WSPÓLNOTY EUROPEJSKIE

1)Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, podpisany w Paryżu 18.04.1951 (23.07.1952-24.07.2002)
2)Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, podpisany w Rzymie 25.03.1957 (01.01.1958

CELE EWiS: utworzenie wspólnego rynku i stali, większa wydajność produkcji, zapewnienie wolnej konkurencji między przedstawicielami całej wspólnoty, zniesienie ceł

3)Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, podpisany w Rzymie 25.03.1957 (01.01.1958)

EURATOM – przyczynianie się do podniesienia stopy życiowej w krajach członkowskich oraz do rozwoju stosunków z innymi krajami przez stworzenie warunków niezbędnych do szybkiego powstania i rozwoju przemysłów jądrowych. Rozwijanie badań i rozpowszechnianie wiedzy technicznej, ułatwianie inwestycji, zaopatrzenie w minerały i paliwa, czuwanie nad przestrzeganiem norm bezpieczeństwa.

WSPÓLNOTA EUROPEJSKA – przyczynianie się poprzez stworzenie wspólnego rynku oraz stopniowe ujednolicenie polityki gospodarczej państw członkowskich do harmonijnego rozwoju ekonomicznego całej wspólnoty, szybszego podwyższenia poziomu życia, zacieśnienie wspólnoty pomiędzy państwami członkowskimi. Stworzeni Unii celnej, powołanie wspólnej polityki handlowej, stworzenie wspólnego rynku, wprowadzenie wspólnej polityki rolnej.

UNIA EUROPEJSKA – państwa założycielskie to BELGIA, FRANCJA, HOLANDIA, WŁOCHY, LUKSEMBURG, RFN.
1973 – Dania, W. Brytania, Irlandia
1981 – Grecja
1986 – Hiszpania, Portugalia
1995 – Austria, Finlandia, Szwecja
2004 – Polska, Cypr, Czechy, Estonia, Łotwa, Litwa, Malta, Węgry, Słowacja, Słowenia
2007- Bułgaria, Rumunia

TRAKTAT Z MAASTRICHT – (traktat o UE)
Pozwolił osiągnąć 5 podstawowych celów, wszedł w życie 01.11.1993, umocnił legitymację demokratyczną instytucji, powołał UE, ustanowił wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, poprawił skuteczność instytucji, przyśpieszył rozwój społecznego wymiaru wspólnoty, ustanowił unię gospodarczą i walutową.

UE nie posiadała podmiotowości prawnej, pełniła funkcję parasola łączącego 3 wspólnoty. Osobowość prawną posiadały te wspólnoty.

TRAKTAT AMSTERDAMSKI – (02.10.1997) -> 01.05.1999
Zbliżenie UE do obywateli, udzielenie Unii szerszego mandatu do wspólnych działań w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, usprawnienie systemu instytucjonalnego Unii w kontekście przyszłego rozszerzenia.

TRAKTAT NICEJSKI – (26.02.2001)
Komisja Europejska od następnej kadencji ma składać się z liczy komisarzy równej liczbie krajów członkowskich. Każdy kraj 1 komisarz. Wzmocnienie pozycji przewodniczącego Komisji Europejskiej. Może on określać podział kompetencji pomiędzy komisarzy. Poszerzenie zakresu głosowania. Nowe zasady głosowania kwalifikowaną większością w Radzie. Wstępnie przewidziano też głosy dla krajów kandydackich. Reforma organów sądowniczych – utworzenie trójwymiarowego systemu sądownictwa.

TRAKTAT LIZBOŃSKI – (13.12.2007 Lizbona) 01.12.2009
Wzmocnienie roli PE poprzez współdecydowanie wraz z Radą Ministrów o przyjęciu większości aktów prawnych, np. w sprawie budżetu Unii. Wyposażenie UE w nowe instrumenty prawne, instytucje oraz dobre praktyki dzięki którym możliwe będzie ulepszenie kondycji UE tak, aby mogła ona skutecznie realizować wyzwania współczesnego świata. Zwiększenie zaangażowania parlamentów krajowych w procesach UE oraz uzyskanie przez nie możliwości bezpośredniego wpływu na podejmowanie decyzji. Zlikwidował Wspólnotę Europejską i nadał podmiotowość prawną UE. Od tego momentu obowiązują 2 traktaty 1) o funkcjonowaniu UE 2) o UE. Nadal jest też EURATOM. Utworzenie inicjatywy obywatelskiej, dzięki temu obywatele UE mogą przedstawić swój projekt zmian = bezpośredni wpływ na stanowienie prawa UE. Stworzenie możliwości państwu człon kowieskiemu z UE. Upublicznienie posiedzeń Rady Ministrów, dotyczących głosowania nad aktami prawnymi. Zmniejszenie liczby euro deputowanych w PE. Wprowadzenie od 2014 w Radzie Ministrów głosowania. Poszerzenie kompetencji w zakresie polityki politycznej i bezpieczeństwa. Została powołana służba działań zew.

PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ

I) PIERWOTNE – pochodzi od państw członkowskich, ma charakter „konstytucyjny”, stanowi podstawę prawną działań UE, ma zawsze pierwszeństwo w stosunku do prawa wtórnego i krajowego, podlega specjalnym procedurom zmiany, może być zmieniana przez państwa członkowskie, nie można oceniać jego legalności, interpretuje to prawo TS.

II) WTÓRNE – pochodzi od inicjatywy UE, przyjmowane na podstawie i w ramach prawa pierwotnego, zgodność z prawem pierwotnym, jurysdykcja ETS (podlega ocenie legalności)

PRAWO PIERWOTNE / ŹRÓDŁA PIERWOTNE /
Traktaty założycielskie
*Traktat o UE * Traktat o funkcjonowaniu UE * Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej * Traktaty akcesyjne * Traktaty konstytucyjne Rady lub Rady Europejskiej (akty organiczne ) * Akty Rady w celu uzupełnienia praw obywateli UE * Decyzje Rady dotyczące bezpośrednich wyborów do PE * Decyzja Rady o „zasobach własnych” * Decyzja Rady dotycząca związania umową o przystąpieniu UE do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka * Decyzja Rady Europejskiej, np. decyzja RE o stworzeniu wspólnej obrony

Ogólne zasady prawa: pisane, niepisane.
Ogólne zasady prawa: solidarności, pomocniczości, proporcjonalności, równości.
Zasady określające cechy prawa UE – zasada bezpośredniej skuteczności, prymatu
Zasady określające sposób wykonywania kompetencji przez UE – zasada kompetencji powierzonych, zasada subiektywności i proporcjonalności
Zasady wynikające z demokratycznego i praworządnego charakteru UE – zasada praworządności, poszanowania praw podstawowych, pewności prawa i ochrony zaufania, demokracji, przejrzystości
Zasady proceduralne – prawo do czynnego udziału w postępowaniu

PRAWO WTÓRNE – (pochodne)
I)ROZPORZĄDZENIA – ma zasięg ogólny, wywołuje skutki w stosunku do wszystkich, których potencjalnie może dotyczyć, wiąże w całości, nie może być przez państwo zmienione, ani uzupełnione, zastępuje prawo krajowe, wprowadza jednolite prawo we wszystkich państwach członkowskich, bezpośrednio stosowane, oznacza to, że co do zasady nie wymaga specjalnych zabiegów wdrążających je do prawa krajowego, wymaga ogłoszenia, wchodzi w życie w dacie w nim określonej lub 20 dni od publikacji w Dzienniku Urzędowym UE, na przepisy rozporządzenia można powoływać się przed organami administracyjnymi i sądami państw członkowskich na równi z przepisami prawa krajowego.
II) DYREKTYWY – służy zbliżeniu prawa, nie wszystkie muszą być ogłoszone, wchodzi w życie w dacie określonej w dyrektywie lub 20 dni od publikacji w Dzienniku Urzędowym UE lub notyfikacja adresatowi ->okres od transpozycji zaczyna biec, wymaga transpozycji, skierowana do państw członkowskich, może być powołana przeciwko państwu, nie może być skierowana do jednostek, nie może być bezpośrednio stosowana, państwa członkowskie są zobowiązane w celu wykonania dyrektywy do wydania przepisów krajowych, w trakcie wdrażania państwo zobowiązane jest do powstrzymania się od działań które mogłyby poważnie narazić na szwank przewidziane rezultaty dyrektywy.

W dyrektywnie ważne jest, żeby została przeniesiona do prawa krajowego i termin w jakim zostanie przeniesiona, nie jest ważna forma przeniesienia.

IMPLEMENTACJA/TRANSPOZYCJA DYREKTYWY – muszą być one implantowane w wyznaczonym okresie ( od 1 do 3 lat), musi być ona zupełna i efektywna.
Środki w przypadku braku implementacji lub wadliwej implementacji:
*skutek bezpośredni ( wyjątek od zasady że dyrektywy nie mają skutku bezpośredniego )
*osoba fizyczna lub prawna w celu ochrony swego interesu może powołać się wobec państwa bezpośrednio na postanowienia dyrektywy, jeżeli: a)dyrektywa nie została wdrożona w terminie lub została w sposób nieprawidłowy/niepełny oraz stosowane postanowienia dyrektywy są bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne do treści. Odpowiedzialność odszkodowawcza spoczywa na państwie, b) skarga przeciwko państwu członkowskiemu do TSUE ( wnosi ją komisja lub państwo członkowskie )

III) DECYZJA – wskazuje adresata:
jest aktem konkretno-indywidualnym, jest notyfikowana adresatom, wiąże tylko adresatów, może nałożyć bezpośrednio skuteczne obowiązki na adresata jeśli skierowana jest do państwa członkowskiego, może być powołana przez jednostkę przeciwko państwu, nie może wywoływać skutków horyzontalnych.

Nie wskazuje adresata :
jest aktem konkretnym, lecz nie indywidualnym, ogłaszana w DzUUE, wywołuje skutki w stosunku do wszystkich, których potencjalnie może dotyczyć, ma zasięg ogólny

AKTY NIEWIĄŻĄCE PRAWA WTÓRNEGO – zalecenia, opinie
Nie podlegają kontroli jakości ze strony TS. Polegają na wyrażaniu przez instytucje UE swojego stanowiska w określonych sprawach oraz na promowaniu postulatów co do zachowania się adresatów tych aktów. Adresatami mogą być: państwa, osoby fizyczne, prawne. Zalecenia przyjmowane są przez Komisję, Radę i Europejski Bank Centralny. Opinie – przez wszystkie instytucje.

AKTY PRAWA WTÓRNEGO

I) AKTY USTAWODAWCZE - Przyjmowane przez PE i Radę co do zasady na wniosek Komisji. W ramach zwykłej procedury ustawodawczej akt przyjmowany wspólnie przez PE i Radę na wniosek Komisji. W ramach specjalnej procedury ustawodawczej przez PE z udziałem Rady lub przez Radę z udziałem PE. Dyrektywy, decyzje, rozporządzenia. Traktat o UE wyklucza ustanawianie aktów ustawodawczych w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.

II) AKTY NIEUSTAWODAWCZE – a) akty delegowane b) akty wykonawcze
Różnią się przedmiotem oraz procedurą przyjęcia.

A) AKTY DELEGOWANE – akty nieustawodawcze o zasięgu ogólnym, uzupełniają lub zmieniają niektóre inne niż istotne elementy aktu ustawodawczego, wydawane przez Komisję Europejską na podstawie upoważnienia (delegacji) zawartego w akcie ustawodawczym. PE i Rada sprawują nadzór nad wydawaniem przez Komisję aktów delegowanych. Mogą zdecydować o odwołaniu przekazanych uprawnień albo też mogą uzależnić wejście w życie danego aktu delegowanego od braku sprzeciwu PE lub Rady w terminie określonym przez akt ustawodawczy.

Akty delegowane przyjmują formę rozporządzeń delegowanych, dyrektyw delegowanych i decyzji delegowanych Komisji Europejskiej.

B) AKTY WYKONAWCZE – wydawane są przez Komisję Europejską ( w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz w należycie uzasadnionych przypadkach –przez Radę ) jeśli konieczne jest zapewnienie jednolitych warunków wykonywania aktów prawnie wiążących.

Przyjmują formę rozporządzeń wykonawczych, dyrektyw i decyzji wykonawczych Komisji Europejskiej. Wykonywanie prawa przez KE jest poddane kontroli państw członkowskich zgodnie z rozporządzeniem PE i Rady. W nagłówku aktów wykonawczych dodaje się przymiotnik „wykonawczy”. Mówi jak mają to zrobić, żeby wykonać akt wyższego rzędu -> Co państwa członkowskie mają zrobić?

HIERARCHICZNOŚĆ SYSTEMU PRAWA UE – nadrzędność prawa pierwotnego nad wtórnym. Akt instytucji może być unieważniony z powodu „ naruszenia niniejszego traktatu lub jakiejkolwiek reguły związanej z jego stosowaniem”.
I – Traktaty
II – Umowy międzynarodowe
III – Akty prawa wtórnego

UMOWY MIĘDZYNARODOWE
KOMPETENCJE UE – dzielimy na dzielone i wyłączne.
Wyłączne – Unia Celna, Ustanowienie reguł konkurencji, niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego. Polityka pieniężna w odniesieniu do państw członkowskich, których walutą jest Euro. Wspólna polityka handlowa. Zachowanie morskich systemów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa. Unia ma także wyłączną kompetencję do zawierania umów międzynarodowych, jeżeli ich zawarcie zostało przewidziane w akcie ustawodawczym Unii lub jest niezbędne do umożliwienia Unii wykonania jej wewnętrznych kompetencji lub w zakresie jakim ich zawarcie może wpływać na wspólne zasoby lub zmienić ich zakres.

UMOWY MIESZANE – umowy, regulujące kwestie, które nie należą do wyłącznych kompetencji Unii, dlatego też ich stroną są jednocześnie UE i państwa członkowskie. Do przyjmowanego tekstu umowy dołącz się deklaracje w sprawie podziału sfer działania i odpowiedzialności Unii i państw członkowskich w zakresie wykonywania umowy.

ZIELONE KSIĘGI – dokument wydawany przez Komisję Europejską, obejmuje pewną dziedzinę funkcjonowania UE, w której uregulowanie jest rozważane. Mają formę komunikatu a ich zasadniczym celem jest zapoczątkowanie dyskusji, nie zawiera propozycji projektów ó prawa lecz przedstawiają wariantowe propozycje uregulowania danej sytuacji, mogą być sfinalizowane wydaniem Białej Księgi.

BIAŁA KSIĘGA – najczęściej stanowią podsumowanie konsultacji zapoczątkowanych przez Zielone Księgi. Zawiera propozycję konkretnych rozwiązań legitymizacyjnych po przyjęciu przez Radę staja się oficjalnie programem działania UE.

PUBLIKACJE AKTÓW PRAWNYCH W DZIENNIKU URZĘDOWYM UE.
Seria L – wiążące akty prawne
Seria C - publikowane dokumenty istotne dla działalności Unii i projekty dyrektyw i rozporządzeń, opinie parlamentu, komitet ekonomiczno społeczny i komitet regionów, informacje o rozprawach przed TS, streszczenia debat parlamentarnych.
Seria S – ogłoszenia o przetargach organizowanych przez UE i państwa członkowskie.

ZASADA PRYMATU PRAWA WSPÓLNOTOWEGO – prawo wspólnotowe jest ponad prawem krajowym. Akty prawa krajowego objęte zasadą prymatu prawa unijnego : konstytucje państw członkowskich, akty władzy ustawodawczej (np. ustawy) i/lub akty zrównane z nim mocą, akty władzy wykonawczej (rozporządzenia), inne akty prawne (np. w RP Regulamin Sejmu), inne akty władzy wykonawczej (np. decyzje administracyjne), akty prawa miejscowego ( np. przepisy porządkowe wydawane przez wojewodę, uchwały rady miasta)

Zasady prymatu prawa wspólnotowego – Następstwa prawne zasady prymatu praw wspólnotowych – nakaz efektywnej implementacji prawa wspólnotowego (unijnego), a tym zakaz stanowienia prawa krajowego sprzecznego z prawem unijnym.
Zakaz kwestionowania norm wspólnotowych przez krajowe organy stosowania prawa w tym przez trybunały konstytucyjne państw członkowskich.
Nakaz uchylenia prawa krajowego sprzecznego z prawem wspólnotowym. Zakaz stosowania przez krajowe organy stosowania prawa jakichkolwiek przepisów krajowych sprzecznych z prawem unijnym. Nakaz zapewnienia bezpośredniej wykonalności orzeczeń sądów unijnych oraz decyzji Rady i Komisji zakładających zobowiązania pieniężne na osoby inne niż państwa.

ZASADA BEZPOŚREDNIEGO SKUTKU PRAWA UNIJNEGO

Podmioty mają możliwość dochodzenia swoich praw przed sądami krajowymi na podstawie przepisów prawa unijnego, które w tym czasie obowiązuje lub są stosowane wprost.
Norma prawa unijnego jest bezpośrednio skuteczna, jeżeli jest : 1) jasna i precyzyjna – istnieje możliwość określenia tożsamości adresata uprawnienia, treści i podmiotu odpowiedzialnego za realizację tego uprawnienia 2) bezwarunkowa – jeśli jej skuteczność nie jest uzależniona od podjęcia działań przez organy krajowe. 3) nadaje jednostkom uprawnienia – z tej normy muszą wynikać jakieś uprawnienia.
Następstwa prawne zasady bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego – obowiązek uznania i zabezpieczenia skutku bezpośredniego w krajowym porządku prawnym.
Obowiązek wykładni prawa krajowego zgodnego z prawem unijnym. Obowiązek zwrotu opłat pobranych przez państwo członkowskie z naruszeniem prawa unijnego.
Odpowiedzialność odszkodowawcza państw członkowskich w związku z całkowitym brakiem implementacji dyrektyw lub nieprawidłową implementacją dyrektyw.

ZASADA BEZPOŚREDNIEGO OBOWIĄZYWANIA PRAWA UNIJNEGO
akty prawa unijnego ze swej natury stają się częścią krajowych systemów prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności transpozycyjnych i wywierają skutki bezpośrednie w stosunku do jednostek.
Akty prawa unijnego mają taką samą moc obowiązywania we wszystkich państwach członkowskich.
Obowiązywanie aktów prawa unijnego zależy wyłącznie od publikacji w Dzienniku Urzędowym UE.
Bezpośrednia stosowalność wymaga wejścia w życie rozporządzenia i jego stosowania na rzecz lub z obciążeniem jednostek odbywało się bez jakiegokolwiek środa recepcyjnego do prawa krajowego.

ORGANY
I – PARLAMENT EUROPEJSKI
1952 – Zgromadzenie Parl. EWWiS
1958 – Zgromadzenie Parl. Wszystkich 3 wspólnot
1962 - Zgromadzenie Parl. Przekształca się w PE
1979 ! – pierwsze bezpośrednie wybory do PE
KADENCJA PE 5 LAT!
Strasburg – siedziba PE Luksemburg – Sekretariat Generalny PE Bruksela – Komisje Parlamentarne

Posłowie pełnią swoje funkcje w sposób niezależny, co oznacza, że nie są związani żadną instrukcją. Korzystają oni z przywilejów i immunitetów, czyli np. nie mogą być oni zatrzymani, rewidowani.
Mandat posła wygasa wraz z upływem kadencji, śmierci, zrzeczenia się mandatu, uchylenia czy pozbawienia.

Obserwatorzy – oni przygotowują się przed przystąpieniem do UE, biorą udział w posiedzeniach parlamentu, mogą stać się parlamentem, nie mają prawa głosów, ale na posiedzeniach mogą wypowiedzieć swoją opinię.
Parlament liczy 754 parlamentarzystów. Miejsca są podzielone proporcjonalnie do liczy mieszkańców kraju ( każdy kraj członkowski posiada stałą liczbę miejsc min 5 max 99) PL -> 50

STUKTURA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
I – PRZEWODNICZĄCY – wybierany na odnawialny okres 2,5 roku – na ½ kadencji. Reprezentuje Parlament na zewnątrz i w stosunku z innymi instytucjami Europejskimi. Wybierany w tajnych wyborach. Wybory przeprowadza najstarszy parlamentarzysta na sali. Kieruje całością prac PE i jego organów (prezydium i konferencja przewodnicząca), prowadzi debaty na posiedzeniach parlamentarnych. Czuwa nad przestrzeganiem regulaminy PE i występują w roli arbitra – zapewnia prawidłowe funkcjonowanie wszystkich działań instytucji i jej organów.

II – PREZYDIUM – przewodniczący, 14 wiceprzewodniczących (nie odwołuje się do końca kadencji) i 5 kwestorów (głosowanie tajne, kadencja2,5 roku).
Prezydium zajmuje się funkcjami finansowymi, administracyjnymi i organizacjami technicznymi.

III – KOMISJE PE
1) stałe – grupy polityczne i członkowie niezrzeszeni oprócz członków komisji, wyznacza również członków ich zastępców w tej samej ilości co liczba władzy reprezentacyjnej daną grupą. Zastępcy mają prawo do uczestniczenia w posiedzeniu, zabierania głosów a w przypadku nieobecności władzy komisji prawo do głosów. Każda komisja ma swojego przewodniczącego i 2,3 wice przewodniczących.

2) czasowe ->
a) tymczasowe – specjalne, w każdej chwili może być powołana, max.12 m-cy trwania, decyzje o powołaniu podejmuje Konferencja przewodniczących
b) śledcze – powołana na wniosek 14 parlamentarzystów , zajmuje się badaniem zarzutów naruszenia prawa unijnego, bądź niewłaściwego stosowania prawa przez organy unijne, 12 m-cy z możliwością przedłużenia o 3 m-ce -> sprawozdanie w sprawie do której została powołana.

IV – GRUPY POLITYCZNE PE
* Grupa Europejskiej Partii Ludowej (chrześcijańscy demokraci) i Europejskiej Demokracji EPL-ED 264
*Grupa postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w PE- 185
* Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy LDE – 84
*Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy – 55
*Zjednoczona Lewica Europejska/ Nordycja Zjednoczona Lewica GUE/NGL – 35
*Europa Wolności i Demokratów – 36
*Niezrzeszeni NI-21

Do utworzenia gr. Politycznej trzeba 25 posłów reprezentujących co najmniej ¼ państw członkowskich. Przystąpienie do kilku grup ZABRONIONE

V - DELEGACJE – celem podtrzymywanie, utrzymanie, rozwijanie kontaktów międzynarodowych parlamentu.

VI – SEKRETARIAT PARLAMENTU – na czele stoi sekretarz generalny PE, powołany przez prezydium PE, kieruje pracami sekretariatu, wspomaga parlament w jego pracach.

VII – POSIEDZENIA PARLAMENTARNE – zbiera się w sesji plenarnej, która rozpoczyna się w 2 wtorek marca, na początku tej sesji ustalony jest kalendarz prac, przewiduje on zazwyczaj posiedzenia do końca następnego roku. Odbywają się one co miesiąc, zazwyczaj 4 dni (pon-czw).
Obok sesji zwyczajnych są też nadzwyczajne, które mogą być zwoływane na żądanie większości parlamentu, rady lub komisji. Sesje są jawne, nie ma ich w sierpniu.

UPRAWNIENIA PE/ KOMPETENCJE

Odgrywa rolę konsultacyjną. Tworzenie aktów prawnych, bierze udział w tworzeniu budżetu UE.
Zatwierdza i odwołuję Komisję Europejską, zatwierdza zgodę na powołanie wysokiego przedstawiciela Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Dysponuje wotum nieufności, dzięki któremu może wymóc na komisji zbiorową dymisję.
Uczestniczy w tworzeniu wspólnej polityki zagranicznej ponieważ jego zgoda wymagana jest przy podpisaniu traktatów międzynarodowych, przyjmowaniu nowych członków Unii, ochrona praw człowieka..
Pełni kontrolę nad niektórymi instytucjami UE, ma prawo inicjatywy politycznej, co oznacza, że parlamentarzyści mogą występować do Komisji Europejskiej z wnioskiem o przedstawienie propozycji legislacyjnej. Ma prawo proponowania zmian traktatowych, przyjmuje petycje od obywateli.

RADA EUROPEJSKA

Nadaje Unii impulsy niezbędne do jej rozwoju, określa ogólne kierunki i priorytety polityczne. Zajmuje się polityką gospodarczą i walutową, zatrudnienia, zagraniczną i bezpieczeństwa oraz współpracą policyjną i sądową w sprawach karnych.
SKŁAD RADY – szefowie rządu/państw UE, od 2009-> przewodniczący Rady Europejskiej powoływany na 5 lat, członek komisji/przewodniczący.

Spotyka się w Brukseli 2 razy w roku (minimum). Zwoływana przez przewodniczącego (7-8 razy w roku).
Decyzje podejmowane na zasadzie konsensusu (porozumienia), jednogłośnie albo kwalfikowaną większością głosów. Nie podlega kontroli TS, obsługę administracyjną zapewnia Sekrt. UE.

RADA EUROPESJAK ->RADA (od Tr. Lizbońskiego). -> RADA UE ( nie ma stałego składu).

RADA UNII EUROPEJSKIEJ

Nie ma składu stałego, w ramach Rady odbywają się spotkania ministrów państw członkowskich, w zależności od różnej problematyki w różnych formacjach. W skład Rady nie mogą wchodzić stali przedstawiciele.

COREPERI I
Zastępcy stałych przedstawicieli. To organ wspierający Radę jest Komitet Stałych Przedstawicieli.
Zatrudnienie, polityka społeczna, zdrowia, sprawy konsumenckie, konkurencyjność, telekomunikacja, rybołówstwo, edukacja, młodzież, kultura. Spotykają się raz na tydzień.

COREPER II
Stali przedstawiciele randze ambasadorów. Sprawy ogólne, stosunki zewnętrzne, kwestie gospodarcze i finansowe, wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne. Przygotowuje prace Rady (oba corepery), wykonuje prace polecone przez Radę , bada wszystkie punkty porządku pracy Rady.

PREZYDENCJA – lipiec – grudzień 2011 – POLSKA, lipiec – grudzień 2013 – LITWA.
FUNKCJE/ROLA PREZYDENCJI – trwa pół roku, w czasie tego okresu prezydencja :
państwo kieruje spotkaniami na wszystkich szczeblach. Proponuje kierunki prac, wypracowuje kompromisy konieczne w procesie decyzyjnym rady. W trosce o ciągłość pracy Rady państwa, które sprawują przewodnictwo w 3 kolejnych półrocznych okresach – ściśle ze sobą współpracują.
Rada ds. zagranicznych nie podlega przewodnictwu i prezydencji. Podlega ona wysokiemu przedstawicielowi Unii ds. zagranicznych i bezpieczeństwa. (od wejście w życie tr. Lizbońskiego)

Sposób głosowania :
Od 01.01.2007 w Radzie obowiązuje kwalifikowana większość głosów – wymaga spełnienia 2 warunków. 1) Większość państw członkowskich głosuje „za” (w niektórych przypadkach wickość 2/3 głosów), 2) min. 255 głosów „za” tzn 73,9% wszystkich głosów ( mniej więcej taki sam % jak w poprzednim systemie(.

Państwo członkowskie może żądać potwierdzenia, ze głosy „za” reprezentują ogółem przynajmniej 62% ludności Unii. Jeżeli nie zostanie uzyskany, decyzja nie zostanie przyjęta.

POLSKA MA 27 GŁOSÓW, ŁACZNA ILOŚĆ GŁOSÓW TO 345 !!!

Od 01.01.2014 większość kwalifikowaną określa się w następujący sposób:
Większość kwalifikowana stanowi co najmniej 55% członków Rady reprezentujących uczestniczące państwa członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65% ludności tych państw. Mniejszość blokująca obejmuje co najmniej minimalną liczbę członków Rady reprezentujących ponad 35% ludność uczestniczących państw członkowskich, plus 1 człowiek w przeciwnym razie uznaje się, że większość kwalifikowana została przyjęta.
Głosowanie w Radzie może opierać się też na zasadzie niedomyślności, np. polityka bezpieczeństwa, zagraniczn, podatki.

ORGANIZACJA PRACY RADY
Posiedzenia Rady zwoływane przez przewodniczącego, z jego własnej inicjatywy, na wniosek jednego z członków Rady oraz na wniosek Komisji.

FUNKCJE RADY
Rada uchwala akty prawne na ogół w drodze procedury współdecyduje z PE,
Koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich,
Rada UE określa i wdrąża wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii na podstawie ogólnych wytycznych Rady Europejskiej,
Zawiera w imieniu Unii umowy międzynarodowe pomiędzy Unią a innymi krajami lub organizacjami międzynarodowymi,
Koordynuje współpracę między sądami i organami policji państw członkowskich,
Rada i PE są uprawnione do uchwalania budżetu UE.