strategie zmian

• perswazja

• patrycypacja

• ulatwiania

• doksztalcanie

• przypadki indywidualne

• negocjacje

• karanie

Zasady kierowania zmiana

• spojrz na sprawe z dystansu

przywódcy musze dostrzegac psychologiczny konteks zmian długo powinni rozwijac umiejetnosc bycia zarowno ich aktorem jak i obserwatorem

• zidentyfikuj wyzwania adaptacyjne

czyje zachowania wartosci i poglady nalezy zmianic by postep miał miejsce

jakie zmiany dotyczace priorytetow powinny nastapic

jakie typy ofiary są potrzebne

• reguluj poziom stresu

nalezy tworzyc klimat dyskusji o zmianach w organizacji

okreslac zagadnienia dotyczące zmiany zalozenia roznych punktow widzenia i wartosci

• nie boj sie konfliktow

liderzy

• oddaj prace ludziom

• sluchaj glosu pracownikow

Cykl radzenia sobie ze zmiana

• odmowa zmiany jest niepotrzebna

• obrona starego defensywa

• odrzucenie ofensywa

• adaptacja godzenie sie z nowych

• internalizacja oswojenie nowego

proces wdrazanie nowych idei dywa sie w pewnej kolejnosci

• pesymizm

• faza entuzjazmu

• szczyt entuzjazmu

• poczucie zawodu

• poczucie zawodu po raz 2

• poczycie zawodu po raz 3

• czas pracy praktyki prob cwiczen

• pierwsze "światełka"

• kolejne światełka"

• światło w pełni TO DZIALA

Sukces w warunkach gospodarki wiedzochłonnej zależy od:

• zdolności pozyskania i wykorzystania nowej wiedzy

• inwestowania w rozwój organizacji i pomnażanie kapitału intelektualnego

• tworzenie innowacyjne kultury organizacyjnej

• motywowania pracowników wiedzy do kreatywności i podwyższania sprawności zawodowej

Innowacja- rezultat koncepcyjnego myślenia ludzi twórczych

• koncepcja pomyśl p

innowacja w znaczeniu

• rzeczowym produkt usługa proces organizacja

• czynnościowym tworzenie projektowanie realizacja i adaptacja i wykorzystanie

Jak zwiększać innowacyjność porady menedżerów

• pamiętaj ze jest nie jedynym źródłem pomysłów

• ułatwiaj współpracę

• promuj różnorodność

• utwórz mapę etapów kreatywności

• motywuj pracowników stawiając wyzwania intelektualne