Pracownia kompleksowej opieki
Zasady żywienia podopiecznego z cukrzycą.
Opracowała:
Sylwia Elżbieta Megger
Opiekunka środowiskowa
Semestr II, Grupa „a”
Prowadząca: mgr Piotr Michalski
Na wstępie rozpocznę od zdefiniowania pojęcia cukrzycy, a więc, jest to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki. Ze względu na przyczynę i przebieg choroby, można wyróżnić:
cukrzycę typu 1,
cukrzycę typu 2,
cukrzycę ciężarnych
inne, np.: noworodkowa, lekowa
Skupię się na cukrzycy typu 2, gdyż jest to najczęstsza postać cukrzycy. Cukrzyca typu 2 występuje najczęściej u osób starszych, z otyłością lub innymi zaburzeniami metabolicznymi. Otyłość, zwłaszcza nadmiar tkanki tłuszczowej w okolicy brzusznej, powoduje oporność na insulinę. Leczenie polega zazwyczaj na redukcji masy ciała, stosowaniu diety cukrzycowej, wysiłku fizycznego oraz doustnych leków przeciwcukrzycowych, u części chorych po pewnym czasie trwania choroby konieczna jest insulinoterapia. Dieta w cukrzycy odgrywa niezwykle ważną rolę terapeutyczną. W cukrzycy typu 2 odpowiednio się odżywiając można uniknąć przyjmowania leków!!!
Piramida dla chorych z cukrzycą typu 2
Piramida jest graficznym przedstawieniem zaleceń odnośnie rodzaju produktów żywnościowych i ilości porcji, które powinny być spożywane każdego dnia. Każdy poziom piramidy symbolizuje inną grupę produktów. Produkty, które znajdują się na dolnym poziomie piramidy powinny być spożywane w największej ilości. Natomiast im wyższe „piętro” w piramidzie, tym mniejsza liczba porcji produktów. Na szczycie piramidy znajduje się cukier i produkty zawierające jego duże ilości (słodycze), których spożycie powinno być znacznie ograniczane. Na piramidzie umieszczono informacje o ilości porcji, którą należy uwzględnić w jadłospisie aby uzyskać określoną wartość energetyczną.
Zasady korzystania z Piramidy.
Należy wybrać odpowiednią dla siebie ilość kalorii. Piramida o wartości energetycznej 1500kcal przeznaczona jest dla większości kobiet o małej aktywności fizycznej oraz osób, którym zalecono zmniejszenie masy ciała. Jeżeli natomiast ktoś prowadzi aktywny tryb życia, wybierze piramidę o wartości energetycznej 2000kcal (kobiety) lub 2500kcal (mężczyźni) i zwiększy ilość porcji zgodnie z zaleceniami. Z każdego poziomu piramidy należy wybierać zalecaną dla Ciebie ilość porcji z poszczególnych grup produktów. Pamiętając, że aby dobrze zbilansować dietę należy spożywać różnorodne produkty. Zapotrzebowanie na energię poszczególnych osób różni się znacznie. Jeśli chce się zmniejszyć kaloryczność swojej diety, ograniczajmy lub zrezygnujmy z produktów umieszczonych na szczycie piramidy.
Ciekawostka: 20 g cukru to np.: 4 kostki lub 4 łyżeczki cukru, 1 łyżka miodu, dżemu lub powideł, 2 delicje lub 2 pierniczki.
Najważniejsze zasady diety przy cukrzycy:
Wartość energetyczna dobowej racji pożywienia powinna być indywidualnie ustalona z diabetologiem i dietetykiem,
Pomocne jest sporządzenie harmonogramu posiłków, zgodnego z porami nasilenia działania leków hipoglikemizujących i ścisłe przestrzeganie go.
Posiłki powinny zawierać odpowiednie proporcje węglowodanów, tłuszczów i białek oraz niezbędnych składników pokarmowych.
Dieta powinna być urozmaicona, mieszana.
Należy unikać produktów z białej mąki.
Posiłki należy spożywać w małych ilościach, ale za to często (5-7/dobę).
Nie wolno się przejadać – jeść tyle aby stłumić głód.
Głównymi składnikami diety powinny być warzywa i owoce.
Należy starać się unikać tłuszczów zwierzęcych, cukru i używek.