Motyw Jezusa w malarstwie

Matthias Grünewald Ukrzyżowanie

W historii sztuki scena ukrzyżowania była przedstawiana wielokrotnie, ale wizja Grünewalda jest jedyna w swoim rodzaju. Obraz ten jest fragmentem słynnego ołtarza z Isenheim. Widzimy wijącego się Chrystusa na krzyżu, którego twarz i kończyny są wykręcone w gestach pełnych cierpienia. Ciało Chrystusa pokrywają liczne strupy – artysta bowiem przedstawił nam ukrzyżowanego jako człowieka zarażonego trądem, co miało wywołać współczucie dla szpitalnych pacjentów, dając im tym samym pocieszenie. Chrystus wydaje się być tu bardziej ludzki i bezbronny niż kiedykolwiek, a odrażający widok potęguje jedynie skalę cierpienia.

 

Hans Memling tryptyk Sąd Ostateczny

Sąd ostateczny przedstawia w centralnej części Chrystusa odzianego w czerwoną szatę, która oznacza krew, potęgę, królewskość, miłosierdzie, ofiarę, poświęcenie. Boskość została tu zaznaczona przez złote promienie nad głową Chrystusa. Stopy Zbawiciela spoczywają na złotej kuli, oznaczającej wszechświat, co symbolizuje również władzę nad całym stworzeniem. Prawą rękę Chrystus podnosi w geście błogosławieństwa, a lewą trzyma opuszczoną. Po prawej stronie biała lilia symbolizuje łaskę i wybranie, czystość i niewinność, po lewej ognisty miecz – znak wygnania z raju i potępienia. Chrystus jest tu postacią w pełni chwały i siły, jest królem panującym nad ziemią.

 

Inna przykłady malarskie:

• Duccio di Buoninsegna Jesus przywraca wzrok niewidomemu (Chrystus uzdrawiający)

• Hieronim Bosch Sąd Ostateczny (Jezus z nieba sądzi ludzi w ich środowisku życia)

• Andrea del Castagno Widzenie św. Hieronima (wizja św. Hieronima wycieńczonego przez post i pokutę – nad nim unosi się ukrzyżowany Chrystus)

• Stephan Lochner Sąd Ostateczny I (Jezus-Sędzia, Matka Boska i Jan Chrzciciel – motyw deesis)

• Dieric Bouts Ostatnia wieczerza (apostołowie rozmyślający nad cudem – surowo przedstawiony Chrystus skupiony nad aktem sakramentu)

• Piero della Francesca Zmartwychwstanie (Chrystus w chwale podnosi się z grobu)

• Andrea Mantegna Martwy Chrystus (ciało martwego leżącego Chrystusa w perspektywicznym skrócie)

• Francesco del Cossa Ukrzyżowanie (cierpiący Chrystus na krzyżu)

• Peter Paul Rubens Złożenie do grobu (przerażający wizerunek martwego Chrystusa)

• Bernardo Cavallino Chrystus wypędzający przekupniów ze świątyni (Chrystus z biczem przegania handlarzy i bankierów)

• Eugeniusz Kazimirowski Miłosierny Chrystus (z napisem Jezu, ufam Tobie – wizerunek Chrystusa namalowany wg wskazówek św. Siostry Faustyny)