Program ćwiczeń z zakresu „Oligofrenopedagogika”

Oligofrenopedagogika

Pedagogika Specjalna – Oligofrenopedagogika

Studia stacjonarne

Ćwiczenia – 15 godzin

Prowadzący: dr Katarzyna Ćwirynkało

Rok akademicki 2010/2011

Warunki zaliczenia:

- obecność i aktywne uczestnictwo na wszystkich zajęciach,

- pozytywne zaliczenie kolokwium.

Ćw. 1

1. Dysfunkcje intelektualne: globalne i parcjalne.

2. Stosunek społeczeństw i państw do osób niepełnosprawnych intelektualnie. Czynniki mające wpływ.

Literatura:

Jaroń J. (2000) Etyka osób niepełnosprawnych. W: Zacharuk T. (red.) Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy, Siedlce.

Kirejczyk K. (1981) Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa.

Kostrzewski j. (1997) Ewolucja poglądów AAMR dotyczących niedorozwoju umysłowego. Roczniki Pedagogiki Specjalnej t. 8.

Ostrowska A. (1997) Postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do osób niepełnosprawnych. W: Gustavsson A., Zakrzewska – Manterys E. (red.): Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Warszawa.

Ćw. 2

1. Nazewnictwo i definiowanie – podstawowe pojęcia: upośledzenie umysłowe, niepełnosprawność intelektualna, oligofrenia, niedorozwój umysłowy, demencja. Kryteria upośledzenia umysłowego.

2. Klasyfikacja upośledzenia umysłowego.

1. Rozwój opieki pedagogicznej nad głębiej niepełnosprawnymi intelektualnie.

1. poglądy m.in. Pinela, Esquirol’a, Itarda, Sequin’a

1. Początki szkolnictwa dla dzieci lekko niepełnosprawnych intelektualnie

2. Poglądy na niepełnosprawność intelektualną

1. poglądy E. Kraepelina

2. poglądy głoszone w Anglii (1913, 1927, 1959)

3. poglądy Tredgolda

4. poglądy E. Dolla, Edgar

5. podglądy Amerykańskiego Towarzystwa ds. Niepełnosprawności Intelektualnej i Rozwojowej

Literatura:

Ćwirynkało K. (2010) Funkcjonowanie społeczne osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną (w kontekście ich autonomii i podmiotowości), Toruń.

Dykcik W. (1997) Pedagogika specjalna, Poznań.

Kirejczyk K. (1981) Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa.

Kostrzewski J. (1997) Ewolucja poglądów AAMR dotyczących niedorozwoju umysłowego. Roczniki Pedagogiki Specjalnej t. 8.

Kościelak R. (1989) Psychologiczne podstawy rewalidacji upośledzonych umysłowo, Warszawa.

Luckasson R., Reeve A. (2001) Naming, Defining, and Classifying in Mental Retardation. “Mental Retardation” t. 39, nr 1.

Luckasson R. i in. (2002) Mental Retardation. Definition, Classification and System of Supports (10 th. Edition). Washington, D.C.

Wyczesany J. (1998) Oligofrenopedagogika. Wybrane zagadnienia pedagogiki upośledzonych umysłowo, Kraków.

Ćw. 3

1. Psychologiczna charakterystyka osób niepełnosprawnych intelektualnie
   w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym, głębokim

   1. procesy orientacyjno – poznawcze

   2. spostrzeganie

   3. zdolność do koncentracji uwagi

   4. pamięć

   5. wyobraźnia

   6. myślenie

   7. mowa

Literatura:

Borzyszkowska H. (1985) Oligofrenopedagogika, Warszawa.

Clarke A., Clarke A., (1971) Upośledzenie umysłowe, Warszawa.

Ćwirynkało K. (2010) Funkcjonowanie społeczne osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną (w kontekście ich autonomii i podmiotowości), Toruń.

Dykcik W. (red.) (1997) Pedagogika specjalna, Poznań.

Kirejczyk K. (red.) (1981) Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa.

Kościelak R. (1989) Psychologiczne podstawy rewalidacji upośledzonych umysłowo, Warszawa.

Wyczesany J. (1998) Oligofrenopedagogika. Wybrane zagadnienia pedagogiki upośledzonych umysłowo, Kraków.

Ćw. 4

1. Procesy emocjonalno – motywacyjne osób niepełnosprawnych intelektualnie

2. Poziom aspiracji i samooceny.

3. Współczesne poglądy na problem zaburzeń emocjonalnych u dzieci
   z niepełnosprawnością intelektualną.

4. Rozwój społeczny.

5. Wrażliwość moralna.

6. Bariery w społecznej adaptacji.

7. Agresja i przestępczość niepełnosprawnych intelektualnie.

Literatura:

Bogdan R. (1997) Co mówią ludzie zaetykietowani, jako opóźnieni w rozwoju umysłowym? w: (red.) Gustavsson A., Zakrzewska – Manterys E., Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Warszawa.

Ćwirynkało K. (2010) Funkcjonowanie społeczne osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną (w kontekście ich autonomii i podmiotowości), Toruń.

Dykcik W. (1997) Pedagogika Specjalna, Poznań.

Gałkowski T. (1972) Dzieci specjalnej troski, Warszawa.

Kirejczyk K. (1981) Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa.

Kościelak R. (1989) Psychologiczne podstawy rewalidacji upośledzonych umysłowo, Warszawa.

Obuchowska I. (1999) Dziecka niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa.

Wyczesany J. (1998) Oligofrenopedagogika. Wybrane zagadnienia pedagogiki upośledzonych umysłowo, Kraków.

Żywanowska A. (2009) Agresja u osób z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Wielowymiarowość uwarunkowań, Kraków.

Ćw. 5

1. Potrzeby psychiczne dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.

Literatura:

Han – Ilgiewicz N. (1961) Potrzeby psychiczne dziecka, Warszawa.

Lipińska J. (2000) Zaspokajanie potrzeb psychicznych dzieci niepełnosprawnych w klasach integracyjnych. w: (red.) Rakowska A., Baran J., Dylematy Pedagogiki Specjalnej, Kraków

Obuchowska I. (1999) Dziecka niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa.

Olechnowicz H. Potrzeby psychiczne dziecka głębiej upośledzonego umysłowo. w: (red.) Kostrzewski J. Z zagadnień psychologii dziecka upośledzonego umysłowo. T. II.

Ćw. 6

1. Zaburzenia współwystępujące z upośledzeniem umysłowym

   1. padaczka

   2. mózgowe porażenie dziecięce

   3. zaburzenia analizatorów

   4. zaburzenia mowy

   5. zaburzenia przystosowania społecznego

Literatura:

Kościelak R. (1989) Psychologiczne podstawy rewalidacji upośledzonych umysłowo, Warszawa.

Kirejczyk K. (1981) Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa.

Obuchowska I. (red.) (1999) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa.

Ćw. 7

1. Dziecko niepełnosprawne intelektualnie w rodzinie.

2. Sytuacja rodzin.

3. Postawy społeczne wobec rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie.

4. Integracja dziecka z rodziną

5. Terapia rodzin.

Literatura:

Obuchowska I. (red.) (1999) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa.

Borzyszkowska H (1997) Izolacja społeczna rodzin mających dziecko upośledzone w stopniu lekkim.

Kazanowski Z. Postawy rodziców wobec dziecka upośledzonego w stopniu lekkim – przegląd badań. w: Chodkowska M., Pedagogika Specjalna wobec potrzeb teraźniejszości i wyzwań przyszłości.

Borzyszkowska H. Brak zrozumienia wartości osoby niepełnosprawnej przyczyną jej dyskryminacji i izolacji społecznej. w: (red.) Pańczyk J., Dykcik W., Pedagogika specjalna wobec zagrożeń i wyzwań XXI w.