Luteranie o aniołach

29 września Kościół obchodzi Dzień Archanioła Michała i Wszystkich Aniołów. Samo słowo anioł jest tłumaczeniem łacińskiego wyrażenia angelus, które z kolei oddaje greckie angelos. Św. Augustyn zauważył, że "anioł jest określeniem funkcji (nomen officii), a nie natury" (Sermo VII, 3).

Religia żydowska miała bardzo rozwiniętą i żywą naukę o aniołach. Aniołów określano na podstawie zadania, jakie spełniały: malakim - posłańcy, malak - posłaniec, wierzono, że Jahwe Bóg posługuje się tymi istotami dla wykonania swojej woli, zwiastowania jej (1 Mż 1,1; 28,12; 32,2; Ps 103,20); oraz według ich związku z Bogiem: "wojsko Jahwe" (Joz 5,14), "wojsko niebieskie" (1 Krl 22,19). Aniołów uważano za wysłanników Boga, a często był to On sam. Bóg posyłał ich w celu ochrony ludzi lub ukarania. Wśród aniołów występuje szczególnie Anioł Jahwe (Rdz 16,7) lub Anioł Boży (Rdz 21,17). W 1 Księdze Mojżeszowej cheruby i połyskujące miecze strzegły bram Edenu. Aniołowie oddalili się od człowieka, kiedy człowiek oddalił się od Boga. Aniołowie sprawują liturgię przed Bogiem, śpiewają Święty... (Iz 6,1-3).

Nauka o aniołach szczególnie rozwinęła się w późniejszych czasach. Obraz tego rozwoju znajdujemy w Księgach: Hioba, Daniela, Tobiasza, a zwłaszcza w apokryfach (Księga Henocha, Księga Jubileuszów). Aniołowie przyjmują wówczas różne określenia: "Synowie Boży" (jako istoty stojące blisko Boga - Hi 1,6; 2,1; Dn 3,92), "Synowie nieba", "Święci" (Hi 5,1; 15,15). Angelologię rozwinęła również wspólnota qumrańska.

Także Nowy Testament potwierdza łączność pomiędzy światem aniołów i światem ludzi. Są to pouczenia przede wszystkim w świetle Wcielenia Słowa Bożego, które inauguruje królestwo Boże na ziemi. Należy podkreślić obecność aniołów i ich działanie w całym życiu Chrystusa. Posłańcy Boga są również sługami Jezusa. Inny uderzający fakt w Nowym Przymierzu, to działania aniołów w życiu Kościoła. To oni cieszą się z nawrócenia grzeszników, przychodzą z pomocą uwięzionemu pierwszemu z Apostołów (Dz 5,19; 8,26; 10,3-8; 12,15; 1 Kor 4,9). Wreszcie Apokalipsa ukazuje udział aniołów i ludzi w historii. Dla autora Objawienia Kościół ziemski i Jeruzalem niebieskie stanowią tylko dwie fazy (etapy) tej samej rzeczywistości. Mieszkańcy nieba, święci, aniołowie modlą się za pielgrzymów na ziemi, aniołowie odkrywają ludziom w mocy Boga Jego plany i przychodzą z pomocą Kościołowi w walce z mocami ciemności.

Tak Stary, jak i Nowy Testament znają różne grupy aniołów: Moce (Rz 8,38; 1 Kor 15,24; Ef 1,21), Władze (1 Kor 15,24; Ef 1,21; Kor 1,16), Zwierzchności (Rz 8,38), Panowania (Ef 1,21), Trony (Kor 1,16), a oprócz tego także cherubini i serafowie oraz archaniołowie. Każda z wymienionych grup spełnia określone zadanie. Aniołowie wychwalają Boga, Panowania - adorują, Zwierzchności - drżą, Moce i Serafini - współwychwalają.

Najbardziej znanym z aniołów jest Archanioł Michał. Według tradycji chrześcijańskiej i żydowskiej, kiedy Lucyfer zbuntował się przeciw Bogu, Archanioł Michał miał wystąpić jako pierwszy z okrzykiem: "Któż jak nie Bóg!" (z hebr. Mika'el - oznacza "któż, jak nie Bóg").

W Piśmie św. nazywany jest "jednym z przedniejszych książąt nieba" (Dn 13,21), obrońcą ludu (Dn 12,1) i pogromcą Smoka-szatana (Ap 12,7). Św. Juda Apostoł twierdzi, że to właśnie Michałowi zostało zlecone strzeżenie ciała Mojżesza po jego śmierci. Michał występuje jako wykonawca planów Bożych, szczególny opiekun Izraela, a później Kościoła. Jest księciem aniołów. Jest aniołem sądu i kar Bożych, a także aniołem Bożego miłosierdzia.

Imię innego archanioła - Gabriel oznacza tyle, co "mąż Boży", "wojownik Boży". W Starym Testamencie spotykamy się z nim dwa razy w księdze proroka Daniela. W pierwszym wypadku archanioł Gabriel tłumaczy prorokowi sens wizji o baranie i koźle (Dn 8,13-26), a w drugim - archanioł Gabriel wyjaśnia prorokowi Danielowi przepowiednię Jeremiasza o 70 tygodniach-latach (Dn 29,10; Jr 25,11 n). Najbardziej znanym posłannictwem Gabriela było zwiastowanie Zachariaszowi w Jerozolimie narodzenia syna, Jana Chrzciciela, oraz Marii Pannie - narodzenia Jezusa, Syna Bożego (Łk 1,1-80).

Anioły są częstokroć utożsamiane z działaniem samego Boga. Można bowiem dopatrywać się w wielu posłannikach Bożych w Starym i Nowym Testamencie samego Boga, który ukazuje się nam w takiej postaci, która jest nam najbliższa sercu i poznaniu. Nie możemy Go na razie widzieć, lecz jak dzieci przybiera On dla nas formę nam bliską i przez nas kochaną, taką której się nie boimy i wzbudza w nas ufność. Bóg jest dla nas miłością, a ta jest dla każdego inna. Do każdego Jego Dobra Nowina przychodzi w inny sposób. Przez czytanie Pisma Św., przez kontakt z drugim człowiekiem lub dzięki... aniołom.

LITURGIA NA DZIEŃ ARCHANIOŁA MICHAŁA I WSZYSTKICH ANIOŁÓW (29 WRZEŚNIA) 2001 R.
Hasło dnia: Anioł Pański zakłada obóz wokół tych, którzy się go boją. (Ps 34,8)
Psalm dnia: Ps 103,19-22 lub Ps 148
Pieśń dnia: Przed Twym tronem Boże w niebie (246)
Bóg wszechstworzenia święty Pan (245)
Barwa liturgiczna: biała

Introit
Ks: Błogosławcie Panu, Aniołowie Jego. Alleluja!
Zb: Potężni siłą, wykonujący Słowo Jego. Alleluja!
Ks: Błogosławcie Panu wszystkie zastępy Jego. Alleluja!.
Zb: Słudzy Jego, pełniący wolę Jego. Alleluja!
Ks: Pan na niebiosach utwierdził Swój tron. Alleluja!
Zb: A Królestwo Jego panuje nad wszystkimi. Alleluja! (Ps 103)
Teksty liturgiczne i kazalne:
S: Joz 5, 13-15 III
L: Obj 12,7 - 12a (12b) II
E: Łk 10, 17-20 I
Dz 5,17-21 (22-27a) 27b-29 IV
Mt 18,1-6.10 V
Hbr 1,7.13-14 VI

Graduale:
Chwalcie Go, wszyscy Aniołowie Jego, * chwalcie Go wszystkie zastępy Jego! Alleluja! (Ps 148,2)
Antyfona:
Ks: Aniołom Swoim polecił. Alleluja!
Zb: Aby cię strzegli na wszystkich drogach twoich. Alleluja! (Ps 91,11)

Kolekty:

1. Wszechmogący Boże, Stwórco wszystkiego co jest widzialne i niewidzialne!
Dziękujemy Ci, że czuwasz nad nami przez swoich aniołów świętych.
Naucz nas wdzięczności za wszystko, co nas spotyka na drodze życia naszego.
Przede wszystkim chwalimy Cię za ratunek dany nam we krwi Jezusa Chrystusa,
Pana naszego, przez którego racz nas wysłuchać w Duchu Świętym, Pocieszycielu naszym.

2. Boże miłosierny, Panie całego stworzenia! Ciebie wieczniechwalą wszyscy aniołowie, oddają Ci cześć i uwielbienie.
Prosimy Cię, daj nam ducha modlitwy, abyśmy Ciebie w Kościele Syna Twojego także czcili i sławili po wszystkie dni życia naszego.
Wysłuchaj nas przez Jezusa Chrystusa, który z Tobą i z Duchem Świętym żyje i króluje na wieki wieków.