Elementy psychiatrii, wykład

Wykład 1, 21.02.2011

Znaczenie słowa „Psychiatria”

Pierwsze użycie słów psychiatria i psychologia. Psychologia – historycznie użyte po raz pierwszy w 1590 przez filozofa i profesora.

Psychiatria – użyte po raz pierwszy w 1808 rok przez niemieckiego klinicystę i badacza mózgu. Obecnie psychiatria to „dział medycyny traktujący o pochodzeniu, rozpoznawaniu u leczeniu chorób psychicznych”.

Schody związane z pojęciem choroby psychicznej:

  1. Brak wzorca zdrowia psychicznego – każdy człowiek jest niepowtarzalną indywidualnością a tym samym nikt nie może być uznany za podstawowy model zdrowia psychicznego, ponieważ wielu jest innych od niego a pomimo to oni są również zdrowi.

  2. Aby określić chorobę należy znać jej objawy, jej przyczynę i jej patogenezę (a w przypadku tzw. chorób psychicznych znamy zaledwie jej objawy)

  3. Nie ma jakościowej różnicy pomiędzy osobami, które doświadczyły psychozy w przeszłości, a tak zwanymi normalnymi ludźmi. (Kokoszka 2008)

Żartobliwa definicja psychiatry, jako pomoc w zrozumieniu, czym się zajmuje a raczej, czym się zajmowała psychiatria. „Psychiatra to osoba powołana przez społeczeństwo do prawowania kontroli nad osobami, które nie naruszając Kodeksu Karnego naruszają normy społeczne”.

Psychiatria narodziła się wtedy, gdy zauważono, że niektórzy z izolowanych pacjentów - jak byśmy to dziś nazwali – psychiatrycznych poprawiają się, czyli zdrowieją w warunkach izolacji w przytułkach, zdrowienie to, bowiem przypisano w sposób przyczynowo skutkowy, właśnie tej izolacji. Pojawiła się idea, że sama izolacja odpowiednio przebiegająca ma właściwości lecznicze.

Współczesny pacjent psychiatryczny:

  1. Osoba odbiegająca od tzw. normy psychicznej i przez to zagrażająca sobie lub społeczeństwu (najczęściej leczona wbrew swojej woli)

  2. Osoba odbiegająca od tzw. normy psychicznej i przez tą swoją „inność” czy „niedopasowanie” subiektywnie odczuwająca dyskomfort (zwykle sama szukająca pomocy)

  3. Osoba mieszcząca się w zasadzie w tzw. normie psychicznej, ale której objawy somatyczne, przy ich wnikliwej analizie i ocenie przez specjalistów medycyny somatycznej, wskazują na ich psychologiczne przyczyny (zwykle kierowana do psychiatry, psychoterapeuty lub lekarzy innych specjalności).

Paradygmaty psychiatrii:

Nauki służebne wobec psychiatrii:

Psychopatologia – dziedzina wiedzy zajmująca się opisywaniem, interpretowaniem, wyjaśnianiem i klasyfikowaniem tych szczególnych zjawisk psychicznych, którym przypisuje się jakieś znaczenie kliniczne, tzn., których dostrzeganiem, analiza i ocena okazują się przydatne w postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym wobec osób z zaburzeniami psychicznymi.

Przez objawy zaburzeń psychicznych rozumiemy fakty dające się stwierdzić w wywiadzie, bezpośrednim badaniu lub obserwacji, stanowiące odchylenia od prawidłowych czynności psychicznych.

Zespołami zaburzeń psychicznych nazywamy określone stany zaburzeń, składające się z objawów stałych, typowych i ewentualnie objawów dodatkowych, charakteryzujących się często określonym przebiegiem. Objawy reprezentują tylko wycinki zaburzeń psychicznych, sztucznie wydzielonych z całości zespołu a podział na liczne funkcje psychiczne (spostrzeganie, myślenie, uwaga, afekt, itp.) jest sztuczny, choć przydatny ze względów badawczych, ale przede wszystkim dydaktycznych.

Podział objawów zaburzeń psychicznym w zależności od przeżyć prawidłowych

  1. Objawy jakościowo różne od przeżyć prawidłowych takie jak omamy (halucynacje) i urojenia, czyli objawy heteronomiczne

  2. Objawy jedynie ilościowo różne od przeżyć prawidłowych (przyspieszenie, zwolnienie np. toku myślenia, spadek zdolności zapamiętywania, wzrost agresywności itp.), czyli objawy homonomiczne.

Główne grupy objawów zaburzeń psychicznych

  1. Zaburzenia czynności poznawczych. Są to zaburzenia spostrzegania, zaburzenia myślenia (treści i formy/toku myślenia), zaburzenia pamięci, zaburzenia uwagi.

  2. Zaburzenia emocjonalne. Są to zaburzenia nastroju i zaburzenia natężenie, trwałości, głębokości lub ekspresji emocji

  3. Zaburzenia świadomości. Ilościowe zaburzenia świadomości (patologiczna senność, półśpiączka, śpiączka) i jakościowe zaburzenia świadomości (przymglenie proste, zespół majaczeniowy, zespół zamroczeniowy, zespół splątaniowy)

  4. Zaburzenia aktywności i działań ruchowych. Pobudzenie ruchowe lub spowolnienie i zahamowanie ruchowe (zwiększenie lub obniżenie napędu psychoruchowego.)

  5. Zaburzenia kontroli impulsów – typowe przykłady: okresowa wybuchowość, kleptomania, piromania, patologiczny hazard, trichtillomania (kręcenie włosów), bulimia

Podziały zespołów zaburzeń psychicznych

  1. Zespoły psychotyczne i niepsychotyczne

  2. Zespoły definiowane patogenetycznie (zespoły endogenne, zespoły somatogenne, zespoły psychogenne)

  3. Zespoły definiowane objawowo (np. zespół urojeniowy, zespół depresyjny, zespół maniakalny, zespół lękowy, zespół lękowy, zespół natręctw itp.)

  4. Zespoły definiowane prognostycznie (typowe przesłanki prognostyczne: wiek, zachorowanie, efekty patogenetyczne, nawrotowość, dynamika, typ przebiegu, efekty terapii i ryzyko zgonu).

Czynniki wpływające na ocenę zdrowia psychicznego i zaburzeń psychicznych: kultura, przynależność do klasy w danej kulturze, konkretne środowisko społeczne, zespół oceniający i narzędzia badawcze.

Zasady społeczne najczęściej decydują o tym, kto może mówić, do kogo, kiedy i o czym można mówić, kiedy wolno mówić a kiedy powinno się milczeć, jak należy zwracać się do innych ludzi, w zależności od statusu społecznego, całokształtu kontekstu itp.

Kategorie pojęć określających istotę dojrzałego i zdrowego funkcjonowania psychicznego wg Marii Jahody:

  1. Postawy jednostki wobec siebie

  2. Stopień wzrostu, rozwoju lub samorealizacji jednostki (realizacja własnego potencjału rozwojowego)

  3. Integracja (właściwość centralnej syntetyzującej psychologicznej funkcji, która zapewnia równowagę siłom psychicznym – np. odprężenie po stresie i wzmocnienie psychiczne przed nadejściem stresu)

  4. Autonomia (zdolność samosterowania i samookreślania)

  5. Trafność percepcji rzeczywistości (mierzona w kategoriach uniezależnienia od zniekształcającego wpływu potrzeb)

  6. Panowanie nad otoczeniem (stopień spełnianie wymagań sytuacyjnych, ustosunkowanie się do innych)

Zdrowie psychiczne (ZP), jako brak zaburzeń psychicznych, jako pełny dobrostan fizyczny, umysłowy i społeczna a nie tylko nieobecność choroby lub kalectwa.

Sławne eksperymenty dotyczące oceny stanu zdrowia psychicznego: w 1973 – personel szpitali psychiatrycznych nie jest zdolny do rozpoznawania zdrowych form zachowania się u osób zgłaszających się do tego typu szpitali. W 1975 – personel szpitali psychiatrycznych wcale nie jest pewny czy przebywający tam chorzy są rzeczywiście chorzy psychiczne i przy odpowiedniej sugestii może przynajmniej część chorych uznać za osoby zdrowe.

Metody leczenia psychiatrycznego:

  1. Biologiczne

  2. Psychologiczno-socjologiczne

  3. Mieszane, (czyli biologiczno-psychologiczno-socjologiczne)

Formy leczenia psychiatrycznego

  1. Lecznictwo zamknięte (szpital)

  2. Lecznictwo półotwarte (oddział dzienny, nocny)

  3. Lecznictwo otwarte (poradnia, gabinet prywatny)

  4. Lecznictwo środowiskowe (hospitalizacja domowa)

  5. Oddziały psychiatrii konsultacyjnej (bez łóżek)

  6. Oddziały psychiatryczno - (ogólno) medyczne

  7. Zintegrowane systemy opieki psychiatrycznej np. lecznictwo odwykowe w mieście Łodzi

  8. Inne np. pogotowia psychiatryczne

Regulacje dotyczące lecznictwa psychiatrycznego

Działy psychiatrii:

  1. Psychiatria kliniczna

  1. Psychiatria dzieci i młodzieży

  2. Psychiatria dorosłych

  3. Gerontopsychiatria

  1. Psychiatria sądowa

  2. Psychiatria ekologiczna (ekopsychiatria)

  3. Psychiatria transkulturowa

Wykład 2, 28.02.2011r

Badanie psychiatryczne

Jak szukamy objawów zaburzeń psychicznych? – Badanie psychiatryczne osób dorosłych oraz badanie psychiatryczne dzieci i adolescentów.

Powody przeprowadzania badania psychiatrycznego:

Zasady dotyczące badania psychiatrycznego:

  1. Badanie psychiatryczne może przeprowadzić tylko lekarz

  2. Badanie stanu somatycznego i jego ocena należą bezwzględnie do obowiązku przeprowadzającego badanie psychiatryczne lekarza

  3. Badania psychiatryczne jest nastawione i ukierunkowane na ocenę stanu psychicznego i ustalenie na jego podstawie rozpoznania: często służy zaplanowaniu czy podjęciu decyzji o zmianie procesu terapeutycznego, stanowiąc jego integralną część.

Fazy wywiadu (badania) psychiatrycznego:

  1. Wprowadzenie, 1-2 minuty, cel: redukcja lęku, zaznaczenie podmiotowości, wprowadzenie do sytuacji dialogu

  2. Otwarcie, 5-8 minut, cel: zwiększenie poczucia akceptacji, określenie oczekiwań, wstępne ukierunkowanie procesu diagnostycznego, wstępne określenie stref oporu, ocena niebezpieczeństwa niepowodzenia wywiadu, ustalenie stylu prowadzenia wywiadu

  3. Wywiad zasadniczy, 20-30 min, cel: zebranie informacji niezbędnych do diagnozy psychiatrycznej, wzmocnienie sytuacji dialogu

  4. Podsumowanie, 5 minut, cel: wykazanie ze problemy pacjenta zostały zrozumiane i potraktowane poważnie, dostarczenie pacjentowi niezbędnych informacji dotyczących jego stanu, danie pacjentowi nadziei na pomoc, ustalenie i przedyskutowanie zaleceń

  5. Zakończenie, 1-2 minut, cel: zasygnalizowanie zrozumienia i wsparcia, podkreślenie autonomiczności pacjenta, ocena zachowania pacjenta w czasie pożegnania

Struktura Psychiatrycznej Historii Choroby:

  1. Dane z wywiadu od pacjenta

  2. Stan psychiatryczny (objawy psychopatologiczne stwierdzone w trakcie wywiadu psychiatrycznego + ewentualnie wyniki klinicznych skal ocen)

  3. Ocena mechanizmów psychodynamicznych

  4. Badanie fizykalne

  5. Wywiad środowiskowy

  6. Badanie psychologiczne i neuropsychologiczne

  7. Badanie laboratoryjne

  8. Diagnoza różnicowa

  9. Plan leczenia (włącznie z planem alternatywnym)

  10. Prognoza (bliższa i dalsza)

Schemat oceny stanu psychicznego (obszary funkcjonowania): zachowanie i napęd psychoruchowy: wyraz twarzy, nastrój, świadomość i przytomność, uwaga, pamięć, orientacja, czynności myślowe, mowa, inteligencja, zaburzenia spostrzegania, patologiczne twory myślowe, poczucie choroby psychicznej, uczuciowość wyższa, życie popędowe, osobowość.

Zasada współpracy: do rozmowy należy wnieść to czego wymaga przyjęty cel tej rozmowy. Jej 4 maksymy: ilości (podawać tyle informacji ile potrzeba), jakości (wypowiedz zgodna z prawdą i przekonaniami rozmówcy), odpowiedniości (rozmowa na temat), stylu (unikanie niejasności, dwuznaczności, postulowanie porządku i zwięzłości).

Istotne behawioralne aspekty procesu mówienia: suprasegmentalne aspekty mowy (ton, głośność, akcent) i komunikacja niewerbalna (mimika twarzy, postawa ciała).

Cele wywiadu przeprowadzonego z rodzicami:

Schemat pytań wywiadu od rodziców: aktualny problem, przyczyny, kto i dlaczego postanowił szukać pomocy, czego rodzice oczekują po wizycie u lekarza, aktualne skargi, jakie czynniki przyczyniły się do powstania problemów, jak zachowuje się dziecko, w jaki sposób trudności dziecka wpływają na funkcjonowanie rodziny, czy szukano pomocy gdzie indziej?

Wywiad z dzieckiem. Cele: nawiązanie kontaktu, uzyskanie informacji jakie były przyczyny zgłoszenia się do lekarza, ocena stanu psychicznego dziecka.

Wkład 3, 14.03.2011

Klasyfikacje zaburzeń psychicznych.

Problem klasyfikacji starożytności:

Medycyna świecka vs medycyna sakralna

Medycyna holistyczna vs medycyna narządowa

Medycyna holistyczna – szkoła z Kos, Hipokrates. Choruje cały człowiek

Medycyna narządowa – szkoła z Knidos, chorują poszczególne narządy, stąd występuje konieczność tworzenia klasyfikacji

Melancholia vs. phrenitis

Melancholia vs. mania

Wybitni ludzie: Ludwik XIV, Philippe Pinel, Jean-Etienne Dominique Esquirol, Antonie Bayle, Emil Kraeplin 1856-1926, Paul Eugen Bleuler 1857-1939, Scot William Cullen, Sigmund Freud 1856 – 1939

Wykład 4, 28.03.2011

Zaburzenia afektywne u dorosłych oraz u dzieci i młodzieży.

Epizod depresyjny (zespół depresyjny)

Epizod maniakalny (zespół maniakalny)

Zespół mieszany

Afekt – stan uczuciowy o dużej intensywności zwykle krótkotrwałej, któremu towarzyszą wyraźne symptomy fizjologiczne oraz osłabienie kontroli rozumu nad zachowaniem, silne podniecenie, wzburzenie.

Afektywny – związany z afektem, uczuciowy, emocjonalny.

Przejawy typowego zespołu depresyjnego

Wykład 5, 11.04.2011

Schizofrenia – choroba psychiczna o nieznanym pochodzeniu i różnorodnych objawach, z których najważniejszymi są: otępienie uczuciowe, osłabienie zainteresowań i aktywności, zamknięcie się w sobie, zaburzenia procesów myślenia. Charakteryzuje się m.in. zerwaniem kontaktu z otaczającym światem, zniekształconym postrzeganiem rzeczywistości i w skrajnych wypadkach rezygnacją z jakiejkolwiek aktywności.

Objawy:

Wykład 6, 9.05.2011

Zaburzenia lękowe

Codzienne lęki i stresy, lęk przeżywany w pojedynczych sytuacjach, zaburzenia lękowe, zaburzenia lękowe z powikłaniami.

Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (somatoform) – zaburzenia lękowe w postaci fobii, inne zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia dysocjacyjne, zaburzenia występujące pod postacią somatyczną, inne zaburzenia nerwicowe.

Zaburzenia lękowe – agorafobia, fobie społeczne, specyficzne postacie fobii, zaburzenia lękowe z napadami lęku, zaburzenia lękowe uogólnione, zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane.

Lęk jest normalnym i niezbędnym elementem naszego życia, pojawia się najczęściej, jako reakcja na wydarzenie odbierane, jako zagrożenie. Lęk wpływa na nasze zachowania, myśli i odczucia oraz na reakcję fizyczne naszego organizmu. Reakcje lękowe mogą przejawiać się w bardzo różny sposób.

Trzy składowe lęku:

Lęk może wywołać: percepcja niebezpieczeństwa na zewnątrz organizmu, bodziec z wnętrza organizmu i wyobrażenie takich zagrożeń

Lęk jako stan.

Lęk jako cecha: stałe uczucie napięcia i zagrożenia, uczucie zakłopotania, niższości, potrzeba bycia lubianym, nadwrażliwość na krytykę, unikanie bliższych kontaktów, tendencje do przesady w ocenie zagrożeń, nadmierna potrzeba bezpieczeństwa.

Lęk staje się chorobą jeśli jest nadmiernie silny, pojawia się zbyt często, człowiek traci panowanie nad sobą, dochodzi do unikania sytuacji, powoduje cierpienie.

Zaburzenie lękowe z napadami lęku. Często nawracające napady bardzo silnego lęku, paniki, stała obawa przed powtórzeniem napadu.

Zaburzenie lękowe uogólnione: lęk uogólniony, przewlekły, uporczywy, tendencja do zamartwiania się, kilkumiesięczny okres niepokoju, napadu lęku, bóle napięciowe, zaburzenia snu

Zaburzenie lękowe w postaci fobii: fobia to lęk przed różnymi przedmiotami, istotami lub sytuacjami. Osoba zwykle zdaje sobie sprawę ze jej lęk jest irracjonalny i nieuzasadniony.

Agorafobia – lęk odczuwany w otwartych miejscach, lęk przed tłumem, środkami komunikacyjnymi, przed staniem w kolejce. Unikanie tej sytuacji.

Wykład 7, 23.05.2011

Metody leczenia psychiatrycznego.

  1. Oddziaływanie biologiczne

  1. Oddziaływanie psycho-społeczne

  1. Terapia łączona

Podział leków psychiatrycznych:

Wskazania do stosowanie EW (elektrowstrząsów)

  1. Jako metoda z wyboru

  1. Jako metoda drugiego rzutu

Powikłania i objawy niepożądane związane z stosowaniem EW

Psychoterapia – forma oddziaływań psychospołecznych która ma na celu korektę zaburzeń przeżywania i zachowania, ma usunąć objawy i przyczyny choroby, w tym cechy osobowości powodujące zaburzenia przeżywania.

Psychoterapia różni się od:

Teoretyczne podstawy psychoterapii, odwołuje się do: teorii psychoanalitycznej, teorii uczenia, i innych teorii. Psychoterapia jest skuteczna wobec około 65 % pacjentów, chociaż czasami bywa nieskuteczna a nawet szkodliwa.

Techniki psychoterapii:

Przeciwdziałania do psychoterapii:

Formy psychoterapii:

13.06 2011 11.20 s. C 207

  1. Czym zajmuje się psychiatria i kiedy się narodziła?

  2. Jakie znasz problemy związane z konotacją pojęcia „choroby psychicznej”?

  3. Kim (jakiego typu osobą) jest najczęściej współczesny pacjent psychiatryczny?

  4. Wymień cztery najważniejsze paradygmaty psychiatrii, podkreślając ten, który obecnie oficjalnie obowiązuje.

  5. Dokonuj podziału objawów zaburzeń psychicznych w zależności od typu różnicy w porównaniu do przeżyć prawidłowych

  6. Wymień (wyszczególnij) pięć głównych grup objawów zaburzeń psychicznych

  7. Jakie zaburzenia mieszczą się w zakresie (wchodzą w skład) pojęcia „zaburzenia czynności poznawczych”?

  8. Jakie zaburzenia wchodzą w skład pojęcia „zaburzenia emocjonalne”?

  9. Jakie zaburzenia (stany) wchodzą w zakres pojęcia „zaburzenia aktywności i działań ruchowych?

  10. Jakie czynniki wpływają na ocenę zdrowia psychicznego i zaburzeń psychicznych?

  11. Jak najczęściej mimo wielu różnych możliwości, definiuje się nadal pojęcie „zdrowia psychicznego”?

  12. Na czym polegały sławne eksperymenty Rosenhana dotyczące oceny stanu zdrowia psychicznego?

  13. Jakie znasz - ujmując rzecz najogólniej -METODY leczenia psychiatrycznego?

  14. Jakie znasz główne FORMY leczenia psychiatrycznego?

  15. Wymień główne kategorie diagnostyczne zaburzeń psychicznych wg. Klasyfikacji ICD-10

  16. Wymień znane CI terminy(pojęcia związane z pojęciem „zależności lekowej”(„Zależności od substancji”)

  17. W którym z następujących czterech zespołów psychiatrycznych mamy do czynienia z obniżeniem nastroju –a/w zespole hipomaniakalnym b- w zespole maniakalnym c- w zespole dynamicznym –d-w zespole depresyjnym?

  18. W którym z w/w (pytanie17) zespołów psychiatrycznych mamy do czynienia z podwyższeniami nastroju?

  19. Jak się nazywa zespół, w którym występują zarówno objawy obniżonego nastroju, jak i objawy podwyższonego nastroju?

  20. Jak długo trwa faza depresyjna w przebiegu nieleczonej choroby afektywnej, jedno-lub dwu-biegunowej?

  21. Wymień (najogólniej) przejawy typowego zespołu depresyjnego

  22. Wymień te przejawy zaburzeń depresyjnych (zespołu depresyjnego), które są charakterystyczne dla zespołów depresyjnych występujących u dzieci i młodzieży

  23. Wymień (najogólniej) przejawy typowego zespołu maniakalnego

  24. Wymień te przejawy zaburzeń maniakalnych(zespołu maniakalnego), które są charakterystyczne dla zespołów maniakalnych występujących u dzieci i młodzieży.

  25. Jakie znane CI nielegalne, ale nadużywane w celach „rekreacyjnych” substancje chemiczne mogą wywoływać objawy podobne do objawów ostrej schizofrenii?

  26. Wymień typowe objawy schizofrenii urojeniowej

  27. Wymień pięć głównych podtypów schizofrenii, jakie omawia klasyfikacja ICD-10

  28. Który ze znanych CI podtypów schizofrenii stwarza największe problemy diagnostyczne(tj. w przypadku wystąpienia tego podtypu, schizofrenia jest zwykle najpóźniej rozpoznawana)?

  29. W jaki sposób może rozpoczynać się schizofrenia?

  30. Wymień i scharakteryzuj wszystkie znane CI zaburzenia lękowe.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
elementy bioinformatyki wyklad2
ELEMENTY SEKSUOLOGII wykłady
Elementy Filozofii Wykład 1  10 2013
bhp z elementami ergonomii wyklad 9 10 2010
Elementy Ekonomi Wykład 1  10 2013
Elementy Ekonomi Wykład 2  10 2013, Wykład 3 10 2013, Wykład 4  11 2013
Psychiatria wykład 1 01 06
Elementy psychiatrii cz 2 id 16 Nieznany
elementy bioinformatyki wyklad4
elementy ekonomii - wykład 4 (24.11.2007 r.), WSB, elementy ekonomi
elementy ekonomii - wykład 1 (27.10.2007 r.), WSB, elementy ekonomi
elementy ekonomii - wykład 6 (09.12.2007 r.), WSB, elementy ekonomi
elementy ekonomii - wykład 2 (28.10.2007 r.), WSB, elementy ekonomi
Elementy ekonomii - wykład 3 (10.11.2007 r.), WSB, elementy ekonomi
elementy ekonomii - wykład 5 (25.11.2007 r.), WSB, elementy ekonomi
elementy ekonomii - wykład 7 (05.01.2008 r.), WSB, elementy ekonomi
elementy bioinformatyki wyklad3
psychiatria2, PSYCHIATRIA WYKŁ. 4., PSYCHIATRIA WYKŁAD 4 27

więcej podobnych podstron