Podstawy przedsiębiorczości

1.Jak rozumiesz pojęcia przedsiębiorczość i przedsiębiorca?

Przedsiębiorca to osoba, która posiada określone cechy charakteru, jednak ich dokładne określenie i sprecyzowanie jest trudne.

Przedsiębiorca zajmuje centralną pozycję we współczesnych procesach gospodarowania- jest podmiotem prowadzonej przez siebie, na własny rachunek działalności gospodarczej, posiadającym odpowiednie wewnętrzne predyspozycje. Jest osobą, która decyduje się na założenie, a następnie prowadzenie działalności gospodarczej, która podejmuje całkowite ryzyko związane z tego rodzaju aktywnością, ponosi pełną odpowiedzialność za realizowane przedsięwzięcie, za konsekwencje swoich decyzji, angażuje się bez reszty w rozwój swojego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorczość - cecha charakteru lub zespół cech w grupie i zachowań właściwych przede wszystkim dla przedsiębiorców.

2.Przedsiębiorczość w ujęciu R. Cantillona.

a) po raz pierwszy użył pojęcia przedsiębiorca w 1755 roku

b)zauważył, że różnice cen między rynkami stwarzają okazje by kupić tanio i sprzedać drogo, uznał on to jako szansa dla przedsiębiorcy, kupujemy po cenie pewnej, ale sprzedajemy po cenie niepewnej

c)przedsiębiorca żyje z niepewnych dochodów, ze stałych dochodów żyją pracownicy najemni

d)dwie istotne cechy przedsiębiorcy:

-polowanie na okazje

-podejmuje ryzyko i jest jego świadomy

e) w jego teorii przedsiębiorca był utożsamiany z kupcem

3.Cechy człowieka przedsiębiorczego - założenia B.Karlofa.

• Woli sam podejmować decyzje,

• uznaje konieczność podejmowania ryzyka,

• pragnie widzieć rezultaty tego, co robi, i oczekuje konstruktywnej krytyki oraz pochwała,

• chce mieć możliwość odgrywania aktywnej roli w przedsiębiorstwie, dlatego czuje się najlepiej w małych firmach,

• czuje się dobrze w sytuacjach, gdy następuje rozwój działalności, i w otoczeniu które jest ukierunkowane na działalność gospodarczą,

• wiele od siebie żąda, ma też duże wymagania w stosunku do swoich współpracowników.

4.Człowiek ekonomiczny - homo oeconomicus - charakterystyka.

Człowiek ekonomiczny- celem jego działania jest interes własny, w imię którego potrafi chłodno kalkulować i dbać o jego maksymalizację np. o maksymalizację zysków w przedsiębiorstwie, o karierę zawodową. W kalkulacji dominują kryteria logiczno-empiryczne, takie jak zysk czy strata. Osiągnięcie celu wymaga trafnego wykorzystania kapitałów-zasobów, które homo oeconomicus ma do dyspozycji: finansowych, ludzkich, społecznych. Ponieważ kapitały-zasoby są dobrami rzadkimi potrzebna jest umiejętność ich odpowiedniego wykorzystania. Na tym polega istota przedsiębiorczości, a więc kolejnego rzadkiego kapitału-zasobu. Homo oeconomicus ma więc jasno wytyczony cel, dla którego realizacji szuka środków, a kryteria jakimi się posługuje, mają charakter utylitarny. Człowiek ekonomiczny jest nastawiony na efektywność. Nie zwraca uwagi na ludzką stronę produkcji i wymiany, np. na sprawiedliwość społeczną. Homo oeconomicus jest egoistą.

5.Człowiek socjologiczny - homo sociologicus - charakterystyka.

Homo sociologicus- odwołuje się w swoich działaniach raczej do wartości (tradycja, solidarność, wolność, równość, wiara) niż do interesów. Homo sociologicus jest gotów przyczynić się do osiągniecia celów wspólnoty zrzekające się kontroli nad swoimi zasobami, np. poddając się wpływom charyzmatycznego lidera, który przewodzi wspólnocie. Homo sociologicus posługuje się takimi kategoriami oceny, jak dobry-zły, pozytywny-negatywny. Podmiotem działania jest grupa, wspólnota (jednostka jako członek grupy, wspólnoty).

6.Człowiek społeczno-ekonomiczny - charakterystyka.

Człowiek społeczno-ekonomiczny (zakorzeniony instytucjonalnie)-schemat analityczny zachowań człowieka społeczno-ekonomicznego:

1)Reguły-wzory instytucjonalne- mają one charakter zewnętrzny wobec jednostki, a człowiek jest w nich zakorzeniony. Wzory te mogą się odnosić do rodziny, szkoły, miejsca pracy, życia w społeczności lokalnej, życia politycznego, zachowań wyborczych, uczestnictwa w kulturze itd.

2)Wybory indywidualne- są to zadowalające decyzje podejmowane na podstawie posiadanych informacji, uwzględniające jednak poziom aspiracji człowieka. Aspiracje te określają tempo, intensywność i gotowość do szukania lub zaprzestania szukania informacji.

3)Modele mentalne - chodzi o poznawcze interpretacje otoczenia, których dokonuje jednostka na podstawie własnych doświadczeń i obserwacji zewnętrznych wzorców. Modele te mają charakter wewnętrzny, są rodzajem podłoża-matrycy, które pomaga jednostce w indywidualnych wyborach decyzyjnych.

4)Zachowanie jednostki- są to realne działania i doświadczenia człowieka w gospodarce.

7.Cechy ułatwiające i utrudniające działania przedsiębiorcze (wg kategorii: potrzeby psychiczne, motywacja, decyzje, ryzyko, sukces i niepowodzenie, innowacyjność i twórczość, współpraca, bariery, temperament).

Cechy ułatwiające	Kategorie ogólne	Cechy utrudniające
Tendencja do dominowania, skłonność do posiadania, dążenie do własności i autonomii, orientacja na osiągnięcia	Potrzeby psychiczne	Liczenie na opiekę i oparcie innych , uległość, odrzucenie i izolacja
Tendencja do dominowania, dążenie do własności i autonomii, tendencja do powiększenia stanu posiadania, orientacja na osiągnięcia i sukces	Motywacje	Różnego rodzaju lęki, chęć utrzymania tego co się posiada, a nie chęć pomnażania
Zdecydowanie, konsekwencja, decyzje adekwatne do sytuacji	Decyzje	Trudności w podejmowaniu decyzji, chwiejność, wyuczona bezradność
Traktowanie sytuacji ryzykownych jako wyzwanie, szansę na sukces, podejmowanie decyzji obciążonych ryzykiem	Ryzyko	Unikanie sytuacji i decyzji obciążonych ryzykiem
Odporność psychiczna, wysoki próg stresu i frustracji, umiejętność działania w sytuacjach trudnych	Sukces i niepowodzenie	Brak odporności psychicznej, niski próg stresu, frustracji
Postawa pioniera, zdolności twórcze, intuicja	Innowacyjność i twórczość	Postawa zachowawcza, konformizm, brak zdolności twórczych
Ekstrawersja, zdolności przywódcze, twórcze kierowanie, zaufanie u ludzi, umiejętność negocjacji i mobilizowania innych	Współpraca	Introwersja, trudności w kontaktach i współpracy z innymi, brak zdolności przywódczych
Optymizm i aktywność, znajomość siebie	Bariery	Lęk i obawy, lenistwo, pesymizm
Sangwinik, duża energia i zrównoważenie	Temperament	Melancholia

8.Wymień i opisz motywy działalności przedsiębiorczej.

1)Motyw zysku, chęć bogacenia się- dążenia przedsiębiorców do zysku w ogóle nie powinno się potępiać, należy natomiast potępiać dążenie do niego za wszelką cenę, co zawsze odbywa się kosztem pracowników. Przedsiębiorcy powinni osiągać zyski. Są one wyznacznikiem efektywności działania firm. Nie powinni jednak dążyć do zysku za wszelką cenę.

2)Potrzeba niezależności- ważna dla przedsiębiorcy jest samodzielność, niezależność, autonomia w podejmowaniu decyzji. W skrajnych przypadkach może do unikania wspólników, niechęci do angażowania udziałowców, co może ograniczać swobodę decyzji przedsiębiorcy.

3)Potrzeba osiągnięć- przedsiębiorców wyróżnia motywacja do ciągłego poprawiania poziomu wykonywanej przez siebie pracy. Osoby z silną potrzebą osiągnięć dążą do podejmowania ryzyka, preferują zadania trudne, kierują się odległymi celami.

4)Potrzeba dominacji- wyraża się w dążeniu do osiągnięcia przewagi, przewodzenia grupie, podejmowania decyzji, sprawowania władzy, wywierania wpływów na innych , kontroli zachowań. Dla przedsiębiorców ważne jest właśnie to, że nie będą musieli się podporządkować, nikt nie będzie na nimi dominował, a nawet przeciwnie- to oni są władni, by takie stosunki kreować, sami zajmując pozycję nadrzędną w hierarchii firmy.

5)Potrzeba władzy-zaspokaja się przez wpływanie na postępowanie innych. Oznacza ona nie tylko kontrolę nad całą firmą, ale także nad olbrzymią liczbą detali związanych z bieżącym funkcjonowaniem firmy.

6)Potrzeba samorealizacji- wyzwala kreatywność i innowacyjność z jednoczesną chęcią posiadania wpływu na własne otoczenie, która wyraża się w dążeniu do pełnego realizowania własnych możliwości , do osiągnięcia pełni rozwoju.

9.Przedsiębiorczość w ekonomii klasycznej.

a) nie zauważali pozytywnego wpływu przedsiębiorcy na gospodarkę

b)duża pasywność przedsiębiorców, przedsiębiorczość to wyzysk pracy najemnej i pracownika najemnego

c)decydującą role w systemie gospodarczym przyznawali mechanizmowi rynkowemu nazywanego przez Adama Smitha w XVIII wieku niewidzialną ręką rynku, cena reguluje wielkość produkcji, ilość kapitału w gospodarce

10.Cztery formy inwestowania kapitału u A. Smitha.

a)wytwarzanie surowców (rolnictwo, rybołówstwo)

b)przetwarzanie surowców(fabrykanctwo)

c)przemieszczanie surowców i produktów z miejsc gdzie są w obfitości do miejsc gdzie ich brakuje (kupiectwo hurtowe)

d)dokonywanie podziału poszczególnych części surowców i produktów na drobne porcje dostosowane do oczekiwań kupujących (kupiectwo detaliczne)

11.Przedsiębiorczość w teorii T. Veblena.

a) odrzucał teorię homo oeconomicus (motywują go pieniądze), w latach 30 XIX wieku został zastąpiony przez człowieka społecznego , koncepcje homo oeconomicus jest sprzeczna z rzeczywistością

b)główne zainteresowania to teoria klasy próżniaczej, nastawionej na konsumpcję, opóźnia ona postęp, skłonność do ostentacyjnego próżniactwa podkreślającego dominującą pozycję gospodarczą, społeczną. Tą teorię przeciwstawił teorii nosicieli instynktu pracy, ludzie związani z nowoczesną produkcją przemysłową. Świat przemysłowy to pewna grupa społeczna, która jest nosicielem postępu są to technicy, inżynierowie, grupy menedżerskie to dla Veblena przedsiębiorcy, których znaczenie w gospodarce, ich wpływ jest znaczny. Są to nosiciele postępu technologicznego. Robotnicy to siła bierna, przyjmują pewne nawyki klas panujących, ale są zbyt bierni, zbyt mało wykształceni, aby mogli przezwyciężyć obciążenia konserwatywne. Siłą prawdziwie postępową jest inteligencja techniczna, czyli przedsiębiorcy.

12.Rodzaje popytu na rynku wg. P. Kotlera (popyt negatywny, brak popytu, popyt utajony, popyt malejący, popyt nieregularny, popyt pełny, popyt nadmierny, popyt szkodliwy).

1)Negatywny-cały rynek, albo istotna część nie akceptuje danego produktu.

2)Brak popytu- ludzie nie są zainteresowani produktami

3)Utajony- jest zapotrzebowanie na produkty, ale nie ma ich na rynku, należy rozpoznać potrzeby klientów i w oparciu o to dostarczymy tego co klient potrzebuje.

4)Malejący- dotyczy każdego produktu na rynku, produkty w fazie schyłkowej, przywracanie młodości produktom.

5)Nieregularny-sezonowy

6)Pełny- popyt należy utrzymać na odpowiednim poziomie

7)Nadmierny- firmy nie są w stanie wyprodukować tych towarów aby zaspokoić rynek.

8)Szkodliwy- sprzedawanie alkoholu, papierosów, reklamy społeczne, aby nie kupować tych produktów.

13.Omów krzywą popytu - związek pomiędzy ceną a popytem.

14.Jak rozumiesz pojęcie wrażliwości cenowej? Omów pojęcia: efekt porównania, efekt globalnych wydatków, efekt końcowego pożytku, efekt podzielonych wydatków, efekt utopionych pieniędzy, efekt relacji jakości do ceny.

Wrażliwość cenowa - ile jesteśmy skłonni zapłacić zależy od własności unikalnej produktu, możemy wtedy zapłacić więcej. Zależy to od usytuowania ekonomicznego jednostki.

Efekt porównania-

Efekt globalnych wydatków-jeżeli produkt jest tańszy w naszej świadomości to jesteśmy mniej wrażliwi cenowo.

Efekt końcowego pożytku- im dany produkt ma mniejszą cenę na tle globalnych wydatków to częściej jesteśmy to w stanie kupować

Efekt podzielonych wydatków- kupujemy coś w kilka osób.

Efekt utopionych pieniędzy- kupujemy coś co dodatkowo doposażamy

Efekt relacji jakości do ceny-im bardziej jesteśmy przeświadczeni, że produkt jest wysokiej jakości to mniejszą wagę poświęcamy cenie. Za tani produkt może pogorszyć wizerunek marki.

15.Model sita i kapitału ludzkiego w zarządzaniu zasobami ludzkimi.( z internetu)

Model sita-podejście, zgodnie z którym organizacja jest przede wszystkim selekcjonerem zasobów ludzkich: dobiera najlepszych spośród możliwych kandydatów na pracowników i stopniowo„odsiewa” gorszych. Cały proces zaczyna się od ustalenia wymaganych kwalifikacji u poszukiwanych kandydatów do pracy, następnie po zebraniu zgłoszeń przeprowadza się kolejne selekcje odrzucając osoby niespełniające tych wymogów. Dzieje się to tak długo, aż zostaną znalezione osoby o odpowiednich kwalifikacjach, które zostają zatrudnione.

Model kapitału ludzkiego-podejście do zarządzania potencjałem społecznym opierające się na założeniu, że człowiek uczy się i zmienia całe życie. Organizacja stawia na zatrudnienie długookresowe i traktuje personel jako zasób, w który można i należy inwestować. Do pracy przyjmowani są ludzie z odpowiednim nastawieniem, nawet jeśli brakuje im kwalifikacji. Braki te pracownik nadrabia w trakcie szkoleń oraz samodzielną nauką.

16.Geneza i założenia metody Assessment Centre w rekrutacji i selekcji na stanowiska menadżerskie i specjalistyczne.

Ośrodek ocen (Assesment Center) to kluczowa metoda selekcji pracowników na wyższe stanowiska w organizacji. Podczas I wojny światowej stosowano coś na wzór dzisiejszego systemu ocen. Często stosujemy, gdy budujemy plan sukcesji w organizacji. Stosujemy assesment z tego potencjału tych którzy są nazywani jako high flyers. Ośrodek ocen to jedna z najbardziej skutecznych metod rekrytacji osób na stanowiska. Ośrodek ocen to proces. Zazwyczaj jest to 6-12 osób. Oceniani są przez kilku asesorów pod kątem różnych kryteriów. Stosuje się zróżnicowane metody oceny. Koszt wdrażania takiej metody to nawet 100 tys. Techniki stosowane to :wywiad biograficzny, wywiad behawioralny, wywiad symulowany, ćwiczenia grupowe, studium przypadku ćwiczenia manualne. W asssment center bierze się pod uwagę oceny. Asesorzy mają zestrukturyzowane formularze i tam zapisują jak oceniają poszczególnych kandydatów. Asesorzy mają dojść do kompromisu, muszą udzielać kandydatom informacji zwrotnej, jak zostali ocenieni.

17.Zalety metody Assesment Centre i pułapki stojące przed asesorami (efekt „halo”, efekt pierwszego wrażenia, operowanie stereotypami, teoria domniemanej osobowości, wpływy osobowościowe, efekt kontaktu, zjawisko promieniowania, transfer stereotypu estetycznego).

Pułapki stojące przed asesorami:

a) efekt halo- pozytywne lub negatywne wrażenie wywarte przez jeden aspekt jednej kompetencji np. aparycja

b)efekt pierwszego wrażenia- wcześniejsze obserwacje liczą się bardziej niż późniejsze.

c)stereotypy- przynależność do pewnej grupy powoduje przypisywanie cech typowych dla tej grupy.

d)teoria domniemanej osobowości- istnieje przekonanie o współwystępowaniu aspektów kompetencji co powoduje, ze na podstawie jednej kompetencji wnioskujemy o innych cechach.

e)wpływy osobowościowe-stopień pokrewieństwa, podobne zamiłowania oceniającego, co może spowodować brak obiektywności.

f) efekt kontaktu-gdy wspólnie spędzamy czas itp. i to wpływa na ocen.

g)zjawisko promieniowania- polega na kierowaniu się w ocenie pewnym wrażeniem ogólnym, naginamy dla jego pewne oceny cząstkowe.

h)transfer stereotypu estetycznego-osoby ładne oceniam wyżej, lepiej.

Zalety:

1)Assesment jest bardzo precyzyjną metodą badania kompetencji na poziomie zachowań i reakcji, które są wzbudzane przez specjalnie przygotowane zadania.

2)Posiada wysoką trafność prognostyczną w sposób najbardziej obiektywny identyfikuje potencjał, kompetencje zawodowe pracowników.

3)Daje obraz o słabych i mocnych stronach osób badanych i pomaga w szkoleniach.

4)Jest procedurą wysoko standaryzowana, każdy kandydat ma takie same szanse zademonstrowania swoich umiejętności.

5)Ograniczamy w istotny sposób możliwość awansu osób, które mogą się na nich nie sprawdzić.

6) Jest to procedura motywująca.

18.Outplacement - problemy derekrutacji personelu na współczesnym rynku pracy.

Outplacement- proces zwalniania pracowników, który ma minimalizować negatywne skutki utraty pracy. Zwany derekrutacją. Celem jest ponowna adaptacja do rynku pracy, zapewnienia wszechstronnych ofert wsparcia zwalnianego pracownika. Są to szkolenia dla osób zwalnianych, doradzanie, pomaganie w znalezieniu pracy, pomoc w pisaniu CV i listu motywacyjnego. Outplacement ma swój początek w wojskowości. Druga wojna światowa, USA. Rekrutacja powracających z frontu żołnierzy - kursy, szkolenia dla nich. W Polsce pod koniec lat 90. zaproponowano polskojęzyczny odpowiednik - zwolnienia monitorowane. Ten program może być finansowany przez pracodawcę lub skarb państwa. Według ustawy pracodawca musi realizować outplacement jeśli zwolni ponad 50 osób. Korzyści, jakie może odnieść firma stosująca outplacement: pokazanie na zewnątrz, że dba o pracowników - element PR. Tworzenie wizji dla dalszej restrukturyzacji poprawa relacji z partnerami społ., zwłaszcza związkami opracowanie wytycznych dla polityki.

19.Teoria insider-outsider - założenia.( z internetu)

Niebagatelną rolę związków zawodowych na współczesnych rynkach pracy dostrzegli zwolennicy teorii insider - outsider, czyli swoi i obcy (Lindbeck, Snower, 1988). „Swoi” to pracownicy zrzeszeni w związkach zawodowych, „obcy” natomiast to bezrobotni i pracownicy-niezrzeszeni. Związki zawodowe stanowiące poważną siłę w negocjacjach płacowych z pracodawcami, reprezentują interesy „swoich”, a nie „obcych” i bronią dobrze opłacanych miejsc pracy przed obcymi nawet groźbą podjęcia zorganizowanej akcji związkowej. Mając na uwadze, jak również fakt, iż pozyskanie i wdrożenie nowego pracownika wiąże się z określonymi kosztami, pracodawca godzi się na ustalenie wynagrodzenia na poziomie wyższym niż ten, za który zdecydowaliby się pracować „obcy”.

Model swoi-obcy (ang. insider-outsider theory) to model nowej teorii bezrobocia przymusowego, który wyjaśnia dlaczego pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwie mogą zażądać wyższych płac niż domagać mogliby się ci, którzy pozostają bez pracy. Określenie „swoi” dotyczy zatrudnionych pracowników, „obcy” − bezrobotnych. Z punktu widzenia ekonomii, przedsiębiorstwo powinno dążyć do minimalizacji kosztów, pozornie zatrudnienie nowej, tańszej siły roboczej byłoby racjonalne. Jednak model zwraca uwagę na dwa dodatkowe czynniki:

• konieczne byłoby poniesienie kosztów zwolnienia starych oraz przyjęcia i przeszkolenia nowych pracowników,

• może dojść do obniżenia jakości współpracy między pracownikami.

Przedsiębiorcy akceptują więc wyższą, narzuconą stopę płac „swoich” i przesuwają się wzdłuż krzywej popytu na pracę prowadząc do wysokiego poziomu bezrobocia.

Efekty działania modelu to między innymi:

• niewielkie fluktuacje liczby pracowników,

• spadek zatrudnienia przy każdym poziomie inflacji,

• wywoływanie zjawiska histerezy.

20.Jak rozumiesz pojęcie „rynek pracy”? Kryteria podziału rynku pracy.

Rynek pracy to obszar, gdzie spotykają się sprzedający i kupujący. Sprzedający to podaż a kupujący popyt. Ważne są umiejętności, kwalifikacje, dochodzi do negocjacji pensji.

Podział rynku ze względu na:

a)kryterium przestrzenne:

• rynek lokalny

• rynek krajowy

• rynek międzynarodowy

• rynek globalny

b)kryterium zawodowe:

• informatyków

• socjologów

• prawników

c)według wieku:

• osoby starsze

• osoby młodsze

d)według miejsca zamieszkania:

• wiejski

• miejski

e)według własności

• sektor publiczny

• sektor prywatny

f)według stabilności zatrudnienia:

• pierwotny- umowa o pracę, świadczenia, ubezpieczenie, rozwój, stabilizacja)

• wtórny- mniej stabilny, umowy cywilno-prawne, szara strefa, brak możliwości rozwoju

g)

• zewnętrzny (poza naszą firmą korporacją)

• wewnętrzny

---