Zadaniowy system pracy
Stosowanie zadaniowego czasu pracy jest możliwe w przypadku, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy, jej organizacją lub miejscem jej wykonywania. Polega on na wyznaczeniu pracownikowi konkretnych zadań do wykonania, co za tym idzie, jest to właściwa forma rozliczenia pracownika w szczególności przy tych rodzajach pracy, w których nie można wymierzyć potrzebnego czasu do wykonania zadania lub gdy nie jest możliwe określenie precyzyjnie w jakim momencie doby zadanie powinno być wykonane. Istotne jest to, by zadanie było możliwe do samodzielnego wykonania, tzn. pracownik musi mieć możliwość samodzielnego kształtowania rozkładu pracy. Z tego powodu jest on często stosowany dla pracowników terenowych, przedstawicieli handlowych, dziennikarzy, serwisantów technicznych, programistów.
Pracownicy objęci tym systemem muszą mieć w ten sposób ustalone zadania by obiektywnie ich wykonanie było możliwe w ciągu 8 godzinnego dobowego czasu pracy oraz 40 godzinnego tygodniowego czasu pracy. Może się jednak zdarzyć, że w pewnych okolicznościach nasilenie ich pracy będzie większe w pewnych okresach i niższe w innych. W przypadku zadaniowego czasu pracy nie sporządza się z wyprzedzeniem rozkładu czasu pracy, ponieważ decyduje o nim sam pracownik. Kontrola polega na sprawdzeniu czy określone zadania zostały wykonane w określonym czasie.
Przerwa w pracy niewliczony do czasu pracy
Do czasu pracy nie wlicza się przerwy w pracy udzielanej pracownikowi na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych. Pracownik tą przerwę w pracy odpracowuje w późniejszym terminie, tak aby nienaruszone było jego prawo do odpoczynku.
Indywidualny system pracy
Zgodnie z art. 142 Kodeksu pracy pracodawca na pisemny wniosek pracownika może ustalić indywidualny rozkład czasu pracy w ramach systemu czasu pracy, którym dany pracownik jest objęty. Pracodawca musi wyrazić zgodę na jego zastosowanie i dostosowanie do potrzeb wnioskodawcy, chociaż nie jest do tego zobowiązany.
Pracownik ma dużą swobodę w formułowaniu swego wniosku – nie musi go uzasadniać oraz może dowolnie opisać swą prośbę (np. propozycja nowego rozkładu czasu pracy oraz określenie terminu powrotu do systemu pierwotnego). Jeśli jednak przedstawiona propozycja nie będzie odpowiadać pracodawcy, może on wtedy – wspólnie z pracownikiem – ustalić odmienny indywidualny rozkład czasu pracy.
Powody, dla których pracownicy występują z takim wnioskiem mogą być różnorodne. Często spowodowane jest to sytuacją rodzinną (opieka nad dzieckiem) lub też chęcią podjęcia dodatkowego zatrudnienia i pogodzenia obowiązków pracowniczych u obu pracodawców.
Zindywidualizowany rozkład czasu pracy musi być jednak ustalony w ramach konkretnego systemu czasu pracy i nie może naruszać charakterystycznych dla niego zasad ochronnych,
Praca weekendowa
System ten regulowany jest treścią art. 144 kodeksu pracy i zakłada wykonywanie pracy w niepełnym wymiarze czasu tylko w piątki, soboty, niedziele i święta.
Warunkiem podstawowym stosowania tego systemu czasu pracy jest
pisemny wniosek pracownika, a podstawą jego wprowadzenia umowa o pracę.
W tym systemie dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin na dobę. Zatem w obrębie tego systemu pracy możliwe jest ustalenie bardzo specyficznych, indywidualnych rozkładów czasu pracy.
W systemie pracy weekendowej okres rozliczeniowy w żadnym przypadku nie może przekraczać 1 miesiąca, a praca w soboty, niedziele i święta jest pracą „normalną” i w żaden sposób nie jest dodatkowo rekompensowana (np. w formie dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych czy za pracę nocną).
Osoby zatrudniane w systemie pracy weekendowej powinny być zatrudniane w niepełnym wymiarze czasu pracy, mogąc w ten sposób wypracować obowiązujące ich w danym miesiącu godziny pracy.
Zatrudnienie w warunkach szczególnych w tym kobiet w ciąży
Pracownikowi, który jest zatrudniony w warunkach szczególnych oraz kobiet w ciąży obowiązuje czas pracy nieprzekraczający 8 godzin. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nie przepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.
Ewidencja czasu pracy
Ewidencja czasu pracy prowadzona jest przez pracodawcę w celu prawidłowego obliczania wynagrodzenia pracownika, jak również innych świadczeń. Na prośbę pracownika pracodawca musi udostępnić pracownikowi ewidencję. Nie ewidencjonuje się godzin pracy pracowników zatrudnionych w systemie zadaniowym, pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz pracowników otrzymujących ryczałt za godziny nadliczbowe lub nocne.