Technika i mycie narzędzi stomatologicznych

1. Łańcuch higieny czyli przygotowanie narzędzi do ponownego, bezpiecznego ich użycia, obejmuje dezynfekcje, mycie czyszczenie kontrole wzrokową suszenie, pakowanie oraz sterylizacje.
Manualne metody dezynfekcji narzędzi które często stosuje się w gabinetach stomatologicznych, nie gwarantują powtarzalności i poprawnych rezultatów a kontaktach z ostrymi narzędziami jest realnym zagrożeniem dla personelu medycznego. Należy dążyć do dokładności powtarzalności wszystkich etapów postępowania oraz walidacji i dokumentacji prawidłowo przeprowadzonych procedur.

W gabinecie stomatologicznym w czasie przeprowadzenia zabiegów, używane są wyroby jednorazowe takie jak: tacki, kubeczki rękawiczki, śliniaki, ślinociągi oraz wielorazowego użytku tj. narzędzia diagnostyczne, chirurgiczne, końcówki stomatologiczne. Producent musi poinformować użytkownika o jego rodzaju czy jest jednorazowy czy wielokrotnego użytku oraz o metodzie dezynfekcji czy sterylizacji jaka może być wobec niego zastosowana ze względu na możliwość przeniesienia infekcji wyroby medyczne którymi są również instrumenty możemy podzielić na trzy kategorie.

a) krytyczne tzw. Wysokiego ryzyka to instrumenty które przecinają ciągłość tkanek lub maja kontakt z uszkodzona tkanka i musza być po użyciu bez względnie poddane dezynfekcji i sterylizacji. Narzędzia b) pół krytyczne czyli średniego ryzyka mające kontakt z nie uszkodzona błona śluzową jeżeli jest to możliwe powinny być sterylne albo poddane dezynfekcji z zastosowaniem tzw. Dezynfekcji wysokiego poziomu oznacza to wybór preparatu o wysokim spektrum które likwiduje wegetatywne formy bakterii łącznie z prątkami gruźlicy, grzyby oraz wirusy
c) nie krytyczny sprzęt to taki który kontaktuje się z nie uszkodzona powierzchnia skóry i powinien być wolny od wegetatywnych form drobnoustrojów.
bez względu na kategorie bez względu do której zakwalifikowanych instrument wielokrotnego użycia po jego skażeniu musimy zastosować preparat antyseptyczny .

Dezynfekcja- postępowanie mające na celu redukcje mikroorganizmów do odpowiedniego poziomu aby proces sterylizacji zakończył się powodzeniem oraz ich czyszczenie było bezpieczne dla personelu.
Walidacja procesu dezynfekcji polega na powtarzalności wykonywanych procedur stosunków do każdej partii narzędzi i dlatego preferowana metoda dezynfekcji jest metoda pół automatyczna lub w pełni z automatyzowanych to metoda chroni personel przed możliwością zakłucia się.
W Polsce stosuje się najczęściej dezynfekcje chemiczna wykonując w specjalnym pojemniku poprzez namoczenie instrumentów w preparacie do dezynfekcji, w tej sytuacji po czasie dezynfekcji następuje ręczne mycie narzędzi. Myjki ultradźwiękowe ułatwiają przywrócenie czystość wizualna i mikro biologiczna nawet w miejscach trudno dostępnych. W wanience tylko moczymy brudne instrumenty natomiast w myjce ultradźwiękowej, wykorzystywana jest siła ultradźwiękowa która przemieszcza się w roztworze i wspomaga oczyszczanie. W urządzeniach ultradźwiękowych zachodzi zjawisko kawitacji czyli tworzenia i gwałtownego rozpadania się małych pęcherzyków próżniowych które niszczą mikroorganizmy oraz wspomagają usuwanie zanieczyszczeń przy wyborze myjki trzeba sprawdzić czy jest to wyrób medyczny przeznaczony do dezynfekcji i spełniający normy unijne a nie urządzenia przemysłowe które służy do czyszczenia biżuterii. Urządzenie medyczne powinno posiadać możliwość regulacji oraz utrzymania temperatury roztworu(zalecana temperatura 40-45 C) bo zachodzi ścięcie białka. Bardzo ważnym programem jest funkcja Degas, która usuwa z roztworu pęcherzyki powietrza wpływające na nierównomierny rozkład pola akustycznego w cieczy . Dużą zaletą tych urządzeń jest możliwość wyboru programów w zależności od stopnia ilości i rodzaju zabrudzenia pozwalają uzyskać optymalne czyszczenie nawet pomiędzy gęsto ułożonymi instrumentami należy pamiętać aby narzędzia po użyciu nie zwłocznie trafiły do preparatu dezynfekcyjnego ponieważ nawet najlepsza myjka może mieć trudności usuwaniu zaschniętych zanieczyszczeń , instrumenty które można zdemontować powinny być rozłożone w myjce należy stosować tylko preparaty do myjek a wanience do moczenia w wanienkach. Dużą zaletą jest moczenie w myjce, skraca czas dezynfekcji niż w wanience tylko przez ich zanurzenie zawsze jednak bierzemy po uwagę, wskazania producenta preparatu, każde urządzenie powinno posiadać opcje kontroli pracy oraz informacje dotyczącą jakiej objętości roztworu powinniśmy w nim użyć, należy zwrócić uwagę aby nie przekraczać maksymalnego poziomu płynów misce. Nie przeładowywać urządzenia tak aby narzędzia były całkowicie zanurzone w roztworze. Dezynfekcje czy czyszczenie przeprowadzamy w metalowym koszyku który jest elementem wyposażenia myjki bezpośrednie umieszczenie narzędzi w myjce spowoduje zarysowania i uszkodzenia jej dna, oraz zanieczyszczenie instrumentów . niektóre myjki mają dodatkowe wyposażenie jak szklane menzurki lub koszyczek do wierteł które pozwalają na wykorzystanie tego samego urządzenia do dezynfekcjo narzędzi obrotowych lub czyszczenia prac protetycznych z możliwością odseparowania od siebie różnych preparatów , zobowiązani jesteśmy do zachowania tych samych środków ostrożności . Posiadanie myjki wiąże się również w koniecznością użyciem wanienki po czasie dezynfekcji wyjmujemy instrumenty sitem, płuczemy pod wodą dokładnie sprawdzamy ich czystość w razie konieczności powtarzamy proces najbezpieczniejsza i w pełni zautomatyzowaną metodą dekontaminacji narzędzi jest używanie myjki dezynfektora jest to najlepsza metoda ze względu na ograniczenie do minimum kontaktu ze skażonymi instrumentami dokładność i powtarzalność procesów oraz możliwość ich walidacji czyli udokumentowania skuteczności przeprowadzonej dezynfekcji. Z zewnątrz wyglądają urządzenie te jak zmywarka do naczyń. Jednak w zamkniętej komorze następują kolejno po sobie fazy, czyli płukanie dezynfekcja suszenie. Głównym czynnikiem dezynfekującym jest temperatura która osiąga lub przekracza 90 C. czasie 5-10 minut. Myjnia dezynfektor jako skuteczne urządzenie myjąco dezynfekujące musi spełniać wymagania normy europejskiej. Norma te stawia wymogi procedury walidacji czyli kontroli powtarzalności procesów czyszczenia mycia i dezynfekcji istnieje kilka możliwości dokumentacji procesu przez podłączenie drukarki, komputera lub zapis na karcie pamięci. Dostępnych na rynku termo dezynfektora istnieje możliwość stałej kontroli temperatury dozowania środków ciśnienia natryskowego kontroli obrotów ramion natryskowych oraz ilości wody jest to urządzenie wolno stojące, wymaga podłączenia do wody ciepłej i zimnej. Wielkość urządzenia musi być dobrana do potrzeb gabinetu urządzenia te pozwalają zaoszczędzić przede wszystkim czas personelu. Cały cykl mycia trwa 45 minut do 50 minut. A proces automatyczny jest tańszy niż mycie i dezynfekcja manualna. Stosowanie w pełni automatycznej metody rozwiązuje również problem czyszczenia i dezynfekcji końcówek stomatologicznych,. Prostnice i kątnice które według producenta nadają się do odkażania mechanicznego ustawia się na specjalnych uchwytach gdzie przetrzymywane są przez specjalne złącza. Przy instrumentach napędzanych energia elektryczna stosuje się program zapewniający maksymalną ich ochroną i jednoczesna skuteczność odkażania powierzchni zewnętrznej oraz wewnętrznych przewodów. bardzo ważne jest aby wewnątrz końcówkę zabezpieczyć parafiną, Program czyszcząco dezynfekujący rozpoczyna się płukaniem wstępnym zimna wodą następnie urządzenie pobiera dokładna ilość preparatu i wody aby stworzyć prawidłowy roztwór w którym odbywa się mycie zasadnicze. Preparaty stosowane podczas cykli wspomagają mycie, odpowiadają za neutralizacje, konserwuje nabłyszczają narzędzia umieszcza się je w specjalnej szufladzie pod komorą główna i automatycznie dozowane w konkretnym czasie procesu aktywne suszenie to ostatni etap. Aktywne suszenie to ostatni etap przebiegający w termo dezynfektorze, powietrze jest ogrzewane filtrowane a dokładne suszenie chroni instrumenty przed korozją. Pełny prawidłowo przeprowadzony proces pozwala uzyskać instrumenty zdezynfekowane czyste suche gotowe do pakowania i sterylizacji, nie zwalnia jednak z procesów kontroli i czystości narzędzi.

Drugą metodą mycia narzędzi jest metoda ręczna. Polega ona na dezynfekcji narzędzi w wanience z sitem. Wszystkie narzędzia wielorazowego użytku moczone są w środku dezynfekcyjnym rozrobionym według instrukcji producenta zachowując odpowiednie stężenie i czas dezynfekcji. Po upływie czasu dezynfekcji narzędzia należy wyjąc z sitem z wanienki myjąc w wodzie z srodkiem czyszczącym, myjąc używamy szczoteczki miedzianej specjalnie przeznaczonej do szorowania narzędzi po umyciu płuczemy w czystej wodzie tak aby spłukać dokładnie detergent ostatnie płukanie należy wykonać wodą destylowaną, która nie pozostawia osadów wody. Następnie wycieramy narzędzia ręcznikami jednorazowymi do suchości aby nie uległy korozji, przy osuszaniu dokładnie przeglądamy narzędzia czy nie uległy uszkodzeniu a następnie przygotowujemy do sterylizacji odpowiednio pakietów. Narzędzia drobne typu wiertła i gumki również dezynfekujemy w odpowiednim płynie do narzędzi drobnych przestrzegając czasu dezynfekcji następnie na sicie wyjmujemy z płynu myjąc tak jak narzędzia duże i osuszając i segregując do sterylizacji.

Wybór detergentów do mycia: Zgodnie z wytycznymi środki powinny być lekko zasadowe o pH 8,9 -10,8, powinny zawierać, ulegać biodegradacji nie powodować korozji, być nie toksyczne nie pienić się łatwo wypłukiwać, nie zawierać dodatkowych zapachowych zmiękczających ani lanoliny, nie zawierać środków dezynfekcyjnych. Mydło w płynie domowe środki czystości nie nadają się do mycia narzędzi, ponieważ zawierają znaczne ilości mydła i mogą tym samym znacznie skrócić czas w jakim narzędzia nadają się do użytku. Z użyte roztwory powinny być wylewane po pracy,. Pojemniki powinny być dokładnie myte i osuszone, przed ponownym ich wypełnieniem, aby zmniejszyć ryzyko skażenia mikrobiologicznego.

Bariery ochronne w pracy higienistki stomatologicznej i pozostałego personelu

Efektywne zapobieganie zakażeniom krzyżowym mające na celu wiele składowych to:
- Dwupoziomowe podejście do kontroli zakażeń składające się ze standardowych środków ostrożności i środków ostrożności dotyczących przenoszenia
- działania aseptyczne
- czyszczenie i sterylizacja narzędzi
- bezpieczne przechowywanie
- sprzątanie otoczenia i odkażania powierzchni
- aseptyczne postępowanie z wyposażeniem
- aseptyczne działanie laboratorium
- aseptyczne działanie podczas badań radiologicznych
- bezpieczne usuwanie odpadów medycznych



Bariery przeciw zakażeniom ( 322[03]. Z2.02 , 322[01].Z3.01, 322[01].Z3.02) 14 kwietnia
- Między pacjentami dezynfekcja i sterylizacja odkażanie gabinetu, bezpieczna utylizacja odpadów
- Między pacjentem a zespołem stomatologicznym, zbieranie danych, stosowanie środków ostrożności i szczepienia
- Między zespołem stomatologicznym a narzędziami, powierzchnie wyposażenie, prace laboratoryjne próbki, zakażone odpady, czyli bezpieczna utylizacja odpadów.
- Miedzy społeczeństwem a narzędziami, powierzchnie wyposażenie prace laboratoryjne, próbki zakażone odpady to bezpieczna utylizacja odpadów między sprzętem stomatologicznym wyposażeniem , odkażanie gabinetu bezpieczna utylizacja szczepienia, stosowanych środków ochrony indywidualnych, zbierania danych.
- narzędzia powierzchnie wyposażenie prace laboratoryjne próbki, zakażone odpady a technikami serwisantami technicznymi, personelem to dezynfekcja, sterylizacja, bezpieczne przekazywanie odpadów.

Dekontaminacja – to usuniecie i dezaktywacja zanieczyszczeń i substancji szkodliwych z przedmiotów z powierzchni , ludzi w celu ich oczyszczenia. Do metod dekontaminacji zaliczami dezynfekcje i sterylizacje.