MBOD – WYKŁAD 12.06. godz.10.30

Zagadnienia na egzamin pytania nr 22 i 28-32

22. Metody do badania wartości (Skala Wartości Rokeacha, Skala Wartości Schelerowskich) – podstawy teoretyczne, procedura badania, zastosowanie)

Skala Wartości Rokeacha – RVS skala do badania wartości

Polska normalizacja 2011 – Jaworowska, Matczak, Bitner

Podstawy teoretyczne: Def. Wartości – struktury psychiczne uwewnętrznione w wyniku kultorowego, społecznego i osobistego doświadczania.

System wartości – twała organizacja na kontinuum ważności przekonań dotyczących bardziej pożądanych sposobów postępowania lub ostatecznych stanów egzystencji. Jest nabytą w procesie uczenia się organizacją zasad i reguł, która ma pomóc człwoiekowi w dokonywaniu wyborów, rozwiązywaniu konfliktów.

Zastosowany w metodzie sposób pomiaru zakłada, że: wszyscy ludzie mają podobną liczbe wartości i jest to liczba niewielka, wśród wartości wyrózniamy ostateczną i instrumentalną, wartości są pożądane społecznie, ludzie róznią się rodzajem wyznawanych wartości i kolejnością hierarchi wartości są świadome cel badania nie jest ukryty.

Normalizacja: normy dla mlodzieży i dorosłych 16-61lat. Funkcje norm pełnią mediany i średnie. Jest zróznicowanie na wiek, płeć, charakter pracy zawodowej.

Zastosowanie: porównanie systemów wartości u róznych grup osób, czynników kulturowych, płci, wieku, znaczenie wartości w kształtowaniiu postaw, zainteresowań, badanie postrzegania wartości cenionych przez inne osoby, postrzeganie podobieństwa międzygrupowe.

Skala Wartości Schelerowskich

Polska adaptacja Brzozowski 1995

DO badania młodzieży i dorosłych, ok. 20 min.

Podstawy teoretyczne: Wartości istnieją obiektywnie, dają się poznać intuicyjnie, nie ukrywamy celu badania. Scheler wyodrębnił 4 wartości: hedonistyczne, witalne, duchowe(estetyczne, prawdy, moralne), święte (najwyższe).

Normalizacja: normy osobno dla K. i M. wśród mieszkańców Lublina.

Zastosowanie: ważność poszczególnych kategorii wartości, podobieństwo między dowolną hierachią wartości a modelową hierarchią Schelerowską, badać podobieństwa wartości w danej grupie, z wychowaniem, zdrowiem.

28. Metody projekcyjne – pojęcie, definicje, zastosowanie, zarzuty

Metoda projekcyja - poprzez niesprecyzowane wieloznaczne bodzce wywołuje projekcję przez badanych na zewnątrz swoich własnych terści psychicznych i przeżyć (widząc plamę mówi co wcyhodzi z jej wnętrza). Metoda projekcyjna służy badaniu podświadomości. Wydarzenia nie objęte pamięcią istnieją i mają wpływ na nasze życie.

Zastosowanie metod projekcyjnych: kiedy z jakiegoś powodu nie możemy zastosować testu obiektywnego np. osoba nie umie czytać albo ma niski poziom intelektualny albo nie zna języka albo jest dzieckiem małym, kiedy podejżewamy u badanego głębokie podświadome konflikty, kiedy podejżewamy symulację, lub jako uzupełnienie innych metod. Metoda projekcyjna może czasami uruchomić pacjenta, który wcześniej nie chciał się otworzyć.

Zarzuty: subiektywizm, niedokładne stosowanie reguł, trzeba się jej długo uczyć. Ważne jest porównanie wyników z wywiadem oraz wynikami innych testów, omawianie z innymi badaczami

29. Metoda Rorschacha (materiał testowy, zasady konstrukcji, procedura badania, zastosowanie)

Metoda Rorschacha – test plam atramentowych

Najstary test projekcyjny, do badania osobowości, badany reaguje na materiał testowy (na plamy), w zależności od struktury osobowości, historii życia, tempreamentu czy nastroju badany będzie reagował na formę plamy. Podczas badania żołnierzy widzieli oni tam rany.

Polega na pokazywaniu badanemu 10 tablic z plamami atramentowymi, mierzymy czas, tablice podaje się zawsze w tej samej kolejności i pozycji

Zastosowanie: dla dzieci i dorosłych, pozwala na ocenę struktury osobowości (potrzeby, emocje, konflikty wewnętrzne), w dioagnozie osobowości i diagnozie klinicznej.

Zarzuty: subiektywizm, niedokładne stosowanie reguł, trzeba się jej długo uczyć. Ważne jest porównanie wyników z wywiadem oraz wynikami innych testów, omawianie z innymi badaczami.

30. RISB (materiał testowy, procedura badania, przeznaczenie, zastosowanie, ograniczenia)

Test Zdań Niedokończonych Rottera

Słuzy do oceny nieprzystosowania, możemy obliczyć wskażnik przystosowania. Metoda ma 3 wersje: dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Każda grupa ma swój arkusz. Składa się z 40trzonów, czyli początków zdan, które badany ma uzupełnić. Metoda projekcyjna dlatego, że nie wiemy jak badany dokończy zdanie. Badamy grupowo lub indywidualnie.

Normalizacja: Wersja dla dzieci, wersja dla młodzieży, dla studentów, dla dorosłych, wersja dla wojska.

Zastosowanie: do celów przesiewowych, śledzenia zmian dokonującyhc się u osoby badanej z upływem czasu, do celów badawczych, wykrywanie osób wymagającyh pomocy psychologicznej, selekcji kandydatów do prac wymagających odpowiedzialnosci i opanowania.

Zarzuty: osoba może zataić to czego nie chce powiedzieć, subiektywizm, niedokładne stosowanie reguł, trzeba się jej długo uczyć. Ważne jest porównanie wyników z wywiadem oraz wynikami innych testów, omawianie z innymi badaczami.

31. TAT (materiał testowy, procedura badania, podstawy teoretyczne, przeznaczenie, zastosowanie, ograniczenia)

Test Apercepcji Tematycznej (TAT)

Przeznaczenie: do badania osobowości, dla młodziezy i dorosłych, tylko indywidualne.

30obrazków czarnoboiałych i 1 biała karta.

Pozwala wykryć nieakceptowane tendencje, o których badani nie chcą mówić, ponieważ nie są ich swiadomi. Co badający powinien wiedziec zanim przystąpi do badania: płeć, wiek badanego, zawód, stan cywilny, czy rodzice żyją, czy są w separacji, wiek i płeć rodzeństwa.

Zastosowanie: w badaniu osobowiści, chorób psychosomatycznych, nerwic, psychoz,

Zarzuty: narażony na subiektywizm, być ostrożnym, nie lekceważyć faktów.

32. Test Piramid Barwnych - przeznaczenie

Test nie ma podstaw teoretycznych. Puntem wyjscia jest to, że barwy prezentują określone emocje, mają znaczenie. Wskazują na emocjonalność.

Przeznaczenie: Projekcyjna metoda do badania afektywnej struktury osobowości czlowieka.

Zastosowanie: w praktyce psychologicznej, diagnoza emocjonalnosci .