PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY PRZEDMIOTU

(SYLABUS)

NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ KIERUNEK:

Wydział Wojskowo-Lekarski, Zakład Patofizjologii I Immunologii Klinicznej

NAZWA KIERUNKU: Lekarski (Wojskowo - Lekarski)

PROFIL KSZTAŁCENIA: praktyczny

SPECJALNOŚĆ:

POZIOM KSZTAŁCENIA: jednolite magisterskie

1. Nazwa przedmiotu: Patofizjologia

2. Kod przedmiotu: 97450/2/22/44/88/5/2015

3. Typ przedmiotu: podstawowy

4. Cele przedmiotu:

Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi definicjami i pojęciami z zakresu patofizjologii, wyjaśnienie patomechanizmów pozwalających utrzymać homeostazę ustroju oraz wytłumaczenie dlaczego i w jaki sposób czynniki wewnątrz- lub zewnątrzustrojowe powodują jej zaburzenie i prowadzą do rozwoju chorób.

1. Forma studiów: Stacjonarne

2. Rok studiów: 0

3. Forma zajęć i liczba godzin dla poszczególnych form zajęć:

24 godz. wykłady, 20 godz. ćwiczenia, 28 godz. seminaria

1. Liczba punktów ECTS i ich rozkład z uwzględnieniem poszczególnych form pracy studenta:

7 ECTS

1. Imię i nazwisko osoby prowadzącej /osób prowadzących:

prof. dr hab. n. med. Zbigniew Baj, dr n. med. Lech Pokoca, mgr Edyta Blus

1. Wymagania wstępne:

Znajomość tematów omawianych na biologii w liceach ogólnokształcących i liceach profilowanych w zakresie podstawowym. 2. Biologia medyczna i genetyka 3. Fizjologia 4. Biochemia. Znajomość anatomii i podstaw funkcjonowania organizmu człowieka na poziomie molekularnym, komórkowym i narządowym/układowym.

1. Metody dydaktyczne:

prezentacja multimedialna, dyskusja, rozwiązywanie przypadków

1. Treści programowe przedmiotu:

Wykłady – 24 godzin (12 wykładów po 2 godziny)

Wykład 1. Wpływ niskich i wysokich ciśnień oraz zmian parcjalnych ciśnień gazów na ustrój człowieka. Choroba popromienna.
Choroby nurkowe, choroba lotników i górska. Czynniki fizyczne oddziałujące na ustrój nurka, lotnika, kosmonauty. Skutki przeciążeń grawitacyjnych i stanu nieważkości. Barotrauma. Choroba kesonowa. Eksplozywna dekompresja. Przyczyny i skutki hipoksji, hipo- i hiperkapni. Ostra choroba górska. Mechanizmy adaptacyjne w warunkach zmiennego ciśnienia atmosferycznego. Mechanizm uszkadzającego działania promieniowania jonizującego. Uszkodzenia materiału genetycznego, struktury białka, organelli komórkowych, radioliza wody. Fazy, postacie, objawy i następstwa choroby popromiennej.

Wykład 2. Zaburzenie gojenia ran.
Fizjologia i fazy gojenia ran. Rola zapalenia, czynników wzrostowych w procesie gojenia. Zjawisko angiogenezy i obkurczania blizny. Gojenie przez rychłozrost i ziarninowanie. Miejscowe i ogólnoustrojowe czynniki zaburzające gojenie. Gojenie ran w cukrzycy. Odleżyna jako specyficzny typ rany. Blizny hipertroficzne, bliznowiec. Gojenie bez wytworzenia blizny.

Wykład 3. Wybrane zagadnienia wstrząsu.
Omówienie wybranych stanów klinicznych prowadzących do wstrząsu i czynności narządów objętych i nie objętych centralizacją. Funkcja nerek we wstrząsie. Zmiany w obrębie powłok ciała u pacjenta we wstrząsie jako wyraz zmian w mikrokrążeniu w różnych jego fazach. Mechanizm powstania zespołu niewydolności oddechowej u dorosłych (ARDS) i innych następstw wstrząsu: DIC, MOFS.

Wykład 4. Rola procesu zapalnego w patogenezie miażdżycy.
Czynność endokrynna śródbłonka, omówienie czynników endo- i egzogennych uszkadzających śródbłonek naczyń. Wpływ infekcji wirusowych i bakteryjnych na promocję miażdżycy. Rola komórek odczynu zapalnego i układu immunologicznego w promocji blaszki miażdżycowej i rozwoju blaszki niestabilnej. Mechanizm powstawania i fazy rozwoju płytki miażdżycowej. Miażdżyca: inne teorie powstawania i skutki narządowe.

Wykład 5. Czynniki ryzyka miażdżycy
Mechanizm działania aterogennego klasycznych i „nowych” czynników ryzyka miażdżycy. Czynniki modyfikowalne ( nadciśnienie tętnicze, nikotynizm, cukrzyca, otyłość androidalna, brak aktywności fizycznej) i niemodyfikowalne (wiek, płeć, obciążajacy wywiad rodzinny). Aterogenne właściwości lipidów. Charakterystyka lipidów frakcji LDL i HD L. Mechanizm zaburzeń w rodzinnej hipercholesterolemii. Rola hiperhomocysteinemii, CRP, fibrynogenu, leukocytozy jako czynników predykcyjnych wystąpienia ostrych incydentów naczyniowych będących powikłaniami miażdżycy.

Wykład 6. Obrzęki
Definicja obrzęku. Patofizjologiczny i kliniczny podział obrzęków. Czynniki wpływające na równowagę Starlinga. Rola układu limfatycznego w rozwoju obrzęków. Czynniki zmieniające przepuszczalność śródbłonków naczyń. Powstawanie przesięku i wysięku. Obrzęki sercowe, nerkowe, wątrobowe, głodowe, zapalne. Obrzęki limfatyczne.

Wykład 7. Obrzęk płuc. Ostre i przewlekłe serce płucne.
Regulacja czynności krążenia w płucach. Patofizjologia powstawania obrzęków płuc. Kardiogenny i niekardiogenny obrzęk płuc. Rola surfaktantu i czynności śródbłonka w obrzęku płuc. Mechanizm ostrego zagrożenia życia w obrzęku płuc.
Definicja i mechanizm rozwoju serca płucnego. Ostre i przewlekłe serce płucne. Przyczyny i następstwa zatorowości płucnej.

Wykład 8. Choroba niedokrwienna i zawał serca.
Teorie powstania zmian niedokrwiennych. Rola miażdżycy w ChNS. Stabilna i niestabilna blaszka miażdżycowa. Czynniki inicjujące niestabilność blaszki miażdżycowej. Mechanizmy kurczu tętnic wieńcowych. Zawał serca. Definicja i przyczyny ZS. Skutki hemodynamiczne, biochemiczne zawału. Wczesne i późne powikłania zawału. Rola aktywnych form tlenu i neutrofilów w zawale serca. Funkcja endotelin i EDRF

Wykład 9. Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia
Czynność kanałów jonowych i potencjały czynnościowe komórek mięśnia serca. Mechanizmy prowadzące do arytmii i zaburzeń przewodzenia. Wpływ niedokrwienia, zapalenia, zaburzeń elektrolitowych i hormonalnych, kanałopatii i wrodzonych anomalii na występowanie arytmii i bloków. Podstawowe podziały i następstwa zaburzeń rytmu i przewodzenia.

Wykład 10. (Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia cd.) Nagłe Zatrzymanie Krążenia. Patomechanizm krążeniowo-oddechowych stanów ostrego zagrożenia życia.
Zaburzenia rytmu jako przyczyna nagłej śmierci sercowej. Czynniki przepowiadające nagłą śmierć sercową. Definicja i podstawowe mechanizmy prowadzące do NZK. Czynniki ryzyka NZK. Udary mózgowe, ostre zespoły wieńcowe, ostra niewydolność oddechowa jako stany ostrego zagrożenia życia. Patomechanizm duszności pochodzenia płucnego i sercowego.

Wykład 11. Nadciśnienie płucne. Adaptacja układu krążenia do zmian warunków hemodynamicznych. Mechanizmy regulujące ciśnienie krwi w naczyniach płucnych. Nadciśnienie płucne oporowe i hiperkinetyczne. Adaptacja do zwiększonego przepływu w krążeniu płucnym. Granice adaptacji do zwiększonego przepływu płucnego. Mechanizm zmian w układzie krążenia we wrodzonych i nabytych wadach serca oraz chorobach układu oddechowego.

Wykład 12. Niewydolność oddechowa. Patomechanizm ARDS.
Definicje i podziały niewydolności oddechowej. Definicja i następstwa ARDS. Kryteria rozpoznania ARDS. Choroby i stany inicjujące ARDS. Rola krwinek białych i ich produktów w rozwoju ARDS. Mechanizm rozwoju zmian w ścianie pęcherzyka/kapilary. Czynniki uszkadzające kapilary płucne.


Seminarium 1. Temat: Nozologia ogólna. Zaburzenia termoregulacji, hibernacja, hipotermia, hipertermia, gorączka, Mediatory i komórki procesu zapalnego.

Pojęcie zdrowia i choroby. Homeostaza. Mechanizmy adaptacyjne. Czynniki chorobotwórcze. Przebieg choroby. Powikłania chorób.
Mechanizmy termoregulacji. Przyczyny i skutki zaburzeń termoregulacji. Mechanizm powstania gorączki i jej biologiczne skutki. Pyrogeny egzo- i endogenne. Hipertermia a gorączka. Przegrzanie, udar cieplny. Praca i wysiłek fizyczny w ekstremalnych warunkach temperaturowych i meteorologicznych. Hipotermia, odmrożenia, hibernacja. Charakterystyka i rola mediatorów zapalenia: cytokiny prozapalne, eikozanoidy, PAF, układ dopełniacza, aminy biogenne, kininy, substancja P. Udział płytek krwi i krwinek białych. Fazy procesu fagocytozy, rola opsonin. Mechanizmy uszkodzenia tkanek w zapaleniu. Reaktywne formy tlenu (RFT). Rola RFT w zapaleniu. Skutki biologiczne RFT w patogenezie chorób układu krążenia, chorób autoimmunizacyjnych i nowotworach.

Prowadzący: mgr Edyta Blus

Seminarium 2. Temat: Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej i wodno – elektrolitowej. Procesy zwyrodnieniowe i zapalne narządu ruchu.
Mechanizmy utrzymania fizjologicznego pH płynów ustrojowych; układy buforowe, funkcja płuc i nerek. Najczęstsze przyczyny zaburzeń RKZ. Zaburzenia RKZ w zatruciach metanolem, glikolem etylenowym, salicylanami. Następstwa kwasicy. Wpływ zaburzeń pH na krzywą dysocjacji oksyhemoglobiny. Rola nerek i płuc w mechanizmach kompensacji zaburzeń RKZ i restytucji. Mechanizm adaptacji do długotrwałych zaburzeń RKZ.
Patofizjologia gospodarki wodno-elektrolitowej. Mechanizmy utrzymania izowolemii. Zaburzenia objętości i składu płynów ustrojowych. Przewodnienia i odwodnienia. Patomechanizm zaburzeń stężenia jonów; sodowego, potasowego, wapniowego, fosforanowego, chlorkowego.
Wybrane zagadnienia patologii narządu ruchu i układu kostno-stawowego. Spondyloartropatie. Choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Wpływ hormonów wzrostu, płciowych, glikokortykoidów na uwapnienie kości.

Prowadzący: dr Lech Pokoca
Seminarium 3. (Ćwiczenie 1) Temat: Patofizjologia wstrząsu. Starzenie organizmu.

Wybrane zagadnienia wstrząsu. Definicja wstrząsu. Hipoksja jako przyczyna wstrząsu. Wstrząs pierwotnie normo- i hipowolemiczny, pierwotnie normo- , hipo- i hiperdynamiczny. Zaburzenia w mikrokrążeniu, centralizacja krążenia, zmiany układowe w przebiegu wstrząsu.

Definicja i teorie starzenia. Zmiany narządowe i choroby typowe dla starzejącego się organizmu.
Prowadzący: dr Lech Pokoca, mgr Edyta Blus
Ćwiczenie 2 - Ćwiczenie sprawdzające 1. Tematy z seminarium 1-3 oraz wykłady 1-3. Zapalenie. Termoregulacja. Zaburzenia RKZ i wodno-elektrolitowe. Procesy zwyrodnieniowe i zapalne narządu ruchu. Patofizjologia wstrząsu. Wybrane zagadnienia wstrząsu. Starzenie organizmu. Wpływ niskich i wysokich ciśnień oraz zmian parcjalnych ciśnień gazów na ustrój człowieka. Choroba popromienna. Zaburzenie gojenia ran.
Prowadzący: prof. Zbigniew Baj, dr Lech Pokoca

Seminarium 4. Temat: Zespół metaboliczny, otyłość. Awitaminozy. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej. Osteoporoza.

Definicja i kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego. Przyczyny i metody oceny otyłości. Rola wybranych hormonów tkanki tłuszczowej w rozwoju otyłości. Kliniczne następstwa zespołu metabolicznego i otyłości.
Przyczyny, mechanizm i skutki niedoboru witamin: szkorbut, krzywica, pelagra, choroba beri-beri, ślepota zmierzchowa, niedokrwistość megaloblastyczna. Przyczyny i następstwa niedoboru folianów w ciąży.
Patofizjologia wydzielania kalcytoniny, parathormonu i kalcytriolu. Krzywica, osteoliza. Wpływ zaburzeń poziomu jonów wapnia na procesy mitozy, kurczliwości miocytów. Tężyczka, adynamia mięśniowa. Osteoporoza.

Prowadzący: mgr Edyta Blus

Seminarium 5. Temat: Choroby metaboliczne. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Patologia wydzielania neurohormonów.
Mechanizm działania hormonów regulujących przemianę węglowodanową. Teorie powstawania i podział cukrzycy. Śpiączki cukrzycowe. Hipoglikemia i neuroglikopenia. Późne powikłania cukrzycy: mikro- i makroangiopatia cukrzycowa, zaburzenia lipidowe.
Ośrodkowe i obwodowe działanie i patologia wydzielania neuropeptydów: wazopresyny, kortykoliberyny, gonadoliberyny, substancji P, ANF.
Zaburzenia wydzielania i efektów biologicznych hormonów wpływających na metabolizm lipidów, białek i węglowodanów: glikokortykoidów, katecholamin, tyroksyny, trójjodotyroniny, insuliny, hormonów wzrostu i płciowych.

Prowadzący: dr Lech Pokoca

Seminarium 6. Temat: Zaburzenia czynności tarczycy i nadnerczy.
Eutyreoza, hipertyreoza i tyreotoksykoza - przyczyny i skutki. Wole. Choroba Basedowa, Plummera. Przełomy tarczycowe nadczynne i niedoczynne. Kretynizm, obrzęk śluzowaty. Pierwotne i wtórne nadczynności i niedoczynności przytarczyc, niedoczynność rzekoma. Choroba i zespół Cushinga, hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny, adrenalinoma, zespół nadnerczowo-płciowy. Choroba Addisona, zespół Waterhouse- Friderichsena.

Prowadzący: dr Lech Pokoca
Ćwiczenie 3. – Ćwiczenie sprawdzające 2. Tematy z seminarium 4-6, wykłady 4-7.
Otyłość. Awitaminozy. Choroby metaboliczne. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Patologia wydzielania neurohormonów. Zaburzenia czynności tarczycy i nadnerczy. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej. Osteoporoza. Rola procesu zapalnego w patogenezie miażdżycy. Czynniki ryzyka miażdżycy. Obrzęki. Obrzęk płuc. Ostre i przewlekłe serce płucne.

Prowadzący: prof. Zbigniew Baj, dr Lech Pokoca

Seminarium 7. Temat: Zaburzenia układu biało- i czerwonokrwinkowego.
Zaburzenia krzepnięcia i fibrynolizy.

Zaburzenia metabolizmu żelaza. Podziały, przyczyny i następstwa niedokrwistości. Niedokrwistości niedoborowe, hemolityczne, aplastyczne i pokrwotoczne. Mechanizmy kompensacyjne w niedokrwistościach. Choroba hemolityczna noworodków. Hemoliza wewnątrznaczyniowa. Czerwienica prawdziwa i rzekoma. Podstawowe hemoglobinopatie. Niedobory czynników wzrostowych biorących udział w hemopoezie.
Przyczyny i skutki leukopenii, neutropenii, agranulocytocy.
Rola czynników naczyniowych, osoczowych i płytkowych w krzepnięciu i mechanizm najczęstszych zaburzeń tego procesu. Trombofilie. Skazy krwotoczne naczyniowe, płytkowe, osoczowe i mieszane. Zespół DIC. Fibrynoliza i jej inhibitory.
Prowadzący: mgr Edyta Blus


Seminarium 8. Temat: Zaburzenia funkcji układu oddechowego, Patofizjologia układu pokarmowego i wątroby. Hormony przewodu pokarmowego.
Patologia układu wydalniczego.

Niewydolność oddechowa. Zmiany w układzie oddechowym w niewydolności krążenia, nadciśnienie płucne, obrzęk płuc, zatorowość płucna, zator tętnicy płucnej.
Zaburzenia oddychania o charakterze obturacyjnym. Astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli i rozedma płuc, POChP. Niedobór alfa1 antytrypsyny w rozedmie płuc. Zaburzenia czynności oddechowej, hipo- i hiperwentylacja. Odma opłucnowa. Zespół bezdechu śródsennego.
Zaburzenia funkcji motorycznej, wydzielniczej i resorbcyjnej przewodu pokarmowego. Niedrożność jelit. Krwawienia z górnych i dolnych odcinków przewodu pokarmowego. Patomechanizm powstania choroby wrzodowej, zespołów złego wchłaniania, enteropatii wysiękowych. Nieswoiste zapalenia jelit: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna. Choroba glutenowa. Patofizjologia wątroby. Hiperbilirubinemie. Mechanizmy powstania żółtaczek. Marskości wątroby. Nadciśnienie wrotne. Zaburzenia zewnątrzwydzielniczej funkcji trzustki. Zespół rakowiaka.
Hormony APUD. Skutki wydzielania cholecystokininy, gastryny, sekretyny, wazoaktywnego peptydu jelitowego (VIP).

Mechanizm i skutki uszkodzenia kłębuszków i kanalików nerkowych. Zaburzenia ilości i składu wydalonego moczu: hipostenuria, izostenuria, anuria, oliguria, poliuria. Białkomocz, zespoły nerczycowe. Ostra i przewlekła niewydolność nerek. Patogeneza kamicy nerkowej.

Prowadzący: dr Lech Pokoca
Seminarium 9. (Ćwiczenie 4). Temat: Patofizjologia układu krążenia. Nadciśnienie tętnicze. Ostra i przewlekła niewydolność krążenia.

Regulacja wolemii i jej zaburzenia. Rola nerek i układu dokrewnego w regulacji ciśnienia. Definicja i przyczyny nadciśnienia. Teorie powstania nadciśnienia pierwotnego. Genetyczne podłoże nadciśnienia. Nadciśnienie wtórne. Nadciśnienie hormonalne, nerkowo pochodne i izolowane nadciśnienie skurczowe. Narządowe skutki nadciśnienia. Przebudowa naczyń i serca w nadciśnieniu.
Mechanizmy adaptacji układu krążenia do wysiłku i ich zaburzenia. Patogeneza niewydolności krążenia. Niewydolność krążenia ostra lewo- i prawo komorowa. Zmiany czynności płuc, nerek i układu dokrewnego w NK. Zmiany w hemostazie, układzie oddechowym i dokrewnym.
Definicje, objawy i kryteria oceny stopnia niewydolności krążenia (NK). Mechanizmy prowadzące do NK. Wpływ zmian obciążenia wstępnego i następczego na czynność serca. Przerost serca do- i odśrodkowy. Mechanizmy adaptacji ustroju do NK. Mechanizmy kompensacyjne w niewydolności krążenia. Następstwa lewokomorowej i prawo komorowej NK. Nadciśnienie tętnicze a NK.

Prowadzący: prof. Zbigniew Baj, dr Lech Pokoca

Ćwiczenie 5. (Ćwiczenie sprawdzające 3) Tematy z seminarium 7-9, wykłady 8-12.

Zaburzenia funkcji układu oddechowego. Patofizjologia układu pokarmowego i wątroby. Hormony przewodu pokarmowego. Patologia układu wydalniczego. Zaburzenia układu biało- i czerwonokrwinkowego. Zaburzenia krzepnięcia i fibrynolizy. Patofizjologia układu krążenia. Nadciśnienie tętnicze. Ostra i przewlekła niewydolność krążenia. Choroba niedokrwienna i zawał serca. Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia. Nagłe Zatrzymanie Krążenia. Patomechanizm krążeniowo-oddechowych stanów ostrego zagrożenia życia. Nadciśnienie płucne. Adaptacja układu krążenia do zmian warunków hemodynamicznych. Niewydolność oddechowa. Patomechanizm ARDS.

Sprawdzian umiejętności łączenia przez studentów wiedzy z patofizjologii szczegółowej z patofizjologią narządową.
Ustny sprawdzian z całości patofizjologii. Omawianie czynników zaburzających czynność ustroju na poziomie komórkowym oraz ich następstw biochemicznych i narządowych. Omawianie mechanizmów prowadzących do określonych objawów klinicznych. Analiza związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy czynnikiem patologicznym a powodowanym przez niego objawem klinicznym.

Uwaga !!! Możliwa premia za systematyczną naukę w trakcie semestru.
Wiedza studentów na ćwiczeniu nr 5 oceniana jest w skali od 0 do 1 pkt. Punkt ten zostanie doliczony do punktacji uzyskanej na pierwszym terminie egzaminu testowego z przedmiotu w Centrum Egzaminacyjnym. Kolejny dodatkowy 1 punkt, który będzie doliczony do wyniku z pierwszego terminu egzaminu można uzyskać po uzyskaniu > 70 punktów z seminariów (z wyłączeniem punktów za prezentację ustną) oraz 1 punkt za zdanie wszystkich 3 sprawdzianów wiadomości (kolokwiów) w pierwszym terminie na ocenę minimum dobrą (4).
Po spełnieniu wszystkich wyżej wymienionych warunków, można łącznie uzyskać 3 punkty, które zostaną doliczone do wyniku z PIERWSZEGO terminu egzaminu testowego z przedmiotu w Centrum Egzaminacyjnym.
Prowadzący: prof. Zbigniew Baj, dr Lech Pokoca

1. Efekty kształcenia:

Wiedza:

B.W1. opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych;
B.W2. opisuje równowagę kwasowo-zasadową oraz mechanizm działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej;
B.W3. zna i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia, roztwory koloidalne i równowaga Gibbsa-Donnana;
B.W5. zna prawa fizyczne opisujące przepływ cieczy oraz czynniki wpływające na opór naczyniowy przepływu krwi;
B.W6. zna naturalne i sztuczne źródła promieniowania jonizującego oraz jego oddziaływanie
z materią;
B.W10. zna budowę prostych związków organicznych wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynów ustrojowych;
B.W15. opisuje podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji oraz wpływ czynników genetycznych i środowiskowych;
B.W16. zna profile metaboliczne podstawowych narządów i układów;
B.W17. zna pojęcia: potencjał oksydacyjny organizmu i stres oksydacyjny;
B.W18. zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego
w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane;
B.W19. zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety;
B.W20. zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie;
B.W21. zna sposoby komunikacji między komórkami, a także między komórką a macierzą zewnątrzkomórkową oraz szlaki przekazywania sygnałów w komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju nowotworów i innych chorób;
B.W22. zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu;
B.W23. zna w podstawowym zakresie problematykę komórek macierzystych i ich zastosowania w medycynie;
B.W24. zna podstawy pobudzenia i przewodzenia w układzie nerwowym oraz wyższe czynności nerwowe, a także fizjologię mięśni prążkowanych i gładkich oraz funkcje krwi;
B.W25. zna czynność i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów organizmu człowieka, w tym układu: krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowego, i powłok skórnych oraz rozumie zależności istniejące między nimi;
B.W26. zna mechanizm działania hormonów oraz konsekwencje zaburzeń regulacji hormonalnej;
B.W27. zna przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn;
B.W28. zna mechanizmy starzenia się organizmu;
B.W30. zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi;
 

Umiejętności:

B.U1. wykorzystuje znajomość praw fizyki do wyjaśnienia wpływu czynników zewnętrznych, takich jak temperatura, przyspieszenie, ciśnienie, pole elektromagnetyczne oraz promieniowanie jonizujące, na organizm i jego elementy;
B.U2. ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad ochrony radiologicznej;
B.U5. określa pH roztworu i wpływ zmian pH na związki nieorganiczne i organiczne;
B.U6. przewiduje kierunek procesów biochemicznych w zależności od stanu energetycznego komórek;
B.U7. opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu w sytuacji zaburzenia homeostazy,
w szczególności określa jego zintegrowaną odpowiedź na wysiłek fizyczny, ekspozycję na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od stanu snu do stanu czuwania;
B.U11. korzysta z baz danych, w tym internetowych, i wyszukuje potrzebną informację za pomocą dostępnych narzędzi;
C.W26. zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek;
C.W27. określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i nieswoistych oraz opisuje procesy regeneracji tkanek i narządów;
C.W28. zna definicję i patofizjologię wstrząsu, ze szczególnym uwzględnieniem różnicowania przyczyn wstrząsu oraz niewydolności wielonarządowej;
C.W29. zna etiologię zaburzeń hemodynamicznych, zmian wstecznych i zmian postępowych;

Kompetencje społeczne:

- Potrafi propagować zdrowy styl życia
- Jest świadom konsekwencji wynikających z nieprawidłowego stylu życia i odżywiania się oraz unikania wysiłku fizycznego
- Kieruje się dobrem chorego, wieku rozumiejąc ograniczenia psycho-fizyczne związane z procesem starzenia
- Jest świadom swoich ograniczeń i kompetencji

1. Wykaz literatury:

Literatura podstawowa:

1. “Patofizjologia” podręcznik dla studentów medycyny pod red. S. Maślińskiego
i J. Ryżewskiego, PZWL, Warszawa, wyd. IV, 2009

Literatura uzupełniająca:

“Wykłady z patofizjologii” pod red. H. Tchórzewskiego, WAM, Łódź, 1990.
“Zapalenie - patofizjologia i klinika” pod red. H. Tchórzewskiego, Medpress 1998.
Rozdziały omawiające patofizjologię chorób w podręczniku “ Interna Szczeklika. Stan wiedzy na rok 2012”.Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2012. 5. Wybrane zagadnienia z rozdziałów 1 i 2 „Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii”, Franciszek Kokot, PZWL, Warszawa 2005.
"Zarys patofizjologii narządowej” pod redakcją A. Bręborowicza. AM Poznań 2003.

1. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i warunki zaliczenia przedmiotu:

Każde seminarium poprzedzone jest sprawdzianem pisemnym obejmującym ww.tematy, ocenianym w skali 0-6 pkt. Każdy student ma obowiązek przygotowania i wygłoszenia jednej ustnej prezentacji na temat zagadnienia obejmującego bieżące seminarium w oparciu o dostępne i aktualne piśmiennictwo oraz podręczniki. Forma i wartość merytoryczna prezentacji (6-10 przeźroczy, 6 min. łącznie z pytaniami i dyskusją) jest oceniana przez prowadzącego asystenta w skali 0-5 pkt., sumowanymmi z punktami uzyskanymi ze sprawdzianów na odbywanych seminariach. Wyznaczenie studentów do przygotowania prezentacji odbywa się na seminarium poprzedzającym prezentację.
Ćwiczenia (kolokwia) sprawdzające na bieżąco efekty kształcenia odbywają się co trzy kolejne seminaria, obejmują omawiane na nich zagadnienia oraz zakres tematów wykładów, które odbyły się do momentu kolokwium i podlegają zaliczeniu z oceną. Studentowi przysługują trzy terminy zaliczenia ćwiczeń sprawdzających, I termin poprawkowy przysługuje w czasie do 2 tygodni od pierwotnej daty zaliczenia, II termin poprawkowy będzie wyznaczany po zakończeniu wszystkich seminariów, a przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej.
Zaliczenie przedmiotu odbywa się w formie EGZAMINU TESTOWEGO w Centrum Egzaminów Wydziału Lekarskiego - test wielokrotnego wyboru z jedną prawidłową (najbardziej prawdopodobną, najlepszą) odpowiedzią.
Do egzaminu z przedmiotu dopuszczeni są studenci, którzy:
- zaliczyli seminaria /dopuszczalna jedna nieobecność usprawiedliwiona- umożliwiamy odrobienie zajęć z inną grupą/ i uzyskali minimum 54 punktów,
- uzyskali pozytywne oceny z ćwiczeń sprawdzających.

Studenci, którzy do rozpoczęcia sesji egzaminacyjnej nie zaliczyli seminariów (tj. nie uzyskali wymaganych min. 54 punktów) lub mają niezaliczone jedno ćwiczenie sprawdzające - nie zostaną dopuszczeni do egzaminu w I terminie (w następnych terminach mają możliwość zdawania egzaminu bez konieczności poprawy zaległości).

Studenci którzy:
- byli nieobecni na dwóch lub więcej seminariach lub,
- nie zaliczyli seminariów (tj. nie uzyskali wymaganych min. 54 punktów) i mają niezaliczone jedno ćwiczenie sprawdzające lub,
- nie zaliczyli dwóch lub więcej ćwiczeń sprawdzających
nie będą dopuszczeni do egzaminu w żadnym terminie.
 

1. Informacje dodatkowe:

Zajęcia seminaryjne i ćwiczeniowe odbędą się na Placu Hallera, budynek nr 2 w Zakładzie Patofizjologii i Immunologii Klinicznej (2-gie piętro), tel. [phone]. Wykłady odbędą się w Sali 119 w Centrum Dydaktycznym UM

1. Oświadczenie prowadzącego i jego podpis:

Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe.

1. Podpis dziekana:

2. Data: 2015-09-24 11:59:48