Zagadnienia na egzamin z historii filozofii.

1. Zagadniena filozofii. Pochodzenie pojęcia; - początek filozofii (myśl refleksyjna a mit); - nurty filozofii (antropocentryczny, kosmocentryczny).
2. Presokratycy. Problem natury w filozofii: Talesa z Miletu, Anaksymandra, Parmenidesa, Heraklita;
3. Sofiści. Protagoras- człowiek jako homo-mensura, Gorgiasz: problem prawdy, retoryka.
4. Sokrates, metoda, istota człowieka, problem duszy, pojęcie cnoty, wolności i szczęście człowieka, daimonion.
5. Platon, język a mit, teoria idei - metafizyczne cechy idei oraz hierarchiczna struktura rzeczywistości, poznanie rozumowe a doxa, relacje między poznaniem zmysłowym a umysłowym, Demiurg i kosmologia, anamneza, antropologia Platona - nieśmiertelność duszy i metanpsychoza.
6. Arystoteles: podział nauk, metafizyka i jej definicje, pierwsze przyczyny i zasady, znaczenia pojęcia bytu, substancja, akt i możność, poznanie i teoria duszy, cnoty etyczne.
7. Stanowiska w sprawie relacji religii i filozofii, eliminacja religii na rzecz filozofii: Plotyn, eliminacja filozofii na rzecz religii: Luter, komplementaryzm, sprzeczność religii i filozofii, teoria dwóch prawd - Awerroes;
8. św. Augustyn, koncepcja Boga, świata i człowieka, etyka- problem wolnej woli i spór z manicheizmem, św. Tomasz, teologia a metafizyka, istnienie a byt, hierarchia bytów, problem duszy i ciała.
9. Machiavelli, koncepcja dziejów, problem zła a skuteczność polityczna i jej zasady;
10. Kartezjusz:sceptycyzm metodyczny, koncepcja nauki, metoda, kryteria pewności, pojęcie idei (res extensa, res cogitans), dualizm i sposób jego przezwyciężenia, Bóg i dowody na jego istnienie,
11. Pascal: jensenizm i problem łaski, koncepcja człowieka, porządek serca a porządek rozumu, moralność - wiara - Bóg; zakład,
12. Racjonalizm: Spinoza: metoda i stopnie poznania, metafizyka: substancja i atrybuty, modi myślenia i modi rozciągłości; Leibniz: zasady filozofii, poznanie: prawdy rozumowe a prawdy faktyczne, metafizyka: dwa porządki świata, monady i harmonia przedustawna.
13. Filozofia społeczna XVII i XVIII wieku: Hobbes, Locke, Rousseau: stanu natury i natury ludzkiej, warunki umowy społecznej, władza i najlepszy ustrój, ocena natury i cywilizacji, pojęcie wolności;
14. Różnice empiryzm-racjonalizm. Empiryzm: Locke: rodzaje doświadczenia, krytyka natywizmu, Hume: klasy percepcji, problem rzeczy, ja i status pojęć metafizycznych, idealizm subiektywny i immaterializm Berkeleya;
15. Kant: teoria poznania - na czym polega przewrót kopernikański, formalność poznania, transcendentalne warunki poznania, rzecz sama w sobie, idee regulatywne rozumu; etyka - racjonalizm i uniwersalizm prawa moralnego, obowiązek, imperatyw kategoryczny, prawo moralne a prawo stanowione, problem Boga i nieśmiertelności duszy,
16. Transcendentalizm Hegla: Absolut, dialektyka a dialektyka dziejów, etapy rozwoju idei absolutnej, pojęcie wolności.
17. Pozytywizm: A. Comte: prawo trzech stadiów, J. S. Mill – etyka utylitaryzmu, H. Spencer: pozytywizm ewolucjonistyczny.
18. Filozofia bytu a filozofia życia, cechy i przedstawiciele. A. Schopenhauer: charakterystyka woli życia, problem cierpienia i wolności, pesymizm, etyka,
19. F. Nietzsche. Pojęcie życia jako woli mocy, krytyka moralności, religii, ateizm i nihilizm, śmierć Boga.
20. Filozofia Diltheya, pojęcie życia, filozofii, rozumienia, hermeneutyki, teoria światopoglądów.
21. S. Kierkegaard: stadia ludzkiego życia, pojęcie egzystencji, rozpaczy, wolności i prawdy,
22. Filozofia H. Bergsona: czas, intelekt a intuicja, pamięć i psychika, dusza i pojęcie życia.
23. Personalizm: W. James, J. Dewey.
24. Filozofia Karola Marksa i Z. Freuda.
25. Fenomenologia: Edmund Husserl: analityka eidetyczna i transcendentalna
26. Filozofia E. Levinasa i personalizm;

7. PLOTYN: redukuje wiarę na rzecz poznania (eliminacja religii na rzecz filozofii). Istnieje boskie „Jedno” – bezosobowe, jest Absolutem. „Jedno: jest ponad bytem i go uzasadnia. Rodzi inne byty. Z niego powstaje rozum świata. Definicja zła: zło to brak dobra. Materia jest złem. Człowiek składa się z ciała i duszy. Filozofia jest religią, ale bez rytuałów.
LUTER, KOMPLEMENTARYZM, SPRZECZNOŚĆ RELIGII: Wyklucza się dywagacje filozoficzne jako szkodliwe dla wiary. Chrześcijanin powinien się wyrzec tego co pogańskie, a filozofia należąca do świata starożytnego jest pogańska. Chrześcijaństwo traci zaufanie do rozumu. Dążenie do wyjaśnienia wiary rozumem jest bezcelowe.
AWORES: formułuje teorię dwóch prawd, która zakłada jednoczesne istnienie filozofii i religii. Religia odwołuje się do metafor, dotyka sfery irracjonalnej. Filozofia: jest wyższym intelektualnie sposobem na poznanie Boga. Może się zdarzyć, że to samo stwierdzenie jest prawdziwe dla religii, a fałszywe dla filozofii. Wtedy obie te dyscypliny uzupełniają się.