      Podać różnicę między rybactwem a rybołówstwem

Mówiąc o rybactwie, mamy zazwyczaj na myśli działalność ludzką związaną z gospodarowaniem żywymi zasobami wód i ciężko jest je dokładnie zdefiniować, do tego dochodzą różnice językowe (np. fisheries – rybactwo czy rybołówstwo). Wydaje się, iż najrozsądniejszą definicję rybactwa podają Skandynawowie, którzy definiują rybactwo jako ogólny, całościowy system instytucji, przedsięwzięć oraz prawnych regulacji, tworzący podstawy do eksploatacji żywych zasobów wód. Eksploatacja to nic innego jak użytkowanie żywych zasobów wód (ryb, mięczaków, skorupiaków, roślin naczyniowych i glonów), dlatego wędkarstwo czy łowiectwo podwodne są jednymi z rodzajów rybactwa, gdyż opierają się na eksploatacji. Rybactwo morskie, opiera się w głównej mierze na rybołówstwie – czyli połowach organizmów wodnych. W ostatnich latach ze względu na drastyczne zmniejszenie zasobów morskich zaczyna się powoli zarybiać także wody słone, czyli odchodzić od typowego rybołówstwa na rzecz rybactwa. To właśnie jest zasadnicza różnica pomiędzy rybactwem, a rybołówstwem. Rybołówstwo ogranicza się tylko do poławiania organizmów wodnych, natomiast rybactwo obok samego pozyskiwania ryb charakteryzuje zespół działań na rzecz ichtiofauny i ekosystemów wodnych: ochrona tarlisk, produkcja materiału zarybieniowego, zarybianie, itp.

Rybactwo to dział w przemyśle rybnym , który obejmuje chów i hodowlę ryb w stawach oraz eksploatację zasobów cieków śródlądowych - jezior i polskich rzek,

Rybołówstwo to gałąź przemysłu rybnego, która zajmuje się odławianiem ryb na pełnym morzu, dla celów pozyskania żywności (dostarcza surowców dla przemysłu spożywczego i przetwórczego),

      Wymienić gat. ryb dominujące w polskiej gospodarce morskiej

Dokonuje się przede wszystkim połowów, szprota (55 400 ton), śledzia (17 000 ton), dorsza (12 200 ton), ryby zatokowe stanowią około 2% połowów do których zaliczamy belonę, sandacza, okonia, lina, płoć, miętusa, stynki, stornie i turbota. Flota dalekomorska dokonuje się połowów ostroboka(57%), kryla(10%), sardynek(8%) i makreli (6%).

      Wymienić gat. ryb dominujące w polskiej gospodarce śródlądowej

• połowy wynoszą około 55 tys. ton ( z czego 36 tys. ton pochodzi z akwakultury, 3 tys. ton z profesjonalnych połowów w jeziorach i 16 tys. ton z połowów rekreacyjnych),

połowy obejmują m.in. sandacza, jazia, płoci, pstrągów, szczupaka, lina, węgorza, siei i karpia

      Wymień kraje spożywające najwięcej ryb i owoców morza

Kraje azjatyckie 26%, biedne kraje z deficytem żywności 21,8%, kraje afrykańskie 17,4%.

      Wymień kraje łowiące najwięcej ryb

W światowej produkcji rybnej przodują Chiny, najbardziej produktywnymi obszarami na świecie są północno-zachodni Pacyfik i południowo-wschodni Pacyfik; na świecie są państwa, w których dochody z eksportu ryb i przetworów rybnych przekraczają 50% dochodów państwa z eksportu wszystkich towarów (np. Seszele – 75%, Malediwy – 67,6%, Islandia – 63,3%).

      Różnica między zagrożeniami  endo - i egzogenicznymi dla zasobów morskich

• Egzogeniczne- ich źródła znajdują się poza rybołówstwem i związane są np. z zanieczyszczeniami środowiska wodnego, zmniejszeniem bioróżnorodności i ze zmianami klimatu

• Endogeniczne- związane z czynnikami występującymi w sektorze rybołówstwa

      Co to jest akwakultura

Trzecią gałąź sektora rybackiego stanowi akwakultura, która najbardziej interesuje rolników i innych mieszkańców wsi, jako potencjalnych producentów. Obecnie akwakultura jest najszybciej i najprężniej rozwijającą się dziedziną gospodarki żywnościowej na świecie. Duża część białka zwierzęcego spożywanego przez ludzi pochodzi z ryb i innych organizmów wodnych. Akwakultura oznaczające chów i hodowlę organizmów wodnych (ryb, bezkręgowców, glonów i roślin naczyniowych) za pomocą technik opracowanych w celu zwiększenia produkcji owych organizmów powyżej naturalnej zdolności środowiska. Dokumenty UE dodają do definicji, że organizmy te muszą pozostawać własnością osoby fizycznej (ew. prawnej), w ciągu całego stadium hodowli lub chowu, do odłowu włącznie. Akwakultura dzieli się na pięć zasadniczych działów:

·        chów i hodowla organizmów wodnych w stawach ziemnych (gospodarka karpiowa)

·        chów i hodowla organizmów wodnych w systemach przepływowych (gospodarka pstrągowa)

·        chów i hodowla organizmów wodnych w systemach recyrkulacyjnych (chów basenowy)

·        chów i hodowla organizmów wodnych w sadzach (chów sadzowy)

·        wylęgarnictwo i larwikultura

      Różnica między ochroną a odnową wód

Celem ochrony wód, polegającej na unikaniu, eliminacji i ograniczaniu zanieczyszczenia substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego albo naturalnych poziomów zwierciadła wody, jest:

- utrzymanie i poprawa jakości wód;

- utrzymanie lub poprawa biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na obszarach zalewowych, tak aby wody osiągnęły co najmniej stan dobry ekologiczny i w zależności od potrzeb nadawały się do: 1) zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczona do spożycia, 2) bytowania ryb w warunkach naturalnych oraz umożliwiały ich migrację, 3) rekreacji oraz uprawiania sportów wodnych.

Zapobieganie pogarszaniu się jakości wody przez ograniczenie dostawy zanieczyszczeń, czyli ochrona oraz inne działania naprawcze, czyli odnowa to dwa podstawowe kierunki działań zmierzających do odzyskania i utrzymania zadawalającego stanu wód.

Restytucja rzek powinna dotyczyć:

- odbudowy naturalnego biegu,

- przebudowy niesprawnych przepławek,

- ustanowienia stref buforowych wzdłuż rzek (chroniących przed spływem gleby)

- odbudowy naturalnych stref zalewowych (ochrona przeciwpowodziowa).

      Co oznacza podejście „ostrożnościowe”

      Zagrożenia dla organizmów wodnych związane z eksploatacją wód (wymienić kilka)

Zmiany siedlisk. Działalność człowieka zwykle niekorzystnie wpływała i wpływa

na bioróżnorodność, a szczególnie od kilku tysięcy lat, odkąd rolnictwo stało się podstawowym sposobem produkcji żywności. Przez niewłaściwe użytkowanie środowiska doprowadzono do degradacji gleby, wody i szaty roślinnej.

Zmiany klimatu. Obserwowane ostatnio zmiany klimatyczne, szczególnie wzrost temperatury, już wywarły wpływ na bioróżnorodność i na ekosystemy. Stwierdzono zmiany w rozmieszczeniu gatunków , wielkości populacji, czasie trwania reprodukcji (skrócenie) i przypadki migracji oraz zwiększenia częstotliwości gradacji szkodników i chorób. Z końcem obecnego wieku zmiany klimatyczne i ich oddziaływania mogą okazać się głównym czynnikiem spadku bioróżnorodności i pogorszenia się świadczeń ekosystemów w skali globalnej.

Gatunki inwazyjne. Te gatunki są groźne dla rodzimej bioróżnorodności na różne

sposoby; jako konkurenci, drapieżcy, pasożyty lub przez roznoszenie chorób. Mogą one

powodowa ekonomiczne i środowiskowe szkody albo niekorzystnie oddziaływać na

zdrowie ludzkie. Rozprzestrzenianie się gatunków inwazyjnych wzrasta wraz ze wzrostem wymiany handlowej i podróży.

Zanieczyszczenia. Zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby mogą wpływać na

organizmy żywe w różny sposób, od tempa wzrostu roślin, przez zmian sposobu reprodukcji do, w pewnych przypadkach, wymarcia. Nadmiar zanieczyszczeń środowiska

może osłabić rodzime gatunki i zwiększy ich podatno na inne szkodliwe dla nich

czynniki, takie jak zmiany siedliska czy przeciwstawienie się gatunkom inwazyjnym.

Nadmierna eksploatacja. Poważnym zagrożeniem, szczególnie dla wielu gatunków ryb, bezkręgowców, jest przeeksploatowanie ekosystemów. Dla ekosystemów morskich dominującym czynnikiem zmian globalnych są nadmierne połowy ryb. Zapotrzebowanie na pozyskiwanie ryb jako żywności dla rosnącej populacji ludzkiej grozi długotrwałym załamaniem się regionalnego morskiego rybołówstwa.

      Pozytywy i negatywy wynikające z zakładania akwakultur

Pozytywy:

- Intensyfikacja produkcji a więc zagęszczenie organizmów tego samego gatunku na ograniczonej powierzchni zmusza do prowadzenia prac nad optymalizacja kosztów i bezpieczeństwem produkcji.

- Karmienie odpowiednio zbilansowaną paszą,

- Walka z chorobami i pasożytami (które zagrozić mogą całej hodowli),

- Ochrona przed drapieżnikami, maksymalne dostosowanie warunków bytowych (nasłonecznienie, ruch i temperatura wody, dostępność imitacji naturalnych „kryjówek”) do optymalnych dla danego gatunku.

- Uszczuplenie zasobności łowisk;

Negatywy:

- Mało zróżnicowane biologicznie zbiorniki,

-Bardzo duże zagęszczenie hodowanych organizmów naraża akwakulturę na choroby i pasożyty,

- Zanieczyszczenie wód.

-Przy intensywnej produkcji organizmów wodnych wytwarzane są duże ilości związków azotu, które w sprzyjających warunkach powodują tzw. zakwit wody (w przypadku zakwitu sinic – toksyczny, groźny dla ryb oraz ludzi).

      Podaj różnice między  lasami starymi a młodymi

- Lasy stare to lasy pozostające w ciągłym użytkowaniu leśnym przez co najmniej 200lat (UWAGA! Pojęcie lasów starych nie sugeruje tutaj wieku drzew)

- Lasy młode - lasy posadzone przez człowieka lub ukształtowane spontanicznie w procesie naturalnej sukcesji na gruntach porolnych i nieużytkach

      Wymień negatywne skutki deforestacji

Skutkiem deforestacji jest utrata bioróżnorodności, szczególnie dotkliwa w lasach tropikalnych, które zamieszkuje ok. 80% wszystkich gatunków. Przykładem gatunków zagrożonych wyginięciem są orangutany - małpy człekokształtne występujące na Borneo i Sumatrze. Wylesianie ma ponadto ogromny wpływ na globalne ocieplenie, gdyż jest źródłem ok. 15-20% światowej emisji gazów cieplarnianych. Zaburza obieg wody w ekosystemie, prowadząc do powodzi i susz.

      Co rozumiesz pod pojęciem zrównoważonej gosp. leśnej

Trwale zrównoważona gospodarka leśna to działalność zmierzającą do ukształtowania struktury lasów i ich wykorzystania w sposób i tempie zapewniającym trwałe zachowanie ich bogactwa biologicznego, wysokiej produkcyjności oraz potencjału regeneracyjnego, żywotności i zdolności do wypełniania, teraz i w przyszłości, wszystkich ważnych ochronnych, gospodarczych i socjalnych funkcji na poziomie lokalnym, narodowym i globalnym, bez szkody dla innych ekosystemów.

      Co to jest rabunkowa gosp. leśna

Rabunkowa gospodarka, nadmierne eksploatowanie zasobów środowiska przez człowieka, prowadzące do trwałego naruszenia równowagi ekologicznej i niekorzystnych zmian, zagrażających zarówno środowisku naturalnemu, jak też samemu człowiekowi.
Przykładem gospodarki rabunkowej może być powszechne wycinanie lasów w XIX w. w wielu regionach Europy, w celu dostarczenia opału dla rozwijającego się przemysłu. Doprowadziło to w wielu przypadkach do katastrofy ekologicznej, której próbowano zaradzić przez ponowne sadzenie lasów, jednak nowe monokultury leśne okazały się znacznie mniej odporne od lasów naturalnych i gorzej przystosowane do warunków środowiskowych.

      Wymienić sposoby renaturyzacji lasów

Odnawianie lasu – proces powstawania w sposób naturalny lub sztuczny młodego pokolenia drzew, które w miarę swojego rozwoju i wzrostu, w przyszłości wywierać będą istotny wpływ na kształtowanie się środowiska leśnego w określonej przestrzeni i czasie.

Odnowienie lasu prowadzi się zawsze na powierzchniach leśnych, uprzednio zajętych przez las w przeciwieństwie do zalesiania, które prowadzi się na powierzchniach nieleśnych np. nieużytkach porolnych, hałdach.

Ze względu na wykorzystanie sił przyrody i wielkość wkładu pracy ludzkiej, rozróżnia się odnowienie naturalne i sztuczne. Odnowienie naturalne powstaje samorzutnie - samosiewem lub z odrośli, zwykle przy niewielkim udziale pracy ludzkiej. Odnowienie sztuczne polega na wysiewie nasion na powierzchni przyszłej uprawy lub na wysadzeniu sadzonek; zasadniczą rolę odgrywa tu praca ludzka.

Ze względu na właściwości powierzchni przeznaczonej do odnowienia i wymagania wprowadzanych gatunków stosuje się:

• odnowienie pod osłoną drzew (uprawy podokapowe) polega na stosowaniu siewu lub sadzenia pod okapem drzewostanu przewidzianego do usunięcia; stosuje się je wtedy, gdy wprowadzane gatunki drzew wymagają osłony a starodrzew nie zapewnia pożądanego samosiewu ze względu na swój skład gatunkowy, pochodzenie, zdrowotność,

• odnowienie pod osłoną krzewów polega na wykorzystaniu krzewów jako osłony dla wprowadzonych gatunków drzew wrażliwych na nasłonecznienie lub przymrozek w najtrudniejszym okresie ich życia, do momentu wyjścia z przyziemnej warstwy,

• odnowienie na powierzchni otwartej.

      Co to jest agroleśnictwo

Agroleśnictwo – sposób użytkowania ziemi łączący pielęgnację drzew i krzewów leśnych z działalnością agro- i zootechniczną na tym samym terenie, uwzględniający jednocześnie lub w następujących po sobie okresach czasu ekonomiczne, ekologiczne i kulturowe funkcje tego terenu. Wielofunkcyjne agroleśnictwo wykorzystuje się do wdrażania zrównoważonego rozwoju.

      Co to jest plejotropia

Plejotropia, plejotropowość – w biologii, zjawisko, w którym jeden czynnik ma więcej niż jeden efekt.

• gen plejotropowy to gen, który wpływa na więcej niż jedną cechę fenotypową. W konsekwencji, mutacja w tym genie objawi się zmianą więcej niż jednej cechy - na przykład jednocześnie większym umięśnieniem, ale i zwiększonym ryzykiem zawału serca.

• efekt plejotropowy to zjawisko w fizjologii, gdzie jeden czynnik posiada zdolność wielokierunkowego działania. Na przykład ten sam hormon wywołuje odmienną reakcję w różnych typach komórek. Zjawisko plejotropii- zmodyfikowane organizmy będą wykazywały cechy nie występujące w stanie naturalnym w odniesieniu do GMO

      Różnica między degradacją a dewastacją gleb

W wypadku dewastacji mamy do czynienia z całkowitym zniszczeniem gleb, któremu towarzyszy zazwyczaj silne przekształcenie, a nawet spustoszenie powierzchni terenu.

Przez degradację gleb należy rozumieć pogarszanie się ich właściwości i spadek wartości, co przejawia się przede wszystkim obniżeniem żyzności.

Granica między dewastacją a degradacją jest płynna, gdyż daleko posunięta degradacja jest równoznaczna ze zniszczeniem gleby.

Rolnictwo przede wszystkim powoduje obniżenie się (degradację) lub całkowitą utratę (dewastację) wartości użytkowej gruntu w wyniku niekorzystnych zmian rzeźby terenu, gleby, warunków wodnych i szaty roślinnej.

      Co to są superchwasty

Superchwasty to chwasty zagrażające uprawom GMO, są one uodpornione na działanie herbicydów i insektycydów, stwarzają dobre warunki rozwoju szkodników

      Co to jest rolnictwo organiczne

Rolnictwo ekologiczne (rolnictwo biologiczne, rolnictwo organiczne)

kierunek rolnictwa,  w którym wykorzystuje się naturalne metody i środki produkcji. Prowadzona w obrębie gospodarstwa produkcja roślinna i zwierzęca powinna być zrównoważona. Produkcja oparta jest na środkach nieprzetworzonych technologicznie pochodzenia biologicznego i mineralnego. Generalną zasadą jest nie stosowanie w produkcji żywności ekologicznej środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej.

System organiczny jest zaprojektowany, aby:

• zwiększać różnorodność biologiczną w całym systemie

• podnosić aktywność biologiczną gleby

• utrzymywać urodzajność gleby długoterminowo

• przetwarzać odpady pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w celu zwrócenia glebie składników pokarmowych, minimalizując tym samym użycie zasobów nieodnawialnych

• opierać się na odnawialnych zasobach w lokalnie zorganizowanych systemach rolniczych

• propagować zdrowe wykorzystanie ziemi, wody i powietrza jak również minimalizować wszystkich formy zanieczyszczeń, które mogą pochodzić z praktyk rolniczych

• obchodzić się z produktami rolnymi z położeniem nacisku na staranne metody przetwarzania aby utrzymać ekologiczną integralność i żywotną jakości produktu na wszystkich etapach

• zostać ustanowionym na jakimkolwiek istniejącym gospodarstwie przez ustalony okres przekształcenia, którego odpowiednia długość jest determinowana przez czynniki specyficzne dla miejsca ulokowania, takie jak historia terenu, typy upraw, które mają zostać wyprodukowane.

      Co to są retardanty i ich negatywny wpływ na tereny uprawiane

Retardanty, syntetyczne inhibitory wzrostu roślin (hormony roślinne), np. CCC, fosfon D, hamujące wzrost elongacyjny pędu. Rośliny reagujące na retardanty mają charakterystycznie skrócony i pogrubiony pęd i intensywnie zieloną barwę przy jednoczesnym braku anomalii morfologicznych. Stosowane w rolnictwie zapobiegają wyleganiu zbóż.

Retardanty syntetyczne substancje chemiczne regulujące wzrost roślin stosowane w rolnictwie (skracanie pędów - zapobieganie wyleganiu zbóż), sadownictwie (skracanie pędów bez przycinania), warzywnictwie i kwiaciarstwie (regulowanie długości łodyg kwiatów)

      Renowacja gleb przez podsiew

Jedna z najpopularniejszych metod. Poprzedzana jest mechanicznym zniszczeniem darni ciężką broną. Ma to bardzo duży wpływ na skuteczność podsiewu. Ważnym czynnikiem jest również termin podsiewu - najlepiej jest go wykonać wczesną wiosną lub też po pierwszym pokosie w okresie tzw. deszczy świętojańskich. Po wykonaniu podsiewu należy dokładnie ugnieść ziemię, najlepiej wałem łąkowym (szczególnie ważne na terenach posusznych). Jej stosowanie jest zasadne, jeśli powierzchnia użytku jest wyrównana, udział sitów lub śmiałka darniowego nie przekracza 20%, zioła i chwasty dwuliścienne zajmują ponad 50% powierzchni i brak jest traw wysokich i roślin motylkowatych. Wcześniej zalecane jest zastosowanie oprysku herbicydami selektywnymi, w celu zniszczenia chwastów dwuliściennych. Podsiew wykonuje się zwykle 7 do 10 dni po zastosowaniu oprysku. Stosowana w przypadku dużego rozluźnienia darni lub jej zniszczenia, w celu uzupełnienia runi w wartościowe gatunki traw i roślin motylkowatych.

      Renowacja gleb przez nawożenie

Polega na zastosowaniu jednorazowej zwiększonej dawki nawozów mineralnych, czyli tzw. dawek uderzeniowych (nie zapominając o wapnowaniu). Wielkość dawek określa się na podstawie badań zasobności gleby i jej rodzaju. Ważny jest również skład botaniczny runi. Na glebach mineralnych powinno to być 100-150 kg/ha azotu, 60-80 kg/ha P2O5, 100-160 kg/ha K2O, a na glebach organicznych torfowo-murszowych: 60-80 kg/ha azotu, 60-120 kg/ha P2O5 oraz 120-180 kg/ha K2O. Bardzo dobre efekty przynosi również nawożenie obornikiem, który bardzo korzystnie wpływa na stan runi i jej skład botaniczny, zagęszcza darń i jako nawóz kompletny dostarcza roślinom wszystkich składników pokarmowych łącznie z mikroelementami. Metoda "dawki uderzeniowej" jest szczególnie wskazana na terenach zagrożonych erozją, na terenach okresowo zalewanych oraz na glebach żelazistych i kamienistych. Zaleca się ją, jeśli powierzchnia łąki jest wyrównana i w runi ilość chwastów potaso- i azotolubnych nie jest duża.

      Różnica między chowem a hodowlą

Hodowla – zespół zabiegów i procesów w wytwarzanych sztucznie optymalnych warunkach dla rozwoju hodowanego zwierzęcia bądź rośliny, mający na celu otrzymanie w warunkach stworzonych przez człowieka organizmów żywych (np. doświadczalnych w nauce).

Chów - zapewnienie zwierzętom użytkowym i hodowlanym prawidłowych warunków bytowania i rozwoju, dzięki którym możliwy jest pełny rozwój pożądanych cech. Obejmuje czynności takie jak karmienie i pielęgnacja, związane z utrzymaniem zwierząt od czasu ich nabycia - zwykle młodych osobników - do czasu uzyskania przez nie oczekiwanych cech użytkowych. Odchowane zwierzęta mogą być użytkowane do produkcji (mleko, wełna, jaja), jako surowiec do produkcji (mięso, skóra), jako siła robocza (np. koń, muł, osioł) lub zwierzęta domowe (pies, kot).

Termin chów nie jest synonimem terminu hodowla. Nie obejmuje zagadnień związanych z rozrodem i użytkowaniem zwierząt.