Petrogeneza późno kenozoicznych alkalicznych maficznych skał archipelagu Nosy Be( N Madagaskar): w stosunku do magmatyzmu Cormorean .

Geologiczne warunki i wiek magmatyzmu Nosy Be

Archipelag Nosy Be położony jest blisko północnego wybrzeża Madagaskaru, na północ Półwyspu Ampasindava i składa się z kilku wysp , z których jest pochodzenia wulkanicznego

Jest częścią rozległej prowincji wulkanicznej z najbardziej obszerna istniejącą Mas-

sif d’Ambre, na S od Diego Suarez(Fig. 1). Ostatnia aktywność wulkaniczna zarejestrowano w całości na Madagaskarze, z zasadowymi dajkami, poprzecznie ciętymi małymi centrami wulkanicznymi Prekambryjskiego podłoża, z dużymi masywami górskimi Ankaratra i Itasy w centralnej części wyspy oraz rozproszonymi odkrywkami w południowo-zachodnich regionach. Aktywność magmowa jest obecna w skorupie ziemskiej cieniejącej poprzez Madagaskar. Nosy Be jest rzeczywiście ulokowana ponad skorupę kontynentalną niewiele niż 31 km.

Podłoże wyspy to skały wieku Archaik- późny Proterozoik, z drugim dominującym. Mezozoiczne margle ,wapienie i gres odsłaniają się w północnej i wschodniej części, są podłożem osadowym archipelagu Nosy Be. Podłoże jest intrudowane żyłami nefelinowych sjenitów, z alkalicznym gabrem (Nosy Komba), wylewy ryolitowe (Nosy Sakatia, Befotaka), amfibolowe sjenity(na E od miasta Hell-Villa, Nosy Komba). Maficzne alkaliczne skały odsłaniają się jako głęboko rozczłonkowane stożki poprzez wyspę, głównie w zachodniej części i na pobliskich wysepkach (np. Nosy Tanga, Tanikely) jako małe potoki lawowe; w centralnej części Nosy Be występuje kilka tufów w kształcie pierścieni- obecnie wypełnione jeziorem (obszar Mt. Passot; Fig. 1).

Dokładna rekonstrukcja wulkanicznej stratygrafii archipelagu Nosy Be jest niepewna, jako dostępne radiogeniczne wieki są niewystarczające. Badanie K-Ar datuje wiek 7.32 +-0.26 Ma z maficznych potoków lawowych( z obszaru Befotaka), podczas gdy wiek 10.15+-0.73 datowany z magmowych skał z Nosy Komba. Więc, jest możliwa co najmniej dwa cykle magmowej aktywności występujące na archipelagu Nosy Be. Aktywność magmatyczna rozpoczęła się w późnym miocenie.

Klasyfikacja i petrologia

Maficzne wulkaniczne skaÅ‚y z archipelagu Nosy Be zostaÅ‚y sklasyfikowane zgodnie z diagramem R₁-R₂ i obejmujÄ… swym skÅ‚adem bazanit, poprzez tefryt do fonotefrytu. Normatywny nefelin jest zmienny(4%-23%) i w kilku próbkach leucyt normatywny ( 0,4%-2%).Chemiczne powinowactwo jest wyraźnie: sodowe (Tab.1)

NiestaÅ‚y stopieÅ„ zmiany wskazuje obecność chlorytu w próbce, zastÄ™powanie iddingsystem (ang. Iddingsitization) oliwinu, przez stosunkowo wysokÄ… wartość L.O.I ( > 2 wt.%) i poprzez rozproszenie K₂O i zawartość Rb.

Bazanity i tefryty posiadajÄ… silna budowÄ™ porfirowÄ…, z drobnym mikrokrystalicznym, afanitowym ciastem skalnym. Oliwiny obecne sÄ… jako fenokrysztaÅ‚y (Fo_88-75) i w cieÅ›cie skalnym (Fo_81-64). CzÄ™sto zawiera zasobny w Cr spinel( Cr₂O₃ do 37,8 wt.%), drugi znajdowany również jako mikrofenokrysztaÅ‚y. Zdecydowana zonacja w silnie Ca klinopiroksenach (Ca₅₂-₄₁ , Mg_{45- 27} , Fe_8-31) jest caÅ‚kowicie obecna. Zawartość w minerale Al₂O₃ i TiO₂ osiÄ…ga wartoÅ›ci wysokie jak 11,8 wt. % i odpowiednio 6,3 wt.%. PÅ‚ytki skalenia, tytanomagnetyt, ilmenit, nefelin sÄ… obecne w cieÅ›cie skalnym. Flogopit jest sporadycznie obserwowany.

Fonotefryt(M231) ma oliwiny (Fo ₇₉), wzbogacony w Ti klinopiroksen(Ca _54-44 Mg_45-27Fe_11-25 ;Tio₂=1 - 3,1 wt. %) i fenokrysztaÅ‚y kaersutite (Tio₂=5 - 5,2 wt. %). Ciasto skalne skÅ‚ada siÄ™ z tytanomagnetytu, skaleni: andezynu i an ortoklazu i rzadko biotytu. Klinopirokseny posiadajÄ… zielonÄ… obwódkÄ™, jak również oscylacje i zonacje.

Skały ultramaficzne, ksenolity płaszcza( spinele zachowane w dunitach, lherzolitach, harzburgitach, werlity, czasami z mała ilością węglanów) oraz mega kryształy klinopiroksenu znajdowano w wielu próbkach, oraz oderwane fragmenty macierzystej lawy.

Pierwiastki główne i śladowe oraz badania izotopowe

Maficzne skaÅ‚y z archipelagu Nosy Be majÄ… Mg # {atomy Mg ×100/ Mg+Fe²⁺) z Fe₂O₃/FeO =0,15} osiÄ…gajÄ…c 78 z 48;wysoka zawartość Ni i Cr(Tab.1) wskazuje ich prymitywna naturÄ™.