Metody i techniki poznawania wychowanków

Cele poznania wychowanka i zespołu wychowanków

Dziedziny poznawania uczniów i wychowanków

Metody i techniki ich poznania

Poznawanie uczniów - jest zbieraniem danych umożliwiających prowadzenie pracy wychowawczej opartej na racjonalnych podstawach.

Celem poznawania uczniów może być:

1. diagnoza zjawiska budzącego zaniepokojenie nauczyciela

2. zdobycie informacji o warunkach, w jakich będzie się odbywać działalność wychowawcza

3. zorientowanie się w stanie początkowym cechy, która ma zostać poddana zmianie

4. sprawdzania rezultatów własnych oddziaływań pedagogicznych

5. zdobywanie niezbędnych informacji dla określenia przeciętnej wartości danego zjawiska (np. określenie typowych zainteresowań pięcioklasistów, ich aspiracji kulturowych czy wzorów osobowych)

6. umożliwienie uczniom samopoznania

Dziedziny poznawania uczniów:

1. wiedza o poszczególnych uczniach ze szczególnym uwzględnieniem ich samooceny, aspiracji i systemu wartości

2. wiedza dotycząca zespołu wychowanków (nie można zrozumieć zjawisk związanych z procesem nauczania, jeśli nie odniesie się wielu spraw dotyczących poszczególnych uczniów do problematyki zespołu uczniowskiego)

3. wiedza dotycząca stosunku uczniów do szkoły oraz jej wymagań

4. wiedza na temat pozaszkolnego życia ucznia oraz całokształtu wpływów, którym podlega on w środowisku społecznym

5. wiedza o własnej działalności dydaktyczno-wychowawczej i jej efektach

Warunki skutecznego poznawania uczniów:

1. szczerość

2. okazywanie zrozumienia

3. zdawanie sobie sprawy ze szkolnego dystansu

4. autorytet nauczyciela

5. zaufanie ze strony uczniów

6. przeciwdziałanie wybiórczości kontaktów

7. umożliwienie przepływu informacji (mówi zarówno nauczyciel jak i uczeń)

8. zorientowanie się, co kto widzi (jak nauczyciel widzi daną sytuacją, a jak uczniowie)

9. rozumienie komunikatów niewerbalnych

10. empatia

Zjawiska utrudniające poznanie uczniów:

1. sytuacyjne ograniczenia możliwości obserwowania (najczęściej tyko w klasie, trzeba gdzieś z uczniami wyjechać)

2. nauczycielskie widzenie świata (Czy dobrze się uczy? Czy poprawnie się zachowuje?)

3. nadmierna władza nad porozumiewaniem się w klasie

Metoda – szeroko rozumiany sposób zdobywania informacji

Technika – węższe zastosowanie danej metody

Narzędzie – konkretne zastosowanie techniki

Metody umożliwiające poznanie wychowanka:

1. obserwacja

2. informacje uzyskiwane bezpośrednio od jednostki, wywołane przez pytania do niej skierowane (wywiad, ankieta, pytanie socjometryczne)

3. informacje uzyskiwane pośrednio metodami projekcyjnymi wykorzystującymi fakt, że niektóre ukryte myśli człowieka są manifestowane w pewnych jego zachowanich