Zakres materiału obowiązującego na egzaminie z filozofii (EWSIE)

1. Zagadnienia metafilozoficzne (patrz skrypt)

a) definicja etymologiczna terminów filozofia, filozof

b) filozofia jako nauka (patrz skrypt)

- co to jest poznanie naukowe (patrz skrypt)

- elementy strukturalne nauki (patrz skrypt)

- podział nauk (patrz skrypt)

- przedmiot materialny nauk filozoficznych (patrz skrypt)

- przedmiot formalny nauk filozoficznych (patrz skrypt)

- metoda naukowa nauk filozoficznych (patrz skrypt)

c) Działy filozofii i ich charakterystyka (również poddyscypliny - patrz skrypt)

2. Zagadnienie dziejów filozofii (patrz skrypt)

a) historyczny i tematyczny podział dziejów filozofii (patrz skrypt)

b) ogólna charakterystyka filozofii przedmiotu (patrz skrypt)

c) ogólna charakterystyka filozofii podmiotu (patrz skrypt)

d) ogólna charakterystyka filozofii podmiotowości (patrz skrypt)

3. Przyczyny powstania filozofii w starożytnej Grecji. Ogólne tło kulturowe.

- źródła dzięki którym powstała filozofia w antycznej Grecji i ich ogólna charakterystyka

4. I okres filozofii starożytnej: filozofia kosmologiczna, problem arche

- najważniejsze pytania filozoficzne tego okresu

- znaczenie pojęć arche, physis, hylozoizm, wariabilizm (Heraklityzm), empiryzm metodologiczny (aposterioryzm), racjonalizm metodologiczny (aprioryzm)

- różnice pomiędzy „początkiem rzeczywistości w sensie historycznym” i „początkiem rzeczywistości w sensie przyczynowo-strukturalnym”

- zasada arche (nazywana również physis) w ujęciu Talesa z Miletu, Anaksymandra z Miletu, Anaksymenesa z Miletu, Heraklita z Efezu

- Heraklit: ogólna charakterystyka poglądów na rzeczywistość (powszechna zmienność, rozum kosmiczny)

- Parmenides z Elei: ogólna charakterystyka poglądów na byt

(ogólna zasada od której rozpoczyna filozofię Parmenides, cechy bytu)

5. Okres oświecenia i systemów starożytnych

- poglądy filozoficzne Sofistów na przykładzie Protagorasa

- poglądy filozoficzne Sokratesa (intelektualizm etyczny, specyfika nauczania: metoda elenktyczna i metoda majeutyczna)

- Platon: dualizm metafizyczny (świat zmysłowy i świat idei), dualizm antropologiczny (dusza i ciało), teoria anamnezy, racjonalizm genetyczny (natywizm)

- Arystoteles: złożenie bytu z formy i materii (czyli hylemorfizm), przyczyny bytu, części duszy, etyka złotego środka, empiryzm genetyczny

6. Okres hellenistyczny

- Stoicyzm: twórca szkoły, stoicka droga do szczęścia, stoicki ideał szczęścia, stoickie rozumienie cnoty

- Epikureizm: twórca szkoły, cztery choroby duchowe unieszczęśliwiające człowieka i cztery lekarstwa na te choroby; epikurejski ideał szczęścia

- Sceptycyzm: Twórca szkoły, recepta na życie szczęśliwe Sceptycyzmu

7. Okres końcowy filozofii starożytnej

- ogólna charakterystyka okresu.

8. filozofia nowożytna

- ogólna charakterystyka okresu

9. filozofia współczesna

- ogólna charakterystyka okresu

Cztery słowa komentarza:

1. jeżeli piszę np. w ten sposób: „Epikureizm: twórca szkoły, cztery choroby duchowe unieszczęśliwiające człowieka i cztery lekarstwa na te choroby; epikurejski ideał szczęścia”, oznacza to, że wszelkie inne zagadnienia z Epikureizmu na egzaminie nas nie interesują, i nie trzeba czytać nic ponadto na temat Epikureizmu. Tak samo z innymi pytaniami. Starałem się określić bardzo szczegółowo zagadnienia egzaminacyjne, żebyście Państwo wiedzieli z czego się przygotować.

- w dwóch pierwszych zagadnieniach  w nawiasie znajduje się adnotacja "(patrz skrypt)". Chodzi o to, że zagadnień tych powinni się Państwo uczyć na podstawie skryptu, który udostępniłem Państwu (pod adresem mailowym kursu z filozofii i na platformie moodle). Do pozostałych zagadnień obowiązują notatki z wykładu i lektura „Historii filozofii” Tatarkiewicza.

2. egzamin w terminie zerowym odbędzie się 16 maja. 27 czerwca będzie główny termin egzaminu i wpisy dla tych, co napisali egzamin w terminie zerowym.

3. przystąpienie do egzaminu w terminie zerowym nie jest obowiązkowe.

Warto jednak przystąpić do egzaminu w terminie zerowym, dlatego choćby, że na tym terminie będą obowiązywały pewne ułatwienia:

- ocenę, którą Państwo otrzymacie z tego egzaminu łatwo będzie anulować, gdyby komuś nie odpowiadała (wystarczy wysłać do mnie maila w tej sprawie).

- w terminie zerowym obniżam kryteria oceniania (za mniej punktów z testu można uzyskać tę samą ocenę)

- w terminie zerowym nie obowiązują zagadnienia nr 7, 8 i 9 (należy umieć wszystko do punktu 6 włącznie).

- dla tych, którym filozofia wybitnie kojarzy się z „czarną magią” (czyli czymś totalnie niezrozumiałym), przygotuję specjalny zestaw na ocenę dostateczną. Będzie to zestaw, w którym pytania są jeszcze łatwiejsze niż w teście normalnym. Tak łatwe, że maksymalną oceną z tej wersji testu może być tylko ocena dostateczna.

4. co do formy egzaminu:

- w terminie zerowym z pewnością będzie to test. Jeszcze nie mam przygotowanych pytań, ale sądzę, że na egzaminie pojawią się zarówno zadania typu "uzupełnij zdanie", jak i typu „wybierz odpowiedź właściwą spośród odpowiedzi a, b, c, d”. Pojawią się z pewnie również pytania, na które trzeba będzie odpowiedzieć w jednym bądź w kilku zdaniach.

Pozdrawiam serdecznie

Dr Marek Jastrzębski

2

---