Tezy do egzaminu z diagnozy psychologicznej

nie mam 27,28, 37, 39, 43,51, 54, 55, 58, 59, 60 tezy opracowanej

nie jestem pewna 22, 30, 35, 36, 50

1. Wyjaśnij pojęcie terminu „diagnoza psychologiczna”

Diagnoza psychologiczna – zdobywanie informacji o funkcjonowaniu psychicznym człowieka oraz rozumienie ich całościowego znaczenia

1. Wymień główne elementy „diagnozowania psychologicznego” zawarte w definicji Paluchowskiego.

   1. *aktywne poszukiwanie informacji

   2. *przetwarzanie informacji

   3. *działania zmierzające do zmiany

2. Wyjaśnij różnice między diagnozowaniem psychologicznym a potocznym poznaniem drugiego człowieka.

Diagnoza	Poznanie potoczne
Proces świadomy i zamierzony	Często dokonuje się w sposób bezrefleksyjny i przypadkowy
Jest zaplanowanym badaniem miejsce badanie – kontrola czynników zakłócających metody badawcze – świadomość ograniczeń związanych z metodami integracja informacji – znaczenie empiryczne zweryfikowanych teorii
Opiera się na ciągłym weryfikowaniu hipotez	Jest „pewne” – „Już ja swoje wiem.”
Efektem jest spójny i zintegrowany obraz człowieka	Efektem jest często obraz niespójny i wewnętrznie sprzeczny

1. Omów różnice pomiędzy diagnozowaniem a prognozowaniem.

   1. Diagnozowanie: ważne są indywidualne charakterystyki człowieka – koncentracja na paranoiku

   2. Prognozowanie: ważne jest do jakiego typu ludzi ten człowiek należy – koncentracja na paranoi

2. Wyjaśnij różnice pomiędzy diagnozowaniem a terapią.

diagnoza = rozumienie
terapia = oddziaływanie

1. Wyjaśnij różnice pomiędzy diagnozą jakościową a ilościową.

Jakościowa	ilościowa
opis w kategoriach jakościowych	pomiar liczbowy
ważne doświadczenie indywidualnej osoby badanej	ważna precyzja i dokładność pomiaru
znaczenie narracji osoby badanej	znaczenie dobrych metod pomiarowych

1. Wyjaśnij, na czym polega podejście nomotetyczne w diagnozowaniu.

Podejście nomotetyczne: jedno zjawisko różnicujące wielu ludzi

Akcent na:

• odkrycie i wyjaśnienie praw zachowania

• uniwersalizm

• porównywanie jednostek do grupy

• znaczenie standaryzacji i obiektywizacji procedur badania

• normalizację wyników

1. Wyjaśnij, na czym polega podejście idiograficzne w diagnozowaniu.

Podejście idiograficzne: jedna osoba o wielu różnych cechach

Akcent na:

• zrozumienie i opisywanie indywidualnego człowieka

• procesy i zjawiska specyficzne dla danej osoby

• pytanie: jak różne okoliczności i czynniki splatają się w tej jednej niepowtarzalnej osobie

• indywidualne podejście do osoby badanej

• studium przypadku

1. Omów modele współpracy pomiędzy „teoretykami” a „praktykami” w zakresie diagnozowania.

Modele współpracy:

1. model monaty:

   • izolacja i brak komunikacji

   • wzajemne oskarżenia o brak zrozumienia problemów teorii praktyki

2. model mediatora:

   • niezależne wykonywanie zadań

   • komunikacja za pośrednictwem mediatora, który popularyzuje i wyjaśnia

3. model mistrza i asystenta:

   • mistrz tetryk

   • asystent praktyk

4. model wszechstronnego mistrza:

   • teoretyk to jednocześnie praktyk

   • praktyka inspiracje i problemy

   • teoria rozwiązania

1. Omów istotne cechy psychologicznego poznania drugiego człowieka.

   1. subiektywność stanów psychicznych

   2. indywidualność i wyjątkowość

   3. autonomiczność

   4. nieskończoność i nieoznaczoność poznania

2. Omów model poznawania osobowości zaproponowany przez Dana McAdamsa.

Poziom I – natura człowieka

Człowiek jest:

• istotą przede wszystkim biologiczną, kierującą się popędami, nieświadomy własnych motywów i dążeń. (Freud)

• w swej istocie dobry, skłonny do rozwoju i współpracy, nie jest popychany przez popędy, ale raczej dąży do samo aktualizacji. (Maslow)

• swoistą tabula rasa – zmienny, kształtowany przez środowisko, za pomocą systemów pozytywnych i negatywnych wzmocnień. (Skinner)

PERSONALIZM	BIOLOGIZM
Przedmiot diagnozy
wartości, sens życia, przejawy autonomii	struktura i funkcjonowanie mózgu, sposoby adaptacji, odruchy i popędy
Procedura badania (pytania, problemy, hipotezy itp.)
jakie znaczenie ludzie nadają swojemu życiu? Co ludzie w życiu cenią? W jaki sposób dokonują wyborów?	Jakie są neurologiczne korelaty procesów psychologicznych? Jakie podstawowe popędy kierują życiem tego człowieka?
Dobór metod
metody samo opisowe, wywiad	metody neuropsychologiczne, testy, metody projekcyjne

Poziom II – cechy

• obejmują szeroki zakres zachowań

• mają silne podłoże genetyczne słabo uwarunkowane środowisko

• pozostają niezależne od miejsca i czasu

Co cechy mówią o człowieka?

• ogólny styl przystosowania się do otoczenia

• ogólny styl zaangażowania społecznego

• najczęściej spodziewane zachowania – tzw. zachowanie typowe

Praktyczne zastosowania wiedzy o cechach:

• typ preferowanej pracy

• sposób wykonywania danej pracy

• jakość życia

• wybór celów i formy psychoterapii

Poziom III – charakterystyczne adaptacje

• to, co zmienne i nabyte poprzez indywidualne doświadczenie

• sposoby rozumienia siebie innych i świata

• osobiste strategie i plany działania

• sposoby radzenia sobie z trudnościami

• fazy rozwoju itd.

Analiza charakterystycznych adaptacji pozwala:

• poznać historię uczenia się badanej osoby

• określić jej umiejętności w danym obszarze

• zdefiniować obszary, w których może nastąpić zmiana w zachowaniu

Poziom IV – tożsamość narracyjna

To jak my widzimy człowieka To jak on sam siebie spostrzega

Na co pozwala?

• zrozumienie całej osoby wymaga dotarcia do jej opowieści o życiu i próbę zrozumienia tej autonarracji

• narracja pokazuje w jaki sposób dana osoba interpretuje własne doświadczenia, intencje oraz wydarzenia, w których brała udział lub była świadkiem

Poziom V – kultura

tożsamość – „Menu” z gotowymi wzorcami narracji

Kultura adaptacje – rodzaj nabywanych schematów

cechy – sposób w jaki cechy są wyrażane

1. Wymień trzy modele prowadzenia diagnozy psychologicznej.

   1. diagnoza nozologiczna (różnicowa)

   2. diagnoza funkcjonalna

   3. diagnoza interakcyjna

2. Wyjaśnij istotę diagnozy nozologicznej.

Diagnoza nozologiczna:

• diagnoza psychologiczna na usługach diagnozy lekarskiej

• istotne pojęcie „jednostka chorobowa”

• podejście ściśle nozologiczne

• cel diagnozy możliwość przewidywania przebiegu zaburzenia oraz możliwości leczenia „rokowania”

• istotna jednoznaczność diagnozy

• bezosobowy stosunek do pacjenta reifikacja osoby badanej (przypadek)

• szukanie przyczyn zaburzeń w pacjencie obwinianie go za symptomy

• ekstremalność myślenia o pacjencie („chory” vs „zdrowy”;

normalny vs nienormalny)

1. Wyjaśnij istotę diagnozy funkcjonalnej.

Diagnoza funkcjonalna:

• przedmiot zainteresowania diagnosty:

  • funkcjonowanie pacjenta

• podstawowe kryterium zaburzenia:

  • trudności versus brak trudności w regulowaniu stosunków z otoczeniem

• diagnozowanie nie tyle samej choroby, co psychologicznych uwarunkowań, osobowości i właściwości pacjenta

• problem wielości orientacji teoretycznych wielość wyjaśnień tych samych form braku adaptacji.

• problem znajomości metod badawczych.

• problem doświadczenia praktyka kliniczna.

• często istotne są konkretne zadania diagnostyczne, a nie opis całego funkcjonowania osoby, np.:

• czy osoba X jest zdolna do prowadzenia samochodu po tym jak straciła komplet punktów?

• relacja z pacjentem zdominowana przez psychologa

• problem niepraktyczności tego typu diagnozy

Diagnoza funkcjonalna:

• przedmiot zainteresowania diagnosty:

  • funkcjonowanie pacjenta

• podstawowe kryterium zaburzenia:

  • trudności versus brak trudności w regulowaniu stosunków z otoczeniem

• diagnozowanie nie tyle samej choroby, co psychologicznych uwarunkowań, osobowości i właściwości pacjenta

• problem wielości orientacji teoretycznych wielość wyjaśnień tych samych form braku adaptacji.

• problem znajomości metod badawczych.

• problem doświadczenia praktyka kliniczna.

• często istotne są konkretne zadania diagnostyczne, a nie opis całego funkcjonowania osoby, np.:

• czy osoba X jest zdolna do prowadzenia samochodu po tym jak straciła komplet punktów?

• relacja z pacjentem zdominowana przez psychologa

• problem niepraktyczności tego typu diagnozy

1. Wyjaśnij istotę diagnozy interakcyjnej.

Diagnoza interakcyjna:

• ważny kontekst społeczny w jakim odbywa się diagnoza

• pojęcie protodiagnozy – diagnozy społecznej z jaką pacjent się zgłasza

• rola psychologa – mediacja pomiędzy jednostką społeczeństwem, która wystawiła protodiagnozę

• partnerski stosunek diagnosty do pacjenta (negocjowanie diagnozy)

• duże praktyczne znaczenie tego typu diagnozy

• empatyczne spojrzenie ze strony pacjenta „wczucie się w jego sytuację”

1. Wyjaśnij, na czym polega efekt Rosenthala w procesie diagnozowania.

Przekazywanie przez diagnostę osobom badanym wskazówek zawierających informację o tym jak powinny się zachowywać aby mogły się potwierdzić oczekiwania badacza odnośnie hipotez roboczych. Proces ma charakter głównie niewerbalny i jest często nieuświadomiony zarówno przez badacza jak i osobę badaną.

1. Omów sposoby radzenia sobie diagnosty z własnymi zniekształceniami i tendencyjnościami obecnymi podczas poznawania drugiego człowieka.

   1. uważność – zdolność do stałej obecności i spokojnego, nieoceniającego śledzenia strumienia własnych doświadczeń „tu i teraz”

   2. Budowanie pozycji Meta-Ja (H. Brycz), perspektywy obserwatora (Kępiński)

   3. Superwizja

   4. Grupy Balinta

2. Omów 5 zasad organizujących komunikację interpersonalną, wymienianych przez Watzlawicka, ważnych z punktu widzenia procesu diagnozowania.

1. Będąc w relacji nie można się nie komunikować

• komunikowanie = wpływanie

• każde zachowanie w relacji niesie komunikat

• nie możemy się przestać zachowywać

• nie możemy przestać komunikować!

• nie możemy nie wpływać na siebie nawzajem!

Pokusa unikania komunikacji w trakcie diagnozy:

• odmowa badania wyrażona wprost

• odmowa badania wyrażona nie wprost

• badanie pozorne

• badanie pośpieszne i/lub chaotyczne

Unikanie komunikacji też jest komunikatem!

Zadanie dla psychologa wynikające z I zasady:

• konieczność radzenia sobie z oporem:

  • własnym

  • osoby badanej

1. Każdy komunikat ma dwa aspekty: informacyjny i relacyjny

Aspekt informacyjny

1. informacje o osobie badanej

2. informacje dla osoby badanej

to co osoba badana przekazuje:

słowami gestami tonem, postawą

Aspekt relacyjny:

a) Akceptacja rozumienie, że można myśleć w taki sposób, Akceptuję to, jak TY się spostrzegasz w relacji ze mną

b) odrzucenie brak akceptacji Nie akceptuję tego, jak TY się spostrzegasz w relacji ze mną

c) ignorowanie brak zainteresowania

1. Relacja i proces komunikowania się ma charakter sprzężenia zwrotnego

Komunikacja jest procesem cyrkularnym

• częste złudzenie polega na przypisywaniu drugiej stronie wyłącznej odpowiedzialności za kształt relacji

• to co się dzieje w trakcie badania jest efektem interakcji, za którą odpowiedzialne są obie strony

• psycholog jest odpowiedzialny bardziej!

1. Relacja może przybrać formę symetryczną lub komplementarną

2. Komunikaty w relacji przekazywane są w sposób werbalny i pozawerbalny

• relacyjny aspekt komunikatu w głównej mierze wyraża się w komunikacji pozawerbalnej

• osoby w większości sytuacji swoje wrażenia na temat partnera relacji opierają na komunikacji pozawerbalnej

• komunikacja werbalna może być zgodna lub nie z pozawerbalną

Zasada kongruencji

• samoświadomość własnych stanów wewnętrznych i uczuć

• gotowość do ich wyrażania w zakresie służącym budowaniu kontaktu

Konsekwencje braku kongruencji

• kontakt pozorny,

• modelowanie niewłaściwej postawy,

• nadmierne skupienie psychologa na sobie.

1. Wyjaśnij pojęcie dobrego kontaktu interpersonalnego.

Kontakt z osobą badaną to relacja, w której istnieje gotowość i możliwość pełnej, otwartej i dwustronnej komunikacji treści pojawiających się w polu świadomości.

1. Wymień wskaźniki dobrego kontaktu pomiędzy diagnostą a osobą badaną.

psycholog

• chęć i poczucie zrozumienia osoby badanej,

• zainteresowanie

• brak błądzenia myślami

badany

• poczucie bycia zaakceptowanym

• poczucie zaufania

• gotowość do otworzenia się

2. Wyjaśnij, na czym polega tzw. kontakt pozorny.

Kontakt pozorny to taki sposób komunikowania ze strony diagnosty, który nie pozwala osobie badanej na pełne i otwarte wyrażanie treści doświadczenia.

1. Omów zasadę poufności i prywatności badania diagnostycznego.

Poufność i prywatność

Zachowanie tajemnicy zawodowej i ograniczenia tego wymogu:

• przemoc w rodzinie

• nadużycia seksualne, zwłaszcza pedofilia

• handel narkotykami

• uzależnienie od narkotyków

• ryzyko samobójcze

• zagrożenie dla innych

To chyba nie wszystko

1. Wyjaśnij, na czym polega zasada unikania konfliktu ról w relacji diagnostycznej.

Relacje podwójne – psycholog pozostaje poza relacją zawodową w jakiejś innej relacji do osoby badanej (np. członek rodziny, znajomy, przyjaciel, sąsiad itp.)

Relacje wykorzystujące – relacja zawodowa zostaje wykorzystania do nawiązania relacji poza-zawodowej – prywatnej, w celu przywilejów i korzyści

Model decyzyjny Gottlieba

• Rozkład władzy w relacji

• Czas trwania relacji

• Jednoznaczność zakończenia relacji

1. Wyjaśnij, na czym polega zasada unikania konfliktu interesów w relacji diagnostycznej.

Konflikt interesów – sytuacja, w której na proces diagnostyczny i jego wynik mogą mieć wpływ inne zobowiązania i dążenia psychologa, np. finansowe, światopoglądowe, polityczne, prawne lub religijne.

1. Wyjaśnij, na czym polega utrzymywanie właściwych granic w relacji diagnostycznej.

   1. granice wyznaczone przez cel badania: planowanie badania i dobór narzędzi adekwatnych do celu (a nie tych, które lubimy albo tych, na które jesteśmy naciskani)

   2. granice wyznaczone przez poszczególne metody diagnostyczne

   3. granice związane z zakresem i rodzajem zbieranych danych

   4. granice związane z możliwością generalizowania diagnozy

   5. granice związane z przekraczaniem czasoprzestrzennych warunków diagnozy

   6. granice związane z wynagrodzeniem za badanie

   7. granice interpersonalne

2. Omów różnicę pomiędzy formalnym i nieformalnym modelem diagnozowania.

Podejście Paula Meehla:

• krytyk nieformalnego wnioskowania diagnostycznego

• zwolennik „książki kucharskiej” określonego przez przepis dobierania odpowiednich składników (informacji) dodanych w odpowiednich proporcjach aby powstało „danie” (diagnoza)

Diagnoza nieformalna – istota:

• rutynowo stosowana procedura

• swobodne zestawianie różnych danych

• wyciąganie wniosków na bazie subiektywnej oceny danych

• nieokreśloność procedury różnice zależne od diagnosty

Diagnoza formalna – istota:

• dokładnie określona procedura

• jawnie, dobrze zdefiniowane reguły badania

• wnioski z danych wyprowadza się za pomocą ścisłego algorytmu

• algorytm jest ustalony na bazie badań empirycznych

• powtarzalność i obiektywność wyników procesu diagnozy

Inne określenia:

diagnoza: algorytmiczna, mechaniczna

1. Wyjaśnij znaczenie wkładu Paula Meehla w rozwój procedur diagnostycznych.

2. Wyjaśnij istotne elementy formalnego/ustrukturyzowanego modelu diagnozy.

3. Wyjaśnij, na czym polega użyteczność nieformalnego modelu diagnozowania.

• analiza znaczeń osobistych

• wykrywanie przypadków „niepasujących” do algorytmu

• „Przypadek złamanej nogi”

1. Wyjaśnij pojęcie diagnozy opartej na dowodach empirycznych.

Diagnoza oparta na dowodach empirycznych:

• Evidence-Based Practice EBP

• inspiracje w medycynie

• promowanie skutecznych praktyk poprzez empirycznie sprawdzone zasady

Integrowanie:

• najlepszych wyników badań naukowych

• biegłości klinicznej

W kontekście indywidualnych właściwości klienta, jego preferencji i kultury, z której pochodzi

EBP – dowody empiryczne:

• dane z badań laboratoryjnych i terenowych

• badania aplikacyjne jak i podstawowe

• metody ilościowe jak i jakościowe

• diagnoza oparta na aktualnej teorii zjawiska oraz badaniach nad efektywnością danej procedury diagnozowania

EBP – biegłość praktyczna:

• umiejętność prowadzenia badań

• umiejętność formułowania sądów diagnostycznych

• konceptualizacja przypadku

• nawiązywanie kontaktu

• uzgadnianie kontraktu etc.

EBP – p. idiograficzne, kultura, kontekst:

• Uwzględnienie probabilistycznego charakteru wniosków z badań

• Określenie mocnych i słabych stron różnych procedur w odniesieniu do indywidualnych właściwości badanej osoby (wieku, płci, stanu rodzinnego, statusu społeczno-ekonomicznego, wartości osobistych, kultury.

1. Wymień kryteria psychometrycznej oceny metod diagnostycznych stosowanych w psychologii.

• trafność

• rzetelność

• normalizacja

• standaryzacja

• obiektywizacja

• standaryzacja kulturowa

1. Wyjaśnij pojęcie trafności metody diagnostycznej.

Trafność = empirycznie potwierdzony obszar zastosowania testu

Pytania o trafność:

1. Jakie wnioski można wyciągnąć na temat tego, co jest mierzone przez test?

2. Jakie wnioski można sformułować o innych (pozatestowych zachowaniach)

1. Wyjaśnij pojęcie rzetelności metody diagnostycznej.

Rzetelność = wielkość błędu jaki może popełnić psycholog szacując wynik danej osoby na podstawie danego testu

W jaki stopniu wynik danego testu jest odporny na przypadkowe zakłócenia?

1. Wyjaśnij pojęcie przedziału ufności.

przedział ufności = zakres wyników w jakim z określonym prawdopodobieństwem mieści się prawdziwy wynik osoby

1. Wyjaśnij pojęcie standaryzacji metody diagnostycznej.

   1. zapewnienie takich samych warunków badania wszystkim badanym aby wpływ na wyniki miały jedynie czynniki indywidualne – rzeczywiste różnice między ludźmi

obejmuje:

1. instrukcję

2. materiały i pomoce

3. procedurę badania

4. zewnętrzne warunki badania

1. Wyjaśnij pojęcie obiektywizacji metody diagnostycznej.

obiektywność Procedura obliczania i interpretacja wyników testu są takie same dla wszystkich badających

bez względu kto bada, na podstawie tego samego badania dojdzie do tych samych wniosków diagnostycznych

uzyskuje się ją:

1. jasny klucz odpowiedzi diagnostycznych

2. jednoznaczny sposób interpretowania wyników wysokich, średnich i niskich.

1. Wyjaśnij pojęcie normalizacji metody diagnostycznej.

2. Omów zasady stosowania testów psychologicznych.

• testy psychologicznie są dostępne i stosowane wyłącznie dla i przez psychologów

• wyniki testów są poufne

• używamy testy, których wartość została zweryfikowana empirycznie i opublikowana

• używając testy psychologiczne respektujemy prawa autorskie

1. Wymień istotne cechy metod kwestionariuszowych.

2. Omów założenia stojące u podstaw stosowania metod kwestionariuszowych.

• człowiek jest świadom swych działań, myśli, uczuć i motywów

• potrafi – jeśli chce – ujawniać ich właściwości, o które jest pytany

• ludzie na ogół podobnie rozumieją kierowane do nich pytania i potrafią dokonać samooceny pod ich kątem

• poprzez reprezentatywną próbkę zachowań możemy dotrzeć do cech lub innych właściwości badanych

1. Omów trzy główne strategie tworzenia metod kwestionariuszowych.

	Teoretyczna	Zewnętrzna	Wewnętrzna
Cel	pomiar konstruktów teoretycznych	diagnoza (prognoza) zachowania	wykrycie podstawowych wymiarów zachowania
Zalety	duża trafność teoretyczna, ekonomiczność	duża trafność kryterialna	ekonomiczność, trafność zbieżna i różnicowa
Wady	duże skorelowanie z innymi skalami	mała rzetelność, mała ekonomiczność	słaba trafność kryterialna

1. Wymień zalety i wady stosowania metod kwestionariuszowych.

Zalety:

• ekonomiczne

• dość proste w interpretacji

• informatywne

Wady:

• oparte na wątpliwych założeniach

• podatne na zafałszowania

• dają wiedzę ogólną i mało „spersonalizowaną” (motywacja, historia)

• mogą być nużące – obraz psychologii w świadomości społecznej

1. Wyjaśnij istotę metod opartych na próbach zadaniowych.

2. Wymień najczęstsze zastosowanie metod opartych na próbach zadaniowych.

   1. zdolności intelektualne

      1. Skala inteligencji Wechslera

      2. Test Matryc Ravena

   2. kreatywność (np. Rysunkowy Test Twórczego Myślenia)

   3. konstrukty osobowościowe

      1. Samoocena utajona (IAT)

      2. Mechanizmy obronne (Test Mechanizmów Obronnych)

   4. kompetencje społeczne

      1. Decentracja interpersonalna (Test Podejmowania Ról)

   5. kompetencje zawodowe

   6. samoregulacja i funkcje kontrolne

      1. Hamowanie nieadekwatnych, automatycznych reakcji (np. test Stroopa)

3. Wyjaśnij różnicę pomiędzy zachowaniami maksymalnymi a zachowaniami typowymi.

Zachowania maksymalne:

• osoba jest świadoma tego, że jest oceniana;

• osoba akceptuje jawne lub ukryte instrukcje wskazujące na konieczność „postarania się”;

• są możliwe w stosunkowo krótkim czasie.

Zachowania typowe:

• są monitorowane w długim okresie czasu

• osoba nie jest świadoma oceny swojego zachowania

• nie występuje motywacja do zachowań maksymalnych

Pomiar zachowań maksymalnych – to co osoba „może zrobić” (can do) próby wykonawcze

Pomiar zachowań typowych – to co osoba „będzie robić” uśrednienie wyników samoopis

1. Omów istotę wywiadu w pełni strukturalizowanego.

• ustalony z góry schemat postępowania,

• brak możliwości modyfikowania procedury

• ustalone są zarówno pytania jak i możliwości odpowiedzi

• ustalona kolejność pytań

• przypomina kwestionariusz, z tymże pytania czyta nie sama osoba badana, ale diagnosta

Cel:

• zminimalizowanie wpływu psychologa na jakość uzyskanych danych – redukcja zmienności wyników

• standaryzacja i zobiektywizowanie wywiadu

• zwiększenie trafności i rzetelności danych z wywiadu

1. Omów istotę wywiadu częściowo strukturalizowanego.

• brak ścisłej kontroli nad bodźcami (pytaniami) oraz reakcjami (odpowiedziami),

• dowolny sposób formułowania pytań oraz odpowiedzi,

• dozwolone pytania dodatkowe – dookreślające,

• funkcja diagnosty – ukierunkowanie toku rozmowy oraz kodowanie danych zgodnie z przyjętymi zasadami

Elementy strukturalizujące:

• treść wywiadu,

• sposób kodowania,

• osadzenie w konkretnej teorii.

1. Omów istotę wywiadu swobodnego.

   1. struktura głęboko ukryta

   2. rozmowa o otwartej strukturze

   3. nagranie oraz jego transkrypcja

   4. możliwości różnych sposobów kodowania

2. Porównaj pod kątem zalet i wad formy wywiadu wyróżnione pod kątem stopnia ustrukturalizowania.

	ustrukturalizowany	Częściowo ustrukt.	swobodny
zalety	redukcja zmienności wyników badania, poprawa intersubiektywnej zgodności badań	dobre parametry psychometryczne badania nomotetyczne i idiograficzne bardziej precyzyjne i wiarygodne informacje możliwość wykorzystania danych z obserwacji	możliwość głębokiego kontaktu
wady	znaczne spłycenie kontaktu z osobą badaną utrata wielu ważnych informacji czasochłonność związana z konstruowaniem procedury	duże nakłady badawcze przy tworzeniu większe ryzyko wpływu subiektywizmu psychologa na efekt diagnozy	duża zmienność wyników – spadek trafności i rzetelności

1. Wymień główne elementy przygotowania wywiadu swobodnego.

   1. Cel

   2. Orientacja teoretyczna

   3. Pytania i hipotezy diagnostyczne

   4. Wskaźniki

   5. Operacjonalizacja

2. Wyjaśnij współczesne rozumienie pojęcia projekcji.

3. Wyjaśnić znaczenie terminu „test projekcyjny”.

Testem projekcyjnym określimy taki zespół zadań, w którym instrukcja testowa nadaje materiałowi bodźcowemu otwarty znaczeniowo i interpretacyjnie charakter

1. Porównaj techniki projekcyjne z kwestionariuszami oraz próbami zadaniowymi pod kątem obszaru badania oraz stopnia wpływu osoby badanej na informacje diagnostyczne.

Rodzaj metody	Przedmiot badania	Możliwość manipulowania odpowiedziami
Kwestionariusze	cechy, dyspozycje	łatwa
Próby zadaniowe	zdolności, umiejętności, procesy poznawcze	ograniczona
Techniki projekcyjne	motywy, potrzeby, mechanizmy, „siły” organizujące percepcję, myślenie, odczuwanie i zachowanie	bardzo ograniczona

1. Podaj sposób, za pomocą którego można skategoryzować metody projekcyjne.

2. Wymień główne kategorie zachowań uaktywnianych podczas badania testem projekcyjnym.

3. Opisz główne podejścia stosowane w interpretacji danych uzyskanych za pomocą metod projekcyjnych.

• idiograficzne: analiza treści wypowiedzi, analiza przypadku

• nomotetyczne: odnoszenie danych z uzyskanych z pojedynczego badania do norm grupowych – konieczność analizy psychometrycznej, ilościowej

Podejście idiograficzne:

• źródło interpretacji: doświadczenie klinicysty oraz odniesienie do konkretnej teorii

  • podejście impresyjne

  • podejście skupione na oznakach

Podejście nomotetyczne:

• źródło: badania empiryczne

  • podejście całościowe

1. Wymień podstawowe zasady stosowania technik projekcyjnych.

• sprawdzać dane uzyskane za pomocą innych metod – wywiad, obserwacja, dane z historii życia, testy obiektywne

• nie traktować jako wyrocznię ale jako źródło wartościowych hipotez diagnostycznych

• sprawdzać aktualną wiedzę na temat (wartości) metody

• używać ich przejściu treningu pod okiem doświadczonego diagnosty

• nie używać ich do wykrywania nadużyć seksualnych lub fizycznych

1. Opisz istotę metod opartych na Q-sorcie.

2. Wymień i opisz podstawowe etapy procesu diagnozowania ujęte w modelu GAP.

3. Opisz klasyczną strukturę raportu z badania diagnostycznego.