Plotyn.

Epistrofa - tęskny zwrot ku absolutowi.

System Platona: 1) gradacyjny 2) emanacyjny. Jak chrześcijaństwo postrzega Plotyna? ok V w. pojawiają się pisma Pseudodionizego Aeropagity. Dionizy Aeropagita wg tradycji apostolskiej był obecny przy zaśnięciu Najświętszej Maryi Panny. 3 ważne pisma o imionach bożych oraz o hierarchii niebieskiej i hierarchii ziemskiej (tlumaczyła je prof. Dzielska z instytutu historii starożytnej uj). Okazało się, że to nie był ten Dionizy, ale mnich z kręgu mnichów syryjskich, który w klasztorze podpisywał się tym imieniem - stąd Pseudodionizy Aeropagita. Klasztor św. Dionizego we Francji jako jedyny nie akceptuje tego rozdzielenia i uznaje, że ma w posiadaniu pisma Dionizego.

Pseudiodionizy, opisując dzieła neoplatońskie, pisze o hierarchii. Hierarchia niebiańska. Hierarchie anielskie: 3x3. Pierwsza trójka: duchy czyste, które mieszkają w przedsionku umysłu Boga: Cherubiny, Serafiny i Trony. Druga: Moce, Opatrzności, Zwierzchności. Trzecia: Księstwa, Archaniołowie, Aniołowie. Hierarchia ziemska zaczyna się od 3 sakramentów: chrzest, eucharystia, namaszczenie chorych. Hierarchia kościelna: biskupi, kapłani, diakoni. Hierarchia ???: mnisi pustelni, zwykły chrześcijanin, katechumeni. Hierachia to pewien stan, ale też pewnego rodzaju zadanie: jak przejść przez stopnie - o to samo pyta Plotyn, jak to zrobić, żeby zjednoczyć się z Bogiem. U Plotyna jest to rzeczywiste zjednoczenie, natomiast u Pseudd są 3 teologie: apofatyczna, katafatyczna, symboliczna. Apofatyczna: o bogu wiemy więcej wtedy, kiedy o nim nie wiemy - nie poznamy nigdy Boga twarzą twarz, możemy się tylko do niego zbliżyć; stąd zsyła Boga jako człowieka, bo inaczej Bóg nie może być poznany.

Angelos - gr. posłaniec. Fides et ratio - wiara i rozum.

POWTÓRKA. Spór o arche. Różne znaczenia słowa "arche". Stanowiska w sporze o arche, które charakteryzują filozofię kosmologiczną. Kwestia physis - Tales, Anaksymander, Anaksymenes. "Wszak matematycy mówią o nieskończoności..." - wymagany cytat z Arystotelesa dot. apeironu. Pitagorejczycy - co znaczy, że początkiem wszystkiego jest liczba. Pamiętać o odwzorowaniu geometryki na arytmetykę i na odwrót - teoria liczb-punktów, której odwzorowanie znajduje się dialogu Timaios. Kwadrylion. Tetraktys - związek muzyki z arytmetyką. Pitagorejska teoria duszy - orfizm. Heraklit i szkoła eleatów - charakterystyka stanowiska Heraklita, wariabilizm oraz koncepcja logosu. Zaprzeczenie prawa tożsamości - stałe jest to, że nic nie jest stałe - to jest logos. Mikro i makrokosmos. Ksenofanes z Kolofonu - jaki jest jego stosunek do bogów; zarys koncepcji bytu (stoi na pograniczu Heraklita z jednej, eleatów z drugiej strony). Parmenides - teoria bytu; jak się ma teoria bytu do Melissosa z Samos - o co Melissos ją poszerza; bycie to myślenie; paradoksy Zenona. Parmenides usunął kategorię ruchu i kategorię wielości. Empedokles - stanowisko w sporze o arche; sfajros - stan idealny; teoria poznania u Empedoklesa i Anaksagorasa: czynnik progowy świadomości. Anaksagoras: teoria homoiomerii (nazwa Arystotelesa); teoria nous - wśród historyków filozofii toczy się spór, czy jest on materialny czy niematerialny. Atomiści - teoria atomu u Demokryta i Epikura. Teoria poznania u Demokryta - dialog zmysłów i rozumu. Etyka Demokryta - dialog o Eutymii; koncepcja duszy i boga i Demokryta. Charakterystyka sofistów - jacy sofiści, ich wkład w kulturę grecką - czyli uprawianie młodych ludzi; interpretacja Protagorasa i jego twierdzenia o antropos metroon. Sokrates - 4 tradycje. Czy Sokrates był sofistą. Co stanowi o wielkość Sokratesa - Ksenofont powiada, że jego głównym zadaniem było badanie pojęć i o to chodzi prof. Widomskiemu. Wraz z nim pojawia się ponadto aretologia. Na czym polega intelektualizm etyczny. Platon. Charakterystyka teorii idei. Wg prof. Widomskiego najlepszą charakterystykę tej teorii podaje Reale. W jakich dialogach Platon pisze o ideach. 7 list: jeśli chodzi o naukę o ideach, to nigdy nie powiedziałem ani jednej słowa: niepisana nauka Platona. Teoria duszy Platona - dowody na nieśmiertelność duszy; Fajdros i Fedon - manewry na niebie, 3 władzy (części) duszy. Charakterystyka etyki platońskiej - koncepcji cnót kardynalnych. Charakterystyka koncepcji państwa u Platona; kwestia poznania u Platona - natywizm, anamneza - w których dialogach o czym mówi Platon. Arystoteles. Kwestia substancji. Teoria materii i formy, aktu, możności, potrójnego pierwszego aktu w stosunku do możności, teoria kategorii Arystotelesa, drzewo Porfiriusza; co to znaczy, że coś jest bytem lub substancją: 1) musi być podmiotem, 2) musi być jednostkowe. Teoria Pierwszego Nieruchomego Poruszyciela - jak porusza, skoro jest nieruchomy. Teoria poznania u Arystotelesa. Teoria rozumu czynnego i biernego. Etyka u Arystotelesa. Teoria cnót, teoria złotego środka. 3 szkoły hellenistyczne: stociy, sceptycy, epikurejczycy. Stoicy - trójpodział filozofii, struktura jajka, metafizyka utożsamiona z fizyką, logika dwuwartościowa arystotelesowska. Charakterystyka fizyki stoików. Może się pojawić pytanie: elementy filozofii pojawiają się u stoików: gdzie Heraklit, gdzie Arystoteles, gdzie Platon. Zwracamy uwagę na materializm, panteizm i necesytaryzm. Koncepcja pneumy: materia czynnej i biernej. Etyka stoicka: Platon i Arystoteles. Pojęcie cnoty; człowiek jako zwierzę rozumne (Arystoteles). 4 cnoty kardynalne, etyka obok etyki indywidualnej: etyka społeczna u stoików. Etyka maksymalistyczna - dobro albo zło, mędrzec albo głupiec. Porównanie stoików i epikurejczyków. Etyka epikurejczyków - ideał mędrca. Co znaczy hasło "żyj w ukryciu", ogrody Epikura, tetrafarmakos. Sceptycy: przedstawiciele sceptyków - drugiej i trzeciej generacji. 3 podstawowe tezy Tymona z Fluntu. Ogólna charakterystyka: czym różni się sceptycyzm, 1 i 2 okresu od skrajnego sceptycyzmu, czyli pironizmu. Rzetelna rozumnośc i prawdopodobieństwo. Filon. Teoria bytu u Filona, stopnie doskonałości, człowiek trójdzielny. Plotyn. Emanacje bytu, charakterystyka hipostaz. Na poziomie hipostazy 1 (umysł i świat idei), co mocno chrześcijanie stąd biorą: idee nie są bytami w sensie bytów ogólnych, ale istnieją też idee bytów jednostkowych: istnieje idea człowieka, ale na tym poziomie istnieją też poziomy poszczególnych ludzi - co jest ważne dla chrześcijaństwa, bo gdyby bóg miał w umyśle tylko ideę człowieka jako takiego, to nie mógłby tworzyć poszczególnych jednostek.

Enneady - dziewiętnice.