Zastosowanie fotoperiodu w regulacji kwitnienia (http://hyperreal.info/fotoperiodyzm - konopie hehe)
Fotoperiodyzm: reakcja roślin na czas trwania i periodyczne następstwo w czasie okresów światła i ciemności. Reakcja ta przejawia się w postaci zakwitania, a także innych procesów np.: wytwarzania bulw, krzewienia, przejścia w stan spoczynku, opadania liści itp.
Rośliny różnią się w reagowaniu na czas trwania światła i ciemności.
Rola okresu ciemności.
W roślinach krótkiego dnia zachodzą w ciemności reakcje chemiczne wrażliwe na światło, które pobudzają kwitnienie. [ma to związek z systemem fitochromowym] Światło hamuje przebieg tych reakcji i tym samym powstrzymuje kwitnienie. Ażeby więc rośliny krótkiego dnia zakwitły, należy je zaciemnić na odpowiednio długi okres, gdyż tylko w takim przypadku reakcje owe przebiegną do końca i spowodują zakwitnięcie. Skrócenie tego okresu nawet o kilka minut powstrzymuje kwitnienie. Przedłużenie natomiast nie ma wpływu na zakwitniecie; rośliny krótkiego dnia mogą zakwitnąć nawet podczas nieprzerwanej ciemności, pod warunkiem dostarczenia im związków organicznych, np. sacharozy, których niezbędność jest spowodowana brakiem fotosyntezy.
Indukcja fotoperiodyczna. Wiele gatunków roślin wymaga odpowiednich okresów ciemności i światła tzw. induktywnych fotoperiodów ażeby zakwitnąć. Nasuwa się pytanie ile tych okresów potrzeba, by pobudzić roślinę do kwitnienia. Doświadczenia wykazały, że na ogół wystarcza stosunkowo mała liczba sprzyjających kwitnieniu cykli fotoperiodycznych dla wywołania kwitnienia, nawet wtedy, jeżeli bezpośrednio po tym nastąpią fotoperiody nieinduktywne dla zawiązania kwiatów.
Takie następcze działanie fotoperiodu nazywamy indukcją fotoperiodyczną, o roślinach zaś, które zostały poddane odpowiedniemu fotoperiodow i wskutek tego zakwitną po pewnym czasie, mówimy, że zostały zaindukowane.
Miejsce percepcji bodźca fotoperiodycznego. Roślina pozbawiona liści nie wykazuje reakcji fotoperiodycznej, tzn. zmiany okresów ciemności i oświetlenie nie wpływają na jej zakwitanie. Jeżeli natomiast oddziaływać określonym fotoperiodem jedynie na liście, to roślina zakwitnie tak, jak gdyby oddziaływać fotoperiodem na całą roślinę. Bodziec świetlny przyjmowany jest zatem przez liście, zwłaszcza młode i rozwijające się, a nie przez merystem wierzchołkowy, jakkolwiek on właśnie wytwarza zawiązki.
Wykorzystując fotoperiodyzm można sterować kwitnieniem. Efekt ten osiąga się sztucznie zmieniając długość dnia.
Można skracać długość dnia, nakrywając rośliny rano lub Wieczorem materiałem nie przepuszczającym światła. Znacznie łatwiej jest przedłużać dzień przy użyciu światła elektrycznego. rośliny reagują na bodziec fotoperiodyczny już przy bardzo niskim natężeniu światła.
Rodzaje spoczynku roś i sposoby przerywania (CHMIEL)
Spoczynek pierwotny – czynniki zew i wew
spoczynek bezwzględny – autonomiczny, spowodowany wew właściwosciamy roś; dojrz morfologiczna, charakt klimat umiark- okresowość por roku, dla określenia zaawansowania stanu spocz bezwzgl przyjęto określenia: spocz wstępny, srodkowy i koncowy
spoczynek względny – aitonomiczny, wywołany niesprzyjającymi warunkami klimatycznymi, dojrzałość fizjologiczna
Spocz wtorny – niewłaściwe przech nasio, zahamowanie kiełk pod wpływem niekorzystnych war zew
Preparowanie ros cebulowych – przetrzymywanie po zbiorze w scisle okr temp o zakresach opt dla poszczególnych stadiow rozwojowych i jak najwcześniejszym osiagnieciu przez roś tzw stadium G, tj powstawania słupka. Wczesniejwczesniejsze osiagniecie st G – przyspieszenia zakwitania o 3-5tyg
Ciepłe kapiele, para wodna – dział temp na wykształcone już org kwiatowe w cebuli czy paku, nie maja większego zast
Zamrazanie lub schładzanie nasion – 2-10tyg w chłodni, temp 2-5stC. Po przejściu proc schłodzenia – dział tem odp dla danego gat, eliminowanie róznic w term zakwitania miedzy ros poch np. z roznych stanowisk; bardziej wyrównany term zakwitania i równomierne kwitnienie; zbyt niska – uszk pakow kwiat; zbyt krotki okr schładzania – może nie wyst do pelnego pobudz kwitnienia, lub wyrastanie kwiatow bez lisci; atmosfera w chłodni – duza wilg i wolna od etylenu, gdyż etylen może spowodować poważne uszk zawiazkow
Hormony roślinne – giberyliny, etefon, IBA, IAA, NAA, , 2,4 D, BA, kinetyna – stos oddzielnie lub zmieszane w odp stężeniach; stosowanie: roztwory wodne do moczenia – kłącze, bulwy; opryskiwanie, pasta lanolinowa do smarowania, pudry talkowe do zanurzania; stosowane stężenia (0,25-1,0%) i sposób traktowania – zależy od materiału ros i głębokości spocz; zalety giberyliny – wcześniejsze kwitnienie i jednoczesne wyrastanie lisci, wydłużanie szypułek kwiatowych; etylen w prep tulipanow pozwala przyspieszyc wyksztalcenie słupka az o 13 dni;giberylina – roztwor 500-3000 ppm – moczenie nasion przez kilka do 24h w temp pokojowej
Temperatury w pędzeniu tulipanów
Pierwszym etapem przygotowywania cebul do pędzenia na grudzień i początek stycznia jest preparowanie.
7 - 10 dni – 34 ºC
5 - 6 tygodnie - 20 ºC
Aż do wytworzenia się wewnątrz cebul zawiązków kwiatów (stadium G).( gdy całkowicie wytworzą się płatki okwiatu, pręciki i znamię słupka) – wówczas obniża się temperaturę do 17 ºC.
W celu przygotowania roślin do szybkiego wzlotu w szklarni cebule wymagają chłodzenia w temperaturze +9 lub +5 ºC przy czym długość stosowania niskich temperatur zależy od odmiany i terminu pędzenia.
Tulipany pędzone metodą standardową wymagają 14-20 (22) tygodni chłodzenia. (wymagają chłodzenia już od sierpnia najpierw na sucho – w chodni, potem, po umieszczeniu w skrzynkach, w dołownikach lub w miejscach do ukorzeniania. Zaletą tych miejsc jest możliwość kontroli temperatury, zdrowotności roślin a także uniknięcie pracochłonnego dołowania)
Tulipany +5 ºC wymagają 10-14 tygodniowego okresu chłodzenia.
Tulipki przeznaczone na późniejszy okres nie są już preparowane, ale tylko chłodzone. Na sucho i w dołowniku, bądź tylko w dołowniku.
Tulipany pędzone metodą +5 ºC, traktowane są niską temperaturą wyłazie w chłodni, a następnie sadzone wyprostna zagony w szklarni.
Sposób przygotowania cebul na poszczególne terminy jest różny i zależy od odmiany. Temperatura w szklarni i ogrzewanym tunelu podczas pędzenia w bardzo wczesnym terminie powinna wynosić 18 - 20 ºC, a od połowy stycznia 16 - 18 ºC
Tulipany pędzone metodą +5 ºC wymagają temperatury 14 - 16 ºC
Przyspieszenie wynosi 2-3 tygodnie w porównaniu do odmian gruntowych.
Sadzenie pod koniec października.
Różnice: metoda standardowa(+9 ºC) polega na sadzeniu cebul do doniczek lub skrzynek ukorzenianiu w dołowniku, lub specjalnym pomieszczeniu i pędzeniu w szklarni przez 3-4 tygodnie. (do szklarni przenosi się skrzynki dopiero wtedy kiedy cebule są dobrze ukorzenione, a pierwszy liść ma około 6-8 cm długości.
Metoda (+5ºC) jest uproszczona bo po odpowiednim przygotowaniu cebule sadzi się wprost na zagony, gdzie się ukorzeniają, kwitnące rośliny otrzymuje się po 5-7 tygodniach.
Tulipany zajmują pierwsze miejsce wśród pędzonych roślin cebulowych, zarówno w produkcji na kwiat cięty jak i do sprzedaży w doniczkach. Normalny sezon ich pędzenia rozpoczyna się w pierwszych dniach grudnia i trwa do końca kwietnia. Dzieli się go zwykle na pięć okresów:
1. bardzo wczesny - grudzień,
2. wczesny - styczeń,
3. średnio wczesny - luty,
4. późny - marzec,
5. bardzo późny - kwiecień.
Jednakże rośliny te mogą być pędzone przez cały rok dzięki metodzie zamraża¬nia cebul. W tym celu cebule sadzi się do skrzynek w końcu października, następ¬nie wstawia je do chłodni, gdzie w temperaturze 9°C ukorzeniają się w ciągu 8 ty¬godni, potem zostają zamrożone w temperaturze od -2 do 0° C na okres 5-8 miesięcy, dzięki czemu mogą być pędzone od maja do listopada. Odmiany pędzone tą metodą - np. 'Paul Richter', 'Golden Milady' - noszą nazwę tulipanów ESKIMO. Powyższa metoda jest jednak kosztowna, dlatego dotychczas stosowana jest na małą skalę.
Wzrost i rozwój tulipanów jest kształtowany przez działanie na ich cebule układu temperatur: wysokich - niskich - umiarkowanych
Jakie kryteria – okoliczności – decydują o weg/gen rozmnazaniu roślin
Zasady systematyki i pisowani nazw ros
Podstawowy takson – gatunek (sp.). Zasada priorytetu – za nazwę właściwa uważa się tę, która została wcześniej we właściwy sposób opublikowana, tzn. drukiem, i opatrzona opisem (diagnoza) w jezyku łacińskim. Dla każdej z gr roś przyjęto daty wyznaczające początek współczesnej nomenklatury, dla naczyniowych 1 maja 1753. Obezna systematyka – klasyfikacja hierarchiczna. Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Botanicznej wyróżnia 12 głównych rang taksonomicznych w hierarchii: królestwo, gromada, klasa, rząd, rodzina, plemie, rodzaj, sekcja, seria, gatunek, odmiana i forma.
Nazwy gatunkowe roślin sa podwójne – binarne: nazwa rodzajowa i epitet gatunkowy i określa się je jako binomeny lub nazwy binominalne. Pierwszy człon nazwy jest zawsze rzeczownikiem, drugi przymiotnikiem, po łac nazwie naukowej zwykle umieszcza się skrót badacza, który jako pierwszy opisał gatunek.
Nazwy rodzajów lub taksonów wyższych od rodzaju sa jednowyrazowe i pisze się bez naswisk autorów. Nazwy rodzajów powst zazwyczaj od nazwy jednego z gat. Dla rozróżnienia rangi taksonów zyższych od rodzau, np.. rodziny, tworzy się od nazwy jednego z rodzajów należących do danej rodziny przez dod odp końcówki:
- nazwa rodziny –aceace po polsku –owate
- nazwa rzedu –ales po polsku –owce
- nazwa klasy –opsida
- gromady –phyta
Nizsze rangi w obrebie gat – podgatunek (subsp., ssp.), czyli ekotyp. Różnice gatunkowe wyst w obrebie tego samego siedliska – odm botaniczna; forma – sporadycznie wyst w populacji, rózni się jedna lub kilkoma cechami
Odm uprawne – powst w skutek celowej i swiadomej dział człowieka, zapisuje je się pismem prostym i duza pierwsza litera (bez wzgl na liczbe członów). Nazwy odm uprawnych musza poch z jezykow współczesnych, np. ang lub jezyka hodowcy, nie mogą być tłumaczone i zawsze powinny być podawane w oryginalnym brzmieniu, wyjątek nazwy odm opublikowane przed 1 stycznia 1959. Tylko one mogą być słowami z jez łac, np. Taxus baccata ‘Variegata’.
Nazwa odm upr – łatwa do wymówienia, wykluczajaca pomyłki z innymi nazwami, uzyta w obrebie tego samego rodzaju tylko 1 raz. Przy nadawaniu nazw unikać nazw zaw więcej niż 10 sylab lub ok 30 liter, nie powinna zawierac określenia wartościującego, nie może być nazwa tożsama z istniejaca nazwa botaniczna rodzaju, nie można umieszczać takich wyrazow jak: siewka, krzyzówka, mutant, sport, chimera, forma, odmiana i mieszaniec. Nazwe odm upr trzeba zapisywać zawsze z zastosowaniem górnych pojedynczych apostrofów.
Tworzenie pol nazzw – z tłumaczenia łac epitetów trzeba się upewnić czy wcześniej nie został uzyty dla tego gat inny epitet naukowy, jeśli prop nazwa pol wynika z tłum poch od nazwy synonimowej to należy ja podac jako synonim botanicznej nazwy.
Przy zapisie pol nazw gat zawsze pisze się mala litera. Jeśli nazwa odm i gat poch od nazwiska to duza litera.
Cultivar – odm upr, jako najnizsza a zarazem podstawowa jedn w systematyce, jest w tej klasyfikacji łaczona z bezp nazwa rodzajaowa ros upr np. Lilium ‘Casablanca’, z nazwa gat jest łączona tylko wtedy gdy jesteśmy absolutnie pewni ze pochodzi od właśnie tego gatunku. Obecnie pisząc nazwe odrzuca się wszystkie wewnątrz gat taksony, jak również formuły mówiące o mieszancowym pochodzeniu na poz gat i nizej.
Podstwawy klasyfikacji roś upr powinny być oparte przede wszystkim na cechach najbardziej charakterystycznych i ważnych z użytkowego ptk widzenia.
Odm upr można klasyfikować w gr na podst jakiejś cechy. Pełna nazwe każdej z tych grup należy napisac np.: Cyclamen persicum Grupa Concerto albo krócej Cyclamen Grupa Concerto. (concerto – odm wielokwiatowe). Nazwy grupy łącznie z wyrazem Grupa piszemy duza litera, zwykła czcionka i bez apostrofów. Gdy opis dot konkretnej odm wówczas stos nawias np.: Cyclamen persicum ‘Bolero’ (Grupa Pannevis F1) albo Cyclamen ‘Bolero’ (Grupa Pannevis F1) nazwa gr odm powienna poch ze współczesnego jezyka. Brzmienie łac może być tylko wtedy, gdy gr odm upr poch od zaakceptowanej łacińskiej nazwy epitetu gat
Formuła mieszanca miedzygat skł się z nazw obu form rodzicielskich połączonych znakiem „x”, najpierw się pisze nazwe ros matecznej ze znakiem ♀ a na drugim miejscu ojcowskiej ze znakiem ♂. Przy zapisach roboczych znaki te sa pomijane. Nazwa botaniczna mieszanca zawiera znak „x” miedzy nazwa rodzajowa a epitetem gat nadanym dla nowego mieszanca. Nazwe odm upr takiego mieszanca umieszcza się na końcu formuly wyjściowej lub na końcu nazwy botanicznej.
Przy zapisie formuły mieszanca miedzyrodzajowego nazwe form rodzicielskich łaczy się znakiem „x”, a nowa nazwe botaniczna tworzy się zazwyczaj z kombinacji części nazwy obu rodz rodzicielskich poprzedzonej znakiem „x” oraz epitety gat.
Gdy przy powst biora udział więcej niż 3 rodz, to nazwe bot tworzy się od nazwiska twórcy z dod końcówki „ara”.
Przy zapisie nazwy mieszanca wegetatywnego utw przez szczepienie stawia się przed nazwa bot utworzona z poł fragm. Nazw komponentów zamiast znaku „x” znak „+”, formule takiego mieszanca tworzy się z nazw form wyjściowych umieszczonych w porządku alfabetycznym poł znakiem plus. Niekiedy z nazwa rodzajowa mieszanca lub jego nazwa gat bezp zapisuje się nazwe odm upr.
Kazda jednostka systematyczna musi mieć tylko 1 poprawna nazwe.
Wyjasnij term hodowla
Hodowla jest to działanie człowieka w celu wytworzenia nowych odmian o określonych cechach estetycznych i gospodarczych. Hodowcy wykorzystują konwencjonalne, takie jak krzyżowanie, selekcja, a także niekonwencjonalne np. indukowanie mutacji przy użyciu środków chemicznych i fizycznych. Nowa wyhodowana odmiana powinna różnić się od istniejących morfologicznie, odpornością na choroby i szkodniki, zwiększoną bujnością lub innymi cechami.
Hodowla zachowawcza umożliwia utrzymanie czystości w obrębie odmiany.
Temperatura w procesie rozmnazania roślin
Porównaj sterowana uprawe chryzantem z upr przy normalnej dł dnia (CHMIEL)
Uprawa tradycyjna
– nieogrzewane tunele foliowe - Ukorzenione w kwietniu, od maja upr na pierwszy pak koronowy – odm wczesne i śrwczesne, niewrażliwe na wys wilg pow i chlody, sadzenie w maju 25-44 roś na m2, intensywne podl roś po posadzeniu = pedy zbyt wcześnie nie drewnieją
Prowadzeniooe na 1 ped - krotsza upr, jednoczesne zakwitanie, brak palikowania
- szklarnia ogrzewana – sadzonkowane w czerwcu(odm sł rosnące) lub w lipcu, decydując się na kwitnienie paka szczytowego; szklarnia we wrześniu; długotrawały, pracochłonny i drogi sys upr, silne drewnienie łodyg, skórzaste i grube liscie staja się kruche i łatwo odpadają od lodygi; nadmierna wysokość, trzeba chronić przed wywracaniem; lepiej wiec sadzonkowac możliwie jak najpóźniej
Odm doniczkowe na 3-5 pedów jednokwiatowych, gałązkowe – 3 pedy wielokwiatowe; ukorzenione w maju sadzi się w czerwcu i uszczykuje nie później niż w ost dekadzie tego miesiąca lub na pocz lipca; uszczykiwanie pedów opoznia kwitnienie; odm pozne – rezygnacja z uszczykiwania, do 1 doniczki po kilka ukorzenionych sadz
Uprawa sterowana
Opt dł dnia – 16h. 2 sposoby doświetlania:przedłużenie dnia od zmierzchu do godz zamykającej 16h lub przerywając noc (tansze)
Zaciemnia się najczęściej od 17 do 7 a latem w dn upalne od 18. Dwudniowa przerwa opoznia kwitnienie; przez osłony nie pow przedostawać się swiatło o natężeniu przekraczającym 20 lx
Po ukorzenieniu sadz – szklarnia rozstawa 12,5x12,5, 12,5x15 lub 15x15 (zal od odm, pory roku, spos upr); uprawia się przez 4-9tyg w zal od pory roku; jeśli konieczne doświetlanie – 50-200 lx na 1m2 pow upr;
Dzień krótki gdy osiagna wys 20-30 cm i 18-28 lisci, można przerwac gdy pak kwiatostanowy się zabarwi; odm do takiej upr – wczesne, słaby wzrost i dobre krzewienie
Nieukorzenione drobnokwiatowe wprost do doniczek, 2000 lx; doświetlanie od 1dnia przez 2-3 tyg – przyspieszenie ukorzeniania i ogr wzrostu ros; uszczykiwanie i krótki dzień; pozna jesien i zima – dzień krótki 10 godz = 3000-5000lx – 2-3tyg rozwoju generatywnego; krótki dzień bez doświetlania asymilacyjnego.
Polska – uproszczona met sterowania: nawet w upr pod folia, sadzonkowanie w poł lipca, doniczkowanie – pocz sierpnia, uszczykiwanie – nie później niż 20 sierpnia; zaciemnianie przez 14godz stos się przez miesiąc 20sierp – 20 wrzesien, kwitnienie koniec października
Uprawa mateczenika i rozmnażanie chryzantem
Rośliny chryzantem przeznaczone do założenia matecznika powinny być zdrowe i starannie wyselekcjonowane z roślin najdorodniejszych, o typowym dla odmiany kształcie i zabarwieniu koszyczków kwiatowych.
Jesienią, po skróceniu korzeni o 1/3 i usunięciu resztek starej, zdrewniałej łodygi sadzi się rośliny mateczne w szklarni na stołach. W trakcie sadzenia należy wykonać cięcie wyrównujące , polegające na skróceniu pędów za długich oraz rozetkowatych. Pędy zakończone pąkami kwiatostanowymi, zainicjowanymi w okresie poprzedniego kwitnienia roślin, przycina się tuż nad ziemią.
Podczas zimy utrzymuje się w mateczniku temperaturę 4-6oC. Mniej więcej miesiąc przed planowanym terminem sadzonkowania temperaturę podnosi się do 16oC, aby pobudzić rośliny do intensywnego wzrostu i wytworzenia dużej liczby pędów przeznaczonych na sadzonki.
W uprawie sterowanej sadzonki potrzebne są przez cały rok, więc postępowanie z matecznikiem jest inne.
Najpierw jaruje się rośliny mateczne przez 2-4 tygodnie w szklarni, w temperaturze nie przekraczającej 10oC. Po tym okresie podwyższa się temperaturę do 16oC i doświetla się rośliny, przedłużając dzień do 16 godzin. Zalecane jest natężenie światła - do 5000 lx- pochodzące z lamp sodowych, gdyż zapobiega przedwczesnemu tworzeniu się pąków kwiatostanowych oraz zwiększa wydajność roślin matecznych.
Utrzymanie roślin matecznych w odpowiedniej kondycji przez cały rok jest bardzo trudne. Dlatego w systemie uprawy sterowanej rolę roślin matecznych spełniają sadzonki. Zaraz po ukorzenieniu uszczykuje się je w celu rozkrzewienia, a następnie w warunkach podanych wyżej eksploatuje przez 3 miesiące. Z takiego matecznika pobiera się sadzonki do założenia następnego matecznika, cykl ten powtarza się przez cały rok. Wydajność matecznika zależy od sposobu jego uprawy oraz od pory roku i odmiany. Z 1m2 uprawy można uzyskać 200-500 sadzonek miesięcznie.
Na sadzonki tnie się pędy długości 6-10 cm z 3-5 liśćmi i umieszcza w podłożu (perlit + torf, pH 5,5-6,5) na głębokości 1cm, w rozstawie 5 x 5 cm. Korzystne jest potraktowanie nasady sadzonki ukorzeniaczem zawierającym IBA. Konieczne jest częste zraszanie lub zamgławianie sadzonek oraz okrywanie osłonami foliowymi by nie przywiędły. Temperaturę podłoża trzeba utrzymywać na poziomie 16-18oC, a powietrza 14-15oC.
Ukorzenianie sadzonek trwa 2-5 tygodni; najkrócej w czerwcu i lipcu, najdłużej w grudniu i styczniu. Decyduje o tym przede wszystkim światło, którego niedobór w zimie opóźnia inicjację korzeni i ich wzrost. Dlatego też, przynajmniej do lutego sadzonki powinny być doświetlane w czasie ukorzeniania, tak by naturalny dzień przedłużyć do 16-18 godzin przy natężeniu światła 5000 lx.
W chłodni, w temperaturze 3oC nieukorzenione sadzonki chryzantem można przechowywać 2 tygodnie. W specjalnych komorach o temperaturze 2-3oC przy wilgotności względnej powietrza 98% i obniżonym ciśnieniu do 0,15-0,20 atm. przez 3-7 tygodni. Sadzonki ukorzenione można przechowywać w chłodni o temperaturze 0,5oC przez 2 tygodnie.
Rozmnażanie chryzantem in vitro polega na poprzecznym dzieleniu pędów wyrosłych z eksplantatów zawierających merystemy, namnażaniu pozyskanych w ten sposób jednowęzłowych mikrosadzonek i ich ukorzenianiu na pożywce MS. Z jednego eksplantatu uzyskać można w ciągu roku dziesiątki tysięcy roślin potomnych, wolnych od bakterii i grzybów chorobotwórczych, a po zastosowaniu dodatkowych zabiegów, także od wirusów. Otrzymane w ten sposób zdrowe rośliny przeznacza się w praktyce wyłącznie na mateczniki, z których później pozyskuje się sadzonki do produkcji towarowej. Sadzonki chryzantem wyprodukowane in vitro i przeznaczone bezpośrednio do dalszej uprawy tworzą pędy rozetkowate, niezdolne do kwitnienia. Dlatego trzeba je najpierw 2-3 razy przyciąć, aby się rozkrzewiły, a nowo wyrosłe pędy boczne należy ściąć i ponownie ukorzenić. Dopiero z takich sadzonek wyrastają rośliny zdolne do kwitnienia.
????? Uprawa chryzantem ciętych i doniczkowych na 1 XI (wykład)
Ukorzeniac 20 kwietnia – 15 maja, sadzenie do doniczek lub luzem w zagonach, bezwzględnie zakonczyc uszczykiwanie 20-30 VI
Wyj poj – 7tyg odm chryzantem
7- tygodniowa odmiana chryzantem oznacza, ze od momentu rozpoczęcia oddziaływaniem dniem krótkim do pełni kwitnienia uplywa 7 tyg. w tym czasie roślina przechodzi 3 stadia rozwojowe: mikroskopowy - niezależnie od odmiany trwa 4 tyg., makroskopowy- zależny od odmiany, rozwiniecie koszyczka kwiatowego-zalezne od odm. Inaczej jest to reakcja tyg. lub fotoperiodyczna i jest wskaznikiem wczesnosci odmiany, ktore klasyfikuja je do tzw.grup reagowania.
Jak można sterowac term kwitnienia chryzantem
STEROWANIE PROCESEM KWITNIENIA – Uzyskanie kwitnienia w zaplanowanym terminie, innym niż naturalny, na skutek działania odpowiednią : temperaturą, światłem, długością dnia, wilgotnością itp..
WPŁYW ŚWIATŁA
Światło odgrywa najważniejszą rolę w rozwoju chryzantem. Istotne są wszystkie aspekty oddziaływania; okres działania światła w ciągu doby (fotoperiod), natężenie światła oraz jego jakość.
Chryzantemy to rośliny dnia krótkiego, rozwijają się wegetatywnie przy długim dniu, a generatywnie przy krótkim (zazwyczaj pon. 14 godz.)
Krótki dzień w warunkach naturalnych nie zawsze warunkuje kwitnienie, zawsze jednak w większym lub mniejszym stopniu przyspiesza proces rozwoju paka kwiatostanowego.
Istnieją dwie krytyczne długości dnia: pierwsza warunkuje inicjację pąka kwiatostanowego; druga umożliwia mu prawidłowy rozwój, aż do kwitnienia. Drugi fotoperiod jest krótszy od pierwszego o 1 – 4 godzin.
Krytyczne długości dnia zależą również od temperatury. Po podniesieniu temperatury z 16 do 27 st.C odmiany wczesne i średnio wczesne tworza pąki szybciej przy dłuższym, a odmiany póżne – przy krótszym fotoperiodzie.
W uprawie sterowanej światłem i temperaturą, kiedy tworzą się jedynie paki szczytowe, rozwój generatywny podzielić można na trzy etapy:
- Rozwój mikroskopowy paka kwiatostanowego ( trwa zawsze 4 tyg. u wszystkich odmian
- Rozwój makroskopowy pąka kwiatostanowego ( zróżnicowany u odmian ; im póżniejsza odmiana tym dłuższy okres )
- Rozkwitanie koszyczka kwiatowego ( okres różny u poszczególnych odmian )
Chryzantemy klasyfikuje się według reakcji fotoperiodycznej, określając liczbę tygodni jakie muszą upłynąć od nastania naturalnego okresu krótkich dni lub rozpoczęcia zaciemniania do pełni kwitnienia.
Odmiany które osiągają pełnie kwitnienia po:
- 6 – 8 tyg. zalicza się do odm. wczesnych.
- 9 – 11 tyg. to odmiany średnio wczesne
- 12 – 15 tyg. to odm. póżne
Długi dzień tj. 16 godzin na dobę, wpływa korzystnie na rozwój wegetatywny i umożliwia wyrośnięcie roślin na pożądaną wysokość.
Przedłużenie dnia uzyskuje się przez zastosowanie doświetlenia żarówkami o takiej mocy, aby oświetlenie 1metra kwadratowego powierzchni uprawy wynosiło minimum 80 – 120 lux.
Doświetlanie stosuje się jako przedłużenie naturalnego dnia, albo w nocy, w godzinach 22.00 – 3.00.
Doświetlanie zastosowane codziennie przed inicjacją pąka utrzymuje rośliny w fazie wzrostu wegetatywnego, tak jak naturalny, długi dzień.
Czas doświetlania zależy od aktualnej długości nocy i nie powinien przekraczać 4 godzin.
Długi dzień można stworzyć przez przerwanie ciemności światłem o bardzo niskim nateżeniu – 21,5 luksa.
Optymalne natężenie światła dla wzrostu wegetatywnego wynosi 5000 lux., przez około 8 – 10 godz. na dobę. Przez pozostałą część fotoperiodu światło może być bardzo słabe.
W uprawie sterowanej, dla przyspieszenia rozwoju pąka kwiatostanowego, wykorzystuje się ilościowy sposób reagowania chryzantem na fotoperiod, skracając dzień przez zaciemnianie.
Dzień krótki, tj. 10 – 12 godz. światła na dobę, oraz temp. nocy około 16 st.C przyspieszają proces inicjacji i rozwoju pąka kwiatostanowego.
Wskazane jest zaciemnianie roślin do momentu zabarwienia się pąków.
WPŁYW TEMPERATURY
Optymalna temperatura dla mikroskopowego rozwoju pąka kwiatostanowego to 16 st.C. w póżniejszym rozwoju pąka, gdy już rozwija się koszyczek, temperaturę można obniżać co tydzień o 1 – 2 st C do 10 st.C.
Zbyt wysoka temperatura ( 25 – 30 st.C ) znacznie opóżnia rozwój chryzantem bądź całkowicie hamuje kwitnienie.
Dlaczego zmniejsza się prod chryzantem wielkokwiatowych
- większa możliwość zastosowań chryzantemy drobnokwiatowej - do domu
- drobnokwiatowa jest tańsza produkcji, mniej pracochłonna przy uszczykiwaniu - bardziej opłacalna
- zmienia się moda - miniaturyzacja ( w Holandii najbardziej popularne są drobnokwiatowe, na Ukrainie dominują wielkokwiatowe)
- drobnokwiatowa jest bardziej dekoracyjna zwłaszcza forma kulista
- drobnokwiatowe przemarzają w mniejszym stopniu niż wielkokwiatowe ( na cmentarzu)
Porównanie upr chryzantem wielko i wielokwiatowych
???????Zasady i term ciecia róż w szklarni w upr trad
I rok poł VIII – ciecie wyrównawcze – pozostają 3-4 pedy zdrowe pedy, przyciać na 3-4 lisciem (oberwać lisc)
Grudzień – ciecie zimowe – przeswietlenie, odmłodzenie
Cykl prod krzewów róz w upr trad
Tradycyjna -róże sadzimy na jesieni lub na wiosnę co 40cm pienne co 60-80cm podkładek. Przechodzą okres spoczynku w temp 3-6 C, w I-II pąki ruszają, podnosimy temp nocy do 9-11 C a ok. 6 tyg po posadzeniu podlewamy. Wzrost przy 18-20 C, wiązanie pąków 18 C. W 1 roku rozbudowa krzewów, uszczykiwanie pąków, tnąc pędy z kwiatami ogranicza się pow. asymilacyjna. Na krzewie zostawiamy tylko silne paki. Pędy wyrastające z miejsca okulizacji - cenna rozbudowa krzewu, w poł VIII ciecie wyrównawcze w celu obfitego kwit w X, zbiór XI, ogrzewamy szklarnie dla lepszego kwitnienia.
Metody tradycyjne, uprawa na zagonach, z wyłączeniem ogrzewania szklarni i zimowym spoczynkiem krzewów pozwalały uzyskiwać zaledwie 80–150 kwiatów z m kw.
Porówna trad i nowoczesna upr róż
W problematyce związanej z różami kluczowym zagadnieniem jest produkcja krzewów róż. Jest ona niezwykle pracochłonna, długa i kosztowna. Wymaga specjalnych kwalifikacji i urządzeń. Jest trudna do zmechanizowania i zautomatyzowania. Dotychczas odmiany uprawne róż tradycyjnie rozmnaża się przez okulizację lub szczepienie. Rzadziej stosowane jest rozmnażanie przez sadzonkowanie. Jako podkładki stosuje się siewki lub wyselekcjonowane odmiany gatunków R. canina i R. multiflora. Proces produkcji podkładek, przeprowadzenie zabiegu okulizacji lub szczepienia i wyprowadzenie 3-5 pędowego krzewu nadającego się do sprzedaży producentom trwa 2-3 lata.
Obecnie odchodzi się od tradycyjnych metod rozmnażania i produkcji kwiatów ciętych.
Nowoczesne metody produkcji róż pod osłonami w sposób zasadniczy odbiegają od metod tradycyjnych. (uprawy na zagonach, lub na płask w podłożu mineralnym). Dzisiejsza uprawa róż w systemie bezglebowym, czyli metoda z zastosowaniem różnych modyfikacji upraw hydroponicznych wymaga specjalnego przygotowania pomieszczeń. Nowoczesna technologia uprawy róż uwzględnia także stosowanie doświetlania asymilacyjnego i dokarmianie roślin dwutlenkiem węgla. Klimat w szklarni oraz nawożenie i nawadnianie sterowane są automatycznie - przez komputer. W takich warunkach uzyskuje się obfite plony kwiatów, przekraczające ponad dwukrotnie plony otrzymywane z roślin uprawianych tradycyjnie w glebie, ze spoczynkiem zimowym.
Tradycyjna -róże sadzimy na jesieni lub na wiosnę co 40cm pienne co 60-80cm podkładek. Przechodzą okres spoczynku w temp 3-6 C, w I-II pąki ruszają, podnosimy temp nocy do 9-11 C a ok. 6 tyg po posadzeniu podlewamy. Wzrost przy 18-20 C, wiązanie pąków 18 C. W 1 roku rozbudowa krzewów, uszczykiwanie pąków, tnąc pędy z kwitami ogranicza się powierzchnia asymilacyjna. Na krzewie zostawiamy tylko silne paki. Pędy wyrastające z miejsca okulizacji - cenna rozbudowa krzewu, w poł VIII ciecie wyrównawcze w celu obfitego kwit w X, zbiór XI, ogrzewamy szklarnie w celu uzyskania lepszego kwitnienia.
Metody tradycyjne, uprawa na zagonach, z wyłączeniem ogrzewania szklarni i zimowym spoczynkiem krzewów pozwalały uzyskiwać zaledwie 80–150 kwiatów z metra kwadratowego.
japońska
Krzewy róż uprawiane na podwyższonych stelażach, na matach z wełny mineralnej, wymagają innego prowadzenia niż sadzone tradycyjnie w gruncie szklarni.
Metoda a polega na zastosowaniu trzech zabiegów na jednym krzewie – częściowym przyginaniu pędów, częściowym ich przełamywaniu oraz ścinaniu pędów kwiatowych. Wdrożeniu zmodyfikowanej tej metody do praktyki sprzyja nowa technologia uprawy róż w podłożach mineralnych. Róże rosnące w płytkich podłożach, w dużym zagęszczeniu wymagały silnego ciecia i obniżenia wysokości krzewów.
Plon kwiatów i ich jakość zależy od liczby i powierzchni liści na krzewie. Przyginanie ulistnionych pędów, zamiast ich wycinania znacznie zwiększa powierzchnię asymilacyjną rośliny, nie redukując systemu korzeniowego. Odmiany róż różnie reagują na ten zabieg. Są takie, które wymagają odmiennego prowadzenia.
Do formowania krzewów przystępuje się wkrótce po posadzeniu sadzonki róży. Określony kształt krzewu uzyskuje się przez wyprowadzenie pędu pierwotnego, jego przygięcie (przyłamanie), wyprowadzenie pędów kwiatowych i ich ścinanie oraz jednoczesne przyginanie pędów małowartościowych (cienkich i płonnych )
RYSUN!
Sadzonkę róży, ukorzenioną w kostce z wełny mineralnej, ustawia się na macie nasyconej pożywką, Wkrótce wyrasta z niej pęd główny (pierwotny), który prowadzi się do wysokości około 30-40 cm 9zależnie od odmiany i jakości materiału siewnego), a następnie przygina (przyłamuje) się go poziomo. Pęd nie może być zbyt zdrewniały i podatny na złamanie. Redukcja nadziemnej części rośliny powoduje proporcjonalne zmniejszenie systemu korzeniowego. Pozbawienie rośliny części pędów we wczesnym stadium jej wzrostu znacznie opóźnia rozwój i siłę wzrostu krzewu.
Stadium pędu przeznaczonego przygięcia zależy od odmiany i jej skłonności do drewnienia i łamliwości. Zabieg ten wykonuje się najczęściej wówczas, gdy zawiązuje się pierwszy pąk kwiatowy, który trzeba usunąć. Jeśli pęd jest płonny, przygina się go tylko wtedy gdy ma wykształcone wszystkie liście. Pędy przygina Się do czasu wyrośnięcia wartościowych pędów kwiatowych, które pojawiają się u nasady przygiętego pędu jako pionowe pędy pierwszego rzędu. Pędy te pozostawia się na odcinku około 10 cm od podstawy, pozostałe zaś mogą być przyginane lub usuwane.
Przy tradycyjnym prowadzeniu krzewów w glebie zaleca się ścinanie pędu kwiatowego powyżej pierwszego lub drugiego liścia prawdziwego i pozostawianie wartościowego oczka w kącie liścia.
Przy prowadzeniu krzewu z przyginaniem pędu cięcie kwiatów wykonuje się jak najniżej, w pobliżu jego podstawy (knuckle-cut), i uzyskuje następne pędy z oczek śpiących. Przy tej metodzie prowadzenie krzewów handlowy plon kwiatów dają zazwyczaj pędy podstawowe (szparagowe), które następnie rozgałęziają się wydając następne pędy kwiatowe.
Przestawiona metoda prowadzenia krzewów jest obecnie najczęściej stosowana w uprawie róż, na matach z wełny mineralnej, umieszczonych na podwyższonych stelażach, bądź Roz uprawianych w pojemnikach. Przy tym sposobie uprawy ze względu na systematyczne przyginanie pędów nieprodukcyjnych, krzewy pozostają niskie i dostęp światła jest większy.
Naj zabiegi w trakcie prod goździków szklarniowych
Uszczykiwanie – cel: krzewienie, opóźnienie i wydłużenie kwitnienia, nad 4-5 lub 7 wezłem, po ukazaniu się w katach lisci zawiazków nowych pedów
Sukcesywne usuwanie wszystkich wyrastających bocznych pakow kwiatowych
Ciecie – wyłamywanie pedów, przecięcie roślin
Rodzaje cięć w upr goździków
Asortyment kwiatów ciętych w okr zimy XII – III
Jakie czynniki wpł na ranking kwiatów ciętych
Wymagania upr gerbery (CHMIEL)
ŚWIATŁO brak reakcji fotoperiodycznej, plon zal od natężenia, najlepiej dzień 12h, czas od ukazania paka do zakwitnięcia zal od pory roku, zależny od odm, zima 25-28dni, wiosna 16-20, lato 8-15, jesien 18-22. Zimą najopd dzień krotki, dla przyspieszenia kwitnienia wydłuzyc do 14-16h, doświetlając świetlówkami (150-200 lx, 1 lampa o mocy 250 W na m2) przy podwyższonej temp powietrza do 18-20stC, podłoza do 21-25.
TEMP naturalni okr spocz zima i najlepiej temp dzień 10-12, noc 8-10. Może zimować w temp 4-8 ale kwitnie słabiej i 30 dni później. Szklarnia na kwiat cięty – zima dzień 18-20 i noc 12-14. Lato – wys temp zmniejszają plon i pogarszają trwałość kwiatów = trzeba silnie wietrzyć, spryskiwac przejścia i sciany szklarni woda, często zraszac rosliny, cieniowanie szklarni latem, chociaż silne cieniowanie prawie zawsze red plon do połowy i wpl na skrócenie szypułek kwiatowych; opt temp latem dzień 20-25, noc 16-18. Gwa.łtowne skoki temp dnia i nocy – zniekształcenie kwiatostanów. Temp podł – cały czas upr 21-25. Takie temp zimą przyspieszaja kwitnienie, do podlewania wskazana woda lekko podgrzana.
WIETRZENIE wymaga int wymiany powietrza w podłożu i otoczeniu, okresowo wietrzyć szklarnie noca także w zimie, okr wiosenno-letni – stale wietrzyć, upały – dzień i noc
WODA lota – okr int wzrostu – obfite, rzadkie podlewanie, okr zimy – ograniczyć. Można spryskiwac cale kiedy nie kwitna, spryskiwac przejścia i rury – suche powietrze atak przędziorkowi mszyc; zimą kiedy nie rosnie – umiark wilg podłoza, podlewając nie należy zalewac środka ros – msc wyrastania lisci i kwiatostanów, gdyż cala zgnije, z tego tez powodu zimą podlewac ostrożnie, nie mocząc lisci, ostroznioe tez swiezo posadzone roś. Wysadzone w marcu obficie podlewane zakwitają już w lipcu, wysadzane w końcu września i umiark podl zimą kwitna wiosna wcześniej i obficiej niż te które podlewa się zima zbyt dużo.
PODŁOZE lekko kwaśne, pH 5-6,5, bogate w próchnicę, przepuszczalne, piaszczyste, dobre stos powietrzno-wodne.
po zast obornika lub ziemi kompostowej – przed posadzeniem odkazić podłoze przez parowanie. Substraty korowe i torfowe – dod nawozu wapniowego przyspiesza ich rozkład, może zakłócić gosp mikroelementami – bor, mangan, zelazo. Lepsze mieszanki gliny z podglebia z torfem wys(1:1) – trwalsze, dobre stos powietrzno – wodne - - - tzw ziemia znormalizowana S. glina nie więcej Ca niż 300mmg na 1dm3, zaw CaCO3 nie wyżej niż 1-2proc ----- zaburzenia w pobier Mg, Fe i mikroelementów ---- chloroza. Ca 1200-2100mg na 1dm3 – opt zaw w podłożu.
Mieszanina glina, torf wys i kora 1;1;1 lub 2:1:1
Kora, torf wys 1:2 lub 1:3
Wegiel brunatny z torfem niskim 1;1
Wegiel brunatny Glina torf niski 1:1:1
Wełna mineralna – inertna – prostrza upr, roś aktywniej reagują na zabiegi; ferdygacja, wzrost plonu o 20-30proc, kwiaty wyzsza jakość – wieksza śred koszyczka, długość szypuły, poprawa zdrowotnosci
Roś upr na zielen cieta
Zieleń cięta - zielone elementy (liście, pędy) uprawiane do kompozycji, bukietów jako dodatek do kwiatów.
Szparagi uprawiane na zieleń ciętą:
- Asparagus densiflorus
- Asparagus officinalis
- Asparagus seteceus
- Asparagus falcatus
- Asparagus virgatus
Szparagi rozmnaża się z nasion (przed wysiewem moczy się je 24 godz. w letniej wodzie) lub przez podział.
Paprocie uprawiane na zieleń ciętą:
- Nephrolepis cordifolia
- N. exaltata
- Adiantum tenerum
- Cyrtomium falcatum
- Pteris certica
-Arachniodes adiantiformis
-Microsonium scolapandrium
- Sticherus umbellatus
Paprocie na szerszą skalę rozmnażane są głównie metodą in vitro, ale można je rozmnażac także przez zarodniki i podział kłączy.
Palmy upr. na zieleń ciętą:
- Chamaeodora costaricana
- Areca lutescens
- Caryota mitis
Palmy rozmnażane są z nasion.
Rośliny doniczkowe upr. na zieleń ciętą:
- Anthurium andreanum
- Zantedeschia aethiopica
- Aspidistra elatior
- Syngonium podophyllum
- Monstera deliciosa
- Philodendron sellout
- Spatyphyllum hybridum
- Cordylina terminalis
Byliny upr. na zieleń ciętą:
- Hosta sieboldiana
- Hosta fortunei
- Bergenia cordifolia
- Stachys lanata
- Hedera helix
Przygotowanie ros do pędzenia – lilak mieczyk tulipan frezja
Charakterystyka i zastosowanie sukulentów we wnętrzach (CHMIEL I CWICZENIA)
Stanowiska suche, gromadzą wode – mięsiste organy zawierające specjalna tkanke wodna(miękisz wodny) lub w przestworach kom, wytrzymują nawet długa susze – oszczedna gosp wodna, słabsza transpiracja, bardzo silnie rozwinięty sys korzeniowy rozrastający się płytko na dużym obszarze, redukcja blaszek liściowych, ciernie chronią przed zwierzętami i powodują rozpraszanie światła, pokrycie blaszek liściowych bardzo gruba warstwa kutykuli lub włoskami, zdolność do fotosyntezy przy zamkniętych aparatach szparkowych, z wykorzystaniem CO2 powstałego przy oddychaniu, podział pedu u kaktusów na żebra lub brodawki, umożliwiający wzajemne zacienianie poszczególnych żeber
- nadziemne – wys stopien gruboszowatosci, światłolubne, wytrzymałe na susze – niedobór swiatła -----wyciąganie roślin= utrata nat pokroju, słabsze wybarwienie cierni i zahamowanie kwitnienia
- epifityczne – stale zacienione, duza wilg powietrza i podłoża – zbyt duza il światła = przebarwienia na purpurowy, poparzenia tkanek, słabszy wzrost,
Ze wzgl na org magazynujące wode : liściowe – agawy, aloesy, rodziny gruboszowate i przypołudnikowate; lodygowe – kaktusy, wilczomlecze, stapelie; korzeniowe – ceropegia
Podłoze przepuszczalne, stabilna luzna struktura, lekko kwaśne, woda deszczowa lub przegotowana, zima – brak lub oszczędnie, epifityczne – cały rok taka sama wilgotność, przesadzanie wczesna wiosną po całkowitym przerośnieciu podłoza, epifityczne – gdy wzrost słabnie i kwitnienie niezadowalającey
Mimo, że sukulenty występują wśród roślin z różnych rodzin, rzędów, klas a nawet podgromad botanicznych, wyglądem są często bardzo podobne do siebie. Jest to zjawisko konwergencji - podobnego ukształtowania w procesie ewolucji różnych organizmów do podobnych warunków życiowych
Kwitnące ros doniczkowe – przegląd gat i term
Przegląd najważniejszych gat palm
Roś o zdrewniałych pedach do dekoracji wnętrz
Przegląd i zast paproci
Paprocie nie lubią bezpośredniego nasłonecznienia, wymagają stanowisk jasnych lub półcienistych. Lubią wysoka wilgotność powietrza i stale wilgotne żyzne podłoże. Można je rozmnażać przez zarodniki, podział kłączy, jednak zastosowanie techniki in vitro spowodowało wzrost zainteresowania. Paprocie maja szerokie zastosowanie:
Do dekoracji wnętrz: Adiantum tenerum, Cyrtomium falcatum, Asplenium nidus, A. bulbiferum, Platycerium bifurcatum, Pteris certica, Pellaea rotundifolia, Nephrolepis cordifolia, N. exaltata
Na zieleń ciętą: Nephrolepis cordifolia, N. exaltata, Adiantum tenerum, Cyrtomium falcatum, Pteris certica, Arachniodes adiantiformis, Microsonium scolapandrium, Sticherus umbellatus
W ogrodzie i terenach zieleni:
- skalniaki: Phyllitis scolopendrium, Ceterach officinarum,
- zimozielone: Blechnum spicant, Polystichum aculeatum
-pojedyncze: Osmunda regalis, Matteuccia struthiopteris
- zbiorniki wodne: (Thelypteris palustris), Dryopteris cristata
- małe grupy: Polypodium vulgare, Dryopteris filix-mas
Paprocie można sadzić:
- w grupach drzew, pod drzewami
- na północnej ścianie budynków
- nad brzegami wód, nad oczkami i ciekami wodnymi
- na terenach wilgotnych i skalistych, na cienistych skarpach
Pnace ros do dekoracji wnętrz
Rosliny z rodziny ananasowatych - przegląd zast i upr
Z rodz obrazkowatych – przegląd zast
Przegląd gatunków:
• Aglonema sp.
• Anturium cultorum (andreanum)
• Anturium hortulanum (scherzerianum)
• A crasinervium
• A magnificum
• Dieffenbachia amoena
• Dieffenbachia picta
• Monstera deliciosa
• Monstera oblique
• Philodendron elegans
• Philodendron erubescens
• Philodendron scandens
• Philodendron selloum
• Rhaphidophora aurea
• Scindapsus pictus
• Spathiphyllum hybridum
• Syngonium podophyllum
• Zantedeschia aethiopica
• Zantedeschia rehmannii
• Zantedeschia elliottiana
Zastosowanie:
Rośliny uprawiane na kwiat cięty:
Anturium cultorum,
Anturium hortulanum
Zantedeschia aethiopica,
Zantedeschia elliottiana
Pnącza:
Philodendron scandens,
Rhaphidophora aurea,
Scindapsus pictus
Syngonium podophyllum
Kwitnące rośliny doniczkowe:
Anturium cultorum
Anturium hortulanum
Zantedeschia aethiopica
Zantedeschia elliottiana
Spathiphyllum hybridum
Rośliny drzewiaste do dekoracji dużych pomieszczeń:
Dieffenbachia amoena
Dieffenbachia picta
Monstera deliciosa
Monstera oblique
Philodendron elegans
Philodendron erubescens
Philodendron selloum
Gr użytkowe bylin
Główne grupy użytkowe bylin:
1. Rabatowe
2. Parkowo – leśne
3. Skalne
4. Wodne i nawodne
5. Okrywowe
6. Cebulowe
7. Trawy ozdobne
8. Paprocie
Byliny okrywowe
Słonce: Gęsiówka kaukaska –Arabis caucasica
Jastrzębiec – Hieracum sp.
Macierzanka – Thymus sp.
Płomyk szydlasty – Phlox subulata
Rozchodniki – Sedum sp. (acre, album, reflexum…)
Zawciąg pomorski – Armeria maritima
Posłonek ogrodowy – Helianthemum x hybridum
Rogownica – Cerastium sp.
Żagwin ogrodowy – Aubrieta x cultorum
Czyściec wełnisty – Stachys lanata
Smagliczka skalna – Alyssum saxatile
Ubiorek wiecznie zielony – Iberis sempervirens
Skalnica Arendsa – Saxifraga x arendsii
Dąbrówka rozłogowa – Ajuga reptans
Cień: Bodziszki – Geranium sp.
Bluszczyk kurdybanek – Glechoma hederacea
Fiołek wonny – Viola odorata
Rdest pokrewny – Polygonum affine
Jasnota plamista – Lamium maculatum
Barwinek pospolity – Vinca minor
Barwinek większy – Vinca major
Konwalia majowa – Convallaria majalis
Podagrycznik pospolity – Aegopodium podagraria ‘Variegatum’
Runianka japońska – Pachysandra terminalis
Ułudka wiosenna – Omphalodes verna
Hołtujnia – Houttuynia cordata
Epimedium – Epimedium sp.
Funkie – Hosta sp.
Parzydło leśne – Aruncus dioicus
Rodgersja – Rodgersia sp.
Tarczownica tarczowata – Darmera peltata
Tawułki – Astilbe sp.
Zast ros cebulowych
Zastosowanie :
- pod drzewami i na trawie , nasadzenia naturalistyczne w trawę np. krokus
- rabata bylinowa
- zagony wzniesione (w miastach)
- ogrody przydomowe
- łączenie roślin cebulowych z innymi bylinami wiosny
- do pojemników
- nad wodą – kilka gatunków znosi wilgotną glebę – śnieżyca letnia
- sadzenie współrzędne z krzewami róż
- sadzenie w roślinach okrywowych
- kwietniki bylinowe
- w mieszkaniu
- na skalnikach (odmiany niskie , botaniczne)
- miejsca reprezentatywne
- kwiaty cięte
Cechy dobrych bylin (przykłady)
BYLINY to rośliny zielne wieloletnie (trwałe) przechodzące okres spoczynku w postaci kłączy, cebul, bulw, karp korzeniowych i mające zdolność corocznego odnawiania swoich części nad- i podziemnych z tych organów. Byliny pochodzące z naszej strefy klimatycznej z reguły są przystosowane do przetrwania niekorzystnych warunków i dobrze znoszą zimy. Niektóre byliny, z cieplejszych stref klimatycznych mogą wymagać osłaniania na zimę (liście, torf lub inny materiał izolacyjny), a nawet wykopywania i przetrzymywania w pomieszczeniach z temperaturą powyżej 0C (byliny nie zimujące w gruncie).Ponadto można stwierdzić, że nawet najbardziej wytrzymałe na mróz gatunki bylin tracą tę właściwość, jeśli nie zapewni się im dobrych warunków wzrostu i rozwoju.
Cechy dobrej byliny::
• dekoracyjna w okresie kwitnienia, ale estetyczna także przed i po kwitnieniu (Vinca minor, Iris sp., Tradescantia x andersoniana, Hemerocallis x hybridus, Bergenia sp.)
• charakteryzuje się dużą trwałością ulistnienia i długim okresem kwitnienia (Liatra spicata, Echinacea purpurea, Phlox sp.)
• długowieczna, brak oznak szybkiego biologicznego starzenia się rośliny, nie brzydnie z wiekiem
• wytrzymałość na niekorzystne warunki klimatyczne, dobrze znosi zimy, nie przemarza
• wykazuje naturalną odporność na choroby i szkodniki
• łatwa do rozmnożenia
10 najlepszych bylin – uzasadnić wybór – też pasuje odp do pyt wyżej moim zd ;)
10 najbardziej efektownych bylin krajowych (net)
Convallaria majalis
Anemone nemorosa
Anemone sylvestris
Aquilegia x hybrida
Armeria maritime
Aruncus dioicus
Aster amellus
Campanula glomerata
Carlina acaulis
Dianthus deltoides
Euphorbia polychroma
Festuca cinerea
Geranium sanquineum
Hepatica nobilis
Lamiastrum galeobdolon
Lythrum salicaria
Primula elatior
Pulsatilla vulgaris
Sedum acre
Vinca minor
Viola odorata
Byliny upr ze wzg na dekoracyjne ulistnienie (katalog)
Aegopodium podagraria
Ajuga reptans
Ajuga tenorii
Alchemilla mollis
Calluna vulgaris
Aristolochia macrophylla
Achillea tomentosa
Artemisia stelleriana
As arum europaeum
Aurinia saxatilis
Bergenia cordiflora
Brunnera macrophylla
Carlina acaulis
Epimedium x rubrum
Euphorbia myrsinites
Festuca gautieri
f. glauca
geranioum dalmaticum
hosta ventricosa
leontopodium alpinum
nepeta x fasenii
onoclea sensibilis
sagina subulata
sedum ewersii
sempervivum tectorum
yucca filamentosa
Wymienić i opisac gat irysów w kolejności zakwitania (CHMIEL)
I.danfordiae k III – pocz IV – wydłużone, spiczaste cebule, liście czterokanciaste do 30cm po kwitnieniu, pęd kwiat 10cm, kwiaty zółte, 5cm średnicy, dolne liscie okwiatu znacznie większe od górnych, miejsca zaciszne i słoneczne, na glebie próchnicznej, przepuszczalnej, ale wilgotnej, o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym.
I.reticulata IV 15-20cm, jednej cebulki wyrastają maksymalnie dwa liście. Liście długie, smukłe, mieczowate, żebrowane w kolorze szarozielonym, czterokanciaste wyższe od kwiatow. Kwiaty fioletowoniebieskie 6cm średnicy, z pomarańczowym paskiem u dołu. Skalne, doniczki, skrzynki
Irys barbata V-VI (zależy od odm) sztywne, mieczowate liscie, , zesto niebieskoszary nalot, grube pachymorficzne kłacze, bogata skala barw, atrakcyjne przez caly rok, rabaty, zbiorniki, kwiat cięty, słoneczne, polcien, kłacze
I.graminea V-VI , gat krajowy chroniony, słoneczne, Liście wąskie, trawiaste, wysokości 20-40 cm, szerokości 3-7 mm. Kwiaty ukryte między liśćmi, rozwijają się po dwa na pędach kwiatowych wysokości 10-20 cm na szypułkach różnej długości. Dolne listki okwiatu są białawe, gęsto niebiesko żyłkowane, wewnętrzne purpurowo-fioletowe, słupki różowawe. Rabaty, skalne, kłacze
I.sibirica V-VI prawnie chroniony, liscie długie, dość sztywne, pedy puste do 100cm, kwiaty niebieskofioletowe, po 1-3 na wierzchołkach, długowieczna bylina, kłacze
i.pseudacorus V-VII nad zbiornikami, grube rozgałęzione klacza, liscie rownowaskomieczowate, wypukly nerw srodkowy 70-100cm, ped kwiatostanowy 1m rozgałęziony po 2-3 duze zółte kwiaty, ciemnobraz zyłkowanie na zew lisciach okwiatu, lecznicza
I.x hollandica VI wys 60cm, wąskie, sztywne liscie, duże kwiaty białe żółte niebieskie dwubarwne w zal od odm, gł na kwiat cięty pod osłonami, cebule
I.xiphium VI-poł VII – wąskie, rynienkowate liscie, łodyga 60cm z 1-2 kwiatami na wierzchołku, srednica 12cm, purpurowe z żółtym paskiem na dolnych działkach, działki górne ciemniejsze od dolnych, głównie na kwiat cięty, cebula
I.latifolia VI-VII – ped 60cm z 2-3 ciemnoniebieskimi kwiatami, sred 12cm, kwiat cięty, cebula, słoneczne, najwieksza mrozoodpornosc
Iris ensata VI - VII cienkie wąskie jasnozielone liscie do 100cm, kwiaty po 3-4 na wierzch pedu, zew działki okwiatu b.szerokie, ułożone horyzontalnie, wew węższe i krótsze, słoneczne
Byliny kobiercowe do ogr skalnych
Gęsiówka kaukaska –Arabis caucasica
Jastrzębiec – Hieracum sp.
Macierzanka – Thymus sp.
Płomyk szydlasty – Phlox subulata
Rozchodniki – Sedum sp. (acre, album, reflexum…)
Zawciąg pomorski – Armeria maritima
Posłonek ogrodowy – Helianthemum x hybridum
Rogownica – Cerastium sp.
Żagwin ogrodowy – Aubrieta x cultorum
Czyściec wełnisty – Stachys lanata
Smagliczka skalna – Alyssum saxatile
Ubiorek wiecznie zielony – Iberis sempervirens
Skalnica Arendsa – Saxifraga x arendsii
Dąbrówka rozłogowa – Ajuga reptans
10 efektowych bylin do cienia ( katalog)
Rodgersia aesculifolia
Darmena peltata
Heuhera brizoides
Ajuga reptans
Asarum europaeum
Convallaria majalis
Hepatica nobilis
Pennisetum alopecuroides
Alchemilla mollis
Anemone hupehensis
Aruncus aethusifolius
Aruncus dioicus
Astilbe chinensis, japonica
Ros do ogr wrzosowiskowych (KATALOG)
Andromeda polifolia
Calluna vulgaris
Daboecia cantabrica
Erica carnea
Erica vagans
Gaultheria procumbens
Kalmia angustifolia
k. latifolia
k. polifolia
Leucothoe fontanesiana
Pieris japonica
Rhododendron canadense
Armeria maritime
Campanula persifolia
Carlina acaulis
Dianthus deltoids
Festuca glauca
Jasione leavis
Rubus arcticus
Sedum eversii
Stachys grandiflora
Yucca filamentosa
Ros do ogr wodnego (KATALOG)
Ligularia przewalskii
Ligularia dentata
Lysimochia punctata
Rodgersia aesculifolia
Darmena peltata
Onoclea sensibilis
Trollius europaeus
Bergenia cordiflora
Briza media
Caltha palustris
Carex buchananii
Doronicum orientale
Iris sibirica
Matteuccia stuthiopteris
Miscanthus sacchariflorus
Polemonum reptans
Primula rosea
Byliny upr na kwiat cięty
1. Narcissus sp. (Amaryllidaceae)
2. Iris sp. (Iridaceae
3. Hyacinthus sp. (Liliaceae)
4. Tulipa sp. (Liliaceae)
5. Convallaria majalis (Liliaceae)
6. Delphinium x cultorum (Ranunculaceae)
7. Dianthus plumarius (Caryophyllaceae)
8. Chrysanthemum leucanthemum (Asteraceae)
9. Chrysanthemum maximum (Asteraceae)
10. Doronicum caucasicum (Asteraceae)
11. Helenium x hybridum (Asteraceae)
12. Phlox paniculata (Polemoniaceae)
13. Aster novae-angliae (Asteraceae)
14. Aster novi-belgi (Asteraceae)
15. Dendranthema grandiflora (Asteraceae
Przechowywanie bylin niezim w gr ( miejsce, temperatura) - www.jawura.com.pl/przechowywanie_bylin_zima.doc
Większość bulw, cebul i kłączy bylin nie zimujących w gruncie, które sadziliśmy wiosną, należy wykopać we wrześniu lub październiku i przechować aż do wiosny następnego roku, kiedy to znowu umieścimy je w ziemi. Cebule niektórych gatunków można po prostu popakować do papierowych torebek i w ten sposób przechować. Jednak warunki w jakich będziemy przechowywać wykopane cebulki mają znaczący wpływ na to czy uda nam się uzyskać pięknie kwitnące kwiaty w przyszłym sezonie, dlatego warto bardziej szczegółowo zapoznać się z zaleceniami przechowywania poszczególnych gatunków, a także sposobami zabezpieczenia przed działaniem czynników chorobowych.
Pierwszym krokiem, jaki warto wykonać, jeszcze zanim wykopiemy z ziemi cebule, jest odpowiednie przygotowanie pomieszczenia, w którym będziemy je przechowywać. Pomieszczenie takie warto zdezynfekować poprzez pobielenie jego ścian mlekiem wapiennym z dodatkiem lizolu. Urządzenia drewniane nasycamy natomiast roztworem wodnym siarczanu miedziowego. Oczywiście w uprawie amatorskiej, gdy cebulki przechowujemy w piwnicy, w której trzymamy wiele innych rzeczy i sprzętów, zabiegi te często nie będą możliwe do wykonania lub ich wykonanie będzie bardzo uciążliwe, szczególnie jeżeli nie dysponujemy odpowiednimi środkami odkażającymi. W takim wypadku przynajmniej umyjmy gorącą wodą miejsca i skrzynki, w których będziemy przechowywać cebulki, a następnie dokładnie je osuszmy. Ważne jest stworzenie możliwości przewietrzania pomieszczenia przechowalniczego aby móc zapobiegać pojawianiu się wilgoci i regulować temperaturę w pomieszczeniu.
Zbiór bulw, cebul i kłączy przeprowadzamy przy suchej, bezdeszczowej pogodzie, w terminie odpowiednim dla danego gatunku (terminy wykopywania z gruntu są podane przy opisach poszczególnych gatunków roślin cebulowych do nasadzeń wiosennych). Po zbiorze materiał roślinny wymaga oczyszczenia i osuszenia. W tym celu cebule rozsypujemy np. na tacy w miejscu suchym i dobrze wietrzonym. Cebule, bulwy i kłącza dokładnie przeglądamy i odrzucamy egzemplarze z oznakami porażenia chorobami. Materiał wyselekcjonowany do przechowywania dodatkowo zabezpieczamy stosując zaprawianie "na sucho" lub "na mokro" (zabiegi te są szczególnie przydatne w przypadku dalii i mieczyka). Zaprawianie na sucho polega na opylaniu lub nanoszeniu za pomocą pędzelka środków grzybobójczych. Możemy tu wykorzystać takie preparaty jak Kaptan czy Topsin. Zaprawianie "na mokro" polega natomiast na moczeniu materiału roślinnego przez około pół godziny w wodnym roztworze fungicydu. Pomocne będą takie preparaty jak Rowlar czy Benlate. Uwaga - po zaprawieniu cebulek na mokro, należy je ponownie dosuszyć, zanim przeniesiemy je na miejsce składowania.
Szczególne warunki przechowywania poszczególnych gatunków
Warunki przechowywania cebul, bulw i kłączy poszczególnych gatunków różnią się nieco między sobą. Dalię, galtonię i jaskier pełnokwiatowy przechowuje się przesypane ziemią, torfem lub piaskiem. W suchym torfie w temp. 2°C przechowujemy również wrażliwe na mróz orientalne odmiany lilii, bardziej odporne odmiany możemy natomiast pozostawić w gruncie. Kannę przechowujemy wraz z bryłą ziemi, którą należy zimą nieco zwilżać. Acidanterę, cynobrówkę i mieczyki przechowujemy rozsypane cienką warstwą w ażurowych skrzynkach lub na drewnianych podestach.
| Przechowywane gatunki | Zalecana temp. |
|---|---|
| lilie, nerina, tygrysówka | 5°C |
| begonia, dalia, eukomis, mieczyk, paciorecznik, zawilec wieńcowaty | 5-8°C |
| jaskier azjatycki, krokosmia, zefirant | 8-10°C |
| acidantera, błonczatka, galtonia, glorioza, śniedek | 12-15°C |
| frezja, ismena | 15°C |
http://poradnikogrodniczy.pl/przechowywanie.php
Roś jednoroczne na kwiat cięty
Clarkia elegans
Helianthus annuus
Coreopsis tinctoria
Calendula officinalis
Amaranthus paniculatus
Lonas annua
Gypsophilla elegans
Nigella damascene
Delphinium ajacis
Celosia argentea var.plumosa
Celosia argentea var.cristata
Chrysanthemum coronarium
Ch. parthenium
Ch. carinatum
Gailardia aristata
Ziania elegant
Dianthus caryophyllus
D. chinensis
Nemesia strumosa
Limonium sinuatum
Limonium suworowii
Phlox drumondii
Verbena hybryda
Sekwencja ros na kwietniku sezonowym
I początek kwietnia
Cebulowe byliny wiosny: Tulipa hybrida, Muscari botryoides, M. armeniacum, Galanthus nivalis, Leucojum vernum, L. aestivum, Narcissus hybridus, Hyacinthus orientalis, Scilla hispanica, S. sibirica
Dwuletnie: Bellis perennis, Myostis sylvatica, Viola x wittrockiana
II po 15 maja
jednoroczne z rozsady: Ageratum houstonianum, Salvia splendens, Lobelia erinus, Begonia semperflorens, Celosia argentea, Tagetes erecta, T. patula, T. tenuifolia, Impatiens balsamina, Matthiola incana annua, Verbena x hybrida
byliny niezimujące w gruncie: Iresine herbstii, Pelargonium x hortorum, Coleus blumei, Begonia tuberhybrida, Canna generalis, Senecio cinerea
lub IV-V
jednoroczne z siewu wprost do gruntu: Amaranthus caudatus, A. paniculatus, Calendula officinalis, Cosmos bipinnatus, C. sulphureus, Iberis umbellata, Matthiola bicornis
wersja inna
Pierwsze nasadzenie:
Rośliny cebulowe:
Tulipa sp.
Narcissus sp.
Hyacinthus sp.
Rośliny dwuletnie:
Viola x wittrockiana
Bellis parennis
Myosotis sylvatica
Erysimum cheiri
Drugie nasadzenie:
Rośliny jednoroczne lub trwałe uprawiane u nas jak jednoroczne:
Tagetes patula
Tagetes erecta
Tagetes tenuifolia
Ageratum houstonianum
Salvia splendens
Salvia farinacea
Senecio maritime
Begonia semperflorens
Lobelia erinus
Iresine herbstii
Iresine lindenii
Gazania rigens
Pelargonium x hortorum
Pelargonium hederaefolium
Petunia x hybryda
Dimorphoteca sinuata
Heliotriopium arborescens
Osteospermum eclonis
Coleus blumei
Helichrysum petiolare
Verbena x hybrida
Impatiens “ New Gwinea”
Plectranthus coleoides
Rośliny trwałe niezimujące w gruncie:
Dahlia variabilis
Begonia x tuberhybrida
Canna generalia
Trzecie nasadzenie:
Dendrantema grandiflora
Viola x wittrockiana
Bellis parennis
Senecio maritima
Gr zast roś jednorocznych
Rabaty: Amaranthus paniculatus f. Amaratnthaceae, Centaurea cyanus f. Asteraceae, Helanthus annuus f. Asteraceae, Lonas annuua f. Asteraceae, Nigella damascena f. Ranunculaceae, Papaver rhoeas f. Papaveraceae, Portulaca grandiflora f. Portulacaceae,
Callistephus chinensis f. Asteraceae, Celosia cristata f. Amaranthaceae, Dianthus sp. f. Carophyllaceae, Iresine herbsti f. Amaranthaceae, Lobelia erinus f. Lobeliaceae, Rudbekia hirta f. Asteraceae, Salvia sp. f. Lamiaceae, Tagetes erecta f. Asteraceae, Verbena hibrida f. Verbenaceae
Kwietniki: Amaranthus paniculatus f. Amaratnthaceae, Lonas annuua f. Asteraceae, Begonia semperflorens f. Begoniaceae, Callistephus chinensis f. Asteraceae, Celosia cristata f. Amaranthaceae, Iresine herbsti f. Amaranthaceae, Lobelia erinus f. Lobeliaceae, Petunia hybrida f. Solanaceae, Salvia sp. f. Lamiaceae, Tagetes erecta f. Asteraceae, Verbena hibrida f. Verbenaceae
Grupy ogrodowe: Amaranthus paniculatus f. Amaratnthaceae, Lonas annuua f. Asteraceae, , Petunia hybrida f. Solanaceae, Rudbekia hirta f. Asteraceae, Tagetes erecta f. Asteraceae
Szpalery: Amaranthus paniculatus f. Amaratnthaceae, Helanthus annuus f. Asteraceae, Ricinus communis f. Euphorbiaceae
Skalniaki: Amaranthus paniculatus f. Amaratnthaceae, Gypsophyla sp. f. Caryophyllaceae, Portulaca grandiflora f. Portulacaceae, Ageratum haustonianum f. Asteraceae, Celosia cristata f. Amaranthaceae, Dianthus sp. f. Carophyllaceae, , Petunia hybrida f. Solanaceae, Rudbekia hirta f. Asteraceae, Salvia sp. f. Lamiaceae
Suche bukiety: Amaranthus paniculatus f. Amaratnthaceae, Gypsophyla sp. f. Caryophyllaceae, Lonas annuua f. Asteraceae, Nigella damascena f. Ranunculaceae, Papaver rhoeas f. Papaveraceae, Xeranthemum annuum f. Asteraceae,
Kwiat Cięty: Centaurea cyanus f. Asteraceae, Gypsophyla sp. f. Caryophyllaceae, Helanthus annuus f. Asteraceae, Lonas annuua f. Asteraceae, Nigella damascena f. Ranunculaceae, Papaver rhoeas f. Papaveraceae, Callistephus chinensis f. Asteraceae, Celosia cristata f. Amaranthaceae, Chrysanthemum sp. f. Asteraceae, Dianthus sp. f. Carophyllaceae, Rudbekia hirta f. Asteraceae, Tagetes erecta f. Asteraceae, Verbena hibrida f. Verbenaceae
Sezonowe kwietniki: Ageratum haustonianum f. Asteraceae, Begonia semperflorens f. Begoniaceae, Tagetes erecta f. Asteraceae
Skrzynki balkonowe: Ageratum haustonianum f. Asteraceae, Begonia semperflorens f. Begoniaceae, Callistephus chinensis f. Asteraceae, Lobelia erinus f. Lobeliaceae, , Petunia hybrida f. Solanaceae, Verbena hibrida f. Verbenaceae
Pojemniki: Ageratum haustonianum f. Asteraceae, Celosia cristata f. Amaranthaceae, Lobelia erinus f. Lobeliaceae, , Petunia hybrida f. Solanaceae, Rudbekia hirta f. Asteraceae, Salvia sp. f. Lamiaceae, Tagetes erecta f. Asteraceae, Verbena hibrida f. Verbenaceae
Duże powierzchnie kwitnące: Chrysanthemum sp. f. Asteraceae
Zieleń miejska: Iresine herbstii f. Amaranthaceae, Ageratum haustonianum f. Asteraceae
Solitery: Ricinus communis f. Euphorbiaceae
Pnącza: Convonvulus tricolor f. Convonvulaceae, Cucurbita pepo f. Cucurbitaceae, Cumulus japonicus f. Cannabaceae, Ipomoea sp. f. Convonvulaceae, Lathyrus odoratus f. Fabaceae
Roś na kwietnik sezonowy w miejscu suchym i słonecznym
Sezonowe do wiszących pojemników
1. Bacopa (Sutera diffusa)
2. Bidens ferulifolium
3. Cuphea ignea
4. Impatiens ‘New Gwinea’
5. Verbena pendula
6. Scaevola aemula
7. Lysimachia conqestiflora
8. Petunia’Surfinia’ (grupy:Cascadia, fortunia, torenia, surfinia, ursynia)
9. Plectranthus coleoides
10. Pelargonium hederaefolium
11. Diaska cordata
12. Asteriscus
13. Mimulus aurantiacus
14. Aptemia cordifolia
15. Anagalis
16. Lobelia erinus
17. Iresine herbstii
18. Sanvitalia procumbens
19. Tropaeolum hybridum
Czynniki wpł na trwałość kwiatów po ścięciu
• Cecha gatunkowa (odmianowa) uwarunkowana genetycznie
• warunki zewnętrzne w których kwiaty są przetrzymywane od momentu zbioru
• stan fizjologiczny roślin w momencie cięcia kwiatów (warunki uprawy)
• zapylenie
- przycinanie pędów najlepiej pod wodą
- zaparzanie końców pędów
- mycie wazonów i częsta zmiana wody
- trzymanie z dala od źródeł egzogennego etylenu
- stosowanie pożywek