Cechy gospodarki rynkowej w epoce industrialnej
I Cechy
1. Rozwój gospodarki rynkowej był i jest ściśle powiązany z powstaniem i rozwojem demokracji parlamentarnej
2. Występował silny związek postępu naukowo - technicznego i oświaty z procesem wzrostu gospodarczego, połączony ze społeczną akceptacją dla zmian cywilizacyjnych i kulturowych
3. Gospodarka była w przeważającej mierze prywatna i niezależna w podejmowaniu podstawowych decyzji. Środki produkcji i inne rzeczy stanowią wyłączną i niepodzielną własność konkretnych osób
II Rezultaty
1. Podstawowe rezultaty gospodarcze to:
- zmiana struktury gospodarczej: od gospodarki rolniczej przez industrialną ( dominacja przemysłu) do postindustrialnej (usługi)
- niespotykany w innych systemach gospodarczych wzrost poziomu produkcji (zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym)/ stałe zwiększanie możliwości transportowych i komunikacyjnych,/ stałe poszerzanie rynku
- bogacenie się wszystkich podstawowych warstw społecznych w krajach rozwiniętych, stały wzrost poziomu życia
- międzynarodowy podział pracy / dzięki nowoczesnym metodom transportu i łączności >>>> globalizacja gospodarki
- podział świata na bogatą północ i biedne południe / wygrani i przegrani/
- zanieczyszczenie środowiska i wyczerpywanie zasobów naturalnych
2. Podstawowe rezultaty społeczne:
- powstanie nowych grup społecznych i ich awans społeczny (majątek i prawo)
- wzrost mobilności społecznej (zarówno poziomej jak i pionowej)
- urbanizacja (np. Chicago 1840= 4,5 tys. 1920=2 700 tys. mieszkańców)
- rozwój samoorganizacji społecznej
* demokracja parlamentarna - powszechne prawo wyborcze
* samorząd terytorialny i zawodowy
* partie polityczne, związki zawodowe, stowarzyszenia itd.
- emancypacja kobiet i grup etnicznych
3. Podstawowe rezultaty kulturowe
- upowszechnienie oświaty (przymus szkolny)
- powstanie kultury masowej
* masowy druk czasopism i książek
* radio, TV, film, - zjawiska takie jak moda, sport
(1 Olimpiada 1896) >>> zjawisko „globalnej wioski”, „macdonaldyzacja”
- stopniowo technika i ekonomia zdominowały kulturę duchową (laicyzacja społeczeństw zachodnich) >>>>> technika i produkty zmieniają obyczajowość, hierarchię wartości i cele życiowe
4. Wygrani we współczesnym świecie
- multinarodowe korporacje działające w sferze nowoczesnych technologii
- gospodarki charakteryzujące się: wolnością gospodarczą,/ kapitałem społecznym /wysokim poziomem oszczędzania i inwestycji,/ rozwiniętym sektorem usług i efektywnym sektorem BiR / wysokim stopniem scholaryzacji społeczeństwa / wytwarzaniem produktów zbywalnych na skalę światową / stabilną walutą i sprawnym sektorem bankowo - finansowym