Gwint- ma zwoje nałożone na pow. walcowej v stożkowej wg lini śrubowej. Służy do:- połączeń śrubowych, zmiany ruchu obr na postępowy. Określane za pomocą: =zarysu, wymiaru, kierunku linii, krotności /
Gwintownik- narzędzie skrawające wieloostrzowe do nacinania gwintów lewo- i prawostr w otworach. Bud. :- cz. robocza A (A1 cz. skrawająca, A2 cz. prowadząca (kalibrująca), cz. chwytowa walcowa v stożkowa B (B1 cz. zbierakowa (płewa v ścięcie 4kątne))/
Narzynki- parametry podobne do gwintownika, ino kąt przystawienia (20- 30st dla przelotowo, 45st dla nie. Są okrągłe (otwarte i zamknięte, kwadratowe, szecioboczne/
SPOSOBY WYKONYWANIA GWINTÓW:
- nacinanie gwintownikami- (gwinty wew. )- obróbka maszynowa- ino 1 gwintownik, dł. cz skrawającej 12- 16 skoków gwintu, przed gwintowaniem sfazować otw; - obróbka ręczna- komplet 2, 3 gwintowników, 1st (zdzierak)ma 50- 60%naddatku, 2nd (pośredni)25- 30%, reszta dla wykańczającego. Uwagi- zbyt mały otw grozi ukręceniem gwintownika , na początku posuw gwintownika jest wymuszony, alej posuwa się samoczynnie/
- gwintowanie narzynkami- (gwinty zew. )do prod. jednostkowej i do gwintowania ręcznego, narzynki otwarte umożliwiają niewielką zmianę średnicy gwintu , trza wykonać odp sfazowania wprowadzające aby d na końcu fazy była =< od d wew. narzynki, d trzpienia do gwintowania musi być o 0, 1 skoku gwintu < od d gwintu, bardziej skomplikowane konstrukcje oprawek do narzynek zabezp ją przed przeciążeniem i zrywaniem nitek gwintu
/- toczenie gwintów- do gwintów zew. i wew. , śrub pociągowych zarycie prostokątnym i trapezowym, o dużych d, niewielkie serie przedmiotów. Noże tokarskie do toczenia:*kształtowe poj (imakowe v oprawkowe)- głębokość gwintu dzieli warstwy skrawania na szereg przejść, gwinty wymagają podtoczenia (rowek, który umożliwia wycofanie ostrza po każdym przejsciu;*kształtowe wielokrotne (grzebieniowe)- wykonanie gwintu w 1 przejściu, wymagany sztywny przedmiot i dł. wybiegu przez stosun. długi nakrój;do toczenia obwiedniowego –wymagana specjalna obrabiarka synchronizująca ruch obr i posuwowy, do obróbki dł. śrub pociągowych, do toczenia gwintów i ślimaków walcowych/
- nacinanie głowicami gwinciarskimi (gwinty wew)/- frezowanie frezam poj. , wielokrotnymi i głowicami obiegowymi/- szlifowanie ściernicami z zarysem poj v wielokrotnym/
METODY WYKONYWANIA UZĘBIEŃ:
- Etapy- tech. elem. przed nacięcie uzębienia;- tech. zw z nacinaniem zębów (D podziałowa koła zębatego: DP=mz)
/- Koła zębate- *walcowe- zęby proste, skośne (śrubowe) v daszkowe;- *stożkowe- zęby proste, skośne v łukowe/
METODY OBRÓBKI UZĘBIEŃ
- kształtowa uzębień- krawędzie skrawające mają kształt wrębu międzyrębnego, kształt ostrza powinien odp kształtowi wrębu, ostrze nie powinno tracić kształtu po naostrzeniu, stos. się frezy modułowe krążkowe v palcowe (gdy frez tarczowy nie ma dostatecznego wybiegu), kształt wrębu zależy od modułu i liczby zębów, umożliwia wykonywanie kolejnych wrębów posobie, wymaga to podziału obwodu z zastos podzielnicy/
- kopiowa kół walcowych- prowadnice suportu narzędziowego są wodzone wzdłuż wzornika i na przedmiocie odwzorowują kształt wzornika, stos. rzadko bo ma małą wydajność, otrzymuje się zarys zęba przez przesuwanie narzędzia wraz z saniami kopiału do przodu, obróbka wstępna/
- obwiedniowe nacinanie kół- narzędzie obwodzi zarys zęba przez kolejne położenie ostrzy skrawających, między narzędziem a przedmiotem- przekładnia tech (do współpracy 2 zębatek), zarys ostrza nie pokrywa się z zarysem wrębu międzyzębowego/
Dłutowanie- i u Maaga i u Sunderlanda- ruch gł dłutujący wykonuje suwak narzędziowy, ruchy obwiedniowe wykonuje koło (Maag) v koło obrabiane i narzedzie (Sunderland). Maag- koło dłutowane wykonuje ruch obr wokół własnej osi i ruch posuwisty || do zębatki, koło obrabiane obtacza się swoją d podziałową po linii podziałowej zębatki bez poślizgu, zębatka jest pochylona co daje dod. kąt natarcia ostrzom. Sunderland- ruch obr wykonuje nacinane koło, ruch gł i posuwisty narzędzie, oba ruchy mają taką samą V, kąt natarcia jes już zaszlifowany na zębatce/
Dłutowanie Fellowsa- w pełni obwiedniowa, do uzębienia wew i zew. Za pomocą narzędzia o kształcie koła zębatego, narzędzie i koło obtaczają się po sobie bez poślizgu jak para kół przekładni, ruchy dłutujące wykonuje suwak narzędziowy, w czasie jednego jałowego ruchu powrotnego koło obrabiane odsuwa się nieco od narzędzia (system Fellowsa)- zapobiega to tarciu i tępieniu się ostrzy. Noże Fellowsa- płaskie, garnkowe, z gwintem, trzpieniowe/
Frezowanie obwiedniowe uzębień- modułowy frez ślimakowy wykonuje ruch obr (ruch roboczy), przedmiot obraca się dookoła własnej osi i wykonuje ruch pomocniczy (posuwowy), tym samym frezem można obrabiać kola o zębach prostych i skośnych, wada- długa droga dobiegu freza w stosunku do szerokości wieńca zębatego