STAROŻYTNA GRECJA

Tereny, na których rozpoczął się rozwój kultury narodu o dziejach najstarszych w całej Europie, grupują się na wyspach i wybrzeżach Morza Egejskiego.
Ogniskiem kultury egejskiej, zwanej także kreteńsko-mykeńską, była przede wszystkim wyspa Kreta. Kulturę tą dzielimy na trzy zasadnicze ośrodki kulturowe:

KULTURA KRETEŃSKA - miała swój główny ośrodek na Krecie, rozwijała się od neolitu - okresu kamienia gładzonego, przeobraziła się stopniowo w cywilizację okresu metalu, zwaną okresem minojskim od imienia rozsławionego greckimi mitami króla Minosa.

KULTURA TROJAŃSKA - odkryte pozostałości budownictwa mieszkalnego na tych terenach są prototypami greckiego domu mieszkalnego a następnie świątyni greckiej. Układ tego pierwowzoru zwanego megaronem przedstawia prostokątną izbę, czasem zaokrągloną z jednej strony ogniskiem umieszczonym pośrodku.

KULTURA MYKEŃSKA - miała swój główny ośrodek w mieście Mykeny położonym na wschodzie Półwyspu Pelopońskiego.

Mury pałaców budowano z surowej cegły ułożonej na tłuczniu kamiennym lub na ciosach kamiennych. Niekiedy dolne partie murów wykładano wielkimi płytami kamiennymi a kondygnacje wyższe wznoszono z obrobionego kamienia. W celu wzmocnienia murów stosowano szkielet drewniany oraz przekładki z drewna.
Ściany świątyń wznoszono z gładkich obrobionych ciosów. Warstwy układanego kamienia były wyrównane do poziomu. Spoiny dopasowano jak najściślej, aby były mało widoczne. Początkowo jako materiału budowlanego używano drewna. W konstrukcjach okresu staroarchaicznego oprócz drewna spotyka się także glinę, cegłę z wysuszonej gliny i kamieni. W starożytnej Grecji nie stosowano zaprawy a duże kamienie łączono żelaznymi poziomymi klamrami.
Grecy ukształtowali formy trzech podstawowych porządków :

PORZĄDEK DORYCKI - charakteryzuje się dużymi wymiarami kolumn. Jest to porządek, w którym kolumny nie mają bazy i stoją bezpośrednio na stylobacie, są proste w rysunku jak i konstrukcji.

PORZĄDEK JOŃSKI - reprezentuje formę subtelniejszą i finezyjną, ozdobniejszy kształt, bogatszy i delikatniejszy rysunek. Jest on zdecydowanie smuklejszy od porządku doryckiego. Belkowanie jest lżejsze w rysunku, mocniej dekorowane.

PORZĄDEK KORYNCKI- jest jeszcze bardziej rzeźbiarski i dekoracyjny niż porządek joński. Zdecydowana różnica występuje w rysunku głowicy, która ma kształt kielicha uformowanego z ustawionych w dwóch rzędach liści akantu.

Przykłady architektury starożytnej Grecji:

• Świątynia Artemidy w Efezie

• Świątynia Apolla w Korycie

• Świątynia na Peloponezie

• Świątynia w Selinacie na Sycylii

• Świątynia Posejdona w Paestum

• Świątynia Zeusa w Olimpii

• Świątynia Patrenon na Akropolu

• Świątynia Ikinosa Kalikratesa

• Świątynia Nike Apteros

Sztuka starożytnej Grecji powstała i rozwijała się po upadku kultury mykeńskiej, spowodowanym w głównym stopniu najazdem Dorów. Za czas jej trwania przyjmuje się okres od ok. 1200 p.n.e. do I w. p.n.e., czyli do czasu podboju starożytnej Grecji przez Rzymian. Jednak wraz z podbojem rzymskim, nie skończył się definitywnie okres sztuki greckiej. Artyści nadal tworzyli, ale przede wszystkim na potrzeby kolekcjonerów rzymskich. Najczęściej ich dzieła były kopiami znanych wcześniej dzieł greckich. Dzięki tej działalności znamy wygląd wielu rzeźb, których oryginały zaginęły lub zostały zniszczone. Sztuka grecka (m.in. właśnie dzięki kopiom) wywarła przeogromny wpływ na rozwój sztuki rzymskiej. Jednak wraz ze zmianami politycznymi skończyła się jej samodzielność.