OCHRONA ŚRODOWISKA wykład I
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ekologia : Ekonomia : Medycyna
-fizjologia : -polityka : -antropologia
-biochemia : -prawo :
-etologia : -socjologia :
-biogeografia : -historia :
-gleboznastwo :
-hydrologia :
-meteorologia :
Ekologia-nauka ostrukturze i funkcjonowaniu przyrody.
Molekuły
Organelle
Komórki
Tkanki
Narządy
Organizm
Rodzina
Populacje
Biocenozy
Biosfera
Metodyka:
-eksperymenty – przeprowadzane rzadko
-badania korelacyjne- najczęściej przeprowadzane
Mogą występować problemy z interpretacją wyników badań korelacyjnych.
Zakwity wody pojawiają się zazwyczaj latem.Powodem występowania tego zjawiska są wysokie temperatury i długi dzień (obszar zbiornika wodnego jest dłużej naświetlany co sprzyja zakwitowi wód).
Alternatywne przyczyny zakwitu wody to stosowanie pestycydów przez rolników, które przedostają się do wody.
Jak radzić sobie z zakwitami ?
-Jeżeli powstały z przyczyn środowiskowych to ingerencja człowieka jest bezpodstawna.
-Jeżeli powstały poprzez przedostanie się nawozów sztucznych, możemy wpłynąć na zapobieganie występowania zakwitów.
Specyfika ekologii
-czas
-skala przestrzenna
-stopień komplikacji systemów(efekt cieplarniany): liczba elementów i powiązań m.in. zależności nieliniowe.
Każda decyzja ma konsekwencje społeczne.
Przykład:pestycydy chloroorganiczne (dwuchloro-dwuetylo-trójchloroetan-DDT)
Plusy DDT:
-zabija szkodniki
-przynosi doraźne korzyści(5$ za 1$ wydany)
Minusy DDT:
-działa nie tylko na szkodniki upraw
-jest wolno rozkładany przez środowisko
-„globalizuje” się – rozprzestrzenia w wodzie
-przyspiesza zmiany ewolucyjne
W latach 60-tych 10 populacji odpornych, dziś około 500 odpornych gatunków.
Pytania:
Jakie są długoterminowe skutki wzrostu stężenia DDT w środowisku?
Jak wycenić koszty stosowania DDT? Kto powinien pokryć koszty?
Kto powinien zapłacić za zaniechanie użytku DDT?
1.Ochrona alei dębowych na stawach milickich.
2.Stosowanie związków ołowiu dla zwiększenia liczby oktanowej benzyny.
3.Budowa gazociągu północnego (z Rosji do Niemiec przez Bałtyk)
4.Sprawa Rospudy (przebieg trasy obwodnicy Augustowa)
5.Hodowla zwierząt futerkowych.
6.Budowa elektrowni atomowej na Pomorzu.
DEMOGRAFIA
Podstawowe dane
Ludzkość na początku neolitu liczyła około 8 mln(1/3 mieszkańców Tokio)
W tej chwili ludzkość wynosi 7,1 miliarda.
-gdyby ustawić człowieka za człowiekiem w kolejce to na początku neolitu wynosiłaby 2400km, a teraz wyniosłaby około 2 ml km – jak z Wrocławia do Madrytu.
Prognozy na 2050 rok:
-optymistyczna:7,9 mld
-pesymistyczna:11 mld
-Wariant „optymistyczna” zakłada, że wzrost zostanie zahamowany dzięki konroli urodzeń, a także na skutek zgonów wywołanych AIDS
-Wariant „pesymistyczna” zakłada, że wzrost będzie się odbywał bez większych przeszkód.
Modele wzrostu populacji
-modele S i J kształtne- rosną do pojemności środowiska
-liniowy- w roku wzrost o stały procent aktualnej wartości(dziś stały procent nie jest stały)
Szybkość wzrostu populacji
-liczby urodzeń
-liczby zgonów
-liczebność populacji
Parametr Maltuzjański: R=b-d
Pytania
1.Czy należy się niepokoić? Czy istnieje granica populacji?
2.Jakie czynniki ograniczają wzrost?
3.W jaki sposób mogłoby nastąpić zahamowanie wzrostu?(rozrodczość, śmiertelność)
4.Jaki sposób ograniczania wzrostu jest najlepszy? Jakie działania podjąć?
Teoria głodu Malthusa
-2008-700 mln niedojada
-2012-miliard
-2008-dziennie 10 000 dzieci umiera na choroby związane z niedożywieniem.
I i II świat | III świat | |
---|---|---|
Wielkość populacji | 1,2 mld | 5,1 mld |
Czas podwojenia | 690 lat | 43,3 lata |
Porcja konsumowanych zasobów | 80% | 20% |
Proporcje populacji | 20% | 80% |
Co będzie gdy III świat będie dążył do wyrównania poziomu konsumpcji?
Gdyby np. Chińczycy mieli tyle aut co USA (1,2 na rodzine) to zużycie ropy w Chinach przekroczyłoby jej wydobycie.
Wnioski
-poziom konsumpcji koreluje się pozytywnie z długością życia i negatywnie z rozrodczością.
-kraje o niskiej konsumpcji mają ogromny potencjał rozrodczości
-niektóre, szczególnie roztropne ścieżki rozwoju są dla krajów o wysokim potencjale rozrodczości niedostępne
Jaka jest pojemność środowiska?
-szacowane w założeniu, że czynnikiem limitującym jest wydajność fotosyntezy(1000 mld)
-Szacowane np. USA w latach 70-tych-1 mld
-szacowane np. Średni poziom będzie taki jak w latach 90-tych przy wyrównanym rozmieszczeniu- 6 mld przy założeniu, że wszyscy będą wegetarianami, lub 2,9 mld gdy 25% będzie żywności pochodzenia zwierzęcego.
-teraz 6 mln rocznie umiera z głodu lub niedożywienia
Czy zahamowanie wzrostu populacji jest możliwe?
Najludniejsze państwa i państwa o dużym potencjale rozrodczym znajdują się w fazie częściowej i przemysłowej
-epidemie AIDS -poprawa opieki zdrowotnej
Wojny - wyczerpywanie zasobów wody -edukacja
- głód ziemi - wzrost poziomu życia
- planowanie rodziny
-rozrodczość (ekonomia, ZUS, ręce do pracy)
-przyczyny kulturowe(rodzimy wojowników)
Zahamowanie wzrostu poprzez powrót do pierwszej fazy
-AIDS-20% populacji w Afryce wymrze (w tej chwili około 6 tysięcy osób umiera dziennie). 16 krajów ma ponad 10% zarażonych.
-wyczerpywanie się zasobów wodnych, brak wody=brak żywności
-głód ziemi
Wzrost populacji prowadzi do rozdrobnienia gospodarstw( nigeria teraz:0,16ha/os, 2050:0,06ha/os)