FINANSE PUBICZNE I PRAWO FINANSOWE

9 marca 2015r.

Finanse publiczne - Art. 3. Ustawy o finansach publicznych „Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;

2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;

4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;

5) zarządzanie środkami publicznymi;

6) zarządzanie długiem publicznym;

7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.”

Dochód ≠ przychód (rodzaje dochodów, które trzeba będzie zwrócić)

Różnice pomiędzy finansami publicznymi a prywatnymi:

- finanse publiczne nie są nastawione na maksymalizacje zysku w przeciwieństwie do prywatnych,

- finanse publiczne są instrumentem realizacji funkcji państwa, czyi służą zaspokajaniu potrzeb obywateli, finanse prywatne zaspokajają potrzeby jednostki,

- finanse publiczne charakteryzują się przymusem gromadzenia środków publicznych.

- finanse publiczne są jawne.

Funkcje finansów publicznych:

- fiskalna (alokacyjna) - polega na gromadzeniu środków publicznych w celu zapewnienia dochodu państwa i innym podmiotom,

- redystrybucyjna - kontynuacja funkcji fiskalnej, polega na rozdzieleniu zgromadzonych środków pomiędzy różne podmioty,

- stymulacyjna - państwo za pomocą określonych instrumentów fiskalnych oddziałuje na zachowania różnych podmiotów,

- kontrolna (kontrolno-ewidencyjna) - w finansach publicznych występują mechanizmy umożliwiające kontrolę przebiegu zjawisk gospodarczych i operacji finansowych.

Budżet państwa - roczny plan finansowy państwa obejmujący dochody i wydatki oraz przychody i rozchody państwa.

- deficyt budżetowy (dochody < wydatki),

- nadwyżka budżetowa (dochody > wydatki),

- równowaga budżetowa (dochody = wydatki)

Procedura budżetowa - całokształt zasad prawnych ukierunkowanych na sporządzenie budżetu, jego wykonanie oraz kontrolę wykonania. Podstawą przygotowania projektu ustawy budżetowej są Wieloletnie Plany Finansowe Państwa sporządzenie na 4 lata. Jest to dokument zawierający plan dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów państwa sporządzony przy uwzględnieniu średniookresowych celów strategii rozwoju kraju i kierunków polityki społeczno-gospodarczej.

Etapy uchwalania ustawy budżetowej:
∙ Projekt ustawy przy uwzględnieniu Wieloletnich Planów Finansowych sporządza - RADA MINISTRÓW.

∙ SEJM - expose budżetowe - projekt ustawy budżetowej przedstawia Premier lub Minister Finansów. Rozpatrywanie projektu ustaw w trzech czytaniach. Sejm przedstawia projekt KOMISJI FINANSÓW PUBLICZNYCH, która analizuje całość projektu.

∙ SENAT - 20 dni na podjęcie uchwały, senatorowie nie mogą zwiększyć deficytu. Senat przedstawia projekt do analizy KOMISJI BUDŻETU I FINANSÓW PUBLICZNYCH.

∙ Senat przekazuje projekt wraz w poprawkami do Sejmu. SEJM - uchwala budżet.

∙ PREZYDENT - 7 dni na podpisanie ustawy i nie może odmówić jej podpisania. (W razie wątpliwości badanie zgodności z Konstytucją przez TRYBUNAŁ KONSTUTYCYJNY - 2 miesiące.)

∙ DZIENNIK USTAW RP.

1. Polski system prawny przewiduje uczestnictwo obu Izb Parlamentarnych w uchwalaniu ustawy budżetowej. Projekt ustawy przedstawia na posiedzeniu plenarnym Sejmu - Premier albo Minister Finansów w formie tzw. expose budżetowego. W ten sposób prezentowane są główne założenia, zadania państwa oraz kierunki polityki fiskalnej na rok budżetowy. Szczególny charakter ustawy budżetowej przejawia się w tym, że zawarte w niej normy ograniczają się do odcinka czasu, jakim jest rok budżetowy. Regulamin Sejmu przewiduje rozpatrywanie projektu ustawy budżetowej w 3 czytaniach. Pierwsze czytanie odbywa się na posiedzeniu plenarnym Sejmu w tym czasie posłowie mogą zgłaszać pytania do projektu Pierwsze czytanie kończy się skierowaniem projektu do Komisji Finansów Publicznych, która analizuje całość projektu, koordynuje dalsze prace nad nim. Drugie czytanie obejmuje przedstawienie Sejmowi sprawozdania komisji, przeprowadzenie debaty i zgłaszanie poprawek. Trzecie czytanie obejmuje przedstawienie przez posła-sprawozdawce poprawek zgłaszanych w trakcie drugiego czytania i przeprowadzenia głosowania (uchwalenie następuje zwykłą większością głosów w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu Sejmu). Marszałek Sejmu przekazuje tekst uchwalonej ustawy budżetowej Marszałkowi Senatu.

2. Marszałek Senatu kieruje ustawę do Komisji Senackich. Senatorowie mogą zgłaszać poprawki, ale z zastrzeżeniem, że wzrost wydatków nie może powodować wzrostu deficytu budżetowego Senat na podjęcie uchwały w sprawie ustawy budżetowej ma 20 dni. Poprawki Senatu uznaje się na przyjęte, jeżeli Sejm nie odrzucił ich bezwzględną większością głosów.

3. Prezydent nie może odmówić podpisania ustawy budżetowej, może ją jednak skierować do Trybunały Konstytucyjnego w celu zbadania jej zgodności z Konstytucją. Prezydent na podpisanie ustawy ma 7 dni.

Dochody budżetu państwa - Art. 111 Ustawy o finansach publicznych
„Dochodami podatkowymi i niepodatkowymi budżetu państwa są:
1) podatki i opłaty, w części, która zgodnie z odrębnymi ustawami nie stanowi dochodów jednostek samorządu terytorialnego, przychodów państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;
2) cła;
3) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa;
4) wpłaty z tytułu dywidendy;
5) wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego;
6) wpłaty nadwyżki środków finansowych agencji wykonawczych;
7) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej;
8) dochody z najmu i dzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, dotyczące składników majątkowych Skarbu Państwa, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej;
9) odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych lub organów władzy publicznej, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej;
10) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa;
11) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych;
12) grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej;
13) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa;
14) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów w rozumieniu art. 5 pojęcie środków publicznych i dochodów publicznych, ust. 1 pkt 4 lit. a i b, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej;
15) inne dochody określone w odrębnych ustawach lub umowach międzynarodowych;
16) środki europejskie i środki, o których mowa w art. 5 pojęcie środków publicznych i dochodów publicznych ust. 3 pkt 5 lit. a i b, na realizację projektów pomocy technicznej oraz środki, o których mowa w art. 5 pojęcie środków publicznych i dochodów publicznych ust. 3 pkt 4 lit. b tiret drugie, pkt 5 lit. c i d oraz pkt 6, po ich przekazaniu na rachunek dochodów budżetu państwa;
17) odsetki wykupywane przez nabywców obligacji skarbowych lub nadwyżka wynikająca z różnicy pomiędzy ceną emisyjną a wartością nominalną zbywanych obligacji skarbowych.”

Wydatki budżetu państwa - Art. 112 Ustawy o finansach publicznych
„Przeznaczenie wydatków budżetu państwa

1. Wydatki budżetu państwa są przeznaczone w szczególności na:
1) funkcjonowanie organów władzy publicznej, w tym organów administracji rządowej, organów kontroli i ochrony prawa oraz sądów i trybunałów;
2) zadania wykonywane przez administrację rządową;
3) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
4) dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego;
5) wpłaty do budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej "środkami własnymi Unii Europejskiej";
6) subwencje dla partii politycznych;
7) dotacje na zadania określone odrębnymi ustawami;
8) obsługę długu publicznego;
9) wkład krajowy na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich lub środków, o których mowa w art. 5 pojęcie środków publicznych i dochodów publicznych ust. 3 pkt 3, 5 i 6.
2. Z budżetu państwa są finansowane zadania określone w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych.”

16 marca 2015r.

Dług publiczny - obejmuje nominalne zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych ustalane po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora, zaciągane z następujących tytułów:

- z tytułu emisji papierów wartościowych,

- z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek,

- z tytułu przyjętych depozytów,

- z tytułu zobowiązań wymagalnych (takich których termin płatności minął, a które nie zostały umorzone albo przedawnione).

Konstytucja określa następujące dochody Jednostek Samorządu Terytorialnego:

1. Dochody własne

2. Subwencje ogólne - transfery z budżetu państwa; cel ogólny, bezzwrotne

3. Dotacje celowe - transfery z budżetu państwa; ściśle określony cel, zwrotne

4. Środki z budżetu Unii Europejskiej

Gmina

1. Dochody własne:

a) podatki i opłaty lokalne: podatek rolny, od nieruchomości, leśny, od środków transportowych, od czynności cywilno-prawnych, od spadków i darowizn, karta podatkowa, opłata miejscowa, uzdrowiskowa, skarbowa, parkingowa, targowa, za gospodarowanie odpadami komunalnymi, planistyczna, eksploatacyjna, od posiadania psa,

b) dochody z majątku: ze sprzedaży majątku, najem, dzierżawa, leasing,

c) udziały w podatkach centralnych (PIT, CIT).

2. Subwencje ogólne

3. Dotacje celowe

Powiat

1. Dochody własne:

a) dochody z majątku: ze sprzedaży majątku, najem, dzierżawa, leasing,

b) udziały w podatkach centralnych (PIT, CIT).

2. Subwencje ogólne

3. Dotacje celowe

Województwo

1. Dochody własne:

a) dochody z majątku: ze sprzedaży majątku, najem, dzierżawa, leasing,

b) udziały w podatkach centralnych (PIT, CIT).

2. Subwencje ogólne

3. Dotacje celowe

30 marca 2015r.

	Gmina	Powiat	Województwo
Organy stanowiące	Rada Gminy	Rada powiatu	Sejmik wojewódzki
Organy wykonawcze	Wójt, Burmistrz, Prezydent	Zarząd powiatu na czele ze starostą	Zarząd powiatu na czele z marszałkiem województwa

Procedura budżetowa w jednostkach samorządu terytorialnego

Opracowanie projektu budżetu należy do wyłącznych kompetencji organu wykonawczego, który jest zobowiązany do przedstawienia projektu organowi stanowiącemu najpóźniej do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

Projekt podlega zaopiniowaniu przez Regionalną Izbę Obrachunkową, która przedstawia swoją opinię organowi stanowiącemu.

Uchwała budżetowa powinna być przyjęta przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnych przypadkach nie później niż do 31 stycznia roku budżetowego.

Podstawą gospodarki budżetowej do czasu uchwalenia budżetu jest projekt budżetu.

W przypadku nie uchwalenia budżetu do 31 stycznia budżet przygotowuje RIO do 30 kwietnia.

Subwencja ogólna - świadczenie pieniężne Skarbu Państwa na rzecz samorządu terytorialnego, świadczenie to ma charakter ogólny, bezzwrotny i przymusowy. Celem subwencji ogólnych jest wyrównanie dysproporcji w nierównym dostępnie do źródeł finansowania.

Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z 13 lipca 2003r.

Dotacje celowe - są świadczeniem pieniężnym Skarbu Państwa na rzecz samorządu terytorialnego. Świadczenie to przeznaczone jest na ściśle określony cel, a niewykorzystane środki podlegają zwrotowi. Ustawa o dochodach JST przewiduje, że dotacje celowe mogą być przeznaczone na:

- zadania z zakresu administracji rządowej i zadania zlecone ustawami,

- zadania wykonywane na podstawie porozumień,

- na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla życia i bezpieczeństwa obywateli,

- na zadania własne wynikające z umów międzynarodowych.

Udziały w podatkach centralnych - jednostką samorządu terytorialnego przysługują udziały we wpływach budżetowych państwa z tytułu 2 podatków dochodowych: PIT i CIT. Udział ten jest różny dla każdego ze szczebli, ale sposób wyliczania jest ten sam. Udział ten jest funkcją wskaźnika procentowego i kwoty wpływów z tego podatku.

PODATKI

Podatek - jest świadczeniem pieniężnym, przymusowym, bezzwrotnym, nieodpłatnym, jednostronnym, ogólnym, na rzecz Skarbu Państwa lub innego związku publiczno-prawnego.

Klasyfikacja podatków:

1. Ze względu na kryterium przedmiotu opodatkowania:

a) majątkowe - źródłem opodatkowania jest posiadany przez podatnika majątek, np. podatek od nieruchomości,

b) przychodowe - źródłem opodatkowania jest osiągnięty przez podatnika przychód, nie uwzględnia się sytuacji finalnej podatnika, np. rolny, leśny,

c) dochodowe - źródłem opodatkowania jest osiągnięty przez podatnika dochód, uwzględnia się finalną sytuację podatnika, np. PIT i CIT,

d) konsumpcyjne (od wydatków) - np. VAT, akcyza, cło.

2. Ze względu na związek pomiędzy ciężarem podatku tzn. jego wysokością, a sytuacją majątkową, finansową podatnika:

a) bezpośrednie - to znaczy takie, w przypadku których występuje zależność pomiędzy sytuacją majątkową podatnika a wysokością podatku, np. PIT, CIT, od nieruchomości, rolny,

b) pośrednie - w przypadku których nie występuje zależność pomiędzy wysokością podatku a sytuacją finansową podatnika, np. VAT, akcyza, cło.

3. Ze względu na budżet, który zasilają dane podatki:

a) centralne - np. PIT, CIT, cło,

b) samorządowe.

Elementy konstrukcji podatku (techniki podatkowej):

1. Podmiot opodatkowania - osoba fizyczna, prawna, bądź jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, na której ciąży obowiązek podatkowy.

a) podmiot czynny - Państwo lub gmina,

b) podmiot bierny - osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna.

2. Przedmiot opodatkowania - rzecz lub zdarzenie, które wywołuje obowiązek podatkowy.

3. Podstawa opodatkowania - jest to wartościowo wyrażony przedmiot opodatkowania.

4. Stawki podatku - informuje jaką część podstawy opodatkowania stanowi zobowiązanie podatkowe.

5. Skala podatku - informuje jaką stawkę zastosować do podstawy opodatkowania. Stawka może być jedna dla całej podstawy opodatkowania lub może być kilka stawek.

6. Ulgi podatkowe - to częściowe zmniejszenie ciężaru podatku. Wyróżniamy ulgi:

a) systemowe - wbudowane w konstrukcję podatku,

b) indywidualne - przyznane na indywidualny wniosek podatnika, gdy zaistnieje ważny interes publiczny lub prywatny.

7. Zwolnienia podatkowe - Państwo w ramach prowadzonej polityki fiskalnej może wyłączyć pewną grupę podatników (zwolnienia podmiotowe) lub pewną część przedmiotu opodatkowania (zwolnienia przedmiotowe) z obowiązku zapłacenia podatku.

13 kwietnia 2015r.

1. Podatek od nieruchomości

Przedmiot opodatkowania: Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

2. Podatek rolny

Przedmiot opodatkowania: grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

3. Podatek leśny

Przedmiot opodatkowania: Opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają określone w ustawie lasy (lasem w rozumieniu ustawy są grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy), z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna.

4. Podatek od spadków i darowizn

Podstawa opodatkowania: wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Grupy podatkowe:

- do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów – podatek 3%,

- do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych - podatek 7%,

- do grupy III – innych nabywców – podatek 12%.

Zwolnienia podmiotowe: Od 1 stycznia 2007 r. zwolnione z podatku od spadków i darowizn jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zostanie ono zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

5. Podatek od czynności cywilno-prawnych

Zakres podmiotowy: Podatnikiem PCC są osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, będące stronami czynności cywilnoprawnych. Podatnikiem jest przy:
- umowie sprzedaży – kupujący,
- umowie darowizny – obdarowany,
- ustanowieniu hipoteki - składający oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki,
- umowie spółki cywilnej - wspólnicy, a przy pozostałych umowach spółki - spółka.

6. Opłaty lokalne

Opłata targowa - opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej dokonujących sprzedaży na targowiskach; opłacie targowej podlega sprzedaż na targowiskach i wszelkich innych miejscach, w których jest prowadzona sprzedaż z wyłączeniem sprzedaży w budynkach lub w ich częściach.

Opłata uzdrowiskowa - opłata uzdrowiskowa jest pobierana od osób fizycznych; przedmiotem opłaty uzdrowiskowej jest pobyt osoby fizycznej w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status uzdrowiska.

Opłata miejscowa - opłata miejscowa jest pobierana od osób fizycznych; pobierana jest za przebywanie dłużej niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych:
1) w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach,
2) w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399 ze zm.),

Opłata skarbowa - stanowi formę ekwiwalentu za czynności organów administracji publicznej, podejmowane w indywidualnych sprawach, takie jak wydanie zezwoleń, zaświadczeń i niektórych dokumentów. Opłacie skarbowej podlega w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej: dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek, wydanie zaświadczenia na wniosek, wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji). Opłacie skarbowej podlega również złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii - w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.

20 kwietnia 2015r.

7. Podatek od środków transportowych

Przedmiot opodatkowania: Art. 8. Opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają:

1) samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton;

2) samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton;

3) ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton;

4) ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton;

5) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;

6) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;

7) autobusy.

Podstawa opodatkowania: stanowi ją liczba posiadanych przez podatnika środków transportowych; stawki mają charakter kwotowy, ich wysokość określają w drodze uchwały rady gmin.

8. Karta podatkowa

Podmiot opodatkowania: Osoby fizyczne mogą skorzystać z tej formy opodatkowania, jeżeli:

- złożą odpowiedni wniosek do naczelnika urzędu skarbowego (deklarację PIT 16 – nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego),

- we wniosku wskażą prowadzenie działalności wymienionej w załączniku nr 3 do ustawy,

- nie korzystają z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę, jak i innych przedsiębiorstw, z wyjątkiem usług specjalistycznych,

- małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie,

- nie wytwarzają wyrobów opodatkowanych, na podstawie odrębnych przepisów, podatkiem akcyzowym,

- nie prowadzą innych rodzajów działalności,

- pozarolnicza działalność gospodarcza nie jest prowadzona poza terytorium RP,

- nie przekroczą określonego limitu zatrudnienia.

Stawki opodatkowania: Określane są kwotowo, a ich wysokość uzależniona jest od następujących trzech czynników:

- rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,

- liczby zatrudnionych pracowników,

- liczby mieszkańców miejscowości w której prowadzona jest działalność gospodarcza.

KAZUS: Jan Kowalski podpisał umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, wynagrodzenie brutto na umowę to płaca minimalna w 2015r (1750 zł brutto). Jan Kowalski mieszka i będzie pracował w Częstochowie. Należy ustalić wysokość składek na ubezpieczenie społeczne, wysokość składki zdrowotnej, zaliczkę na podatek dochodowy, wynagrodzenie netto Kowalskiego oraz koszty jakie poniesie pracodawca w związku z zatrudnieniem.

1. Obliczamy wysokość składek na ubezpieczenie społeczne -> ZUS

Składka ∙ Wynagrodzenie brutto = ZUS

- składka emerytalna 9,76 % ∙ 1750 = 170,80

- składka rentowa 1,5 % ∙ 1750 = 26,25

- składka chorobowa 2,45 % ∙ 1750 = 42,88

Razem: 239,93 ->ZUS

2. Obliczamy wysokość składki zdrowotnej -> NFZ

Wynagrodzenie brutto - ZUS = Podstawa obliczenia składki zdrowotnej

1750 - 239,93 = 1510,07

1510,07 ∙ 9 % = 135, 91 -> NFZ

1510,07 ∙ 7,75 % = 117,03 -> ulga do odliczenia od podatku

3. Obliczamy podstawę opodatkowania -> dochód podatnika

Wynagrodzenie brutto - ZUS - 111,25 (nie dojeżdża) lub 139,06 (dojeżdża) = dochód (zaokrąglamy)

1750 - 239,93 - 111,25 = 1398,82 ≈ 1399

4. Obliczamy zaliczkę na podatek dochodowy

Dochód ∙ PIT (18 % lub 30 %)

1399 ∙ 18 % = 251,82

251,82 - 117,03 (ulga) = 134,79

134,79 - 46,34 = 88 (zaokrąglamy)

5. Netto

Brutto - ZUS - NFZ - Zaliczka na poczet dochodowy = Netto

1750 - 239,93 - 135,91 - 88 = 1286,16

6. Koszty pracodawcy

- składka emerytalna 9,76 % ∙ 1750

- składka rentowa 6,5 % ∙ 1750

- fundusz pracy 2,45 % ∙ 1750

- składka na ubezpieczenie wypadkowe 1,93 % ∙ 1750

- fundusz gwarantowanych świadczeń socjalnych 0,1 % ∙ 1750

KAZUS: Kowalski dostał podwyżkę 3000 zł brutto i przeprowadził się do Olsztyna.

9,76 % ∙ 3000 = 292,8 1,5 % ∙ 3000 = 45 2,45 % ∙ 3000 = 73,5 Razem: 411,3

3000 - 411,3 = 2588,7 2588,7 ∙ 9% = 232,98 2588,7 ∙ 7,75 % = 200,62

3000 - 411,3 - 139,06 = 2449,64 ≈ 2450

2450 ∙ 18 % = 441 441 - 194,13 = 240,38 240,38 - 46,34 = 194,04 ≈ 194

3000 - 411,3 - 232,98 - 194 = 2161,72

9,76 % ∙ 3000 = 292,8 6,5 % ∙ 3000 = 195 1,93 % ∙ 3000 = 57,9 2,45 % ∙ 3000 = 73,5 = 619,2

27 kwietnia 2015r.

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Podstawa prawna: USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Podmiot opodatkowania: Podatnikami PIT-u są osoby fizyczne. Podmiotowość w podatku dochodowym od osób fizycznych oparta została na zasadzie rezydencji. Wyróżniamy ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy:

- nieograniczony - oznacza, że osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium RP płaci podatek dochodowy od całości swoich dochodów krajowych i zagranicznych bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów,

- ograniczony - polega n tym, że osoba fizyczna nie mająca miejsca zamieszkania na terytorium RP płaci podatek dochodowy tylko od dochodów osiągniętych na terytorium RP.

Szczególnymi osobami fizycznymi (podmiotami podatku dochodowego od osób fizycznych) są małżonkowie.

Warunkami łącznego opodatkowania małżonków są:

- małżonkowie muszą zostawać w związku małżeńskim przez pełen rok podatkowy,

- pomiędzy małżonkami musi występować łączność majątkowa,

- złożenie wniosku do urzędu skarbowego o łączne opodatkowanie,

- żaden z małżonków nie korzysta z opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym oraz żaden z małżonków nie korzysta z opodatkowania pozarolniczej działalności gospodarczej tzw. podatkiem liniowym 19 %.

Sposób obliczania podatku przy łącznym opodatkowaniu małżonków: Należy zsumować dochody małżonków, podzielić przez 2, ustalić podatek od połowy dochodu, pomnożyć przez 2.

Stawki podatku: 18 %, 32 %

Skala podatku: do 85528 zł dochodu = 18 % - 556,02

Ponad 85528 zł dochodu = 14839,02 + 32 % od nadwyżki ponad 85528

Podstawa opodatkowania: Opodatkowaniu podlega dochód rozumiany jako nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Źródła przychodu:

- stosunek pracy,

- umowy cywilno-prawne,

- pozarolnicza działalność gospodarcza,

- najem i dzierżawa,

- kapitały pieniężne i prawa majątkowe,

- odpłatne zbycie nieruchomości lub jej części w ciągu 5 lat od jej nabycia.

Kiedy opłaca się łączne opodatkowanie małżonków?

KAZUS: Asia i Maciej podjęli decyzje o łącznym opodatkowaniu. Asia osiągnęła dochód 40000 zł w skali roku, Maciej 90000 zł. Są to kwoty po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne. Należy ustalić czy opłaca się im łączne opodatkowanie.

Asia: 40000 ∙ 18 % = 7200 - 556,02 = 6643,98 ≈ 6644

Maciej: 90000 - 85528 = 4472 ∙ 32 % = 1431,04 + 14839,02 = 16270,06 ≈ 16270

Łącznie: 16270 + 6644 = 22914

Łączne opodatkowanie: 130000 : 2 = 65000 ∙ 18 % - 556,02 = 11143,98 ≈ 11144 ∙ 2 = 22288

22914 - 22288 = 626

KAZUS: Ewa i Tomek podjęli decyzje o łącznym opodatkowaniu. Ewa nie osiągnęła dochodu w roku podatkowym. Tomek osiągnął dochody w wysokości 90000 zł.
Tomek: 90000 - 85528 = 4472 ∙ 32 % = 1431,04 + 14839,02 = 16270,06 ≈ 16270
Łączne opodatkowanie: 90000 : 2 = 45000 ∙ 18 % = 8100 - 556,02 = 7543,98 ≈ 7544 ∙ 2 = 15088
16270 - 15088 = 1182

KAZUS: Sylwia i Patryk podjęli decyzje o łącznym opodatkowaniu. Sylwia osiągnęła dochód w wysokości 50000, a Patryk 40000.