CZYNNOŚCI PRAWNE

Zdarzenie prawne – fakt, z którym norma prawna wiąże określone konsekwencje, mogą one wystąpić na różnych gałęziach prawa (np. prawo cywilne – zd. cywilnoprawne)

Zdarzenie cywilnoprawne:

1. Nowsze pojęcie –

1. czynności konwencjonalne – czynność, która ma tylko i wyłącznie sens prawny – normy prawne ją tworzą, nie mają sensu pozaprawnego (np. sporządzenie testamentu);

• czynność prawna – zdarzenie cywilnoprawnym, zależnym od woli człowieka i ukierunkowanym na wywołanie skutków prawnych, dokonuje jej podmiot prawa cywilnego

1. inne zdarzenia – mają sens prawny i pozaprawny (np. urodzenie dziecka)

1. Klasyczna nauka PC:

1. zależne od woli człowieka – ukierunkowane na skutek prawny i nieukierunkowane na skutek prawny – czyny

• czynność prawna

1. niezależne od woli człowieka (np. orzeczenia sądowe)

• Orzeczenia konstytutywne – zmienia się rzeczywistość – są zdarzeniami cywilnoprawnymi (zawsze)

• Orzeczenie deklaratoryjne – potwierdzanie jakiegoś prawa. Np. Akt administracyjny – nie wywołuje skutków prawnych, ale jest podstawą ich wystąpienia

Czynności prawne:

• jednostronne

• dwustronne

• wielostronne - wiele podmiotów – wszystkie oświadczenia woli muszą być zgodne

• uchwała – wiele podmiotów, wystarczy, że większość oświadczeń woli będzie zgodnych, podejmuje ją organ kolegialny; uchwała wywołuje skutek w prawie cywilnym, jeśli będzie miała skutek zewnętrzny, nie tylko w strukturze wewnętrznej danego organu – w relacji do innych podmiotów również wywołuje skutki

• na wypadek śmierci – mortis causa – skutki następują po śmierci podmiotu, np. testament

• między żyjącymi – inter vivos

• realne – oświadczenia woli stron i czynność faktyczna

• konsensualne – na mocy porozumienia stron, ale czasem także za sprawą czynności faktycznej

• zobowiązujące – jedna strona zobowiązuje się do świadczenia na rzecz drugiej strony (dłużnik – wierzyciel lub równocześnie; jednostronnie zobowiązująca lub dwustronnie zobowiązująca – czynności odpłatne i nieodpłatne)

• rozporządzające – zmiana w sferze prawa podmiotowego: ograniczenie, zniesienie itd.

• o podwójnym skutku – mocą jednej czynności prawnej np. przeniesienie prawa i zobowiązanie (np. umowa sprzedaży – art. 155 § 1 i art. 535)

• upoważniające – czynności dokonywane na jedną osobę mają bezpośredni skutek na drugą osobę (sfera

• przysparzające – powodują korzystną zmianę majątkową (powiększenie aktywów, zmniejszenie pasywów)

• czynności kauzalne – przyczynowe, ich ważność zależy od przyczyny przysporzenia.

Kauzy:

causa donandi – nieodpłatnie, np. darowizna

causa solvendi – by zwolnić się od zobowiązania

causa obligandi vel acquirendi – w celu nabycia prawa albo innej korzyści majątkowej, np. zapłata ceny

• abstrakcyjne – przysporzenie dokonywane niezależnie od istnienia przyczyny (zawsze są określone w ustawie – weksel, czek, bezpodstawne wzbogacenie)

• powiernicze

powierzający i powiernik – powierzający powierza prawa, z którego powiernik może korzystać na warunkach określonych w umowie powierniczej – musi zwrócić to prawo w terminie określonym w umowie, np. przewłaszczenie na zabezpieczenie

Treść czynności prawnej:

1. esencialia negotii – elementy przedmiotowo istotne

• bez nich np. nie można sprzedać rzeczy – w przypadku umowy sprzedaży: określenie przedmiotu sprzedaży i ceny; czasem zalicza się podmiot, który dokonuje czynności

1. naturalia negotii – nieistotne

• są określone w kc, przepisami, które mają char. dyspozytywny

• mogą, ale nie muszą być w treści umowy (bo kodeks je reguluje)

1. accidentalia negotii – podmiotowo istotne

• elementy dodatkowe, np. dodatkowe zastrzeżenie, które nie jest zawarte w kc

• uregulowane w sposób samoistny (warunek i termin, co do zasady mogą być zastrzeżone dla każdej czynności prawnej; warunek – zastrzeżenie, które uzależnia skutki od przyszłego, niepewnego zdarzenia.)

Warunki:

• zawieszający – zawiesza skutki

• rozwiązujący – skutki ustają w momencie zaistnienia zdarzenia przyszłego i niepewnego

• potestatywny – kiedy wystąpienie zdarzenia przyszłego i niepewnego zależy od innego warunku

• niemożliwy (art. 94) – uzależniony od warunku niemożliwego do spełnienia

• zabroniony – przeciwny ustawie lub zasadom współżycia społecznego

• zależny od przypadku

Terminy:

• zdarzenie przyszłe, pewne – początkowy i końcowy

• niesamoistny (dotyczą jednego rodzaju czynności prawnych)

Strony w prawie cywilnym są równe w postępowaniu cywilnym.

W prawie cywilnym sankcji nie ma.