20. Zastosowanie i konstrukcja podatku tonażowego
21. Podatek od nieruchomości w Polsce a opodatkowanie nieruchomości wg wartości rynkowej nieruchomości (katastralny).
22.Podatek od środków transportowych
23. VAT W ROLNICTWIE
24. VAT przy zakupach samochodów i paliwa do nich w przypadku prowadzonej
pozarolniczej działalności gospodarczej
25. Warunki przerzucalności VAT
26. Podmioty i przedmioty podatku akcyzowego
27. Procedura zawieszenia poboru akcyzy
27a. Akcyza od wyrobów węglowych
27b Podatek od wydobycia kopalin
28. Podatek od gier hazardowych
29. podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)
30. Podstawa opodatkowania oraz ulgi pośrednie i bezpośrednie w zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych
31. Opodatkowanie przychodów kapitałowych
. Zwolnienia podmiotowe w VAT a stawka zerowa.
33. Podstawowe założenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych.
34. Rodzaje ubezpieczeń społecznych, podstawy wymiaru składek i stopy ubezpieczenia e… merytalnego?
35. Ubezpieczenia społeczne osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą a ubezpieczenia pracowników
36. Obowiązek zapłaty składek w przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczenia
37. Samozatrudnienie a obciążenia z tytułu składek ubezpieczeniowych i podatku
38. Ubezpieczenie społeczne w FUS a w KRUS
39. Ulga w opłacaniu składek dla rozpoczynających pozarolniczą działalność gospodarczą
20. Zastosowanie i konstrukcja podatku tonażowego
Zastosowanie: Od 1.01.2007 obowiązuje podatek tonażowy. Podatnikami tego podatku sa armatorzy prowadzacy działalność polegający na świadczeniu usług w żegludze miedzynarodowej z wykorzystaniem statków o pojemności brutto powyżej 100GT każdy, w zakresie: 1) transportu ładunków lub pasażerów;2)holowania pełnomorskiego pod warukiem że co najmniej 50% przychodów z działalności faktycznie wykonywanej w ciągu roku przez holowniki stanowią przychody uzyskane z usługi holowania innego niż holowanie do portu i z portu w granicach portu;3)ratownictwa pełnomorskiego;4)pogłębiania, pod warunkiem ze co najmniej 50% przychodów z całości wykonanej w ciagu roku przez glebogryzarkę stanowią przychody z transportu wydobytych materiałow na pelnym morzu.
Oprócz świadczenia tych usług (działalności niejako podstawowej) z regóły armator jednocześnie prowadzi dodatkową działalność polegającą m.in. na sprzedazy towarów lub usług na pokładzie statku pasażerskiego albo dowozie lądowym i morskim ładunków lub pasażerów, prowadzeniu terminali pasażerskich, wynajmie dzieżawie lub wyczerterowaniu statku. Działalność podst. I dodatkowa podlega opodatkowaniu podatkiem tonażowym. Opodatkowaniu nie podlega działalność np.: rybołówstwa lub przetwórstwa rybnego, budowy rurociągów przemysłowych po dnie morza, budowy portów morskich itp. Armator podlega opodatkowaniu przez okres wskazany w oświadczeniu, ale nie krótszy niż 5 lat podatkowych
Konstrukcja - Podstawą opodatkowania jest dochód armatora z działalności objętej podatkiem tonażowym. Ogólnie dochód to iloczyn dobowej stawki oraz okresu eksploatacji w danym miesiącu wszystkich statków armatora. Dobowa stawka zależy od pojemności netto (NT) statku. Stawkę ustala się od każdych 100 NT, według stawek wyrażonych w euro. Stawka dobowa wynosi dla statku o pojemności netto:
Do 1000 NT- 0,5 euro za każde 100 NT
Od 1001NT do 10000 NT - 0,35 euro za każde 100 NT powyżej 1000 NT
Od 10001NT do 25000 NT - 0,20 euro za każde 100 NT powyżej 10000 NT
Od 25001 NT - 0,10 euro za każde 100 NT powyżej 25000 NT.
Dobową stawkę ustaloną w euro przelicza się na złote według kursu średniego z ostatniego dnia miesiąca, za który stawka jest oblicona, ogłaszanego przez NBP.
Ustalony dla poszczególnych podatnikó dochód ulega obniżeniu o składki na ubezpieczenie społeczne, jeśli nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzuskania przychodów lub nie zostały odliczone od przychodów w przypadku stosowania zryczaltowanego podatku. Po uwzględnieniu ewentualnych odliczeń od dochodu nalicza się podatek według stawki 19%. Od podatku należnego potrąca się składkę na ubezpieczenie społeczne.
21. Podatek od nieruchomości w Polsce a opodatkowanie nieruchomości wg wartości rynkowej nieruchomości (katastralny).
Podatek od nieruchomości zaliczany jest do podatków samorządowych (lokalnych). Organem podatkowym jest wójt gminy lub burmistrz/prezydent miasta.
Cechy podatku:
-zasila budżety samorządów terytorialnych
- jest kosztem uzyskania przychodów dla podatników podatku dochodowego prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą
-jest pobierany niezależnie od tego, czy nieruchomość przynosi dochody – trzeba płacić, nawet, gdy nieruchomość przynosi straty i nie ma możliwości korzystania z niej
-bez znaczenia jest stan nieruchomości, jej wartość, stopień zużycia czy klasa gruntów
- na poziom podatku wpływa sposób klasyfikowania nieruchomości w ewidencji oraz rodzaj i sposób użytkowania nieruchomości (cele mieszkaniowe, prowadzenie działalności gospodarczej)
Płatnikami podatku od nieruchomości są osoby prawne, fizyczne, jednostki organizacyjne (spółki niemające osobowości prawnej), będące:
-właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych, z wyjątkiem posiadaczy samoistnych
-posiadacze samoistni nieruchomości i obiektów budowlanych
-użytkownicy wieczyści gruntów
-posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych stanowiących własność Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego, jeżeli owo posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa – osoby które zawarły umowę z właścicielem, np. burmistrzem, są płatnikami; nie są płatnikami osoby fizyczne posiadające lokale mieszkalne niestanowiące odrębnych nieruchomości.
Przedmiotem opodatkowania są: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem dział gosp, grunty rolne i leśne zajęte na prowadzenie działalności innej, niż rolnicza i leśna
Nie podlegają opodatkowaniu:
-nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów administracji samorządów terytorialnych
-nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych lub przekazane do użytkowania wieczystego przedstawicielom dyplomatycznym pod warunkiem wzajemności
-grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle, z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności innej, niż eksploatacja autostrad płatnych
-grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi, wodami powierzchniowymi płynącymi, kanałami żeglownymi, z wyjątkiem jezior oraz gruntów zajętych pod zbiorniki retencyjne lub elektrowni wodnych
-użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej
Zwolnienia przedmiotowe:
-budowle wchodzące w skład infrastruktury oraz zajęte pod nie grunty, jeżeli zarządca jes zobowiązany do udostępniania jej licencjonowanym przewoźnikom kolejowym lub są przeznaczone wyłącznie do przewozu osób, wykonywanego przez przewoźnika kolejowego; tworzą linie kolejowe o szerokości torów większej, niż 1435 mm
-budowle infrastruktury portowej i zapewniającej dostęp do portów
-budynki i budowle oraz grunty na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego
-będące własnością Skarbu Państwa grunty pokryte wodami jezior o ciągłym dopływie i odpływie wód oraz grunty zajęte pod sztuczne zbiorniki wodne
-budynki gospodarcze służące działalności leśnej lub rybackiej
-nieruchomości lub ich części służące działalności statutowej stowarzyszeń pracujących na rzecz dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, sportu, nauki i techniki
-budynki i grunty wpisane do rejestru zabytków
-budynki i grunty we władaniu muzeów zarejestrowanych
-budynki i budowle zajęte przez grupę producentów rolnych, wpisane do rejestru tych grup
-grunty stanowiące nieużytki, użytki ekologiczne, grunty zadrzewione i zakrzewione, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie dział gospo
- nieruchomości lub ich części zajęte na prowadzenie nieodpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego
Zwolnienie podmiotowe:
-szkoły wyższe, szkoły, zakłady kształcenia zawodowego nauczycieli, placówki naukowe PAN, prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej, jednostki badawczo-rozwojowe, z wyjątkiem tych do dział gosp, Polski Związek Działkowców (z wyjątkiem…).
Podstawy opodatkowania:
-powierzchnia gruntów
-powierzchnia użytkowa budynków
-wartość początkowa budowli
Stawka: kwotowa dla gruntów, budynków oraz procentowa dla budowli.
Obowiązująca w 2009 r. formuła podatku od nieruchomości miała obowiązywać bardzo krótko, bowiem już pod koniec lat 90 ubiegłego wieku miał być wprowadzony podatek od wartości rynkowej nieruchomości. Podawano kilka terminów wprowadzenia tego podatku. Są zwolennicy i przeciwnicy tego podatku. Zwolennicy argumentuja iż podatek płacony od wartości nieruchomości:1)jest bardziej sprawiedliwy gdyż tzw, ilościowe ujecie podatku nie uwzględnia z jednej strony zużycia budynków a z drugiej wyposażenia,miejsca położenia, a w przypadku gruntów – ich klasy;2) zmusi posiadaczy do bardziej efektywnego wykorzystania nieruchomości;3) może wpłynąc na bardziej racjonalne przekształcanie w strukturze przestrzennej miast;4)wpłynąłby na zwiększenie dochodów jednostek samorządów terytorialnych. Uwzględniając te cechy podatku od nieruchomości, wyrażany jest pogląd, że podatek ten nie oddziałuje ani na racjonalna politykę przestrzenna ani na rynek nieruchomości.
Jako argunet przeciw wprowadzeniu podatku od wartości nieruchomości wymienia się: 1) wysokie nakłady na sporządzenie katastru i wycenę nieruchomości, akcję, edukacyjną i promocyjną;2)wzrost korupcji przy szacowaniu wartości rynkowej wszystkich nieruchomości;3)wzrostu obciążeń z tytułu tego podatku dla znaczącej części podatników;4)antymotymotywacyjne jego oddziaływanie na wzrost wartości nieruchomości przez zaniechanie remontów, odchodzenie od budownictwa niskiej jakości w sytuacji kiedy brakuje mieszkań, lokali użytkowych i wiele z istniejących wymaga doinwestowania, nie należy ograniczać działań poprawiających tę sytuację.
Wprowadznie podatku od rynkowej wartości nieruchomości najogólniej rzecz ujmując wymaga podjęcia wielu prac i spełnienia kilku warunków. Do podstawowych warunków wprowadzenia podatku od wartości nieruchomości przede wszystkim należy zaliczyć:1) przeprowadzenie taksacji gruntów z podziałem na:a)zabudowne i przeznaczone pod zabudowę, w przypadku gruntów przewidzianych pod zabudowe przy taksacji należy uwzględnić przede wszystkim ich cechy jak:położenie, funkcje w planie przestrzennego zagospodarowania, wyposażenie i infrastrunkure, klasę gleby; b) grunty rolne i leśne; 2)dokonanie taksacji budynków uwzględniającej m.in.:a)położenie i rodzaj budynków;b)wyposażenie instalacyjne;c)stan techniczny i stopień zużycia budynków;3)ustalenie dla każdej gminy stref taksacyjnych na postawie cech gruntów i budynków;4)coroczne weryfikowanie wartości rynkowej nieruchomości w każdej gminie(np.20% nieruchomości); 5) oszacowanie wysokości stawki procentowej podatku od nieruchomości z uwzględnieniem ich rodzaju, funkcji oraz możliwości zapłaty podatku przez właścicieli użytkowników wieczystych czy samoistnych posiadaczy nieruchomości, stawki procentowe powinny wieć być zróżnicowane dla:mieszkań i budynków mieszkalnych; gruntów ; nieruchomości służacych działalności gospodarczej(budynków i gruntów);budowli.
Podatek od nieruchomości traktowany jest jako koszt uzyskania przychodów i wpływa na obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowych od osób fizycznych uzyskujących dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i podatkiem dochodowym od osób prawnych. Daje to mniejsze obciążenie zysku brutto lub dochodów podatkiem dochodowym. Z drugiej strony, podatek od nieruchomości jako koszt działalności operacyjnej wpływa na obniżenie zysku brutto przy danych przychodach.
Przy wprowadzeniu podatku katastralnego wystąpiłyby duże różnice w obciążeniu przedsiębiorstw – obecnie przedsiębiorstwa płacą taką samą stawkę, niezależnie od tego, gdzie prowadzą działalność – na wysokość podatku nie pływają możliwość zbytu produktów lub zaopatrzenia w surowce czy stan nieruchomości.
22. Podatek od środków transportowych
1. Podmioty i przedmioty podatku-Podatnikami i jednocześnie płatnikami podatku są osoby prawne, fizyczne, będące właścicielami środków transportowych oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które jest zarejestrowany środek transportu.Przedmiotem opodatkowania są:
Samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 t do 12 t oraz powyżej 12 t
Ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 t do 12 t oraz równej 12 t lub wyższej
Przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym mają dopuszczalną masę całkowitą od 7 t do 12 t oraz dopuszczalną masę całkowitą równą 12 t lub wyższą, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego
Autobusy
2. Zwolnienia
Środki transportowe przedstawicielstw dyplomatycznych, konsularnych, misji zagranicznych, osób korzystających z immunitetów (na zasadzie wzajemności)
Środki transportowe stanowiące zapasy mobilizacyjne, pojazdy specjalne i używane do celów specjalnych, np. przez policję, straż pożarną, pogotowie ratunkowe, straż graniczną
Pojazdy zabytkowe
Środki transportowe wykorzystywane w transporcie kombinowanym
Podatnik może otrzymać ulgę: zwrot podatku w zależności od liczby jazd z ładunkiem lub bez ładunku
Zwrotu dokonuje organ podatkowy, na którego rachunek wpłacono podatek, na wniosek podatnika złożony nie później niż do 31 marca roku następującego po roku podatkowym.
| Liczba jazd z ładunkiem lub bez ładunku wykonanych przez środek transportu w przewozie koleją w roku podatkowym | Obniżka kwoty w % |
|---|---|
| 100 i więcej | 100 |
| 70-99 | 75 |
| 50-69 | 50 |
| 20-49 | 25 |
Dodatkowo rada gminy może wprowadzić dodatkowe zwolnienia według własnego uznania (nie mogą one jednak dotyczyć posiadaczy samochodów ciężarowych, ciągników siodłowych i balastowych oraz przyczep i naczep o dopuszczalnej masie całkowitej równej 12 ton lub wyższej)
3. Podstawa opodatkowania i stawki podatku
Podstawą opodatkowania jest rodzaj środka transportu i jego cechy, np. samochód ciężarowy lub ciągnik albo liczba osi i dopuszczalna masa całkowita. Czynniki te wpływają na wysokość stawek kwotowych podatku.
Stawki podatku są ustalane z uwzględnieniem unormowań UE. Obowiązują stawki minimalne i maksymalne. Stawki maksymalne zależą od wskaźnika wzrostu cen artykułów i usług konsumpcyjnych z trzech pierwszych kwartałów danego roku w porównaniu ze wskaźnikiem w roku poprzednim. Podwyższenie stawki minimalnej od 2004 r. zależy od kursu złotego do euro na pierwszy dzień roboczy października danego roku w stosunku do kursu euro w roku poprzedzającym rok podatkowy. Jeżeli procentowy kurs wzrostu euro jest niższy niż 5%, stawki minimalne nie ulegają zmianie.
Wysokość stawek podatkowych ogłasza minister finansów do 31 października danego roku. Wysokość stawek od środków transportu stosowanych w danej gminie określa rada gminy, przy czym stawki te muszą się zawierać w granicach stawek minimalnych i maksymalnych.
Rada gminy może różnicować stawki dla poszczególnych środków transportu (np. z powodu różnego wpływu na środowisko, rok produkcji, itp).
Jeśli maksymalna stawka podatku od samochodu ciężarowego, ciągnika siodłowego i balastowego oraz przyczepy i naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton jest niższa od stawki minimalnej, to nie uwzględnia się górnej granicy stawki maksymalnej – stosuje się stawkę minimalną (przypadek z 2003r.).
4. Powstanie obowiązku podatkowego i pobór podatku
Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany na terytorium RP lub, jeśli był już zarejestrowany, to od pierwszego dnia miesiąca po miesiącu, w którym został nabyty. Podatek powinien być wpłacany bez wezwania w odpowiednich kwotach i terminach na rachunek właściwego budżetu gminy.
Jeżeli obowiązek podatkowy powstaje po 1 lutego, a przed 1 września, to podatek powinien być zapłacony w dwóch równych ratach (pierwsza 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego). Jeśli podatnik nabywa środek transportowy po 1 września, to zobowiązany jest zapłacić jednorazowo podatek w ciągu 14 dni od powstania obowiązku podatkowego.
W przypadku zmiany właściciela środka transportowego, kiedy podatek jest już z góry opłacony, można otrzymać jego zwrot (proporcjonalny do liczby miesięcy, w których nie istnieje obowiązek podatkowy). Zwrot podatku może nastąpić w trybie:
Wydania decyzji organu podatkowego o stwierdzeniu nadpłaty, gdy poprawność skorygowanej deklaracji budzi wątpliwości
Bez wydania decyzji, gdy organ podatkowy nie ma uwag co do wysokości napłaty.
Od 1997 wyłączono z podatku samochody osobowe, motocykle i motorowery. Podatek uwzględniono w cenach paliwa. Od pozostałych środków podatek pobierany jest więc 2razy. Od kilku lat w Polce obowiązuje parapodatek w postaci opłaty winietowej, dla pojazdów wykonujących przewóz drogowy o masie przekraczającej 3,5 t lub przy zarobkowym przewozie po drogach krajowych. Opłaty te wpływają do Krajowego Funduszu Drogowego, który wypłaca należności koncesjonariuszom autostrad za przejazdy pojazdów z winietami.
23. VAT W ROLNICTWIE
Rolnicy są podatnikami VAT od 4 września 2000 r. Mogą być opodatkowani na zasadach ogólnych bądź uproszczonych (ryczałtowo).
Opodatkowani na zasadach ogólnych:
Rolnicy zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych (opodatkowani obligatoryjnie)
Rolnicy, którzy w roku podatkowym osiągają przychody z produkcji rolnej powyżej 20000 zł (na zasadzie dobrowolności)
Stawka wynosi 3% lub 7% (stawka 3% wynika z okresu przejściowego na stosowanie obniżonych stawek VAT w rolnictwie – do 31 grudnia 2010)
Opodatkowani wg uproszczonej formy VAT (ryczałtowo):
Nie ma obowiązku ewidencji przychodów ze sprzedaży produktów rolnych ani wydatków na nabycie środków potrzebnych do ich produkcji
Nie ma obowiązku rozliczeń z urzędem skarbowym z tytułu VAT ani składania zeznań podatkowych
Rolnicy ryczałtowi nie wystawiają faktury (wystawia ją nabywca, uwzględniając w niej zwrot VAT dla rolnika ryczałtowego w wysokości 6%, naliczany od ceny netto – podatek doliczony do ceny netto jest formą zwrotu VAT zapłaconego przy zakupach środków potrzebnych do produkcji rolnej)
Aby odzyskać VAT należy spełnić pewne warunki. Pierwszym z nich jest relacja między podażą produktów rolnych i popytem na nie. Jeśli jest nadwyżka popytu nad podażą, to rolnik dyktuje warunki co do ceny netto, do której dolicza się VAT. W przeciwnym razie uwzględnienie VAT może wpłynąć na obniżenie ceny netto, by po dodaniu VAT osiągnąć cenę na poziomie, gdy nie obowiązywał VAT. W rezultacie rolnik nie odzyska VAT zapłaconego przy zakupie środków produkcji.
Rolnik może zrezygnować ze statusu rolnika ryczałtowego jeśli osiągnie w danym roku wartość sprzedaży produktów rolnych powyżej 20000 zł. Jeśli chce powrócić do tego statusu, musi być opodatkowany na zasadach ogólnych przez 3 lata.
24. VAT przy zakupach samochodów i paliwa do nich w przypadku prowadzonej
pozarolniczej działalności gospodarczej
Brak jednej, wspólnej definicji samochodu osobowego był i jest źródłem wielu nieporozumień z urzędem skarbowym. Przedsiębiorcy, aby odliczyć VAT w pełnej kwocie od kwoty podatku należnego podejmowali różne działania, np. montowanie kratek w samochodach osobowych – w rezultacie samochody osobowe stawały się ciężarowymi, a ciężarowe osobowymi, ponieważ nie miały zaświadczeń o homologacji.
Do końca kwietnia 2004 r. przedsiębiorca posiadający samochód z tzw. kratką mógł odliczyć od jego zakupu kwotę VAT naliczonego w pełnej wysokości oraz od zakupionego do jego napędu paliwa, jeżeli dopuszczalna ładowność przekraczała 500 kg. Od 1 maja 2004 r. czynnikiem umożliwiającym odliczenie kwoty naliczonego podatku była ładowność powyżej 697 kg (przedsiębiorca mógł wtedy odliczyć VAT od zakupu samochodu i nabytego do niego paliwa w pełnej kwocie). Jeśli dopuszczalna ładowność nie przekraczała 697 kg, to przedsiębiorca mógł odliczyć od kwoty należnego VAT 50% kwoty podatku naliczonego, ale nie więcej niż 5000 zł; nie mógł za to odliczać VAT od paliwa.
Od 22 sierpnia 2005 r. obowiązują nowe rozwiązania dotyczące zwrotu VAT w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 tony. Samochody podzielono na ciężarowe i osobowe według kryterium dopuszczalnej masy całkowitej, a nie jak wcześniej ładowności.
Samochody osobowe
Dopuszczalna masa całkowita: do 3,5 tony
Kwota podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku określonego w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jednak nie więcej niż 6000 zł.
Ograniczenie kwotowe powoduje, że im droższy samochód, tym mniej przedsiębiorca może odliczyć (odliczenie w pełnej wysokości, tzn. 60%, zostanie dokonane przy zakupie samochodu o wartości netto 45 455 zł.)
W przypadku użytkowania samochodów o dop. masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu i umów o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z umowy i udokumentowanych fakturą
Samochody ciężarowe
Dopuszczalna masa całkowita: ponad 3,5 tony
Odliczenie kwoty VAT naliczonego w pełnej wysokości od kwoty podatku należnego
Ta sama zasada odnosi się do 6 rodzajów pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 t, np:
Pojazdy samochodowe mające jeden rząd siedzeń, który jest oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą
Zaliczane wg przepisów prawa drogowego do wielozadaniowych samochody z otwartą częścią do przewożenia ładunków
Pojazdy samochodowe zaliczane do specjalnych
Pojazdy samochodowe przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą
Odliczanie VAT płaconego przy zakupie paliwa
Nie można odliczyć, jeśli dop. masa całkowita pojazdu nie przekracza 3,5 tony (dotyczy samochodów od których zakupu nie można odliczyć pełnej kwoty naliczonego VAT)
Można odliczyć od kwoty należnego VAT pełną kwotę VAT naliczonego przy zakupie paliwa przeznaczonego do samochodu, przy którego nabyciu można było odliczyć całą kwotę VAT naliczonego (dotyczy również pewnych rodzajów samochodów, które mają niższą dopuszczalną masę całkowitą niż 3,5 t, ale spełniają ustawowe kryteria)
Podział samochodów na dwie grupy może powodować, że część paliwa nabywana przez przedsiębiorców na potrzeby samochodów ciężarowych, będzie w rzeczywistości zużywana przez samochody osobowe. Przepisy dotyczące zwrotu VAT zostały uznane przez niektórych podatników za niezgodne z prawem unijnym i stały się one przedmiotem rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Sprawiedliwośći. Trybunał uznał, że Polska po wejściu do UE ograniczyła prawo przedsiębiorców do odliczania kwot naliczonego VAT od należnego przy zakupie przez nich samochodów osobowych i paliwa do ich napędu. Takie orzeczenie oznacza że przedsiębiorcy mogą się ubiegać o zwrot podatku od towarów i usług.
25. Warunki przerzucalności VAT
Podatki w gospodarce rynkowej mogą być przerzucane w dwóch kierunkach:
w przód
Z przerzuceniem podatku w przód mamy do czynienia wówczas, gdy podatnik, na którego nałożono dany podatek, przerzuca ciężar tego podatku na swoich odbiorców poprzez podniesienie ceny sprzedawanych towarów i usług. Odbiorcy postępują w analogiczny sposób. W rezultacie w skali gospodarki narodowej powstaje szczególnego rodzaju łańcuch przerzucania podatków pośrednich do przodu. Na końcu tego łańcucha znajdują się gospodarstwa domowe, które ponoszą cały ciężar wszystkich podatków pośrednich, ze wszystkich faz produkcji i dystrybucji. Wysokie podatki pośrednie są przyczyną niskiego poziomu życia w Polsce.
wstecz
Poprzez obniżenie nabywanych towarów i usług oraz obniżenie płac. Z obniżeniem ceny mamy do czynienia zwłaszcza w przypadku jednostek gospodarczych zajmujących się skupem i niekiedy również przerobem surowców cukrowych, zbóż, rzepaku. W wielu przypadkach na danym terenie skupem danego surowca zajmuje się tylko jedna jednostka gospodarcza, która dyktuje rolnikom wyjątkowo niskie ceny nabywanych produktów rolniczych.
Podatnik może przerzucić podatki pośrednie w całości lub w części na swoich pracowników, poprzez obniżenie wynagrodzenia za pracę. Przebieg zjawiska przerzucalności podatków oraz jego konsekwencje są odmienne w różnych warunkach rynkowych.
W gospodarce rynkowej dochodzi do podziału ciężaru opodatkowania podatkami pośrednimi między sprzedawców i nabywców. Podział ten jest uzależniony od elastyczności cenowej podaży i popytu. Gdy popyt jest sztywny a podaż doskonale elastyczna (np. chleb), wówczas cały ciężar podatków pośrednich ponoszą nabywcy. W odwrotnej sytuacji, cały ciężar podatków pośrednich ponoszą sprzedawcy.
Pozycja podatnika w zakresie sprzedawanych przez siebie towarów i usług znakomicie ułatwia mu przerzucanie wszystkich podatków pośrednich do przodu na odbiorców (także monopole w skali lokalnej występują w gospodarce komunalnej).
Możliwości przerzucenia podatków pośrednich są uzależnione także od elastyczności samego podatnika i elastyczności jego dostawców i odbiorców. Dana jednostka gospodarcza jest elastyczna, gdy charakteryzuje się przewagą kosztów zmiennych nad stałymi. W takiej jednostce łatwo jest przerzucić co najmniej w części wszystkie podatki pośrednie na nieelastycznych kontrahentów.
właściwą – nie założona z góry przez ustawodawcę
niewłaściwą – założona z góry przez ustawodawcę - gdy podatnik zobowiązany na mocy prawa do zapłacenia podatku z własnego dochodu lub majątku przenosi jego ciężar na inny podmiot. Staje się możliwe dzięki temu, że podatnik pozostaje z podmiotem, na który przenosi swój ciężar podatku, bądź w pewnym stosunku prawnym, bądź w pewnym stosunku zależności ekonomicznej. Może to być umowa kupna, najmu, dzierżawy, pracy, pożyczki. Pod wpływem podatku zmienia się poziom ceny, wysokość czynszu, poziom płacy, wysokość procentu.
Bariery prawne - przybierają postać reglamentowania, a tym samym ustalania poziomu cen i płac. W sytuacji ustalania cen i płac w sposób sztywny (tzw. sztywna reglamentacja) przerzucalność podatku jest bardzo utrudniona. Wiąże się, bowiem z ryzykiem naruszenia prawa w przypadku pobrania ceny wyższej od ustalonej na towar sprzedawany czy niższej na surowiec skupiony, lub wypłacenia płacy niższej niż zagwarantowana przez odpowiednie przepisy. Gdy reglamentacja cen i płac przybiera postać „elastyczną”, co dzieje się przy ustalaniu minimum płac, minimum cen skupu i maksimum cen na towary gotowe, przerzucalność jest oczywiście możliwa, chociaż w znacznym stopniu utrudniona.
Bariery ekonomiczne nie są związane z żadnymi formalnymi ograniczeniami prawnymi, lecz wynikają z warunków rynkowych podaży i popytu na towary gotowe, surowce czy też pracę.
W sytuacji niezaspokojonego popytu na towary gotowe, zwłaszcza na towary pierwszej potrzeby, które charakteryzują się tzw. sztywnym popytem, możliwe jest przerzucenie ekonomicznego ciężaru podatku na nabywcę. Bowiem przy zbyt małej podaży i niezaspokojonym popycie towar może być sprzedany także za cenę wyższą. Natomiast w przypadku zrównania podaży z popytem, a zwłaszcza przy podaży wyższej od popytu i istnieniu przy tym konkurencji, przerzucalność podatku kosztem nabywcy towaru staje się niemożliwa.
Podobna sytuacja zachodzi przy przerzucalności „w tył”. Przy zbyt niskiej podaży surowca niemożliwe jest obniżenie ceny dla jego dostawcy, a przy braku pracowników, czyli zbyt małej podaży „rąk do pracy”, nie jest możliwe obniżenie płacy. Gdy podaż surowca, a także liczba osób poszukujących pracy, jest większa od popytu na taki surowiec lub pracę, z łatwością można dokonać przerzucenia podatku. Warto zauważyć, iż przerzucalność podatku jest ułatwiona wówczas, gdy w gospodarce mamy do czynienia ze zmonopolizowaniem produkcji, sprzedaży czy świadczenia usług. Monopolista w danej dziedzinie jest w stanie narzucić „swoją” cenę czy wysokość płacy. Znacznie trudniej dokonać przerzucalności w warunkach wolnej konkurencji i funkcjonowania na rynku wielu konkurujących ze sobą podmiotów.
26. Podmioty i przedmioty podatku akcyzowego
Przepisy nowej ustawy akcyzowej obowiązują od 1 marca 2009. Według przepisów nowej ustawy podatnikami podatku akcyzowego są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec których zaistniał stan faktycznych podlegający opodatkowaniu akcyzą. Poza tą ogólną definicją podatnika w ustawie jest kilka innych podmiotów szczegółowo określanych jako podatnicy akcyzy. Między innymi do podatników akcyzy zalicza się również podmioty, które nabywają lub posiadają wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości. Podatnikami akcyzy są także te podmioty, u których powstały ubytki wyrobów akcyzowych, również gdy nie są właścicielami tych wyrobów akcyzowych.
Rejestr podatników akcyzy prowadzi właściwy naczelnik urzędu celnego. Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych są zobowiązani złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu naczelnikowi urzędu celnego przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie. Naczelnik zaś powinien, w terminie nie później niż 7 dni od przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego, pisemnie potwierdzić jego przyjęcie. Jeśli podatnik zaprzestanie wykonywania czynności podlegających akcyzie, jest zobowiązany w ciągu 7 dni zawiadomić naczelnika urzędu celnego, który dokonał jego rejestracji.
Ogólnie organami podatkowymi w zakresie akcyzy stosownie do ich właściwości są naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej. W praktyce czynności podlegające akcyzie mogą być wykonywane na terenie właściwości miejscowej dwóch lub więcej organów podatkowych. W takiej sytuacji jeśli podatnikiem jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, organ podatkowy ustala się ze względu na adres siedziby podatnika, a w przypadku osób fizycznych organ podatkowy określa się uwzględniając miejsce zamieszkania. W przypadku importu wyrobów akcyzowych organem podatkowym dla podatników jest naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej, którzy na podstawie przepisów prawa celnego są upoważnieni do wymiaru należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego. Warto dodać, że jeśli nie można ustalić właściwości miejscowej, organem podatkowym jest naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie i Dyrektor Izby Celnej w Warszawie.
Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
produkcja wyrobów akcyzowych
wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego
import wyrobów akcyzowych
wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy
nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego
Oprócz tych czynności przedmiotem opodatkowania akcyzą są także m.in. ubytki wyrobów akcyzowych, zużycie wyrobów akcyzowych do produkcji innych wyrobów, sprzedaż lub oferowanie na sprzedaż papierosów lub tytoniu do palenia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy z odpłatnością powyżej maksymalnej ceny detalicznej. Przykładowo, w przypadku energii elektrycznej przedmiotem opodatkowania akcyzą jest nabycie wewnątrzwspólnotowe energii przez nabywcę końcowego, import energii przez nabywcę końcowego.
W przepisach ustawy uwzględniono katalog zwolnień przedmiotowych. Dotyczą one m.in. wyrobów akcyzowych używanych do statków powietrznych (np. benzyny lotniczej), nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw silnikowych przeznaczonych do użycia podczas transportu i przewożonych w standardowych silnikach, nabycia wewnątrzwspólnotowego towarów akcyzowych z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego, dokonanego przez osobę fizyczną na własne potrzeby. Podobnie zwolniony z akcyzy jest import wyrobów tytoniowych lub napojów alkoholowych przywożonych w bagażu osobistym podróżnego, który ukończył 17 lat. Należy dodać, że w ustawie określono szczegółowo liczbę sztuk danego tytoniu oraz liczbę litrów napojów alkoholowych zwolnionych z akcyzy. Zwolniona jest z akcyzy energia elektryczna wytwarzana z odnawialnych źródeł energii. Zwolnieniem przedmiotowym na zasadzie wzajemności lub porozumień międzynarodowych objęte są czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą wobec instytucji Wspólnot Europejskich oraz organizacji międzynarodowych, przedstawicielstw.
Wyroby akcyzowe zostały ujęte w 4 grupach: wyroby energetyczne i energia energetyczna, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, samochody osobowe. Zróżnicowane są podstawy opodatkowania wyrobów akcyzowych w tych grupach. Podstawą opodatkowania wyrobów energetycznych jest ich ilość albo wartość energetyczna brutto - GJ. Podstawą opodatkowania energii elektrycznej jest ilość, MWh. Opłata za paliwa jest stawką kwotową, w euro, na 1000 l benzyny/oleju lub 1000 kg gazu LPG. Przy wzroście relacji złotego do euro wzrastają stawki akcyzy wyrażone w euro.. Porównując stawki podatku akcyzowego w Polsce i innych krajach UE, należy uwzględnić opłatę paliwową-105 zł od 1000 kg paliwa lub gazu. Stawka akcyzy za energię elektryczną przyjęta w nowej wersji ustawy wynosi 20 zł za 1MWh. Podstawą opodatkowania napojów alkoholowych jest liczba hektolitrów:alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych oraz wyrobów pośrednich. Szczególne warunki obowiązują przy ustalaniu podatku akcyzowego od papierosów, tytoniu do palenia, cygar i cygaretek.Pierwsza podstawa opodatkowania to odpowiednio 1000 szt. Papierosów i 1 kg tytoniu do palenia. Drugą podstawą naliczania akcyzy od wyrobów tytoniowych jest ich maksymalna cena detaliczna – 31,41% max ceny detalicznej.
W nowej ustawie o podatku akcyzowym szczególnie potraktowano samochody osobowe. Podatnikami przy ich nabywaniu są osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują następujących czynności:
-importu samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju
-nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestr….
-pierwszej sprzedaży na terytorium kraju samochodu oso…….., który został wyprodukowany na terytorium kraju lub od którego nie została zapłacona akcyza, a został uzyskany …
-sprzedaży na terytorium kraju sam os niezarejestrowanego na terytorium kraju, która następuje po sprzedaży,od której nie zapłacono akcyzy w należnej wysokości
W zależności od miejsca sprzedaży samochodu różne są podstawy opodatkowania. W przypadku sprzedaży na terytorium kraju, podstawą jest kwota należna z tyt sprzedaży pomniejszona o podatek od towarów i usług oraz akcyzę. Przy nabyciu wewnątrzwspólnotowym podstawą jest kwota, jaką podatnik jest zobowiązany zapłacić za samochód. Przy imporcie samochodu osobowego podstawą opodatkowania jest wartość celna zwiększona o należne cło (a także o prowizję i koszty transportu do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju). Stawki akcyzy na samochody osobowe zależą od pojemności silnika.
27. Procedura zawieszenia poboru akcyzy
Szczególnym elementem w konstrukcji podatku akcyzowego jest procedura zawieszenia poboru akcyzy. W procedurze tej zawsze biorą udział dwa podmioty. Jednym z nich jest podmiot prowadzący skład podatkowy, a w drugim – podmiot uprawniony do odbioru wyrobów akcyzowych.
Prowadzącym skład podatkowy może być wyłącznie podmiot, któremu właściwy naczelnik urzędu celnego wydał zezwolenie na prowadzenie takiego składu. Podmiot ubiegający się o uzyskanie zwolnienia musi spełniać łącznie kilka warunków. Przede wszystkim musi prowadzić co najmniej jeden rodzaj działalności polegającej na produkcji, przeładowywaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych, w tym będących również własnością innych podmiotów. Pozostałe warunki to: posiadanie statusu podatnika podatku od towarów i usług, tytułu prawnego do korzystania z miejsca, w którym ma być prowadzony skład podatkowy, brak zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne, złożenie zabezpieczenia akcyzowego. Istotnym wymogiem przy ubieganiu się o zezwolenie jest niekaralność prawomocnym wyrokiem sądu, m. in. za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko obrotowi gospodarczemu osób prowadzących skład podatkowych. Po spełnieniu wymaganych warunków przez podmiot, który złożył wniosek o zezwolenie, właściwy naczelnik urzędu celnego wydaje zezwolenie na prowadzenie składu podatkowego na czas oznaczony (nie dłuższy niż 3 lata) albo na czas nieoznaczony.
Procedurę zawieszenia poboru podatku akcyzowego stosuje się m.in., gdy wyroby akcyzowe są w składzie podatkowym, są przemieszczane między składami podatkowymi na terytorium kraju, sa przemieszczane w celu dokonaniu eksportu ze składu podatkowego na terytorium kraju do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Wspólnoty Europejskiej. Procedura ta ma również zastosowanie, gdy wyroby akcyzowe są przemieszczane ze składu podatkowego na terytorium kraju do składu podatkowego na terytorium kraju do składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego, ze składu podatkowego z terytorium państwa członkowskiego do składu podatkowego na terytorium kraju. Procedura ta nie ma natomiast zastosowania wobec wyrobów akcyzowych oznaczonych znakami akcyzy w dostawie wewnątrzwspólnotowej i obrocie na terytorium kraju, z wyjątkiem przemieszczania wyrobów akcyzowych między znajdującymi się na terytorium kraju składami podatkowymi tego samego podmiotu.
Procedurę zawieszenia poboru akcyzy stosuje się do wyrobów wymienionych w załączniku 2 do ustawy. Dotyczy to m.in. następujących wyrobów akcyzowych: napojów alkoholowych, wyrobów tytoniowych, olejów sojowych, kokosowych, słonecznikowych, jeśli są przeznaczone do celów opałowych lub napędowych. Procedurę tę stosuje się na terytorium kraju również do wyrobów akcyzowych nieuwzględnionych w załączniku 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa. Procedura zawieszenia akcyzy nie ma zastosowania do energii elektrycznej.
Od momentu wytworzenia wyrobów akcyzowych do ich dostarczenia mija pewien czas. W okresie niezbędnym na przemieszczenie wyrobów akcyzowych do miejsca ich przeznaczenia następuje zawieszenie obowiązku podatkowego. Wysyłający te wyroby korzysta zatem z procedury zawieszenia poboru akcyzy. Oznacza to, że następuje odroczenie zapłaty podatku akcyzowego do momentu powstania zobowiązania podatkowego, tj. dopuszczenia wyrobu do konsumpcji. Podatek nakładany jest według stawek obowiązujących w kraju przeznaczenia wyrobów akcyzowych.
W procedurze zawieszenia poboru akcyzy podmiotem wysyłającym wyroby akcyzowe jest prowadzący skład podatkowy, który do przemieszczanych wyrobów akcyzowych dołącza administracyjny dokument towarzyszący (ADT) i składa we właściwym urzędzie celnym zabezpieczenie akcyzowe. W takiej sytuacji u podatnika prowadzącego skład podatkowy nie powstaje zobowiązanie podatkowe. Powstały w wyniku dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu obowiązek podatkowy wygasa z chwilą otrzymania przez niego ADT z potwierdzeniem odbioru wyrobów akcyzowych przez odbiorcę lub potwierdzeniem wyprowadzenia wyrobów akcyzowych poza terytorium Wspólnoty Europejskiej przez urząd celny, który nadzoruje wyprowadzenie tych wyrobów w części objętej potwierdzeniem. W ustawie przyjęto 2-miesięczny okres na otrzymanie przez prowadzącego skład podatkowy ADT z potwierdzeniem odbioru towarów akcyzowych albo ich wyprowadzenia poza terytorium Wspólnoty Europejskiej.
27a. Akcyza od wyrobów węglowych
W Polsce do 1 stycznia 2012 r. trwał wynegocjowany w Traktacie Akcesyjnym1 okres przejściowy, dzięki któremu obowiązywało zwolnienie przedmiotowe z opodatkowania podatkiem akcyzowym m. in.: dla węgla i koksu. Zwolnienie to miało charakter bezwarunkowy, tzn. nie było uzależnione od stosowania jednolitego systemu zwolnień od akcyzy ani jakichkolwiek innych warunków. Zmiana przepisów, która obowiązuje od 2 stycznia 2012 r. spowodowała, iż zwolnienie to przestało obowiązywać, a wyroby węglowe podlegają opodatkowaniu. Obowiązek opodatkowania węgla i koksu akcyzą wynika z regulacji dyrektywy energetycznej, do których Polska musiała się dostosować.
Opodatkowaniem objęte zostały wyroby węglowe, które zostały określone w załączniku nr 1 do ustawy
określone w pozycjach 19-21:
• węgiel, brykiety, brykietki i podobne paliwa stale wytwarzane z węgla,
• węgiel brunatny (lignit) nawet aglomerowany, z wyłączeniem gagatu,
• koks i półkoks z węgla brunatnego (lignitu) lub torfu, aglomerowany, węgiel retortowy
W przypadku wyrobów węglowych przedmiotem opodatkowania jest:
1. sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju;
2. nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów węglowych;
3. dostawa wewnątrzwspólnotowa wyrobów węglowych;
4. import wyrobów węglowych;
5. eksport wyrobów węglowych;
6. powstanie ubytków wyrobów węglowych.
Wartość opałowa węgla i koksu (art. 88 ust. 6 ustawy): 23,8 GJ/1000 kg dla węgla, 8,6 GJ/1000 kg dla
węgla brunatnego, 27,5 GJ/1000 kg dla koksu
Za sprzedaż wyrobów węglowych uznaje się ich: sprzedaż, zamianę, wydanie w zamian za wierzytelności; wydanie w miejsce świadczenia pieniężnego; darowiznę,wydanie w zamian za dokonanie określonej czynności; przekazanie lub wykorzystanie na potrzeby reprezentacji albo reklamy; przekazanie przez podatnika na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników; użycie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Podatnikami akcyzy są:
• Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą;
• Osoby prawne;
• Jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej.
Stawki akcyzy na węgiel i koks : 1,28 zł/1 gigadżul (GJ)
Zwolnieniu od podatku akcyzowego na wyroby węglowe podlegają pośredniczące podmioty węglowe lub podmioty
zużywające wyroby węglowe do celów zwolnionych od akcyzy.
Pośredniczący podmiot węglowy: podmiot mający siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, dokonujący sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, podlegających zwolnieniu od akcyzy.
W celu uzyskania statusu pośredniczącego podmiotu węglowego należy:
1. powiadomić pisemnie właściwego naczelnika urzędu celnego, że od 2 stycznia 2012 roku zamierzasz prowadzić działalność gospodarczą jako pośredniczący podmiot węglowy;
2. posiadać pisemne potwierdzenie przyjęcia wymienionego w punkcie 1) powiadomienia od naczelnika
urzędu celnego – urząd celny bez zbędnej zwłoki odeśle takie potwierdzenie;
3. dołączać do przemieszczanych wyrobów węglowych dokument dostawy.
Podmiot zużywający wyroby węglowe: zużywa wyroby węglowe w określonym celu:
1. w procesie produkcji energii elektrycznej;
2. w procesie produkcji wyrobów energetycznych;
3. w gospodarstwach domowych, prowadząc działalność jako organy administracji publicznej, jednostki Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, podmioty systemu oświaty, żłobki i kluby dziecięce, podmioty
lecznicze, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, organizacje pożytku publicznego i o wolontariacie;
4. do przewozu towarów i pasażerów koleją;
5. do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej;
6. w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb, oraz w leśnictwie;
7. w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji chemicznej;
8. prowadząc działalność jako zakłady energochłonne do celów opałowych;
9. prowadząc działalność jako podmioty gospodarcze , w których wprowadzone zostały w życie systemy
prowadzące do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do podwyższenia efektywności
energetycznej.
Zastosowanie zwolnienia przez tę grupę odbiorców uzależnione będzie od obowiązku potwierdzenia odbioru
wyrobów węglowych, a ponadto od obowiązku prowadzenia ewidencji tych wyrobów zużywanych do celów
zwolnionych (za wyłączeniem podmiotów, o których mowa w pkt 3).
27b Podatek od wydobycia kopalin
Obowiązuje od 18.04.2012. Wpływy z podatku w 2012 to ok. 2,2 mld zł. Monopolistą płatności podatku jest KGHM Polska Miedź S.A. Stawki podatku zależne od średniej ceny miedzi i srebra (od 0,5% do 35% przy bardzo dobrej koniunkturze). Podatnikami nowego podatku mają być osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne dokonujące w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej wydobycia miedzi oraz srebra.
Zgodnie ze słowniczkiem ustawy, przez wydobycie miedzi oraz srebra rozumie się wydobywanie urobku rudy miedzi albo wydobywanie urobku rudy miedzi i produkcję koncentratu. W akcie wyjaśniono też, że urobek rudy miedzi to kopalina wydobyta ze złóż położonych na terytorium na terytorium naszego kraju, zawierająca miedź oraz srebro w ilościach nadających się do przemysłowego wykorzystania.
Obowiązek podatkowy ma powstawać w dniu wyprodukowania koncentratu, bądź w dniu wydobycia urobku rudy miedzi, jeżeli podatnik nie produkuje koncentratu z tego urobku.
W sytuacji, gdy nie będzie można określić dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy w związku z wyprodukowaniem koncentratu albo wydobyciem urobku rudy miedzi, za dzień jego powstania uznany zostanie dzień, w którym organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej stwierdził dokonanie czynności podlegającej opodatkowaniu.
Stawki podatkowe będą ustalane odrębnie dla jednej tony wydobytej miedzi oraz dla jednego kilograma wydobytego srebra. Podstawą będzie cena miedzi i srebra (wynikająca z cen tych surowców na rynkach światowych) oraz kurs złotówki do dolara. Jest to zatem podatek od nadzwyczajnych zysków z wydobycia miedzi i srebra. Stawki wynoszą od 0,5% ceny metalu (stawka minimalna - została złagodzona w stosunku do proponowanego wcześniej 1%) do ok. 35% (stawka maksymalna), przy bardzo wysokich cenach tych metali. Oznacza to, że w okresie dekoniunktury minimalny podatek będzie niższy od opłat eksploatacyjnych i w sytuacji załamania na rynku metali miedzi i srebra będziemy mieli w Polsce jeden z najniższych podatków na świecie. Maksymalne stawki podatkowe w przypadku miedzi określono na poziomie 16 tys. zł/t oraz w przypadku srebra do 2.100 zł/kg.
Wzory do obliczeń zawiera art. 7 aktu. Natomiast niezbędne wskaźniki Minister Finansów będzie obwieszczał w Monitorze Polskim, do 10. dnia każdego miesiąca. Od daty ukazania się obwieszczenia do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy podatnicy będą zobowiązani bez wezwania składać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego deklarację podatkową oraz obliczać i wpłacać podatek na rachunek właściwej izby celnej - za miesięczne okresy rozliczeniowe.
Organami podatkowymi w zakresie podatku od wydobycia niektórych kopalin będą: naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej, wyznaczeni przez ministra finansów.
Właściwość miejscowa będzie ustalana ze względu na adres siedziby podatnika, w przypadku osób prawnych albo jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej lub zamieszkania podatnika, w przypadku osób fizycznych.
Podatek od wydobycia niektórych kopalin ten nie jest uznawany za koszt uzyskania przychodu w podatkach dochodowych - omawiana ustawa zmieniła odpowiednio zarówno ustawę o PIT, jak i ustawę o CIT.
28. Podatek od gier hazardowych
poprzednia wersja ustawy ‘92
nowa ustawa z 11.2009
objęta działalność w zakresie gier, zakładów wzajemnych, którą mogą prowadzić osoby fizyczne, które mają koncesję/zezwolenie.
gry liczbowe (np. lotek) lub gry telebingo mogą prowadzić tylko państwowe przedsiębiorstwa (=objęte monopolem państwa).
Działalność na podstawie:
- koncesji: tylko spółki akcyjne mogą prowadzić, wartość kapitału zakładowego: 4 mln zł(zwiększone z 1mln)
- zezwolenia: też spółki akcyjne, kap. zakł. 2 mln (z 0,5mln)
loterie fantowe mogą organizować os. fizyczne
lokalizacja salonów gier:
-miejscowość do 250 tys. mieszkańców: 1 tylko może być
do 300 tys.: 2 już mogą być
do 600 tys: 3
- muszą być oddalone o >100 m od miejsc takich jak kościoły czy szkoły.
podmiot opodatkowania:
-w loteriach i grze telebingo-suma wpływów uzyskanych ze sprzedaży losów
-w grach liczbowych-suma wpłaconych składek
-w grze bingo pieniężne-wartość nominalna kartonów zakupionych przez spółkę
-zakładach wzajemnych-suma wpłaconych składek
Nie podlega opodatkowaniu działalność polegająca na prowadzeniu loterii promocyjnych i loterii audiotekstowych.
stawki:
loterie fantowe 10 % podstawy
liczbowe 20%
loterie pieniężne i gry telebingo 15%
gry w kasynach gry i salonach gier na automatach 50%
gry dotyczące zakładów wzajemnych na sportowe współzawodnictwo zwierząt 2,5%
inne gry 12%
gry na automatach o niskich wygranych
-od 1.01.2008 obowiązkowa stawka miesięczna o równowartości 180 euro
- w nowej ustawie przyjęta stawka 2000 zł (4x większa)
w nowej ustawie przyjęto rozwiązanie, że już posiadający automatyu o niskich wygr. mogą z nich korzystać do momentu wygaśnięcia zezwolenia, ci co się ubiegali o nowe zezwolenie, nie dostali go. W ten sposób chce się wyeliminować automaty.
próby obejścia nowych regulacji:
- kioski internetowe: pieniądze zamienione na punkty, można wygrać więcej niż na tradycyjnych aut., właściciel zgarnia 30-40%
skutki ograniczenia i likwidacji aut. o niskich wygr.:
-59 tys automatów rok temu, w lutym 2010 było już tylko 29 tys
-mimo to wpływy do budżetu zwiększone
dodatkowo, poza podatkiem, od niektórych gier(np. od wyścigów konnych) pobiera się dopłaty .
Te dopłaty przekazywane na :
Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej 77%
Fundusz Promocji Kultury 20%
Fundusz Rozwiązywania Problemów Hazardowych 3%(nowy)
Podatek od gier traktowany jest jako koszt uzyskania przychodów i jego wzost wpływa na obniżenie dochodu i mniejszą kwotę podatku dochodowego. Podatek jako dochód budżetu państwa powinien być wpłacony na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy rozliczenie, z wyłączeniem podatników, którzy urządzają gry liczbowe – muszą oni dokonać wpłaty w terminie 10 dni od dnia losowania.
29. podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)
Został wprowadzony do systemu 01.01.2001. Podmiotami są osoby fizyczne, osoby prawne oraz osoby niemające osobowości prawnej, które dokonują przemieszczeń majątkowych. Płacony od zawieranych czynności cywilnoprawnych czyli gdy zawieramy umowy kupna-sprzedaży, pożyczki inne o podobnym charakterze.
płatny w terminie 14 dni od daty powstania obowiązku podatkowego. Płatnicy regulują podatek PCC w terminie do 7 dnia następnego miesiąca.
stawka zależna od dokonanej czynności cp.:
0,1 %, 0,5%, 1%, 2%, 19zł
Stawka podatku PCC uzależniona jest od rodzaju dokonanej czynności cywilnoprawnej.
Jeżeli przedmiotem opodatkowania są rzeczy lub prawa, których dotycząca czynność prawna objęta jest różnymi stawkami podatkowymi - podatek pobierany jest według stawki najwyższej.
Jeżeli jedna ze stron czynności cywilnoprawnych jest zwolniona z podatku - stawka pomniejszona zostaje o 50 proc. z wyjątkiem umów spółki. Organem podatkowym właściwym rzeczowo w sprawach podatku od czynności cywilnoprawnych jest naczelnik urzędu skarbowego.
Zakres podmiotowy:
Podmiotami czynności cywilnoprawne są oczywiście ci, którzy czynności te zawierają. Od 2007 r. jednak zmienił się obowiązek podatkowy w tym zakresie. Ciąży on w zależności od dokonanej czynności:
przy umowie sprzedaży - na kupującym;
przy umowie zamiany - na stronach czynności;
przy umowie darowizny - na obdarowanym;
przy umowie dożywocia - na nabywcy własności nieruchomości;
przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności - na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;
przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;
przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;
przy ustanowieniu hipoteki - na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;
przy umowie spółki cywilnej - na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki - na spółce.
Zwolnienia podmiotowe:
Z podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się następujące strony tych czynności:
państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły zbrojne, międzynarodowe organizacje i instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa, korzystające na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych z przywilejów i immunitetów, a także członków ich personelu i inne osoby zrównane z nimi, jeżeli nie są one obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - pod warunkiem wzajemności;
organizacje pożytku publicznego, jeżeli dokonają czynności cywilnoprawnych wyłącznie w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
jednostki samorządu terytorialnego;
Skarb Państwa;
osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu
Przedmiot opodatkowania:
Podatkowi podlegają następujące czynności:
umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki,
umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki (akty założycielskie);
Podatkowi podlegają także zmiany powyższych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem oraz orzeczenia sądów (w tym również polubownych) a także ugody, jeśli wywołują one takie same skutki prawne, jak wyżej wymienione czynności cywilnoprawne.
Podstawa opodatkowania:
różne, zależnie od czynności np.:
Przy umowie sprzedaży - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego
Przy umowie zamiany - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek,
Przy umowie darowizny - wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego
Przy umowie dożywocia - wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego
Przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku
Przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - wartość świadczeń użytkownika bądź osoby, na rzecz której ustanowiono służebność, za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione
Przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - kwota lub wartość pożyczki albo depozytu
Przy umowie spółki:
przy zawarciu umowy - wartość wkładów wniesionych do majątku spółki albo wartość kapitału zakładowego,
przy zmianie umowy - wartość wkładów powiększających majątek spółki albo wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy,
przy dopłatach - kwota dopłat,
przy pożyczce udzielonej spółce przez wspólnika lub akcjonariusza - kwota lub wartość pożyczki,
przy oddaniu spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania - roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4 % wartości rynkowej rzeczy lub prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania,
przy przekształceniu, podziale lub łączeniu spółek - wartość majątku wniesionego do spółki albo wartość kapitału zakładowego,
przy przeniesieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej lub jej siedziby - wartość kapitału zakładowego
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
zwolnienia przedmiotowe np.:
sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1.000 zł;
sprzedaż bonów i obligacji skarbowych;
sprzedaż bonów pieniężnych Narodowego Banku Polskiego;
sprzedaż walut obcych
30. Podstawa opodatkowania oraz ulgi pośrednie i bezpośrednie w zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych
Zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych stanowi formę opodatkowania dostępną dla podatników, którzy uzyskali w poprzednim roku podatkowym przychody:
-z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 150 tys. euro;
- wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150 tys. euro,
kwota podatku zależy od wielkości przychodu, liczona jest jako procent od przychodów
podatek płacimy również gdy firma wypracowała stratę
z ryczałtu możemy skorzystać gdy w roku poprzedzającym rok podatkowy uzyskaliśmy przychody w wysokości nie przekraczającej 150 000 zł
w chwili obecnej mamy pięć stawek ryczałtu: 20%, 17%, 8,5%, 5,5%, 3%
nie ma możliwości wspólnego opodatkowania z małżonkiem
jesteśmy zobowiązani do prowadzenia ewidencji przychodów i wyposażenia oraz wykazu środków trwałych
zaliczki na podatek wpłacamy do 20. dnia każdego miesiąca
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w 2012 r.
Przedsiębiorcy (osoby fizyczne – także spółki cywilne i jawne osób fizycznych) mogą wybrać w 2012 r. opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli w 2011 r. uzyskali:
przychody z działalności gospodarczej prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej: 150.000 euro (661.680 zł)
przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty: 150.000 euro (661.680 zł)
przychody z działalności prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki, opodatkowane wyłącznie w formie karty podatkowej lub za część roku w formie karty podatkowej i za część roku na zasadach ogólnych, a łączne przychody nie przekroczyły kwoty: 150.000 euro (661.680 zł)
przychody za 2011 r. uprawniające do opłacania ryczałtu kwartalnie 25.000 euro (110.280 zł)
W dniu 1 października 2011 r. kurs euro wynosił 4,4112 zł (Tabela kursów średnich NBP nr 190/A/NBP/2011).
Zalety:Nie ma comiesięcznych deklaracji podatku dochodowego; Podatek płaci się od obrotów, co umożliwia niekiedy osiągnięcie korzyści fiskalnych w stosunku do opodatkowania na zasadach ogólnych; Księgowość jest mniej skomplikowana niż w przypadku zasad ogólnych;
Wady: Nie ma możliwości zaliczenia wydatków w koszty uzyskania przychodów;
Ryczałt jest czasami za wysoki w stosunku do uzyskiwanych marż; W trakcie trwania roku podatkowego nie można się zrzec ryczałtu (ale jeśli wykona się czynność, która według ustawy nie może być opodatkowana w sposób zryczałtowany - traci się prawo do opodatkowania w tej formie)
W formie ryczałtu nie mogą być opodatkowane przychody osób:
- opłacających podatek w formie karty podatkowej
- korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego
- osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:
- prowadzenia aptek,
- działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenia lombardów),
- działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
- prowadzenia działalności w zakresie wolnych zawodów innych niż: lekarz, lekarz stomatolog, lekarz weterynarii, technik dentystyczny, felczer, położna, pielęgniarka, tłumacz oraz nauczyciel w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny,
- świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy,
- działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych
- wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
- podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:
- samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
- w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,
- samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka
jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach,
- rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki. Jeżeli podatnicy nie zamierzają wykonywać działalności na rzecz byłych lub obecnych pracodawców, mogą do dnia rozpoczęcia działalności zawiadomić urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika o korzystaniu z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W przypadku gdy podatnik lub spółka dokona sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub uzyska przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, traci prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
By rozliczać się w formie ryczałtu ewidencjonowanego należy złożyć w urzędzie skarbowym pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w tej formie.
Oświadczenie za dany rok podatkowy podatnik składa do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego.
Podatnik, który rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego - o wyborze tej formy zawiadamia urząd skarbowy w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi:20% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów, 17 % przychodów ze świadczenia usług:
- reprodukcji komputerowych nośników informacji
- pośrednictwa w sprzedaży pojazdów mechanicznych pośrednictwa w sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich,
- pośrednictwa w handlu hurtowym
- hoteli świadczonych przez obiekty noclegowe turystyki oraz inne miejsca krótkotrwałego zakwaterowania
- parkingowych, obsługi centrali wzywania radio-taxi, pilotowania , organizatorów i pośredników turystycznych
- w zakresie zarządzania nieruchomościami, świadczonych na zlecenie
- wynajmu samochodów osobowych, wynajmu pozostałych środków transportu
- doradztwa w zakresie sprzętu komputerowego
- pozyskiwania personelu, dezynfekcji i tępienia szkodników, fotograficznych, organizowania wystaw, targów i kongresów8,5%:
- przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1, 2, 4 i 5 oraz załącznika nr 2 do ustawy,
- przychodów związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom
- przychodów ze świadczenia usług związanych z prowadzeniem przedszkoli oraz oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, w tym specjalnych - dotyczy wyłącznie przygotowania dzieci do nauki w szkole
- przychodów ze świadczenia usług związanych z ogrodami botanicznymi i zoologicznymi oraz obszarami z obiektami chronionej przyrody
- przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,
- prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,
- prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,
5,5% przychodów
- z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,
- uzyskanej prowizji z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaków opłaty skarbowej, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,
3,0% przychodów:
- z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
- z działalności usługowej w zakresie handlu,
- ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą, zaliczonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług - usługi związane z chowem i hodowlą zwierząt (z wyjątkiem usług weterynaryjnych),
- z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów,
- o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym,
- z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku będących środkami trwałymi, ujętych w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz składników majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, jest niższa niż 1 500 zł, nie ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat.
31. Opodatkowanie przychodów kapitałowych
Podatek od dochodów kapitałowych (zwany potocznie podatkiem Belki)- rodzaj zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych.
Przedmiot opodatkowania.
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się (art. 17 "Ustawy o pod. doch. od osób fiz."):
odsetki od pożyczek,
odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą,
odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych,
dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni, w tym również:
dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych,
oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach,
podział majątku likwidowanej spółki (spółdzielni),
wartość dokonanych na rzecz udziałowców i akcjonariuszy nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń,
przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych,
należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z:
odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych,
realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,
przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu,
przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy,
nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny,
przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.
Sposób opodatkowania
Ze względu na sposób rozliczania przychody kapitałowe można podzielić na:
1) opodatkowane na zasadach ogólnych,
2) rozliczane ryczałtowo za pośrednictwem płatnika,
3) oraz rozliczane ryczałtowo w dodatkowym zeznaniu podatkowym.
Ad. 1 Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Dochody kapitałowe ze spółek niebędących osobą prawną, takich jak spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych rozlicza się na zasadach ogólnych, tzn. dolicza się do innych źródeł przychodów i rozlicza w ogólnym zeznaniu rocznym wg dwustopniowej skali podatkowej.
Ad. 2 Rozliczanie w formie ryczałtowej za pośrednictwem płatnika
W tej formie rozliczenia podatek jest przekazywany przez płatnika (płatnikiem jest najczęściej podmiot wypłacający odsetki, dywidendę - np. bank czy fundusz inwestycyjny) do urzędu skarbowego, tak więc faktyczny podatnik nie musi obliczać ani wpłacać podatku ponieważ czyni to za niego płatnik. Ryczałtowe rozliczenie oznacza także że nie uwzględnia się przy obliczaniu podatku kosztów uzyskania przychodu.
Kategorie przychodów, od których pobiera się zryczałtowany 19% podatek:
z odsetek od pożyczek, z wyjątkiem gdy udzielanie pożyczek jest przedmiotem działalności gospodarczej,
z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych,
z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą,
z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych,
od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych,
od kwot wypłacanych po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub spadkobiercy, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
od dochodu członka pracowniczego funduszu emerytalnego z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunku ilościowym do aktywów tego funduszu,
z tytułu zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu,
od kwot jednorazowo wypłacanych przez otwarty fundusz emerytalny członkowi funduszu, któremu rachunek funduszu otwarto w związku ze śmiercią jego współmałżonka,
od dochodu oszczędzającego na indywidualnym koncie emerytalnym z tytułu zwrotu, w rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, środków zgromadzonych na tym koncie,
od dochodu uczestnika pracowniczego programu emerytalnego z tytułu zwrotu środków zgromadzonych w ramach programu, w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych.
Ad. 3 Rozliczenie w formie dodatkowego zeznania podatkowego
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Kategorie dochodów, które podlegają rozliczeniu w tej formie:
różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów,
różnica między sumą przychodów uzyskanych z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, a kosztami uzyskania przychodów,
różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami uzyskania przychodów,
różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów,
różnica pomiędzy wartością nominalną objętych udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część a kosztami uzyskania przychodów.
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w odrębnym zeznaniu podatkowym (PIT-38) wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych i dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, i obliczyć należny podatek dochodowy.
W efekcie zastosowania tej stawki nie występuje obowiązek naliczenia podatku VAT przez dokonującego dostawę towarów lub świadczącego usługę. Zastosowanie stawki zerowej jest często błędnie utożsamiane ze zwolnieniem towaru lub usługi od podatku VAT. Różnica pomiędzy "byciem zwolnionym od VAT" a "stosującym stawkę zerową" także wykracza poza sferę podatku od towarów i usług i w bardzo istotny sposób wpływa na wysokość kosztów uzyskania przychodu. Podatnik zwolniony od podatku, co do zasady – chociaż i tu są wyjątki określone w art. 86 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług – nie ma prawa do pomniejszenia podatku należnego o naliczony, bowiem w przypadku sprzedaży zwolnionej nie występuje kategoria podatku należnego. Podatek naliczony przy zakupie towarów i usług jest więc dla niego kosztem uzyskania przychodu.
Podatnik stosujący stawkę zerową dokonuje sprzedaży opodatkowanej, tyle tylko, że stawką 0%, zatem może dokonać odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług dotyczących tej sprzedaży, bowiem jest ona opodatkowana. Może, w związku z tym, zażądać od urzędu skarbowego zwrotu całości podatku naliczonego. Zwrot podatku nadwyżki podatku naliczonego nad należnym następuje w terminie 180 dni od dnia złożenia deklaracji podatkowej VAT-7. W terminie krótszym tzn. w ciągu 60 dni można ubiegać się o zwrot w wysokości odpowiadającej 22% wartości sprzedaży opodatkowanej stawkami niższymi niż 22%. W szczególnych przypadkach opisanych ustawą terminem podstawowym jest 60 dni a skróconym 25 dni.
Stawka zerowa VAT występuje:
w obrocie krajowym,
w obrocie pomiędzy polskim płatnikiem podatku VAT (zarejestrowanym jako podatnik VAT UE) a podatnikiem unijnymniebędącym polskim płatnikiem podatku VAT,
w dokonywanym przez dostawcę eksporcie towarów (wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty Europejskiej).
Pierwszy przypadek dotyczy transakcji dokonywanych w kraju pomiędzy polskimi podatnikami VAT (tzw. "0% krajowe"), drugi dotyczy transakcji wewnątrzwspólnotowych dostaw i nabycia towarów pomiędzy podatnikami podatku od wartości dodanej i podatnikami podatku od towarów i usług (tzw. "0% unijne").
W sytuacji świadczenia usług pomiędzy kontrahentami z różnych krajów UE dosyć drobiazgowe przepisy UE zaadaptowane w polskiej ustawie o podatku od towarów i usług umożliwiają nie poddanie opodatkowaniu niektórych usług (art. 27 i 28 ustawy) w Polsce przez ustalenie, że usługi te wykonywane są poza granicami Polski (np. usługi związane z nieruchomościami położonymi poza granicami Polski). Jest to trzecia sytuacja, w której polski podatnik VAT nie ma obowiązku naliczenia podatku, zachowując prawo do jego zwrotu.
Jedynie przy stosowaniu stawki zerowej można mówić o stawce podatku. W przypadku zwolnienia (zw) lub niepodlegania opodatkowaniu (np) podatnik nie ma do czynienia ze stawkami podatkowymi.
Zwrot nienaliczonego w rzeczywistości podatku VAT przez podmiot o stawce zerowej jest jednym z często spotykanych form jego wyłudzania.
Przedsiębiorcy, u których w 2011 r. łączna wartość sprzedaży opodatkowanej, liczonej bez podatku VAT, nie przekroczyła 150 tys. zł są w 2012 roku zwolnieni podmiotowo z VAT. wolnieni podmiotowo z VAT są także ci przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają w trakcie 2012 roku wykonywanie czynności opodatkowanych VAT - jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150 tys. zł.
Zwolnienie podmiotowe z VAT, to brak konieczności płacenia i naliczania VAT, składania deklaracji VAT, mimo dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu w ramach działalności gospodarczej.
Zwolnieni podmiotowo nie mogą też oczywiście odliczać VAT naliczonego.
Podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT mają obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym (art. 109 ustawy o VAT).
Ewidencja ta zawierać powinna de facto tylko trzy kolumny: Data, Sprzedaż, Sprzedaż narastająco.
Celem tej ewidencji jest ustalenie ewentualnego momentu przekroczenia limitu zwolnienia podmiotowego z VAT. Sprzedaż powyżej limitu powinna być bowiem opodatkowana VAT.
33. Podstawowe założenia reformy systemu ubezpieczeń społecznych.
Głównymi przesłankami reformy podjętej od 1 stycznia 1999 r. reformy ubezpieczeń było dążenie do:
Obniżenia kosztów pracy w przedsiębiorstwach (dzięki obniżeniu kosztów związanych z utrzymaniem pracownika miało wpłynąć na wzrost zatrudnienia, ograniczenie liczby bezrobotnych lub podejmujących pracę w szarej strefie oraz zachęcić inwestorów do podejmowania działalności gospodarczej w Polsce.)
Odciążenia budżetu dofinansowującego fundusz ubezpieczenie społecznego (stopniowe zmniejszanie dotacji do systemu ubezpieczeń społecznych, która obejmuje dotację celową i dotację uzupełniającą. Dotacja celowa przeznaczona jest na sfinansowanie wypłat świadczeń pieniężnych innych niż z ubezpieczenia społecznego, które zostały zlecone FUS do wypłaty.
Utworzenie w przyszłości samofinansującego się systemu ubezpieczeń społecznych.
Najważniejsze zmiany w stosunku do stanu sprzed końca 1998r. polegają na tym, że:
Wyodrębniono tzw. 3 filary ubezpieczeń (FUS <stary system>- I filar, OFE <system kapitałowy> - II filar, IKE <Indywidualne Konto Emerytalne>- III filar)
Wyodrębniono 4 rodzaje ubezpieczenia społecznego
Emerytalne
Rentowe
Chorobowe
Wypadkowe
Dla wszystkich osób podlegających ubezpieczeniu społecznemu przyjęto w jednakowej wysokości stopy procentowe dla poszczególnych rodzajów ubezpieczeń w wyjątkiem wypadkowych
Określono odrębne podstawy wymiaru składek dla poszczególnych grup ubezpieczonych.
Dla wszystkich rodzajów ubezpieczenia społecznego zostały utworzone odrębne fundusze, na które wpływają przychody, głównie zyski z tytułu składek i dotacji budżetowej. Z funduszy tych wypłacane są odpowiednio: emerytury, renty z tyt niezdolności do pracy, świadczenia z tytułu chorób i macierzyństwa, renty wypadkowe i odszkodowania.
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% i jest płacona po połowie przez pracodawcę i pracownika. W przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność – w całości przez przedsiębiorcę.
W przypadku stawki rentowej dokonano zmian - obecnie stopa dla pracowników wynosi 1,5%, dla pracodawcy 4,5%, Stopa procentowa z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, to 1,76%.
Podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych pracowników stanowi przychód. W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej-podstawa jest nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Dla umowy-zlecenia – wg zasad obowiązujących pracowników.
Reforma systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce, która weszła w życie od 1 stycznia 1999 roku zakłada ścisłe powiązanie wysokości przyszłych świadczeń z wysokością składki, jaką opłaca dany pracownik oraz długością stażu pracy czyli długością okresu w jakim
te składki były odprowadzane. Wysokość przyszłego świadczenia emerytalnego będzie zatem bezpośrednio zależeć od sumy składek wpłaconych przez danego ubezpieczonego do systemu.
Wraz z wprowadzeniem bezpośredniej zależności między opłacanymi składkami,
a wysokością uzyskanego w przyszłości świadczenia, reforma zakłada jednocześnie ograniczenie podstawy wymiaru obliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.
Dotychczas składka była odprowadzana od całości wynagrodzenia brutto pracownika, wysokość świadczenia emerytalnego była natomiast obliczana maksymalnie od 250% średniej
miesięcznej płacy krajowej. Wzbudzało to uzasadniony sprzeciw wśród osób bardzo dobrze wynagradzanych, które mimo iż odprowadzały znacznie wyższe kwoty na ubezpieczenie społeczne otrzymywały świadczenia emerytalne niewiele wyższe od tych, jakie otrzymywały osoby odprowadzające składki znacznie niższe. Artykuł 19 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887) stanowi,
że roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalno - rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej, ustawie o prowizorium budżetowym lub ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.
Po reformie składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jest odprowadzana tylko
do momentu uzyskania sumy wynagrodzenia w wysokości 30-krotności płacy krajowej
w skali rocznej (12 miesięcy x 250% średniej). Do końca roku nadal będzie odprowadzana składka na pozostałe obowiązkowe ubezpieczenia w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych tj. ubezpieczenie w razie wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tzw. ubezpieczenie wypadkowe) oraz ubezpieczenie na wypadek chorób i macierzyństwa (ubezpieczenie chorobowe). Połowa z powstałej nadwyżki, zostanie wypłacona pracownikowi, reszta natomiast pozostanie do dyspozycji pracodawcy. Może on sumę tą przeznaczyć na dodatkowe wynagrodzenie pracowników bez dodatkowego obciążenia funduszu płac. Istnieje też możliwość uzyskania dodatkowych środków na motywowanie najlepszych pracowników czy wniesienie do założonego przez przedsiębiorcę Pracowniczego Programu Emerytalnego. Przedsiębiorca może też pieniądze te zużytkować na inne ważne cele swojego przedsiębiorstwa.
Ograniczenie górnej granicy podstawy wymiaru odprowadzania obowiązkowych składek
na ubezpieczenie emerytalno - rentowe może także korzystnie wpłynąć na obniżenie kosztów pracy polskich przedsiębiorstw i pośrednio na podwyższenie ich konkurencyjności na rynku europejskim.
Kwota, która stanowi maksymalną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe będzie znana już na początku roku. Płatnik składki będzie mógł zatem
z dużą dokładnością określić moment zaprzestania odprowadzania składki. Jednocześnie ZUS będzie informować płatnika lub płatników składki danego ubezpieczonego o fakcie przekroczenia progu. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy ubezpieczony opłaca składkę z kilku tytułów i nie jest w stanie dokładnie kontrolować wysokości odprowadzanych składek.
Wraz z reformą całego systemu ubezpieczeń społecznych zmieniają się również zadania pracodawców (czy ogólniej płatników składek) w kontekście współpracy z zreformowanym ZUS. Z dniem 1 stycznia 1999 roku nastąpi ubruttowienie płac wszystkich pracowników (art. 110 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 roku); całość składki nadal jednak będzie odprowadzana przez płatnika. Podobnie jak dotychczas płatnik będzie odprowadzał składki w formie zbiorczych przelewów za wszystkich pracowników.
Zreformowany system ubezpieczeń społecznych oprócz ubezpieczenia obowiązkowego zakłada także możliwość skorzystania z form dobrowolnych. Są one już obecnie dostępne dla każdego pracownika, reforma wprowadza jednak inne możliwości w postaci pracowniczych programów emerytalnych. Nowość polega na tym, że pracownicy mogą ubezpieczyć się, korzystając z pośrednictwa pracodawcy. Zasady, które wprowadza reforma, zachęcają też pracodawcę do takiego pośrednictwa.
Podstawowym założeniem reformy było przejście od systemu redystrybutywnego do systemu kapitałowego.
System redystrybutywny to taki, w którym ubezpieczeni wpłacali składki do jednej puli, z której wypłacane są emerytury i renty dla osób, którym one przysługują w danym momencie. W takim systemie świadczenia są wypłacane ze składek osób płacących je w danym momencie a nie z kapitału zgromadzonego przez płatnika. Po śmierci ubezpieczonego ich wypłacanie jest wstrzymywane. Wpłacone przez ubezpieczonego stawki nie podlegają natomiast dziedziczeniu.
System kapitałowy z kolei, to taki, w którym pracownicy mają swoje indywidualne konta emerytalne. Gromadzą na nich pieniądze wpłacane w postaci składek w czasie aktywności zawodowej. Lokaty te muszą być oprocentowane aby uprawniony po przejściu na emeryturę nie odczuwał skutków inflacji. Natomiast po osiągnięciu wieku emerytalnego ubezpieczonemu wypłacana jest emerytura z jego pieniędzy. Niewykorzystane fundusze zgromadzone na koncie podlegają dziedziczeniu przez rodzinę uprawnionego.
34. Rodzaje ubezpieczeń społecznych, podstawy wymiaru składek i stopy ubezpieczenia emerytalnego?
a) Rodzaje ubezpieczeń społecznych
Od 1 stycznia 1999 r., zamiast jednego ogólnego ubezpieczenia, system ubezpieczenia społecznego obejmuje:
ubezpieczenie emerytalne,
ubezpieczenie rentowe,
ubezpieczenie chorobowe,
ubezpieczenie wypadkowe.
b) Podstawy wymiaru składek
Podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku tych ubezpieczonych roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy (w 2013 r. jest to 111390 zł). Przy naliczaniu składki chorobowej i wypadkowej limit ten nie obowiązuje.
Inna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne obowiązuje osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Osoby te, naliczając składki za siebie i osoby współpracujące, przyjmują podstawę wymiaru nie niższą niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek.
c) Stopy ubezpieczenia emerytalnego
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% i jest płacona po połowie przez pracodawcę i pracownika. W przypadku osoby fizycznej prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą składka w całości jest płacona przez przedsiębiorcę. Pełną składkę opłaca również za osobę współpracującą (małżonek, dzieci, rodzice, itp.).
[nie wiem czy poza składką emerytalną nie powinno też być innych, bo ucięło pytanie na „e”; w razie czego – poniżej stopy procentowe innych składek:
- rentowa 6% (1,5% dla pracowników i 4,5% dla pracodawcy),
- z tytułu ubezpieczenia wypadkowego – od 0,67% do 3,33%,
- chorobowa 2,45%]
34a. Składka na ubezpieczenie wypadkowe
Począwszy od 1 stycznia 2003r. wysokość składek na ubezpieczenie chorobowe podlega różnicowaniu ze względu na występujące u pracodawcy ryzyko.
Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się na cały rok składkowy. Rokiem
składkowym w ubezpieczeniu wypadkowym jest okres rozpoczynający się
od 1 kwietnia danego roku kalendarzowego i trwający do 31 marca następnego roku kalendarzowego. Sposób ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe uzależniony jest od liczby
ubezpieczonych zgłaszanych przez danego płatnika do ubezpieczenia wypadkowego. Składka na ubezpieczenie wypadkowe pracowników jest jedyną składką w całości opłacaną przez pracodawcę. Może wynosić od 0,67% do 3,86% podstawy wymiaru. Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana dla płatników składek zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych.
Opłacanie składek na ubezpieczenie wypadkowe jest bardzo istotne, to bowiem z tego ubezpieczenia wypłaca się z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej następujące świadczenia: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie, jednorazowe odszkodowanie, rentę z tytułu niezdolności do pracy, rentę szkoleniową, rentę rodzinną oraz dodatek do renty rodzinnej.
| Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą | Pracownik (osoba zatrudniona na umowę o pracę) |
|---|---|
Obowiązkowe: emerytalne, rentowe, wypadkowe Nieobowiązkowe: chorobowe |
Obowiązkowe |
Okres: od dnia rozpoczęcia do zakończenia działalności z wyłączeniem okresu, gdy działalność była zawieszona Dobrowolne chorobowe: od dnia złożenia wniosku (w okresie zawieszenia – nie podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, emerytalne i rentowe – dobrowolne) |
Okres: okres zatrudnienia |
Podstawa wymiaru składek: Ubezpieczenie emerytalne i rentowe: Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Kwotę prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłasza minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” do końca poprzedniego roku kalendarzowego, w drodze obwieszczenia. Podaną podstawę wymiaru składek stosuje się do ustalania składek należnych za okres od dnia 1 stycznia. Roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2013 wynosi 111 390. Kwota najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących podlega odpowiedniemu zmniejszeniu za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami lub ich ustanie, jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca. Wówczas kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom. Ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe: Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jeżeli więc osoba podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym np. od początku miesiąca, a do ubezpieczenia chorobowego przystępuje w trakcie tego miesiąca, nie zmniejsza się podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe nie stosuje się ograniczenia górnej rocznej podstawy wymiaru składek, które obowiązuje dla podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jednak podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Kwotę tę ustala się miesięcznie, poczynając od trzeciego miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. |
Podstawa wymiaru składek: Przychód z pracy - Przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat. Wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku – cen ich zakupu lub cen stosowanych wobec innych niż pracownicy odbiorców. Podstawa wymiaru składek emerytalnych i rentowych nie może być wyższa w danym roku od 30-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Gdy przychód przekroczy tę kwotę, od nadwyżki tych składek się nie płaci. |
Wysokość składek: Stopy procentowe na poszczególne ryzyka ubezpieczeniowe osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących wynoszą: 1. na ubezpieczenie emerytalne - 19,52% podstawy wymiaru, 2.na ubezpieczenia rentowe – do 30 czerwca 2007 r. – 13% podstawy wymiaru, od 1 lipca 2007r. do 31 grudnia 2007 r. 10% podstawy wymiaru, a od 1 stycznia 20012r. – 8% podstawy wymiaru, 3.na ubezpieczenie chorobowe - 2,45% podstawy wymiaru, 4. na ubezpieczenie wypadkowe, do 31.12.2002 r. - 1,62% podstawy wymiaru, a od 1.01.2003 r. do 31 marca 2006 r. - od 0,97% do 3,86% podstawy wymiaru, od 1 kwietnia 2006 r. od 0,90% do 3,60% podstawy wymiaru, od 1 kwietnia 2007 r. od 0,67% do 3,60% podstawy wymiaru, od 1 kwietnia 2009 r. od 0,67% do 3,33% Płatnicy składek samodzielnie ustalają stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w zależności od miejsca pracy (grupa zatrudnienia) i liczby osób zgłaszanych do ubezpieczenia. Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni |
Wysokość składek: 1. Ubezpieczenie emerytalne – po 9,76% przez pracownika i pracodawcę 2. Ubezpieczenie rentowe – po 4% przez pracownika i pracodawcę 3. Ubezpieczenie chorobowe – 2,45% - w całości przez pracownika 4. Ubezpieczenie wypadkowe – w całości przez pracodawcę – podobnie, jak przy osobach prowadzących działalność gospodarczą – ustalane indywidualnie |
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność zobowiązana jest do opłacania składek za dany miesiąc w terminie: 1. do 10. dnia następnego miesiąca - jeżeli opłaca składki wyłącznie za siebie (podany termin obowiązuje począwszy od składek za grudzień 1999 r.; do tego czasu osoba prowadząca pozarolniczą działalność, opłacająca składki wyłącznie za siebie, przekazywała je do 12 dnia następnego miesiąca), 2. do 15. dnia następnego miesiąca - w pozostałych przypadkach (np. w przypadku opłacania składek za siebie oraz osobę współpracującą). |
Płatnik składek przesyła deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc, nie później niż: 1. do 10. dnia następnego miesiąca dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie, 2. do 5. dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych w rozumieniu art. 20 ust. 1, art. 24 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 ze zm.), 3. do 15. dnia następnego miesiąca dla pozostałych płatników, |
Ubezpieczenie zdrowotne Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu. Począwszy od składek na ubezpieczenie chorobowe należnych za okres od 1 marca 2009r. podstawę ich wymiaru stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Składka w nowej wysokości będzie obowiązywać od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest dla wszystkich ubezpieczonych jednakowa. Od 1 stycznia 2007 r. wynosi 9% podstawy wymiaru. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna. Składka ta nie podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu do liczby dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym miesiącu kalendarzowym. |
Ubezpieczenie zdrowotne Składka na ubezpieczenie zdrowotne: w roku 2006 8,75%, w 2007 i dalszych - 9,00% - płacona jest z wynagrodzenia pracownika, a raczej potrącana głównie z jego zaliczki na podatek dochodowy (o składkę na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych do wysokości 7,75% podstawy - reszta pochodzi ze środków pracownika. Jeżeli z wyliczeń wynika, że składka na zdrowotne byłaby większa niż wyliczona pierwotnie zaliczka na podatek, składkę na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się do wysokości tej zaliczki). Podstawę składek na ubezpieczenia społeczne pomniejsza się o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe. |
Składka na fundusz pracy: Obowiązkową składkę na Fundusz Pracy opłaca się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie niższych, w przeliczeniu na okres miesiąca, niż minimalne wynagrodzenie - Oznacza to, że np. osoba opłacająca składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne od kwoty stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia nie opłaca za siebie składek na Fundusz Pracy. Składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy wymiaru odpowiadającej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Od 1 lipca 2009r. składki na Fundusz Pracy opłacają te osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które nie osiągnęły wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn. |
Pracodawca w całości finansuje składkę na fundusz pracy - 2,45% i składkę na fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych w wysokości 0,15% podstawy |
Często zdarza się, że osoba podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego z tytułu wykonywania czynności zarobkowych w różnych formach.
Mówimy wtedy o zbiegu ubezpieczeń. W zależności od rodzaju zbiegu ubezpieczeń ubezpieczony może być zobowiązany do opłacania składek z kilku źródeł, lub tylko z jednego. Może płacić składkę na ubezpieczenie społeczne z jednego źródła a na zdrowotne z kilku, może też nie płacić składki w ogóle. Oto kilka typów zbiegów ubezpieczeń i związane z nimi obowiązki opłacania składek.
Osoba zatrudniona na etacie + własna działalność gospodarcza
Występują dwie możliwości:
1. Wynagrodzenie z tytułu wykonywania pracy etatowej jest mniejsze od kwoty minimalnego wynagrodzenia ustalonego w odrębnych przepisach - należy opłacać składkę na ubezpieczenie społeczne zarówno od kwoty wynagrodzenia jak i składkę z tytułu prowadzenia samodzielnej działalności. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca się z obu tytułów.
2. Wynagrodzenie z tytułu wykonywania pracy etatowej jest równe lub większe od kwoty minimalnego wynagrodzenia ustalonego w odrębnych przepisach - opłacać należy składkę na ubezpieczenie społeczne od kwot uzyskiwanych ze stosunku pracy. Natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy opłacać z obu tytułów.
Osoba zatrudniona na etacie + umowa zlecenie
W przypadku, gdy osoba zatrudniona na umowę zlecenie jest naszym pracownikiem, wynagrodzenia wypłacone z tytułu tej umowy są obciążone obowiązkowymi składkami na ubezpieczenie społeczne. Należy również odprowadzić z tytułu tej umowy składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Gdy osoba nie jest naszym pracownikiem-nie płaci składek ubezpieczeniowych od dochodu z umowy-zlecenia. Składki należy zapłacić, gdy wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest niższe, niż minimalne wynagrodzenie.
Osoba zatrudniona na etacie + umowa o dzieło
Przy zawieraniu umowy o dzieło istotne jest, czy jest to nasz pracownik, czy nie. Wykonanie umowy o dzieło na rzecz pracodawcy, zatrudniającego jednocześnie Wykonawcę na etacie, powstaje obowiązek ubezpieczeniowy zarówno w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne, jak i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Jeżeli jest to pracownik obcy, nie ma obowiązku ubezpieczenia zarówno w zakresie ubezpieczeń społecznych jak i ubezpieczenia zdrowotnego.
Uwaga: umowa o dzieło posiada pewne specyficzne cechy. Organy kontrolne (PIP, US, ZUS) badają takie umowy ze względu na jej treść i efekt końcowy – i w przypadku zakwalifikowania jej do innej grupy umów (zlecenie lub świadczenie pracy w sposób ciągły) może skończyć się ustaleniem podstawy do ubezpieczeń.
Osoba zatrudniona na etacie + inny etat (etaty)
Dość częstym przypadkiem jest, że ktoś pracuje w ramach umowy o pracę w kilku miejscach. Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne istnieje w każdym z tych miejsc. Ale, ponieważ podstawa wymiaru emerytury ograniczona jest ustawowo do 250% średniego wynagrodzenia (w uproszczeniu), ustawodawca wprowadził też ograniczenie podstawy wymiaru składek. Od momentu, kiedy wynagrodzenie ubezpieczonego osiągnie kwotę ograniczenia, ustaje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe od kwoty nadwyżki, w okresie do końca roku, w którym nastąpiło takie przekroczenie. Kwotę ograniczenia podstawy wymiaru stawek na dany rok znajdziecie w dziale parametrów. Nie dotyczy do składki na ubezpieczenie zdrowotne – ta odprowadzana jest od wszystkich kwot wypłacanych w formie wynagrodzeń.
Umowa zlecenie+ emerytura/renta
Emeryt/rencista zatrudniony podejmujący pracę na umowę-zlecenie, gdy jest ona dodatkowym źródłem dochodów, należy płacić składkę emerytalną i rentową
37. Samozatrudnienie a obciążenia z tytułu składek ubezpieczeniowych i podatku
Najważniejszą przyczyną zmiany statusu z pracownika na przedsiębiorcę są korzyści podatkowe i para podatkowe. Pracownik, rezygnująć z pracy na podstawie stosunku pracy i rejestrując pozarolniczą działalność gosp, może nadal wykonywać pracę u pracodawcy, np. na umowę-zlecenie,zleceniodawca nie płaci więc składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (9,76 i 4,5% podst), a tylko składkę wypadkową. Przedsiębiorca płaci składki od minimalnej podstawy wymiaru dla osób fizycznych prowadzących pozarolniczą dział gosp. Kwota korzyści tym wyższa, im wyższe były dochody na umowę o pracę. Podatnik może stosować strategię kosztową w podatku dochodowym i wpływać na wysokość podst opodatkowania.
Samozatrudnienie – pozarolnicza jednoosobowa działalność gospodarcza
Obciążenia podatkowe:
Osoby samo zatrudnione mogą rozliczać się według stawki liniowej – 19% lub na zasadach ogólnych.
Przy podatku liniowym nie można skorzystać z pewnych ulg, np.:
- mieszkaniowych, przysługujących w ramach praw nabytych,
- na rehabilitację osób niepełnosprawnych,
- z tytułu darowizn,
- związanej z wychowywaniem dzieci
Odbiera to także możliwość wspólnego rozliczania się małżonkom i odliczenia kwoty wolnej od podatku, dając jednak możliwość wykazania i odliczenia kosztów uzyskania przychodu, a w szczególności o:
a) zakup wyposażenia własnej firmy (np. komputer, materiały biurowe),
b) opłaty związane z utrzymaniem siedziby (np. czynsz, prąd),
c) wynagrodzenia pracowników,
d) wydatki na eksploatację samochodu wykorzystywanego na potrzeby działalności,
e) wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem firmy (np. faktury za telefon komórkowy),
f) amortyzację majątku (siedziby, samochodu).
Przy wyborze samozatrudnienia istotna jest sprawa opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Gdy prowadzi się działalność gospodarczą, ich wysokość nie jest uzależniona od poziomu dochodu – można więc odprowadzać najniższe wymagane prawem składki. Oczywiście takie działania będą miały wpływ na obniżenie wysokości przyszłej emerytury z I i II filaru.
Samozatrudnieni mogą również pomniejszyć dochód do opodatkowania o składki na ubezpieczenia społeczne zarówno własne, jak i osoby współpracującej, oraz o składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Wady samo zatrudnienia: niepewność uzyskania zlecenia, brak uprawnień pracowniczych, nowe obowiązki wobec US i ZUS, mniejszy zakres świadczeń z tytułu ubezpieczeń-niższa podstawa, konieczność aktualizacji wiedzy o podatkach i przepisach, większe ryzyko i mniejsze poczucie bezpieczeństwa, niespełnione oczekiwania dotyczące wyższych dochodów.
38. Ubezpieczenie społeczne w FUS a w KRUS
Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą objęta jest obowiązkowymi składkami na ubezpieczenie społeczne, jeśli jest to jedyne źródło dochodów lub dochody z umowy o pracę są niższe, niż minimalna podstawa wymiaru składek dla pozarolniczej działalności gospodarczej. Składki te są wysokie, zwłaszcza dla przedsiębiorców, którzy wykazują stratę lub niewielki dochód. Możliwością opłacania niższych składek jest opłacanie ich do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zamiast do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Rolnik, by płacić składki do KRUS, mimo rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, musi spełnić następujące warunki:
-3letni okres nieprzerwanego ubezpieczenia i opłacania składek w KRUS
-w ciągu 14 dni od rozpoczęcia pozarolniczej działalności złożyć w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia
-prowadzić działalność rolniczą lub stale pracować w gosp rolnym o obszarze powyżej 1ha
-nie być pracownikiem, nie mieć ustalonego prawa do emerytury i renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społ
- kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (jeżeli działalność ta była prowadzona) nie przekracza określonej kwoty granicznej. Roczna kwota graniczna, podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski"; w drodze obwieszczenia Ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.
Kwota podatku od prowadzonej działalności pozarolniczej ma także wpływ na możliwość pozostania przez rolnika lub domownika w ubezpieczeniu społecznym rolników w kolejnych latach. Do dnia 31 maja każdego roku, po rozliczeniu roku podatkowego, rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu rolniczemu, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujący przy jej prowadzeniu, ma obowiązek złożyć w KRUS zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego albo oświadczenie, że kwota należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyła rocznej kwoty granicznej.
Jeśli kwota tego podatku przekroczy "roczną kwotę graniczną", a także jeżeli nie zostanie zachowany powyższy termin złożenia zaświadczenia albo oświadczenia, ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z dniem, do którego rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć zaświadczenie/oświadczenie/ w jednostce Kasy, chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem tego terminu. Osoba ubezpieczona winna w ciągu 14 dni zgłosić fakt zaprzestania wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.
Rolnik lub domownik prowadzący dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą będzie zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno- rentowe w jej podwójnym wymiarze. Zmiany w ubezpieczeniu zdrowotnym, zobowiązują rolników do samodzielnego opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Rolnik jak i każda osoba w gospodarstwie rolnym powyżej 6 ha wzwyż będzie opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 1zł miesięcznie od każdego hektara raz na kwartał. Z kolei rolnikom posiadającym mniej niż 6 ha składkę tą będzie finansować budżet Państwa. Natomiast na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie składka za te osoby opłacana będzie w pojedynczej wysokości, tak samo jak za pozostałych ubezpieczonych, którzy pozarolniczej działalności gospodarczej nie prowadzą.
Składki KRUS na ubezpieczenia społeczne są płacone w okresach kwartalnych a ich wysokość jest uzależniona od wielkości gospodarstwa rolnego.
FUS:
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w roku 2012 wynosi 2 115,60 zł.
| Rodzaj ubezpieczenia | Wysokość składki % | Wysokość składki w zł |
|---|---|---|
| ubezpieczenie emerytalne | 19,52 % | 412,97 zł |
| ubezpieczenie rentowe | 8,00% | 169,25 zł |
| ubezpieczenie chorobowe | 2,45 % | 51,83 zł |
| ubezpieczenie wypadkowe (od 04-2012) | 1,93% | 40,83 zł |
Składka na FP ta wynosi 2,45% podstawy, zatem obecnie jest to 51,83 zł.
| Wymiar kwartalnej składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, w zł |
|---|
| lata |
| 2011 |
W KRUS płacimy składkę emerytalno-rentową oraz wypadkową, chorobową, macierzyńską. Wysokość składki na ubezpieczenie emerytalno - rentowe wynosi 10% emerytury podstawowej. Wysokość emerytury podstawowej jest ogłaszana przez Prezesa ZUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Fundusz emerytalny- finansowane w przeważającej części z dotacji budżetowej, uzupełnionej dochodami ze składek ubezpieczonych rolników. Miesięczna składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie za każdą osobę (w tym także za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą) podlegającą temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie będzie miała równą wysokość (odpowiadającą jej pojedynczemu wymiarowi). Składkę na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie ustala Rada Rolników.
W 2011 budżet KRUS-u wynosił 16,5 mld zł, z tego jedynie 1,4 mld zł pochodziło ze składek ubezpieczeniowych wpłacanych przez rolników. Reszta pochodziła z podatków płaconych przez wszystkich polskich podatników. Dotacja do KRUS stanowiła ponad 4,5% wydatków budżetowych państwa
39. Ulga w opłacaniu składek dla rozpoczynających pozarolniczą działalność gospodarczą
Od 24 sierpnia 2005 roku obowiązuje ulga w składkach na ubezpieczenie społeczne. Mogą z niej skorzystać przez 24 miesiące osoby fizyczne, które rozpoczynają działalność gospodarczą na własny rachunek po 24 sierpnia 2005. Z ulgi tej nie mogą skorzystać:
Osoby, które prowadzą lub prowadziły pozarolniczą działalność w ciągu ostatnich 60 miesięcy
Przedsiębiorcy, którzy przeszli na tzw. samo zatrudnienie i wykonują takie same czynności, jakie wykonywali na podstawie stosunku pracy w roku podjęcia działalności gospodarczej lub poprzednim na rzecz byłego pracodawcy
Osoby, które przekształcą swoje przedsiębiorstwo w okresie 2 lat korzystania z ulgi w jednoosobową spółkę zoo, spółkę jawną, komandytową lub partnerską
Ulga polega na naliczaniu składek na wszystkie rodzaje ubezpieczenia społecznego od znacznie obniżonej podstawy wymiaru. Składki są naliczane od 30% minimalnego wynagrodzenia. W praktyce oznacza to opłacanie przez 2 lata kilkakrotnie niższych składek ubezpieczeniowych. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób planujących rozpocząć działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30 procent kwoty minimalnego wynagrodzenia wynoszącego 1500 zł (w 2012 r. jest to kwota 450 zł).
Oznacza to, że osoba rozpoczynająca działalność, w 2012 r. co miesiąc do ZUS na ubezpieczenia społeczne będzie przekazywać 142,38 zł.
Suma ta wynika z następujących składek:
87,84 zł (tj. 19,52%) na ubezpieczenie emerytalne,
36,00 zł (tj. 8%) na ubezpieczenia rentowe,
11,03 zł (tj. 2,45%) na ubezpieczenie chorobowe,
7,51 zł (tj. 1,67% na ubezpieczenie wypadkowe w przypadku małych firm zatrudniających do 9 pracowników
Oprócz składek na ubezpieczenia społeczne każdy przedsiębiorca ma obowiązek opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne.
W 2012 r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących działalność gospodarczą stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 2828,31 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw
w czwartym kwartale 2011 r., włącznie z wypłatami z zysku). Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2012 r. nie może być niższa niż 254,55 zł (tj. 9% podstawy wymiaru). Składkę tę można odliczać od podatku. Łączna kwota przekazywana do ZUS na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wyniesie więc 396,93 zł.
Należy dodać, że przedsiębiorca niekorzystający z ulgi płaci także składkę na Fundusz Pracy (2,45% podstawy wymiaru), którą jest podstawa naliczania składek ubezpieczenia społecznego . Przedsiębiorca rozpoczynający działalność gospodarczą i spełniający warunki do korzystania z ulgi w opłacaniu składek ubezpieczeniowych jest zwolniony z opłacania składki na FP. Jeśli taki przedsiębiorca nie ma dochodów z innych źródeł, od których płaci składkę na FP, to by nie utracić prawa do zasiłku dla bezrobotnych powinien opłacać składki na FP od kwoty równej co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu. Jej opłacanie zabezpiecza przedsiębiorcę na wypadek niepowodzenia w podjętej i prowadzonej działalności gospodarczej. W przypadku stania się osobą bezrobotną, były przedsiębiorca ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Jeśli nie opłacał składek na FP, jest pozbawiony tego prawa.