Zrównoważony rozwój – rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integracji działań politycznych, gospodarczych i społecznych przy zachowaniu równowagi przyrodniczej. Zasady ZR: 1. Respektowanie ekorozwoju. 2. Integralność środowiska. 3. Planowanie. 4. Odpowiedzialność sprawcy. 5. Ekonomizacja. 6. Prewencja. 7. Reagowanie na zagrożenia ekologiczne. 8. Likwidacja zanieczyszczeń i ich źródeł. 9. Partnerstwo. 10. Regionalizacja. 11. Praworządność. 12. Przestrzeganie sprawiedliwości ekologicznej. Filozofia ZPJ oparta jest na ciągłym doskonaleniu procesów i polityk jakościowych wg info z rynku. Działania inspirowane wymaganiami klientów, wytwórców, BHP i środowiska. Elementy ZPJ: 1. Idea zapobiegania. 2. Koszty jakości. 3. Benchmarking. 4. Reeingineering. Cechy ZPJ: 1. Zaangażowanie. 2. Współdziałanie. 3. Nagradzanie. Zasady Deminga: 1. Systematycznie dążyć do doskonalenia usług i produktów. 2. Zastosować nową ideę. 3. Nie można polegać na masowej kontroli. 4. Należy skończyć ze stosowaniem kryterium cenowego. 5. Poszukiwać potencjalnych źródeł problemów. 6. Wprowadzić nowoczesne metody doskonalenia zawodowego. 7. Niech kierownik będzie przywódcą, a nie ekonomem z batem. 8. Zlikwidować atmosferę strachu i napięcia. 9. Przełamać bariery między działami. 10. Wyeliminować hasła, slogany, plany ilościowe. 11. Wyeliminować standardy, które zakładają plany ilościowe. 12. Usunąć bariery. 13. Wprowadzić intensywny program szkoleń i przekwalifikowani pracowników. 14. Powołać kompetentny zarząd. PLAN(planuj) DO(wykonaj) CHECK(sprawdź) ACT(działaj). Posiadanie pozwolenia zintegrowanego zwalnia z obowiązku uzyskania pozwoleń sektorowych. Negocjowanie warunków określonych w pozwoleniu. Naruszenie warunków pozwolenia przez 6 miesięcy wstrzymuje działalność instalacji. Brak skoordynowania w wydawaniu pozwoleń sektorowych. Analiza uwarunkowań środowiskowych i położenia geograficznego. Przedsiębiorcy woleli system kar od przestrzegania warunków pozwoleń, bo uważali to za bardziej opłacalne. Przygotowanie do procedury: 1. Identyfikacja aspektów środowiskowych. 2. Przygotowanie wniosku. 3. Złożenie wniosku i opłaty rejestracyjnej. 4. Ewentualne uzupełnienie braków. 5. Weryfikacja wniosku. Procedura: 1. Postępowanie z udziałem społeczeństwa. 2. Decyzja. 3. Rozpatrzenie ewentualnych odwołań. EMAS dla samorządów: 1. Polityka ekologiczna: pisemna deklaracja celów ochrony środowiska, spełnienia wymogów prawnych i wdrażania usprawnień. 2. Wstępny przegląd ekologiczny: Definiuje bezpośrednie efekty jednostek operacyjnych, ich funkcje. Dzieli się na przegląd zakresu, przegląd szczegółowy i raport przeglądu. 3. Program środowiskowy: Określa wskaźniki oceny działań, zadania do oceny, harmonogram zadań, odpowiedzialność i niezbędne zasoby. 4. System zarządzania ekologicznego: Określa odpowiedzialność pracowników. Jego celem jest wdrażanie określonej praktyki zarządzania, dostarczenie info. 5. Przegląd ekologiczny: Ocena osiągnięć organizacji. Jego celem jest kontrola realizacji celów polityki eko, ocena efektywności. 6. Oświadczenie środowiskowe: W celi dostarczenia do info publicznej wiadomości o ochronie środowiska. Zawiera opis działalności, ocenę oddziaływań i opis polityki eko. EMAS dla przedsiębiorstw: 1. Decyzja o wdrożeniu SZŚ: świadoma decyzja kierownictwa podjęta na najwyższym szczeblu. Definiuje cel, korzyści i nakłady. 2. Plan działań: Zasady współpracy, powołanie zespołu oraz nadzoru. 3. Identyfikacja aspektów środowiskowych: bezpośrednich i pośrednich, ident. Wymagań prawnych, ocena aspektów. 4. Polityka środowiskowa: Określa intencje organizacji. 5. Procedury systemowe: identyfikacji, komunikacji, nadzoru, audytu, nadzoru nad zapisami, działań korygujących. 6. Cele, zadania i program: Zaangażowanie zespołu wdrażającego. Cele i zadania mierzalne i spójne z 4. 7.Procedury środowiskowe: operacyjne, monitoringu i pomiarów, gotowości i reagowania na awarie. 8. Wdrażanie procedur środowiskowych: Identyfikacja potrzeb szkoleniowych, realizacji szkoleń. 9. Sprawdzanie i korygowanie: ocena wyników po 3 miesiącach od wdrożenia systemu. 10. Przegląd zarządzania: analiza skuteczności SZŚ. 11. Deklaracja środowiskowa: w celu dostarczenia info publicznej o efektach działań środowiskowych. 12. Weryfikacja systemu: Ocena przez zewnętrznego weryfikatora.