MOWA

MOWA

3 rodzaje zachowania związane z mową

czynności poznawcze językowe czynności czynności socjalizacyjne

człowieka komunikacyjne i grupotwórcze

ujęcia socjolingwistyczne:

MOWA – układ kompetencji i sposobów realizowania wypowiedzi językowej

kompetencja językowa budowanie zdań (sprawności dźwiękowe, gramatyczne)

kompetencja komunikacyjna budowanie wypowiedzi dialogowych i narracyjnych

JĘZYK : zespół znaków (kod), którym się posługuje dana społeczność i który musi przyswoić sobie każdy jej członek, aby rozumiał innych i sam był rozumiany (Demelowa).

Mózgowe sterowanie fonacją rozpoczyna się w zakręcie przedśrodkowym mózgu, w jego polach

głoski – to dźwięki mowy.

Miejscem artykulacji nazywamy nieruchomy narząd mowy, przy którym dochodzi do największego zbiżenia lub zwarcia w czasie artykulacji głoski.

dykcja – artykulacja – kategorie:

barwa brzmienia – decyduje o skali modulującej brzmienia żywego słowa

3 grupy dzieci z nieprawidłowym rozwojem mowy:

  1. mówienie z opóźnieniem, choć wymowa jest od razu prawidłowa

  2. mowa we właściwym czasie, ale nieprawidłowa

  3. mowa z opóźnieniem i od razu nieprawidłowa

Jeśli do 3 r.ż. mowa się nie rozwinie – trzeba podejrzewać ORM

KLASYFIKACJE ZABURZEŃ MOWY

Klasyfikacja OBJAWOWA zaburzeń mowy: (wg Kaczmarka)

- zaburzenia treści (to, co mówimy)

- zaburzenia językowe (to, jak mówimy)

- zaburzenia substancji fonicznej (to, za pomocą czego mówimy)

Klasyfikacja przyczynowa: (wg Styczek)

- zaburzenia mowy zewnątrzpochodne (egzogenne, środowiskowe),

- zaburzenia mowy wewnątrzpochodne (endogenne) w tym:

Logopedyczna klasyfikacja:

- związana z niewykształconymi sprawnościami percepcyjnymi (np. głuchota, niedosłuch)

- związana z brakiem lub niedowładem sprawności realizacyjnych

- związana z rozpadem systemu komunikacyjnego (np. afazja, schizofazja)

OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY:

ORM wg H. Spionek: !!

ORM - PRZYCZYNY

ENDOGENNE:

EGZOGENNE:

dyslalia:

szafa – afa

mogilalia: sprawdzić i dopisać poprawne przykłady

ryba – lyba

paralalia

deformacja

Prawidłowy rozwój mowy to:

  1. sprawnie działający słuch

  2. przebieg i poziom rozwoju ruchowego

  3. poziom intelektualny

  4. czynniki emocjonalne

Różnica między wadą, a błędem wymowy:

Przy wadzie zazwyczaj nie ma warunków do prawidłowej wymowy i istnieje świadomość zaburzenia. Przy błędzie istnieją wszelkie podstawy, by mówić prawidłowo, ale brak jest świadomości.

przyczyny dyslalii:

podział dyslalii na poszczególne wady wymowy (wg Jastrzębowskiej):

  1. sygmatyzm – niepr. realizacja głosek dentalizowanych (ś, ć, ź, dź, sz, c, dz, ż, cz, dż) – seplenienie (?)

  2. rotacyzm – niepr. realizacja głoski r

  3. kappacyzm – niepr. realizacja głoski k

  4. gammacyzm – niepr. realizacja głoski g

  5. lambdacyzm – niepr. realizacja głoski l

  6. betacyzm – niepr. realizacja głoski b

  7. mowa bezdźwięczna – wymawianie głosek dźwięcznych jak ich bezdźwięczne odpowiedniki (np. ‘g’ jak ‘k’)

Jak postępować, aby rozwój mowy przebiegał prawidłowo?

ZESPÓŁ NADPOBUDLIWOŚCI PSYCHORUCHOWEJ U DZIECI:

pojęcie ADHD:

termin ADHD:

  1. Świat. Org. Zdrowia Międzynarodowej klas. chorób (IDC-10) – Hiperkinectic Disorder – ‘zespół hiperkinetyczny’

  2. Amerykańskiego Tow. Psych. (DSM-IV) – Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) – ‘zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi’

ADHD: * grupa zaburzeń, która charakteryzuje się wczesnym początkiem (zazw. w pierwszych 5 latach życia), brakiem wytrzymałości w realizacji zadań wymagających zaangażowania poznawczego, tendencją do przechodzenia z jednej aktywności do drugiej bez ukończenia żadnej z nich oraz zdezorganizowaną, słabo kontrolowaną, nadmierną aktywnością”.

* jest choroba, a raczej zaburzeniem neurologicznym, w którym na pierwszy plan wysuwa się niezwykła łatwość rozpraszania uwagi, impulsywność w działaniu, a także poszukiwanie sytuacji pełnych mocnych wrażeń.

* nadpobudliwość psychoruchowa przeważnie jest zaburzeniem psychicznym wieku dziecięcego.

TYPY ADHD:

Przyczyny zaburzeń hiperkinetycznych:

OBJAWY NADPOBUDLIWOŚCI PSYCHORUCHOWEJ:

wszystkie te symptomy wystepują w 3 sferach:

ruchowej, poznawczej i emocjonalnej

SFERA RUCHOWA:

- nadruchliwość jest długo trwała, przeciągająca się w czasie

- intensywność wyraża się poprzez stan niepokoju ruchowego i nadmiernej aktywności ruchowej, ale świadome kontrolowanie go jest ograniczone

- u osób z ADHD jest zawsze podwyższony poziom aktywności

FIZJOLOGICZNE OBJAWY TO:

- szybszy puls, wzmożona potliwość i napięcie mięśni oraz podwyższone ciśnienie krwi

- trudności z wykonywaniem długotrwałych i złożonych zadań, wymagających pracy w miejscu i skupieniu

- poruszanie palcami rąk itd.

- są niezorganizowane, zapominają i niezbędnych przyborach, książkach, zeszytach lub gubią je

- bezustannie rozmawiają, są gadatliwe, wykrzykują, uniemożliwiają innym wykonywanie zadań

SFERA POZNAWCZA:

- wyst. zaburzenia skupienia uwagi, pojawia się męczliwość w pracy umysłowej i związana z tym nierównomierna wydajność

- pomimo ponadprzeciętnego p. int. często osiągają słabsze wyniki

- specyficzne zaburzenia umiejętności szkolnych, szczególnie w pisaniu i czytaniu

- nie są w stanie utrzymać uwagi na 2 czynnościach jednocześnie

- brak im wytrwałości w przypadku małego zainteresowania i niedostrzegania bezpośredniej korzyści działania

- brzydki charakter pisma

- trudności w pisemnym wyrażaniu myśli i słowa

- brak zdolności do planowania, kłopoty syntetyzowania w myśleniu

- łatwo rozpraszają się poprzez hałas

SFERA EMOCJONLNA:

- trudności z przystosowaniem się do oczekiwań szkolnych, takie dzieci są często konfliktowe

- nieopanowane, intensywne, głębokie, niekontrolowane reakcje emocjonalne

- drażliwe, często obrażają się z byle powodu, używają agresji słownej i fizycznej

- labilność uczuć, huśtawka nastrojów

- kapryśne, uparte, czasami złośliwe

- przez swoją kłótliwość i agresywność często są odrzucone przez inne dzieci

- zachowują się w niedojrzały sposób, mają niska samoocenę i często nie angażują się we wspólną pracę i zabawę

CECHY OSOBOWOŚCI DZIECKA Z ZABURZ. KONCENTRACJI UWAGI:

zahamowani psychoruchowe wg M. Bogdanowicz – to zaburzenia dynamiki procesów ruchowych

Siła układu nerwowego – zdolność komórek nerwowych do pracy z określonym natężeniem, procesów pobudzania i hamowania.

Równowaga procesów nerwowych – określony stosunek do siły pobudzania do siły hamowania

Ruchliwość prac nerwowych –

Rodzaj i stopień zaburzeń będą wypadkową predyspozycji ograniczonych oraz war. środ. danej rodziny.

Symptomy typowe:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Minczakiewicz E Mowa Rozwój Zaburzenia Terapia
3 Wprowadzenie do psychologii mowa i myslenie
kolokwium zeszły rok mowa i spol, Pedagogika Specjalna, pytania
Arciszewska sojusz metod, MOWA CZYTANIE LITERY
MOWA AUTYST Z NETA, Autyzm, ADHD
Scenariusz zajęć ortofoniczno logorytmicznych, Dokumenty do szkoły, przedszkola; inne, Mowa i percep
rozdz 13 jezyk i mowa, Edward Nęcka - Psychologia poznawcza (opracowanie podręcznika)
Mowa ciała mężczyzny
mowa rozswietlona mysla preyzner
PiS wypowiada wojnę koniec z mową nienawiści
Mowa Ciała a Sukces Analiza Sztuka kłamania!
gielkot mowa bezladana(1)
Odrodzenie Feniksa (motywacja, sukces, mowa ciala)
Czytanie ze zrozumieniem wymaga od dziecka(1), MOWA CZYTANIE LITERY
Mowa Ciala a Sukces
Mowa zalezna jest prosta fragment
Mowa Ciala a Sukces fragment 27
mowa2, Mowa - komunikacja czynna

więcej podobnych podstron