Makroekonomia. Zjazd nr 2
Metoda sumowanie dochodów oznacza, że PKB liczy się dodając dochody czyników produkcji w danej gospodarce w danym czasie suma wszystkich dochodów czyników produkcji jest równa sumie wartości dodanych w gospodarce w danym czasie. Do PKB nie ja wliczane dochody w postaci pieniężnych świadczeń socjalnych, ponieważ powstały one w wyniku tzw. wtórnego podziału pierwotnych dochodów wytworzonych w gospodarce( za pośrednictwem podatków). Do PKB nie wlicza się spadków i darowizn dokonywanych z nagromadzonych dochodów (majątku).
Metoda sumowanie wydatków
Polega na sumowaniu wydatków na dobra finalne wytworzone w gospodarce w danym czasie, wlicza się do PKB następujące wydatki
C+J+G+ExNetto=PKB
C- wydatki konsumęckie ( to wydatki gosp. Domowych na dobra żywnościowe i nieżywnościowe)
J-wydatki inwestycyjne sektora prywatnego
G- wydatki rządowe realizowane z budżetu państwa, które obejmuja wydatki na dobra inwestycyjne i dobra konsumęckie np.: uzbrojenie armii (dobra inwestycyjne)
Ex netto- EX-Jm Ex>Jm=>Exnetto>0 Ex<Jm=>Exnetto<0 ujemny bilans handlowy
PNB-produk narodowy brutto PNB=PKB+(dochody netto z tytułu własności i pracy za granica) Dochody netto stanowią różnice między napływem dochodów z zagranicy do danego kraju, a odpływem dochodów z danego kraju zagranice. PKB jest miara łącznych dochodów w danym kraju niezależnie od miejsca świadczenia usług czyników produkcji przez obywateli tego kraju.
PNN- produkt narodowy netto. Różnica pomiędy netto a brutto związana jest z rodzajem inwestycji wliczanych do mierników. Do PKB i PNB wliczane są tzn. inwestycje brutto, natomiast do PNN wliczane są inwestycje netto, Inwestycje brutto obejmują inwestycje odtworzeniowe i inwestycje netto ogół nakładu inwestycji w danym roku w danym kraju. Inwestycje netto to inwestycje „nowe” w danym roku. Które zwiększają możliwości wytwórcze gospodarki (budynki, maszyny itp.) Inwestycje odtworzeniowe są przeznaczone na odtworzenie rużnych części aparatu wytworczego Wartość inwestycji odtworzeniowych jest rowna amortyzacji w danym roku w danym czasie. Inwestycje netto= inwestycja brutto – amortyzacja
PNN oblicza się PNN=PNB-A (amortyzacja) PNN = Dochód narodowy
PKB nominały i realny- PKB nominalny obliczany jest na podstawie wartości wytworzonej produkcji finalnej w cenach bieżących rynkowych. Licząc PKB nominalny w każdym roku uwzględnia się fizyczne rozmiary produkcji finalnej pomnożone przez poziom ceny pierzącej tych produktów. PKB nominalne może wzrastać w wynik u wzrostu fizycznych rozmiarów produkcji i wzrostu ceny bieżących, może wystąpić sytuacja, że PKB nominalny wykazuje wzrost pomimo spadku rozmiarów produkcji w gospodarce wynika to ze wzrostu cen. Dla wyeliminowani wpływu wzrostu cen na wartość PKB liczony jest PKB realny liczony jest w cenach stałych z danego określonego roku, wielkość produkcji mnoży się przez poziom ceny stałej przyjętej, jako cena bazowa podstawowa w kolejnych latach badan nad PKB np.: dla lat 2005-2009 można, jako ceny stałe przyjąć ceny z roku 2005 i wielkość wytworzonej produkcji w badanych latach liczyć w cenach roku 2005 w ten sposób następuje deflowanie PKB, czyli eliminowanie wpływu wahań cen. Wykorzystuje się tzw. deflator PKB jest on liczony, jako
Deflator PKB=PKB nominalny w cenach bieżących / PKB realnych w cenach stałych x 100
CZYNIKI OKREŚLAJACE WZROST DZIAŁALNOSCI GOSPODARCZEJ
Czynniki te dzieli się na popytowe i podażowe: czynniki popytowe wzrostu dochodu narodowego związane są ze wzrostem agregatowego popytu w gospodarce (APp). Wzrost agregatowego popytu jest przesłanka wzrostu produkcji globalnej i dochodu narodowego. Czynniki popytowe oddziałują na wzrost dochodu narodowego w krótkim czasie. Agregatowy popyt jest zależny od przeciętnego poziomu dochodów w gospodarce i przeciętnego poziomu cen towarów i usług. APp=C+J+G+Exnetto Czynni podażowe wskazują, że wzrost dochodu narodowego zależy od wzrostu potencjału wytwórczego gospodarki, czyli majątku wytwórczego gospodarki. Rosinie majątek na bazie nowych inwestycji.
Czynniki podażowe oddziałują na dochód narodowy w dłuższym czasie, ponieważ rozwój majątku wytwórczego wymaga często dłuższych okresów, do podstawowych cyników podażowych zalicza się ludzi i ich wydajność pracy a także inwestycje i ich efektywność podstawa wydajności pracy i efektywności inwestycji jest postęp techniczny, postem organizacyjny, postęp produktowy. Wzrost gospodarczy oznacza pozytywne zmiany ilościowe w gospodarce polegające na wzroście produkcji globalnej wzroście zatrudnienia wzroście inwestycji wzroście eksportu wzroście konsumpcji szerszym pojęciem jest rozwój spoleczno-gospodarczy zawiera się pojecie wzrostu gospodarczego i zmiany jakościowe w gospodarce Przykładem zmiany jakościowej jest wzrost poziomu wykształcenia społeczeństwa, ochrona środowiska rozwój nowoczesnych dziedzin wytwórczych wprowadzenie postępu postęp ekonomicznego w gospodarce.