DROGI WNIKANIA PASOŻYTÓW

1.Droga pokarmowa

-Giardia lamblia- cysta
-Entamoeba histolytica –cysta
-Balantidium coli –cysta
-Toxoplasma gondii – cysta,pseudocysta- mięso, oocysty-kał kota
-Trichinella spiralis –larwy otorbione
-Trichuris trichiura – jaja inwazyjne
-Enterobius vermicularis- jajo inwazyjne
-Ascaris lumbricoides- jajo inwazyjne
-Taenia saginata i solium- wągry w mięsie
-Dipylidium caninum- cysticerkoid
-Echinococcus granulosus- wągry
-Echinococcus multilocularis- wągry
-Fasciola hepatica- metacerkarie
-Diphyllobothrium latum- plerocerkoid
-Opisthorchis felineus – metacerkarie

2.Droga inhalacyjna

-Giardia –cysty
-Entamoeba- cysty
-Cryptosporidium –oocysty
-Sarcocystis- oocysty
-Enterobius vermicularis- jaja
-Naegleria fowleri- cysty i trofozoity
-Acanthamoeba- cysty i trofozoity
-Toxoplasma gondii- oocysty

3.Droga płciowa

-Trichomonas vaginalis
-Enterobius vermicularis- jaja przypadkowo

4.Przez skórę

Aktywnie
-Schistosoma- furko cerkarie (enzymy proteolityczne wytwarzane przez gruczoły postacetabularne
-Ancylostoma duodenale- larwa filariopodobna
-Strongyloides stercoralis- larwa filariopodobna
-Sarcoptes scabiei- chelicery do przecinania skóry, dalej wprowadzają ślinę z keratynazą(trawi keratynę w skórze)
-Kleszcze Ixodida – wytwarzają enzymy- esterazy, aminopeptydazy, proteazy, fosfatazy, hialuronidazy, lipazy, oksydazy fenolowe, antykoagulanty, związki znieczulające, prostaglandyny i toksyny

Przez aktywność żywicieli
-Trypanosoma b. gambiense i rhodesiense- trypomastigota do krwi
-Plasmodium spp. – sporozoity do krwi
-Leishmania braziliensis- trypomastigota do skóry i tkanki podskórnej
-Trypanosoma cruzi- trypomastigota do skóry

Przez zranioną skórę
-Acanthamoeba
-Trypanosoma cruzi

5. Zarażenie wewnątrzmaciczne

poprzez łożysko
-Plasmodium spp.
-Babesia spp.
-Toxoplasma gondii
-Trypanosoma spp.
-Wuchereria bancrofti
-Brugia malayi
-Loa loa
-Mansonella spp.

Przez żyłę pępkową
-Toxocara canis
-Onchocerca volv ulus

Przez uszkodzenie błon płodowych
-Trichomonas vaginalis

Przez ścianę macicy
-Entamoeba histolytica

Transmisja pasożytów

1. Inwazja bierna – przez naturalne otwory ciała (jama ustna, pochwa, odbyt-Enterobius vermicularis-retroinwazja, jama nosowa), przez kontakt bezpośredni (Sarcoptes scabiei, Pthirus pubis), przez skórę za pośrednictwem stawonogów ( sporozoity Plasmodium spp., trypomastigota Trypanosoma b. gambiense, mikrofilarie Wuchereria bancrofti, Trypanosoma cruzi), wewnątrzmacicznie

2.Inwazja czynna – czynne wnikanie pasożytów przez skórę (furko cerkarie Schistosoma, larwy filariopodobne Strongyloides stercoralis, Ancylostoma duodenale, stawonogi kłujące)

CHOROBY PASOŻYTNICZE

Parazytoza pierwotna- wkrótce po zarażeniu pojawiają się objawy chorobowe

Parazytoza wtórna- wynikają z zakłócenia równowagi w układzie pasożyt-żywiciel

Postać ostra- 2-3tygodnie
podostra- 3-6tygodni
przewlekła – ponad 6tygodni

Zoonoza- choroba jednocześnie występuje u zwierząt i ludzi

Choroby odzwierzęce- antropozoonozy toksoplazmoza, bąblowica, zespół larwy trzewnej wędrującej

Amfiksenoza- czynniki chorobotwórcze przenoszone z człowieka na zwierzęta i odwrotnie

OBJAWY W PARAZYTOZACH

BIEGUNKI
-pełzakowica – Entamoeba histolytica
-balantidioza
-kala-azar – Leishmania donovani
-hymenolepidioza – Hymenolepis nana
-Ascaris lumbricoides
-Trichuris trichiuria
-Giardioza – Giardia lamblia (tłuszcz i krew w stolcu)
-malaria – P.falciparum

BÓL BRZUCHA
-Schistosoma mansoni – spastyczny ból
-Entamoeba histolytica- kurczliwy ból
-Schistosoma haematobium- ból nad spojeniem łonowym, częstomocz i krwiomocz

OWRZODZENIA
-Entamoeba histolytica
-Balantidium coli

ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO
--może być spowodowane przez owrzodzenia- Entamoeba histolytica oraz przez pasożyty zabłąkane, które zamykają jego światło - Ascaris lumbricoides, Trichuris trichiura, Enterobius vermicularis.

POWIĘKSZENIE WĄTROBY I ŚLEDZIONY
-Entamoeba histolytica
-Malaria
-Dicrocoelium dendriticum
-Leishmania donovani
-Trypanosoma brucei gambiense, rhodesiense
-Echinococcus granulosus, multilocularis
-Fasciola hepatica
-Opisthorchis felineus

NIEDOKRWISTOŚĆ
-malaria
-difylobotrioza
-choroba kala-azar
-trypanosomatozy
-schistosomatozy
-fasciolopsoza
-trichuroza

EOZYNOFILIA
-giardioza u osób alergicznych

hipereozynofilia
-loaza
-schistosomatoza
-fascioloza
-fascjolopsoza
-trichinelloza
-strongyloidoza
-zespół larwy trzewnej wędrującej
-onchocerkoza

niższa eozynofilia
-trichuroza
-glistnica
-paragonimoza
-tasiemczyca

eozynofilia w płynie mózgowo-rdzeniowym
-cysticerkoza
-echinokokoza
-fascjoloza
-onchocerkoza
-paragonimoza
-schistosomatoza
-toksokaroza
-toksoplazmoza
-trichinelloza

Eozynofilia częściej gdy pasożyty bytują w tkankach i częściej w parazytozach wywoływanych przez nicienie niż tasiemce.

SŁONIOWACIZNA
-w wyniku poszerzenia naczyń chłonnych
-Wuchereria bancrofti
-Brugia spp.
-Onchocerca volvulus

ZAPALENIE SKÓRY
-Strongyloides stercoralis
-Ancylostoma duodenale
-Necator americanus
-Sarcoptes scabiei
-larwa Hypoderma bovis
-pchły – Tunga penetrans
-komary
-kleszcze
-meszki
-Loa loa- wędrówka postaci dorosłej
-mikrofilarie Onchocerca volv ulus

OBJAWY OCZNE
-muszyca oczna – larwy muchówek Diptera
-Pthirus pubis
-Demodex
-roztocza kurzu domowego
-trypanosomatoza afrykańska i amerykańska(objaw Romana)
-Loa loa- wędrówki pod spojówką
-mikrofilarie Onchocerca volv ulus
-larwy nicieni Toxocara canis, Toxocara cati,
-larwy tasiemców Taenia solium, Echinococcus granulosus i multilocularis
-toksoplazmoza

ASTMA OSKRZELOWA
-Ascaris lumbricoides- metabolity
-Toxocara canis- metabolity
-wydaliny, wydzieliny I fragmenty ciała stawonogów – roztocza z rodziny Pyroglyphidae, pluskwa domowa Cimex lectularius, wesz ludzka Pediculus humanus, muchówki