Alkoholizm

KRZYSZTOF B

JAKUB B

KLASA 2C

Spis treść:

1. Definicja alkoholizmu

2. Fazy alkoholizmu

3. Choroby wywołane piciem alkoholu

4. Społeczne skutki picia alkoholu

5. Zapobieganie alkoholizmu

6. Bibliografia

Alkoholizm, choroba alkoholowa, uzależnienie od alkoholu, toksykomania alkoholowa – zaburzenie polegające na utracie kontroli nad ilością spożywanego alkoholu, psychofizyczne uzależnienie od picia alkoholu.

Najważniejszym przedstawicielem alkoholi jest powszechnie znany i spożywany ETANOL o wzorze chemicznym C2H5OH.

Etanol jest substancją bardzo aktywną biochemicznie, w większym stężeniu niszczy tkankę biologiczną, rozcieńczony wpływa na pracę mózgu, systemu nerwowego i hormonalnego. Zmienia stan naszych uczuć, sposób myślenia. Powoduje ograniczenie zdolności do prawidłowej oceny sytuacji i zadań życiowych, upośledza koordynację ruchów oraz kontrolę zachowania. Osoby nietrzeźwe robią rzeczy, których później żałują, uszkadzają swoje zdrowie i życie osobiste, sprawiają cierpienia swoim najbliższym.

Fazy alkoholizmu

Rozróżniamy cztery fazy choroby alkoholowej:

1. Picie towarzyskie,

2. Faza ostrzegawcza,

3. Faza krytyczna

4.Faza chroniczna.

 1.Picie towarzyskie nie jest jeszcze elementem choroby alkoholowej i jeżeli nie nastąpi jego rozwój, to nie jest ono niebezpieczne. Zawsze jest jednak ono przyczynkiem do alkoholizmu, wszyscy alkoholicy od tego zaczynali i choć zdecydowana większość pijących towarzysko nigdy z tego stadium nie wykracza, to jednak bez picia towarzyskiego nie byłoby problemu alkoholowego. W tej fazie picie jest przyjemne i nie pozostawia większych negatywnych skutków. Najczęściej ma charakter okazjonalny, towarzyski.

2.Faza ostrzegawcza zaczyna się wtedy, gdy alkohol zaczyna stanowić np. panaceum na wszelkie dolegliwości i kłopoty. - Zaczyna się świadome dążenie do zmiany nastroju; już wiadomo, ile trzeba wypić, żeby osiągnąć pożądany stan: zapomnienie, luz czy brak napięcia. Zaczyna się poszukiwanie tego nastroju i jednoczesne wchodzenie w nawyk picia.

Jej znaki szczególne to szukanie i tworzenie okazji do picia, początki regularnego picia, upijanie się w sytuacjach towarzyskich, „urywanie się filmu, usuwanie kaca za pomocą alkoholu, wzrost tolerancji na alkohol, okresowe kłopoty z pamięcią po wypiciu czy picie w ukryciu, w samotności.

3.Faza krytyczna Wyraźny początek choroby, picie staje się kłopotliwe. Pojawia się wstyd z powodu picia i związanego z nim zachowania, żeby uwolnić się od tych nieprzyjemnych emocji, pijący wymyśla wiele powodów upijania się: "wypił na pusty żołądek", "pił za szybko", "mieszał alkohole" itp. Włączają się obrony intelektualne, które odcinają pijącego od jego własnych emocji i pozwalają lepiej o sobie myśleć mimo coraz bardziej nieodpowiedzialnych zachowań. Po kolejnych ekscesach zaczyna pojawiać się autentyczne poczucie winy. Pogarsza się opinia pijącego o sobie, niezadowolenie z siebie staje się chroniczne. Mogą wystąpić myśli samobójcze. Pijący wyraźnie zmienia styl życia, coraz częściej układa plan dnia wokół okazji do wypicia.

Sami pijący nie mogą dostrzec zachodzących w sobie zmian, gdyż tracą zdolność właściwej oceny swojego postępowania i przestają panować nad swymi uczuciami i zachowaniami, pogarszaniem się zdrowia fizycznego, obniżaniem się tolerancji na alkohol, zaburzeniami popędu seksu.

4.Faza chroniczna. Pije się, żeby "dojść do siebie". Punktem wyjścia picia jest cierpienie lub depresja. Picie staje się koniecznością, pozostaje już zupełnie poza kontrolą. Coraz częstsze są "przerwy w życiorysie", nasila się, na skutek zniekształceń pamięci, pamięć euforyczna, dzięki której pijacy nie widzą ruiny swojego życia. W zachowaniu stają się często agresywni, przerzucają nienawiść do siebie na innych, zwykle na osoby najsilniej związane z nimi uczuciowo (członków rodzin, itp.). Pijący mają poczucie, że są otoczeni nienawistnymi im osobami: "Gdyby oni się zmienili, ze mną byłoby wszystko dobrze". Porażki w powstrzymywaniu pijącego od picia, powodują popadanie rodziny w coraz głębsze poczucie winy. Cały układ rodzinny wymaga pomocy oraz terapii.

Choroby wywołane piciem alkoholu

 

a) Choroby układ pokarmowego

- śluzówka

Alkohol powoduje przewlekle stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy,. Źle wpływa na perystaltykę przełyku i jelit. Zaburza wchłanianie substancji, a co za ty idzie prowadzi do spadku wagi i ogólnego złego samopoczucia spowodowanego niedoborem składników pokarmowych. W przypadku stanów zapalnych możliwe są pęknięcia błony śluzowej powodujące krwawienia. Niebezpieczne są także wybroczyny i nadżerki. Alkohol powoduje także uszkodzenie znane jako zespół Mallory'ego–Weissa, pęknięcie przełyku, refluks żołądkowo – przełykowy.

- wątroba

Cząsteczki C₂H₅OH są eliminowane w organizmie przez spalanie w komórkach wątroby. Organ ten reaguje na jego nadmierna ilość poprzez:

- stłuszczenie;

- zapalenie;

- zwłóknienie;

- marskość.

Na czym polegają te dolegliwości? Otóż, stłuszczenie wątroby powstaje w wyniku nadmiernego odkładania się tłuszczu w komórkach wątrobowych. Jest to proces jak najbardziej odwracalnym tzn. ustępuje po zaprzestaniu picia, ale powoduje takie dolegliwości jak: bóle w okolicy prawego podżebrza i wyraźne powiększenie wątroby. Zapalenie wątroby spowodowane piciem alkoholu to kolejny etapem niszczenia organu prowadzący do zwłóknienia. Dolegliwości i bóle jeszcze bardziej się nasilają. Zwłóknienie prowadzi do marskości wątroby.

W wyniku marskości wątroby hepatocyty (miąższ wątroby) zostają zastąpione przez włóknistą tkankę łączną, która utrudnia przepływ krwi przez wątrobę i nie pełni żadnych pożytecznych funkcji w wątrobie.

Główne objawy marskości to:

- osłabienie organizmu;

- obrzęki;

- żółtaczka;

- utrata wagi;

- obecność płynu w jamie brzusznej;

- żylaki przełyku;

- krwotoki wewnętrzne.

Zmiany w wątrobie pojawia się już przy spożyciu 60-80 g/dzień alkoholu przez mężczyzn i powyżej 20 g/dzień przez kobiety.

Skutkiem marskości wątroby może być pierwotny rak wątroby.

Alkohol wpływa na czynność błony komórkowej, metabolizm tłuszczów, wysokie stężenia aldehydu octowego oraz niedobór pokarmowy. To m.in. wpływa na proces marskości wątroby.

Wśród alkoholików, którym przeszczepiono nową wątrobą tylko około 10% wraca do picia. Sukces przeszczepu nie zależy od tego czy dana osoba jest alkoholikiem, czy nie. Jednakże przed zabiegiem konieczna jest 6 miesięczna abstynencja. Po udanym przeszczepie zalecane jest zachowanie abstynencji poprzez spożywanie odpowiednich leków.

- trzustka

Spożywanie alkoholu powoduje ostre i przewlekłe zapalenia trzustki. Powoduje także uszkodzenia tkanki gruczołowej. W kanalikach trzustkowych pod wpływem alkoholu wytracają się substancje białkowe tzw. korki i czopki. Powoduje to niszczenie kanalików obumieranie trzustki Napoje alkoholowe powodują nadmierne wydzielanie przez trzustkę enzymów, wywołując w ten sposób stan zapalny i bolesne skurcze dwunastnicy oraz przewodu trzustkowego. Wydzielane przez trzustkę enzymy mają utrudnioną drogę do dwunastnicy. Zapalenie trzustki może powstać również przez ciągłość jako skutek wcześniejszego zapalenia żołądka i dwunastnicy albo jako wynik "zarzucania" do przewodu trzustkowego treści dwunastniczej. W wyniku zapalenia trzustki może dojść do cukrzycy, gdyż wysepki Langerhansa wytwarzające insulinę ulęgają zniszczeniu. Zadaniem wysepek Langerhansa jest regulowanie prawidłowej przemiany sacharydów. Przewlekle, nieustannie wracające stany zapalne trzustki są wynikiem alkoholizmu w 75%. Ostre zapalenia trzustki może się skończyć w 5% śmiercią chorego. Przyczyną może być alkoholizm (około 10-20%).

b) choroby układu nerwowego

Alkohol działając na układ nerwowy wyrządza wiele szkód. Metabolity alkoholu etylowego działają toksycznie, na wrażliwy pod tym względem, układ nerwowy. Alkohol może powodować patologiczne zmiany w układzie nerwowym. Ważne jest wówczas uzupełnienie niedobory witamin, zwłaszcza witamin z grupy B, tj. tiaminy, kwasu pantotenowego biotyny i pirydoksyny.

c) choroby układu odpornościowego

W skład układu odpornościowego wchodzą:

- węzły chłonne;

- grasica;

- śledziona;

- szpik kostny;

- komórki: limfocyty oraz makrofagi.

Zadaniem tych narządów jest ochrona organizmu przed obcymi substancjami. Częste i nieumiarkowane spożywanie alkoholu zahamowanie funkcji układu odpornościowego. Niszczy zdolność limfocytów do produkowania przeciwciał oraz obniża aktywność komórek chroniących przed przerzutami nowotworowymi. Może to doprowadzić do takich chorób jak;

- choroby zakaźne;

- gruźlica;

- zapalenie płuc;

- rak.

d) zaburzenia sprawności seksualnej

Mylne jest powszechne przekonanie, że alkohol wpływa korzystnie na sprawność seksualną. Prawda jest zupełnie inna. Alkohol pomimo tego, że znacznie redukuje poziom wstydu oraz likwiduje wszelkie zahamowania, to w dłuższej perspektywie picie napojów alkoholowych, powoduje osłabienie organizmu, spadek wydolności oraz sprawności seksualnej. Może spowodować niekiedy u płci męskiej impotencję, co wiąże się z dramatami w relacjach damsko-męskich. Występuje już u 50% mężczyzn długotrwale pijących alkohol. Udowodniono, ze alkohol wpływa na zaburzenie wzwodu, opóźnia ejakulację oraz ogólnie osłabia organizm. Możliwa jest także obniżenie płodności oraz atrofia jąder. Wynika to z toksycznego działania na komórki Leydiga. Alkohol powoduje równocześnie zaburzenia czynności podwzgórza. Spada poziom testosteronu, jednakże nie w każdym przypadku.

Nie potwierdzono jeszcze wpływu alkoholu na sprawność seksualną kobiet, choć wiele pijących kobiet uskarża się na zmniejszenie ilości wydzielanego śluzu pochwowego, obniżenie popędu płciowego oraz zaburzenia e cyklu menstruacyjnym. Pojawiają się zmiany jajnikowe oraz zahamowana jest owulacja. Udowodniono, że kobietom obniża się płodność w wyniku rzadszych owulacji oraz zwiększa prawdopodobieństwo poronień samoistnych. Spożywanie alkoholu przed okresem poprzedzającym pokwitanie opóźnia dojrzewanie płciowe, ponieważ obniża się wówczas poziom hormonu luteinizujacego oraz hormonu wzrostu. Kobiety z problemem alkoholowym mają wczesną menopauze oraz zaburzenia łaknienia. W wyniku tego następuje znaczna utrata wagi. Współistniejąca bulimia pogarsza jeszcze bardziej sprawność seksualną.

e) choroby układu krążenia

Spożywanie alkoholu w umiarkowanych ilościach jest korzystne dla zdrowia (zmniejsza niebezpieczeństwo śmierci w wyniku choroby wieńcowej), jednakże długotrwałe, nadmierne picie alkoholu może spowodować choroby układu naczyniowo-sercowego (arytmia serca, nadciśnienie, udar mózgu, kardiomiopatie).

Nadciśnienie

Już u 10-30% mężczyzn spożywających alkohol w nadmiernych ilościach występuje nadciśnienie tętnicze Mechanizm tego schorzenia nie został jeszcze dokładny poznany. Na jego wpływ może mieć tzw. zespół abstynencyjny, a co za tym idzie obniżanie się we krwi poziomu alkoholu. Częste picie i nagłe zaprzestanie powoduje nadciśnienie. W wyniku nadciśnienia mamy do czynienia z krwotokami mózgowymi, udarami. Jest także przyczyną zawałów serca. Częste picie alkoholu powoduje zwiększone niebezpieczeństwo nadciśnienia.

Kardiomiopatia

Kardiomiopatie występuje u osób uzależnionych i polega na osłabieniu kurczliwości w mięśniu sercowym. Choroba ta powoduje zwyrodnienia włókien sercowych, powiększenie oraz stłuszczenie serca, co wywołuje komplikacje w pracy serca i niewydolności w krążeniu. Zachodzące zmiany nie są jeszcze dokładnie zbadane. Naukowcy podejrzewają, że na taki stan rzeczy mogą mieć wpływ problemy z wychwytywaniem wapnia, oksydacją lipidów i tworzeniem wolnych rodników, ale także procesem wytwarzania aldehydu octowego.

Przyczyną kardiomiopatii w 20-30% przypadków jest nadmierne spożywanie alkoholu. Wykazały to badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych. U 30% pacjentów choroba zanikła w wyniku zaprzestania picia. U pozostałych (czyli 70%) konieczny jest przeszczep serca.

Zaburzenie rytmu serca

Nadmierne oraz częste spożywanie alkoholu może doprowadzić do zaburzenia cyklu pracy serca.

Przedsionkowe zaburzenia cyklu spowodowane nadmiernym piciem alkoholu może spowodować migotanie i nadmierne trzepotanie przedsionków sercowych. Częste zgony wśród alkoholików spowodowane są arytmią serca. Zaburzona zostaje praca węzła zatokowo – przedsionkowego, wydłużone zostają przewodzenie nerwowych impulsów.

Choroba wieńcowa

Nie jest prawdą, że napoje alkoholowe poprawiają krążenie krwi w naczyniach wieńcowych oraz łagodzą bóle naczyń wieńcowych (dusznica bolesna). Stan lepszego samopoczucia, po spożyciu alkoholu, to nie wynik jego korzystnego działania. Alkohol nie rozszerza naczyń wieńcowych, działa tylko uspokajająco i znieczulająco. Serce nadal jest niedotlenione.Spożywanie bardzo niewielkich ilości alkoholu powoduje zmniejszenie ilości zawałów, ale jednocześnie zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na raka, zwiększa nadciśnienie tętnicze oraz powoduje marskość wątroby. Nadmierne picie powoduje stany śmiertelne choroby wieńcowej.

Zaburzenia hematologiczne

Osoby uzależnione od alkoholu są narażone na zmiany morfologiczne powstałe w szpiku kostnym. Alkohol niekorzystnie działa na rozwój komórek krwi. Zmiany te powodują trudności w pracy układu krwiotwórczego. Obniżone zostaje stężenie kwasu foliowego i zahamowana zostaje synteza DNA. Alkohol niszczy płytki krwi znajdujące się w śledzionie oraz megakariocyty. Tylko abstynencja może doprowadzić do zachowania liczby płytek.

Choroby naczyń mózgowych

Udary są spowodowane schorzeniami naczyń wieńcowych. Są spowodowane uszkodzeniem przepływu krwi w naczyniach wieńcowych oraz opuszczeniem krwi poza obszar naczynia. Alkohol powoduje zahamowanie tzw. trombogennej, nasilające się skurcze naczyń, co zwiększa niebezpieczeństwo udaru oraz krwotoku. Alkohol podnosi także ciśnienie krwi.

SPOŁECZNE SKUTKI PICIA ALKOHOLU

1. Rezygnacja z kontroli nad swoim życiem codziennym:

   1. zaniedbania w wychowaniu i edukacji dzieci,

   2. niestabilność związku (brak porozumienia, kłótnie,...),

   3. utrata praw ( świadczenia),

   4. zadłużenie i bieda (faktury, czynsze nie zapłacone, sprawy sądowe).

2. Utrata wszelkich więzi społecznych, co może prowadzić do marginalizacji:

   1. izolacja,

   2. utrata punktów.

3. Zerwanie więzi rodzinnych:

   1. separacja,

   2. rozwód,

   3. utrata kontaktu i więzi z dziećmi.

4. Sprawy sądowe:

   1. przemoc w małżeństwie, porzucenie rodziny,

   2. prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości,

   3. utarczki i bójki w miejscach publicznych

5. Nieobecność w pracy, nieregularność, spóźnianie się.

6. Wypadki w pracy:

   1. utrata czujności/uwagi.

7. Trudności relacyjne:

   1. odrzucenie, izolacja.

8. Trudności w wypełnianiu obowiązków zawodowych:

   1. osłabienie zdolności do pracy.

9. Te wszystkie trudności mogą prowadzić do:

   1. dymisja pod wpływem impulsu,

   2. sankcje dyscyplinarna (przeniesienie na niższe stanowisko),

   3. zwolnienie dyscyplinarne (np. porzucenie stanowiska).

Zapobieganie piciu alkoholu:

1. Samorząd Województwa realizuje w uchwalony przez sejmik wojewódzki program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.

Powinien ujmować ustawowe zadania samorządu:

1)     Podejmowanie działań zmierzających do  ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania;

2)     Inicjowanie i wspieranie przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów 
w zakresie spożywania napojów alkoholowych;

3)     Działanie na rzecz trzeźwości w miejscu pracy

4)     Przeciwdziałanie w powstawaniu i usuwanie następstw nadużywania alkoholu, a także wspieranie w tym zakresie działalności organizacji społecznych i zakładów pracy;

5)     Popieranie tworzenie i rozwoju organizacji społecznych, których celem jest krzewienie trzeźwości i abstynencji, oddziaływanie na osoby nadużywające alkoholu oraz udzielanie pomocy ich rodzinom, jak również zapewnienie warunków sprzyjających działaniom tych organizacji.

 

Samorząd wojewódzki jest organem założycielskim dla całodobowych zakładów lecznictwa odwykowego o wojewódzkiego ośrodka terapii uzależnienia i współuzależnienia.

 

2. Samorząd powiatowy do zadań starosty należy tworzenie zakładów opieki zdrowotnej innych niż całodobowe (np. poradnie przychodnie, oddziały dzienne), świadczących usługi zdrowotne dla osób uzależnionych od alkoholu i osób żyjących z uzależnionymi. Zgodnie
z ustawą o samorządzie powiatowym, powiat jest organem założycielskim bądź prowadzącym dla instytucji i placówek zajmujących się oświatą i pomocą społeczną. W zadania tych podmiotów wpisana jest działalność profilaktyczna w zakresie zapobiegania uzależnieniom, która powinna być wspierana przez samorząd.

 

3. Samorząd gminny – Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i integracja społeczna osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gminy, zadania te prowadzone są w formie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywana problemów alkoholowych, uchwalonego corocznie przez radę gminy . ( Rozdział 1, art. 41)

1)     zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,

2)     udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,

3)     prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży,

4)     ustalanie szczegółowych zasad wydawania i cofania zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu lub poza miejscem sprzedaży oraz kontrolę przestrzegania zasad obrotu tymi napojami,

5)     wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.

6)     podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów ustawy, dotyczących zakazu reklamy napojów alkoholowych i zakazu sprzedaży tych napojów osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się w stanie nietrzeźwym, osobom do lat 18, na kredyt lub pod zastaw oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.

Bibliografia:

• różnego typu strony internetowe

• artykuły internetowe

• porady i opinie ekspertów wypowiadających się w Internecie

np. www.profilaktyka.izeto.pl ; www.portal.abczdrowie.pl

• rozmowa z przedstawicielem AA